تحقیق انتفاضه (docx) 15 صفحه

دسته بندی : تحقیق

نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحات: 15 صفحه

قسمتی از متن Word (.docx) :

انتفاضه انتفاضه «معنی و مفهوم» در تاريخ انقلابها و مبارزه ها واژه «انتفاضه» پيشينه طولاني دارد. از نظر معنايي «انتفاضه» كلمه اي است كه به نشانه قيام عليه رخوت و ركود است. «انتفاضه» مرحله ما قبل انقلاب است. براي مثال قيام مدرسه فيضيه قم را «انتفاضه» مي ناميم و قيام سال 1357 ايران را انقلاب مي گوييم. آنچه كه اكنون در فلسطين اتفاق مي افتد، در واقع انقلاب است، اما ما در آغاز پيش بيني نمي كرديم كه چنين فراگير باشد و نام آن را «انتفاضه» گذاشتيم. لذا ما در جنبش جهاد اسلامي، قيام فعلي فلسطين را «انتفاضه – انقلاب» مي ناميم. انتفاضه يك عمل در يك معادله است. اين معادله چند جانبه است؛ طرفهاي متعدد بين المللي، منطقه اي و فلسطيني در آن شركت دارند. انتفاضه تنها عامل اين معادله است كه عليه آن بپاخاست. لذا بسيار دشوار است كه اين يك عامل بتواند به تنهايي در مرحله فعلي دستاوردهاي بزرگ سياسي و نظامي داشته باشد. اما مي توانيم بگوييم «انتفاضه» مي تواند كيان صهيونيست ها را در يك تنگناي سياسي – فرهنگي، امنيتي قرار دهد و توانسته است تمام روياهاي صهيونيست ها را كه مي خواستند هويت ملت مسلمان فلسطين را نابود كنند و اين ملت را در اسرائيل ذوب كنند، بر باد دهد. انتفاضه در سطح جامعه فلسطين توانسته است ارزشهاي اخلاقي گرانبهايي را ترويج كند؛ مثلا در شيوه هاي آموزشي، روشهاي جديد پديد آورده كه بايد تمام كشورهاي اسلامي آن را بكار گيرند. شما مي دانيد كه دانشگاههاي ما مدت چهار سال تعطيل بودند. اما در همين مدت ما هر سال فارغ التحصيل داشتيم. در زمينه اقتصاد هم تجربه جديدي پيدا كرديم. ملت فلسطين تمام كالاهاي خارجي را تحريم كرد و مواد مورد نياز خود را خود تهيه مي كند. اقتصاد خانگي نيز بسيار مورد توجه قرار گرفت. بسياري از مسائل مادي و معنوي با برپايي انتفاضه رنگ ديگري به خود گرفت و ارزشهاي جامعه به سمت والايي پيش رفت. انتفاضه فلسطين آقاي احمد ياسين در پاسخ به پرسشي پيرامون امكان مشاركت حماس در انتفاضه، پيكار و عمليات مسلحانه بر ضد اشغالگران صهيونيست مي گويد: هرگاه سرزمين مسلمانان پايمال شود، آن گاه حكم جهاد يك واجب عيني براي آحاد مسلمانان به حساب مي آيد و اجراي اين واجب عيني به فراهم بودن امكانات بستگي دارد. از جانب ديگر شيخ بسام جرار طي اظهار نظري مي گويد: تبعيت جنبش مقاومت اسلامي از ميثاقيه حماس بيانگر ورود مجموع اخوان المسلمين به مرحله جديد مبارزه است. وي تاكيد مي كند اين انتفاضه فلسطين بود كه باعث شد اخوان المسلمين در روند انتقالشان به مرحله نوين مبارزه سرعت عمل نشان دهند. اما شيخ ابراهيم القوقا يكي از رهبران تبعيدي حماس اظهار مي دارد: انتفاضه فلسطين مرحله اي است كه مراحل جدي تري در پيش دارد و همانا مرحله نجات و رهايي سرزمين اسلامي فلسطين تحت لواي اسلام از چنگال غاصبان صهيونيست مي باشد. طرفداران حماس مدعي اند كه خودشان انتفاضه را برانگيخته اند، چه از طريق مقدمه چيني و آماده سازي و چه به طور مستقيم و از خلال اقدامات عملي. الاخوان تاكيد مي كند كه پديده ها و مظاهر آماده ساختن مردم براي برانگيختن انتفاضه در فعاليتهاي سياسي و فرهنگي حركت اسلامي و روياروي شان با اشغالگران صهيونيست تجلي يافته است. طرفداران جنبش اسلامي همواره روي اين بيانيه به عنوان عامل برانگيختن انتفاضه مانور مي دهند. اخوان المسلمين پيوسته تاكيد مي كنند كه انتفاضه واقعاً براساس تصميم آنان آغاز گرديده است. افزون بر آن شيخ احمد ياسين نيز خاطر نشان مي سازد كه اين اخوان المسلمين (حركت مقاومت اسلامي حماسي) بودند كه انتفاضه را برانگيخته و آنها هستند كه انتفاضه را رهبري و هدايت مي كنند. اما در خصوص نقش جنبش اسلامي در انتفاضه فلسطين، دكتر عبدالعزيز الرنتيسي يكي از رهبران جنبش حماس يادآور مي شود كه انتفاضه در حالي آغاز شد كه مردم با سردادن شعارهاي الله اكبر و خواندن قرآن و سرودن سرودهاي اسلامي و انقلابي حركتشان را از مساجد آغاز نمودند. علاوه بر اين به خاطر انباشته شدن از جوانان مسلمان زندانهاي فلسطين اشغالي به صورت مساجد در آمده بودند و در و ديوار خيابانها و كوچه ها و مساجد شهرهاي مختلف فلسطين اشغالي مملو از بيانيه ها و نشريات جنبش مقاومت اسلامي گرديده، و مردم به طور چشمگيري همفكري و همگامي شان را با اين جنبش اعلام مي كرده اند. چنانچه به اظهار نظرهاي مطبوعاتي و تصريحات سياسي آن روز رجوع كنيد حتماً مشاهده خواهيد كرد كه نيروهاي مسلمان پشت سر اين انتفاضه قرار داشته اند. علل انتفاضه هرچند جرقه اوليه شروع انتفاضه مسجد الاقصي با ورود توهين آميز اريل شارون رهبر حزب افراطي و تندروي ليكود به مسجد الاقصي آغاز شد، لكن نظر سنجيها بيانگر آن است كه تنها 27 درصد از علل شروع انتفاضه مهرماه 79 به اين موضوع باز مي گردد و ريشه هاي اصلي اين قيام عظيم عبارتند از: 1- تحقير مستمر فلسطيني ها توسط صهيونيست ها در گفتار و عمل بويژه طي دو سال گذشته. 2- عدم پايبندي حاكمان رژيم اشغالگر اسرائيل به توافقات و قراردادهاي انجام شده با دولت خودگردان. 3- وضعيت وخيم فلسطيني ها در عرصه اقتصادي و ادامه تنگناهاي معيشتي و مالي كه رژيم صهيونيستي براي شكستن اراده و قدرت مقاومت فلسطيني ها كه صاحبان اصلي سرزمين فلسطين هستند برآنها تحميل نموده و ادامه زندگي را براي آنها دشوار ساخته است. طبق آخرين برآوردها بيش از 65 درصد فلسطيني ها زير خط فقر زندگي مي كنند. 4- افشاي ماهيت و اهداف استراتژي رژيم غاصب اسرائيل براي فرقه فرقه كردن فلسطيني ها و گسترش تخاصمهاي ساختگي ميان آنها به منظور ايجاد جنگ فلسطيني با فلسطيني 5- شكسته شدن اسطوره شكست ناپذيري ارتش اسرائيل با فرار خفت بار آنان از مقابل رزمندگان شهادت طلب حزب الله. 6- پيروزي حزب الله لبنان در مقابل اسرائيل كه صرفاً در سايه اتكال به خداوند متعال و از طريق پافشاري بر مقاومت اسلامي در جريان مبارزات عقيدتي پديد آمد، بارقه هاي اميد را در ملت فلسطين متجلي نمود. 7- در تنگنا قرار گرفتن رهبران ساف و تشكيلات خودگردان و اثبات بيهوده بودن مذاكره با رژيم صهيونيستي و به تمسخر گرفته شدن روند صلح از سوي اسرائيل به گونه اي كه حتي رهبران ساف نيز راهي جز انتفاضه و قيام پيش روي خود نمي بينند. واقعيتهاي انتفاضه از زبان آمار براي پي بردن بيشتر به واقعيت هاي انتفاضه و اينكه اين پديده، امنيت ملي، منافع حياتي و نهايتاً موجوديت رژيم صهيونيستي را به مخاطره مي انداخت، بهتر ديديم كه به آمارهايي در اين رابطه بپردازيم تا گوشه اي از اين واقعيت بزرگ را به نمايش بگذاريم: -تعداد تظاهرات و اعتصاب ها در سال 1985 (دو سال قبل از شروع انتفاضه)، 931 مورد بوده است در حالي كه در اولين سال انتفاضه در سال 1987 اين تعداد به 1982 مورد رسيده بود. -آمار ديگر حاكي است كه در جريان انتفاضه از سال 1987 تا دو ماهه اول 1993 تعداد 12200 مورد حمله مردمي عليه نظاميان و شهروندان اسراييلي به وسيله بمب هاي دستي، سلاح گرم، سلاح سرد، آتش زدن خودروهاي گشتي و … انجام گرفته كه طي اين حملات، 273 نفر از نظاميان و شهروندان يهودي كشته و 2050 نفر آنها مجروح شدند. در طي اين مدت و در جريان انتفاضه و حملات انجام شده، تعداد 1780 نفر از فلسطيني ها شهيد، 21 هزار نفر مجروح و بيش از 100 هزار نفر دستگير شدند. -بنا به اعتراف غربي ها، عمليات مبارزين فلسطيني در سرزمين هاي اشغالي (در جريان انتفاضه)، بزرگتري خطر براي موجوديت اسراييل از آغاز دولت صهيونيستي تا كنون به حساب مي آيد و ميزان تلفات رژيم صهيونيستي از شروع انتفاضه در سال 1987 تا سال 1996 بيشتر از تلفات اسراييل در جريان جنگهاي مختلف با اعراب بوده است. -آمار ديگر، بيانگر حجم و گستردگي انتفاضه در سال پنجم (1992) مي باشد. تعداد حمله هاي مردمي عليه نظاميان و شهروندان اسراييلي 2034 مورد بوده كه 411 مورد آن تيراندازي، 79 مورد آن كار گذاشتن تله هاي انفجاري، 80 مورد آن حمله با سلاح سرد، 1076 مورد آن حمله با كوكتل مولوتف، 328 مورد آن آتش زدن اتومبيل، 59 مورد آن به آتش كشيدن موسسات و مزارع و 1 مورد آن نيز گروگانگيري بوده است. اهداف انتفاضه اما در مورد اهداف انتفاضه چنانچه شيخ ابراهيم القوما معتقد است: هدف انتفاضه اين نيست كه قضيه فلسطين را در محافل سياسي فعال كند و اين قضيه را در سطح كنفرانسها و سمينارها و هيئتهاي بين المللي توسعه دهد. بلكه هدف اساسي آزاد سازي كل سرزمين فلسطين و آزادي ناموس و عقيده فلسطينيان از دست طاغوتيان زمين و استعمارگران و بازگرداندن قضيه فلسطين به چارچوب آزاد و محور مستقل خود مي باشد. در خصوص اهميت انتفاضه نويسنده مسلمان ديگري چنين عنوان مي كند، اهميت انتفاضه در آن است كه به منظور رسوا ساختن رژيمها و سازمانهاي فرصت طلب فلسطين به وجود آمده است زيرا اين رژيمها و سازمانهاي كذايي تسليم شدن را استراتژي، و سازش را تاكتيك خود قرار داده اند. اين جريانات در مراحل اوليه انتفاضه سعي داشتند از خلال انتفاضه چهره زشت و كريه برخي شخصيتهاي فلسطيني داخل را پاك و آرايش داده و از آنان به عنوان هسته هاي مذاكره كننده در گفتگوهاي انفرادي اعراب و صهيونيستها بسازند، تا زمينه هاي خودمختاري مورد نظر اسحاق شامير و همدستانش را فراهم نمايند و راه گفتگوهاي صلح آميز بين المللي را هموار سازند. مردم مسلمان فلسطين به خوبي مي دانند سازمان آزاديبخش فلسطين طبق معمول سوار موج انتفاضه خواهد شد و با وجودي كه تاثيري روي توده هاي فلسطيني ندارد، كوشش به عمل مي آورد از نظر مطبوعاتي و سياسي و تبليغاتي روند انتفاضه را در راستاي منافع خودش سوق دهد. انقلاب اسلامی ایران مهمترین عامل موثر در شروع و استمرار انتفاضه دبير كل شهيد سازمان جهاد اسلامي دكتر فتحي شقاقي درباره تاثير انقلاب اسلامي ايران در شروع انتفاضه و تداوم آن عقيده دارد كه، فلسطين اشغالي به مانند ديگر كشورهاي منطقه عربي اسلامي متاثر از خيزش اسلامي به رهبري امام خميني رضوان الله تعالي عليه بود … تاثير انقلاب اسلامي به رهبري امام فقيد در فلسطين قوي تر از هر مكان ديگر بود. چرا كه مسلمانان در فلسطين در حالي كه تحت اشغال وحشيانه صهيونيستي به سر مي بردند، نااميدتر و فرو پاشيده تر از تمامي ملل مسلمان بودند. امام آمد تا به آنها اميد بدهد و تاكيد نمايد كه دگرباره امت مي تواند با الهام گيري از اسلام بپاخيزد، اسلام مي تواند پيروز شود و حكومت خود را برقرار سازد و با اين حساب، آزادي بيت المقدس از دست يهود تنها به زمان نياز دارد. -بنا به گزارش برخي روزنامه هاي خارجي، در همان اوايل پيروزي انقلاب اسلامي ايران، مردم فلسطين تحت تاثير انقلاب اسلامي با شعارهاي «الله اكبر» به مشروب فروشي ها حمله ور شدند. روزنامه القبس نيز مي نويسد، به هنگام برگزاري مسابقه فوتبال، تماشاچيان با محكوم كردن گروه اسراييلي شركت كننده در مسابقه، شعار خميني، خميني مي دادند. - يكي از رهبران سازمان جهاد اسلامي فلسطين در رابطه با الگو برداري و الهام گيري انتفاضه از انقلاب اسلامي ايران چنين مي گويد: مفهوم پيروزي اسلام در ايران ما را مقاوم تر مي سازد … ما در خلال بيانيه ها و انتشارات و كتابهاي خود بر محور تهران – قدس تاكيد مي كنيم. - شيخ عبدالعزيز عوده يكي از رهبران حماس و انتفاضه نيز مي گويد، پيروزي انقلاب اسلامي بر شاه و ايدئولوژي غربي اش، هدايت كننده مسلمانان فلسطيني است. مسلمانان ايران هزاران كشته دادند، اما به پيروزي دست يافتند. - زيد بلال يكي ديگر از رهبران انتفاضه در اين زمينه ابراز عقيده كرد كه، ما سير ماركسيسم و سوسياليسم و تمام انواع مكاتب و نظريات را در خلال چهل سال گذشته تجربه كرديم ولي جنگ را به دشمن باختيم و سودي نبرديم. مردم ما امروز ايمان آورده اند كه پيروزي از جانب خداست و ما امروز معتقد هستيم كه همچون جمهوري اسلامي ايران – بايد دولت اسلامي براي همه مسلمانها تشكيل شود. وي سپس شكست تجربيات گذشته و الهام گيري از انقلاب اسلامي و مكتب رهايي بخش اسلام را زمينه ساز انتفاضه قلمداد كرده است. - همچنين روزنامه جروزالم پست با تاثير پذيري و الهام گيري قيام اسلامي فلسطين از انقلاب اسلامي ايران مي نويسد، قيام غزه اساساً به وسيله بنياد گرايان اسلامي كه از (امام) خميني (ره) الهام گرفته اند، سازماندهي شد اگرچه اكثريت فلسطيني ها اهل سنت هستند ولي نيروهاي اسراييلي با نسل جواني روبرو هستند كه از هيچ چيز نمي ترسند و با فريادهاي «الله اكبر» جلو مي‎روند. - دكتر فتحي شقاقي رهبر فقيد سازمان جهاد اسلامي فلسطين نيز در خصوص تاثير عمق انقلاب اسلامي در بوجود آمدن انگيزه قوي مردم مسلمان فلسطين براي انتفاضه، چنين مي گويد: هيچ چيزي به اندازه انقلاب امام خميني نتوانست ملت فلسطين را به هيجان درآورد و احساسات آنها را برانگيزد و اميد را در دلها يشان زنده كند. با پيروزي انقلاب اسلامي ما به خود آمديم و دريافتيم كه آمريكا و اسراييل نيز قابل شكست هستند. ما فهميديم كه با الهام از دين اسلام مي توانيم معجزه بسازيم و از اين رو ملت مجاهدمان در فلسطين، انقلاب اسلامي و جمهوري اسلامي را به ديده تقدير مي نگرند و امام خميني را از رهبران جاويد تاريخ اسلامي مي دانند. - دكتر ابولولو يكي از رهبران جهاد اسلامي فلسطين در همين زمينه مي گويد، در حقيقت، ايران مسلمانان ديگر را زنده كرد. فلسطيني ها همواره به ايران نگاه مي كنند و ايران اراده مستضعفان است. ايران قدرت اسلامي را در جانهاي مسلمانان بيدار كرد. پيروزي انقلاب اسلامي عامل عمده اي در تشكيل سازمان جهاد اسلامي فلسطين و «پيدايش انتفاضه»، انقلاب اسلامي ايران بود كه نيروي ايمان را در درون مسلمانان زنده كرد. امروزه فكر انقلاب اسلامي ايران در همه جاي فلسطين و در هر خانه اي وارده شده است. نقش جنبش مقاومت حماس و جهاد اسلامی در قیام فلسطینیان درك اين موضوع نبايد دشوار باشد كه چرا گروه اخوان المسلمين زماني كه وارد فعاليت سياسي در دوران انتفاضه شد، نام خود را تغيير داد. سابقه اختلافات با نيروهاي ملي در كنار غيبت آنان در فعاليت هاي ضد اشغالگري در دو دهه گذشته، به طور جدي جايگاه آنان را به عنوان يك نيروي سياسي قابل قبول زير سوال برده بود. گزينش نام جديد كه نشان دهنده موضع مبارزه جويانه تر و قوي تري است، به اين مفهوم بود كه اخوان اعتبار از دست رفته را در يك فضاي تهاجمي جديد در دوران انتفاضه به دست آورده است. اطلاعيه شماره 30 حماس از مردم خواسته است كه براي آشنايي با حماس و اهداف آن، منشور جنبش مقاومت اسلامي را بخوانند. يك اصل اساسي كه در منشور حماس به آن اشاره شده اين است كه سرزمين فلسطين بخشي از سرزمين هاي وقفي مسلمانان است و تا روز قيامت براي مسلمانان باقي خواهد ماند. هيچ فردي اجازه ندارد تا بخشي از فلسطين را ببخشد. وطن پرستي جزيي اعتقادات اسلامي است و دفاع از سرزمين اسلامي وظيفه مه مسلمانان است. اين ديدگاه بدان مفهوم است كه مذاكره با دشمنان در مورد سرزمين فلسطين با خيانت برابر است. حماس در پاسخ به يكي از شعارهاي اصلي انتفاضه كه خواهان برگزاري كنفرانس بين المللي براي تعيين آينده فلسطين است، در منشور خود آورده است: «چنين كنفرانس هايي چيزي غير از يك نوع قضاوت از جانب منافقان در مورد سرزمين مسلمانان را به ارمغان نمي آورد. از چه زماني كفار در مورد مومنان قضاوت صحيح داشته اند؟ مشكل فلسطين هيچ راه حلي به غير از جهاد مقدس ندارد. ابتكارها، پيشنهادها و كنفرانس هاي بين المللي همگي وقت تلف كردن و بي ثمر است. مردم فلسطين عزت و آبرو دارند و اجازه نمي دهند كه آينده، حقوقشان و سرنوشتشان از بين برود.» حماس مي پذيرد كه مسير جهاد آسان نيست. منشور جنبش مقاومت اسلامي فلسطين موضوع مبارزه براي آزادي فلسطين را در قالب جنبش آزادي بخش پان اسلامي اين گونه جاي مي دهد: «موضوع آزادي فلسطين به سه گروه فلسطينيان، اعراب و مسلمانان ارتباط دارد. هريك از آنان براي مبارزه با صهيونيسم تعهداتي دارند. اين بالاترين حد از حماقت و ناداني است كه مسئوليت هر يك از اين سه گروه ناديده گرفته شود، زيرا فلسطين يك سرزمين اسلامي است و زماني كه موضوع براساس اين محوريت قرار گيرد و توانايي هاي سه گروه بسيج شود، آن گاه روز آزادي نزديك خواهد شد. تعجيل در فرا رسيدن چنين روزي به اشاعه خودآگاهي اسلامي بين توده هاي فلسطيني، عرب و مسلمان نياز دارد. روحيه جهاد بايد در بين امت اسلامي گسترش يابد، با دشمن بايد درگير شد و گروه هاي مختلف مجاهدان بايد به مبارزه ملحق شوند.» اين ديدگاه همچنين به علت وجه تمايزي كه مردم بين حماس و گروه جهاد اسلامي – كه در اوايل دهه 80 تاسيس شده – قائل هستند، تشديد شده است. جهاد اسلامي در ماه مي 1987، چند ماه قبل از شروع انتفاضه، با فراري دادن تعدادي از اعضاي خود از زندان غزه حيرت مردم را برانگيخت. در ماه اگوست، بعد از اينكه يك افسر اسرائيلي در گذرگاه شلوغي در غزه به دست يكي از اعضاي گروه جهاد كشته شد، اين گروه مجدداً به صحنه بازگشت. در اوايل اكتبر، سه نفر از زندانيان فراري به همراه چهار مرد ديگر، كه همگي از اعضاي جهاد بودند، در حمله نيروهاي امنيتي اسرائيل در غزه به شهيد رسيدند. تظاهرات گسترده در كرانه غربي و نوار غزه بعد از شهيد اين افراد نشان داد كه جهاد اسلامي در مبارزه عليه اشغالگري در نوار غزه از جايگاه ويژه اي برخوردار است. اخراج شيخ عبدالعزيز عوده، استاد دانشگاه اسلامي در غزه، كه يكي از رهبران با نفوذ جهاد مي باشد، هم زمان با موج دستگيري اعضا و طرفداران اين جنبش صورت گرفت. جهاد اسلامي از اعتبار ملي مهمي برخوردار است. جهاد در دوران انتفاضه به اجماع ملي پايبند و با رهبري ائتلاف ملي در تماس نزديك بود. نقش جهاد اسلامي در انتفاضه، 1987 مي توان گفت پيدايش انتفاضه مردمي در دسامبر 1987 در نتيجه شرايط استثنايي و موضوعي است كه در خلال اشغال 20 ساله مناطق كرانه باختري رود اردن و نوار غزه انباشته و متراكم شده بود. در اين مدت اسرائيل به سياستها و اقداماتي دست زد كه موجوديت ملي و مادي مردم فلسطين را در سرزمينشان به مخاطره افكند. اين سياستها و اقدامات خصمانه به حدي گسترده و فراگير بود كه هيچ كدام از شهروندان فلسطيني را از درد و رنج و محروميت بي بهره نساخت به طور كل قبل از پيدايش انتفاضه رويدادهايي به وقوع پيوست كه نقش مستقيمي در برانگيختن انتفاضه داشت. مي توان اين رويدادها را جرقه اي ناميد كه شعله هاي انتفاضه را روشن ساخت. بدون ترديد جنبش جهاد اسلامي نقش به سزايي در تحريك اين رويدادها داشته است. در حوادث و رويدادهايي كه در نوار غزه به وقوع پيوست جنبش جهاد اسلامي گرداننده اصلي به شمار مي آمد و از نظر رواني زمينه و جو را براي پيدايش انتفاضه فراهم ساخته است. شايان ذكر است كه اين رويدادها با فرار شش تن از اعضاي جنبش جهاد اسلامي از زندان مركزي غزه در تاريخ 18 مه 1987 آغاز شد. علاوه بر اين فرار موفقيت آميز، موفقيت ديگري نيز حاصل شد كه همانا ناتواني مقامات انتظامي اسرائيل براي دستگيري زندانيان فراري بود به طوري كه اين فرار بزرگ عكس العملهاي مثبتي در محافل مردمي برانگيخت و واكنش هاي مطلوبي به وجود آورد. پس از اين حادثه اعضاي ديگري از جنبش جهاد مبادرت به انجام يك سري عمليات موفقيت آميز بر ضد اهداف اسرائيلي كردند. اضافه بر اين بين نيروهاي امنيتي اسرائيل و اعضاي يكي از هسته هاي نظامي جنبش جهاد در روستاي الشجاعيه در تاريخ 6 اكتبر 1987 رويارويي خونيني به وقوع پيوست كه تاثير شگرفي در امر بسيج توده ها براي مقابله و اعتراض با اقدامات رژيم صهيونيستي بر جاي گذاشت. در پي اين حادثه تظاهرات گسترده اي از سوي مردم غزه به طور مستمر به راه افتاد و تا پيدايش انتفاضه ادامه داشت. جنبش جهاد اسلامي در شعار نويسي روي ديوارها و پلاكاردها و از خلال انتشار بيانيه ها و اطلاعيه‎هايش پيوسته مي كند از اتخاذ هرگونه موضع مخالف با طرحها و برنامه هاي شوراي رهبري متحد قيام كه هيچ سمتي در آن ندارد، اجتناب ورزد. عقيده بر آن است كه نوعي هماهنگي مشترك بين جنبش جهاد و شوراي رهبري متحد قيام حداقل در زمينه مقابله عملي و منسجم با نيروهاي ارتش اسرائيل وجود دارد. برعكس جماعت اخوان المسلمين، جنبش جهاد اسلامي در بيانيه هايي كه در ابتداي شروع انتفاضه صادر مي ساخت، مستقيماً با طرح انعقاد كنفرانس بين المللي صلح و تشكيل دولت فلسطين مخالفتي نمي كرد. كما اينكه در اين بيانيه ها هيچ اشاره اي به سازمان آزاديبخش فلسطين نمي‎شد. بدون ترديد مشاركت فعال جنبش جهاد اسلامي در انتفاضه موجب گشت جايگاه اين جنبش از پيش در روند مبارزات مردم فلسطين قوي تر شود و متقابلاً موقعيت جنبش جهاد در قبال جماعت اخوان المسلمين پايدارتر و بارزتر جلوه گر شود. در اين خصوص يكي از رهبران جنبش جهاد اسلامي اظهار مي دارد: جنبش جهاد تنها سازماني است كه قادر است دين داران و مسلمانان سنتي را نيز وارد گود انتفاضه كند. هرچند كه اسرائيليان با تمام توان مي كوشند ميان طرفداران گرايشات مذهبي و هواداران گرايشات ملي و ناسيوناليستي به ويژه در شهر غزه اختلاف و دو دستگي ايجاد كنند، ليكن در اين حركت هرگز موفق نبوده و نخواهند بود، كما اينكه نبايد غافل بود كه محوريت و نقطه تماس ميان آن دو گرايش را ما تشكيل مي دهيم. در حين انعقاد و پس از پايان كار نوزدهمين اجلاس شوراي ملي فلسطين و نيز بعد از صدور قطعنامه پاياني اين گردهمايي تضاد و تعارض در مواضع هر كدام از جنبشهاي جهاد و ساف در برابر يكديگر بالا گرفت و به وضوح نمايان شد. در حين انعقاد اجلاس مزبور جنبش اسلامي با انتشار بيانيه اي به دستور كار و طرحهاي سياسي ارائه شده در نوزدهمين اجلاس شوراي ملي فلسطين شديداً اعتراض كرد. اما پس از پايان كار اجلاس و صدور قطعنامه جنبش جهاد طي بيانيه شديد اللحن ديگري قبول قطعنامه 242 را قوياً محكوم ساخت. در اين بيانيه آمده است: پذيرش قطعنامه 242 به معني صرفنظر كردن از بخش مهمي از سرزمين فلسطين است. اين قطعنامه در زماني پذيرفته مي شود كه دهها سال از فريب و گمراه ساختن مردم فلسطين مي گذرد. در اين بيانيه خاطر نشان شده كه قبول قطعنامه 242 موجب مي شود در آينده نزديك نبرد با دشمن صهيونيستي متوقف شود، و نبردهاي دروني ميان جناحهاي مختلف فلسطيني آغاز بشود، و به طور كل نبرد از زمين دشمن خارج و به صحنه فلسطينيان كشانده شود، و چنانچه دولتي به وجود آيد، اين دولت نه تنها از ديگر بخشهاي سرزمين فلسطين صرفنظر مي كند بلكه دولتي در برگيرنده تمامي مردم فلسطين نيز نخواهد بود. اضافه بر اين، جنبش جهاد اسلامي فلسطين در بيانيه اي كه در تاريخ 20 مارس 1989 منتشر ساخت گفته است جنبش جهاد از هر كس كه حقوق كامل مردم و ميهن را ناديده بگيرد، يا آماده باشد يك وجب از خاك مقدس فلسطين را به دشمن صهيونيست ببخشد از او بيزاري مي جويد. جنبش جهاد از دعوتهايي كه به منظور برگزاري به اصطلاح انتخابات شهرداري هاي اسرائيل يا كنفرانس به اصطلاح صلح بين الملل مي شود به خداوند پناه مي برد. خداوند براي كساني كه از حقوقشان صرفنظر مي كنند، لعنت نازل مي كند. رئيس دفتر سياسي جنبش حماس پشتوانه فرامرزي را براي تداوم انتفاضه ضروري خواند و تاكيد كرد: چنانچه قصوري از جانب جامعه عرب هم صورت گيرد، گمان مي كنم مردم ما به نبرد با اين دشمن ادامه خواهند داد. وي در همين رابطه افزود كه ما به ملل عرب و اسلامي بسيار اميداور هستيم و موضع مردم بر اين مطلب تاكيد دارد كه هرگونه عقب نشيني در انتفاضه منجر به شكست مي شود. و حتي بلحاظ تاريخي نيز ثابت شده است كه هيچ نيروي استعمارگري نتوانسته است ملت تحت اشغال را كه زنده است و مي رزمد و براي آزادي تلاش و مجاهدت مي كند، به زانو درآورد. حضور امريكا در ويتنام و به ديگر سخن تجربه ويتنام گوياي اين مطلب مي باشد. عمليات شهادت طلبانه و مقاومت، يك پيام روشن و شفاف دارد و آن اينكه اگر صهيونيست ها امنيت مي خواهند، چاره كار خروجشان از سرزمين ماست. رئيس دفتر سياسي جنبش حماس روابط اين جنبش با كشورهاي عربي را رو به رشد و با ساير گروههاي فلسطيني را نويد بخش توصيف كرد و گفت در حال حاضر چهارده گروه فلسطيني هماهنگي و همكاري دارند، البته تشكيلات خودگردان خارج از گردونه اين هماهنگي جاي دارد و هماهنگي ها بين گروهي است و جنبش فتح نيز در آن حضور دارد. خالد مشعل بسيج افكار عمومي در جهت حمايت از انتفاضه را وظيفه امت دانست و ابراز عقيده نمود كه اين بسيج بايد از طريق و مجراي دولتي انجام و از تمامي امكانات در عرصه هاي تبليغاتي و فرهنگي برخوردار باشد و فرهيختگان، انديشمندان، نويسندگان، خبرنگاران در اين ميان مسووليتي دو چندان دارند. نامبرده در خصوص تاثيرات انتفاضه بر جامعه صهيونيستي اظهار داشت، همه شواهد و قراين از وجود نوعي ترس و نگراني نسبت به حال و آينده رژيم صهيونيستي حكايت و دلالت دارد و آمار و ارقام گويا و مبين اين مطلب است. وي تصريح كرد: گردشگري به نصف كاهش پيدا كرده، 40% شهركها تخليه شده اند، 3 ميليارد دلار زيان اقتصادي، زيان 30% تجارت صهيونيستي در بازارهاي فلسطيني، فضاي رعب و وحشت موجود و فشارهاي رواني ناشي از آن، بطور قطع دشمن را به تجديد نظر در محاسباتش وادار خواهد كرد. رئيس دفتر سياسي حماس با اشاره به وجه تشابه حضور اشغالگرانه صهيونيست ها در فلسطين و استعمار فرانسه در الجزاير خاطر نشان كرد،‌ فرانسه پس از 130 سال سرانجام بدليل بهاي سنگيني كه مي پرداخت، ناگزير از ترك الجزاير شد. وي تماس و ديدار مقام هاي عربي و يا فلسطيني با رهبران رژيم صهيونيستي را از سوي حماس، مردم فلسطين و ملل عربي و اسلامي مردود و مذموم خواند و تاكيد كرد كه مردم فلسطين از قدرت بالاي پايداري و استقامت سود مي برد و امروزه بيش از هر زمان ديگري بر تداوم مقاومت اصرار دارد. خالد مشعل ضمن رد گزارش ميچل و ابتكار مصري – اردني كه دعوت به بازگشت به مذاكرات مي‎كند اظهار داشت، عقل و منطق مي گويند، آزموده را آزمون خطاست، ما هم مذاكرات را آزمايش كرديم و بي حاصل بودن آن را تجربه كرديم. رئيس دفتر سياسي حماس در اين مورد كه چرا هرگاه مبارزات ملت فلسطين در آستانه تعيين سرنوشت قرار مي گيرد با تلاشهاي مخرب دروني (عربي و فلسطيني) مواجه مي شود و ثمرات و دست آوردهايش بر باد مي رود و اينكه چه تدبيري براي عدم تكرار اين سناريو انديشه شده است، گفت: ما از اين خلل و نقيصه در موضع گيري عربي و بعضاً فلسطين ناخرسنديم و در يك جمله عرض مي كنم كه مردم ما تا تحقق اهداف خويش و آزادي سرزمين و مقدسات از پاي نخواهد نشست. انتفاضه از ديدگاه رئيس دفتر سياسي حماس «خالد مشعل» خالد مشعل ضمن اظهار بي اطلاعي از مساله عبور و انتقال سلاح از طريق مرزهاي هم جوار براي رزمندگان انتفاضه خاطر نشان كرد كه ما بارها و بارها از كشورهاي عربي و به ويژه كشورهاي هم جوار خواسته ايم به وظيفه خود در قبال انتفاضه و مقاومت عمل نموده و شرايطي را براي دسترسي مردم فلسطين به سلاح را فراهم آورند. نامبرده در مورد امكان گشوده شدن جبهه هاي جديد مثل جولان گفت: ما در جنبش حماس نبرد و جنگ خود را در چارچوب فلسطين محدود كرده ايم، اما موضوع گشودن جبهه هاي جديد را به خود كشورهاي جديد را به خود كشورهاي عربي و اسلامي واگذار مي كنيم، آنچه مهم است اينكه امت خود را مهياي جنگ تحميلي از جانب صهيونيستها بكند، چه درگيري و نبرد امت با اين دشمن نابكار حتمي است. مطمئن باشيد اگر خود امت هم از اين برخورد اجتناب ورزد، دشمن به تعقيب آن خواهد پرداخت و دست از سر آن بر نخواهد داشت. رئيس دفتر سياسي جنبش حماس پشتوانه فرامرزي را براي تداوم انتفاضه ضروري خواند و تاكيد كرد: چنانچه قصوري از جانب جامعه عرب هم صورت گيرد، گمان مي كنم مردم ما به نبرد با اين دشمن ادامه خواهند داد. وي در همين رابطه افزود كه ما به ملل عرب و اسلامي بسيار اميداور هستيم و موضع مردم بر اين مطلب تاكيد دارد كه هرگونه عقب نشيني در انتفاضه منجر به شكست مي شود. و حتي بلحاظ تاريخي نيز ثابت شده است كه هيچ نيروي استعمارگري نتوانسته است ملت تحت اشغال را كه زنده است و مي رزمد و براي آزادي تلاش و مجاهدت مي كند، به زانو درآورد. حضور امريكا در ويتنام و به ديگر سخن تجربه ويتنام گوياي اين مطلب مي باشد. عمليات شهادت طلبانه و مقاومت، يك پيام روشن و شفاف دارد و آن اينكه اگر صهيونيست ها امنيت مي خواهند، چاره كار خروجشان از سرزمين ماست. رئيس دفتر سياسي جنبش حماس روابط اين جنبش با كشورهاي عربي را رو به رشد و با ساير گروههاي فلسطيني را نويد بخش توصيف كرد و گفت در حال حاضر چهارده گروه فلسطيني هماهنگي و همكاري دارند، البته تشكيلات خودگردان خارج از گردونه اين هماهنگي جاي دارد و هماهنگي ها بين گروهي است و جنبش فتح نيز در آن حضور دارد. خالد مشعل بسيج افكار عمومي در جهت حمايت از انتفاضه را وظيفه امت دانست و ابراز عقيده نمود كه اين بسيج بايد از طريق و مجراي دولتي انجام و از تمامي امكانات در عرصه هاي تبليغاتي و فرهنگي برخوردار باشد و فرهيختگان، انديشمندان، نويسندگان، خبرنگاران در اين ميان مسووليتي دو چندان دارند. نامبرده در خصوص تاثيرات انتفاضه بر جامعه صهيونيستي اظهار داشت، همه شواهد و قراين از وجود نوعي ترس و نگراني نسبت به حال و آينده رژيم صهيونيستي حكايت و دلالت دارد و آمار و ارقام گويا و مبين اين مطلب است. وي تصريح كرد: گردشگري به نصف كاهش پيدا كرده، 40% شهركها تخليه شده اند، 3 ميليارد دلار زيان اقتصادي، زيان 30% تجارت صهيونيستي در بازارهاي فلسطيني، فضاي رعب و وحشت موجود و فشارهاي رواني ناشي از آن، بطور قطع دشمن را به تجديد نظر در محاسباتش وادار خواهد كرد. رئيس دفتر سياسي حماس با اشاره به وجه تشابه حضور اشغالگرانه صهيونيست ها در فلسطين و استعمار فرانسه در الجزاير خاطر نشان كرد،‌ فرانسه پس از 130 سال سرانجام بدليل بهاي سنگيني كه مي پرداخت، ناگزير از ترك الجزاير شد. وي تماس و ديدار مقام هاي عربي و يا فلسطيني با رهبران رژيم صهيونيستي را از سوي حماس، مردم فلسطين و ملل عربي و اسلامي مردود و مذموم خواند و تاكيد كرد كه مردم فلسطين از قدرت بالاي پايداري و استقامت سود مي برد و امروزه بيش از هر زمان ديگري بر تداوم مقاومت اصرار دارد. خالد مشعل ضمن رد گزارش ميچل و ابتكار مصري – اردني كه دعوت به بازگشت به مذاكرات مي‎كند اظهار داشت، عقل و منطق مي گويند، آزموده را آزمون خطاست، ما هم مذاكرات را آزمايش كرديم و بي حاصل بودن آن را تجربه كرديم. رئيس دفتر سياسي حماس در اين مورد كه چرا هرگاه مبارزات ملت فلسطين در آستانه تعيين سرنوشت قرار مي گيرد با تلاشهاي مخرب دروني (عربي و فلسطيني) مواجه مي شود و ثمرات و دست آوردهايش بر باد مي رود و اينكه چه تدبيري براي عدم تكرار اين سناريو انديشه شده است، گفت: ما از اين خلل و نقيصه در موضع گيري عربي و بعضاً فلسطين ناخرسنديم و در يك جمله عرض مي كنم كه مردم ما تا تحقق اهداف خويش و آزادي سرزمين و مقدسات (ان شاء‌ الله) از پاي نخواهد نشست. از سوي ديگر شيخ ابراهيم القوقا تاكيد مي كند انتفاضه اي كه به وسيله مردم مسلمان فلسطين اشغالي به وجود آمد، در واقع زاييده فعل و انفعالات و واكنشهاي است كه در اذهان و روحيه اسلام گرايان داخل سرزمينهاي اشغالي انباشته شده بود. آقاي القوقا چند مورد از اين واكنشها را به طور خلاصه چنين عنوان مي كند:‌ 1-ازدياد آگاهيهاي صحيح و عميق اسلامي اين آگاهيها از طريق مساجد و تريبونها و مراكز و موسسات اسلامي و انجمنهاي دانشجويي دانشگاهها و مراكز آموزش عالي در سرزمينهاي اشغالي گسترش يافته است. 2-به وجود آمدن نسل مسلمان و متعهد به مذهب پس از يك مرحله بيگانگي طولاني و پيروي از مكاتب مادي كه با شكست سال 1967 اين مكاتب نيز شكست خودشان را عملاً اثبات كردند. 3-سكوت حاكم بر منطقه در ميان كوششهاي كه به منظور به فراموشي سپردن قضيه فلسطين پس از چهل سال انتظار و دادن وعده هاي كاذب قطعنامه هاي سازمان ملل و متحد و اجلاسهاي بسيار سران عرب و سرانجام اشغال باقي مانده سرزمين فلسطين توسط صهيونيستها. 4-اقدامات سركوبگرانه مقامات اشغالگر اسرائيلي توام با كينه توزيهاي به جاي مانده از حقارتهاي تاريخي و عقده هاي رواني دوران نازيها و خونخواهي از جنگها و غزوه هاي صدر اسلام در خيبر بني‎النظير و بني قريظه. 5-اقدامات وحشيانه اي كه بر يكايك افراد طبقات مختلف اجتماعي فلسطين وارد شده است. 6-ورشكستگي و سرانجام بد سازمانهاي فلسطيني كه روزگاري از اسلام دور شده و شعارهاي غير اسلامي را حمل مي كرده و از جهاد روي گردان شده و از اهدافشان داير بر آزادي سراسر خاك فلسطين عدول كرده اند. انتفاضه فلسطین از دیدگاه شیخ ابراهیم القوقا یکی از رهبران حماس از سوي ديگر شيخ ابراهيم القوقا تاكيد مي كند انتفاضه اي كه به وسيله مردم مسلمان فلسطين اشغالي به وجود آمد، در واقع زاييده فعل و انفعالات و واكنشهاي است كه در اذهان و روحيه اسلام گرايان داخل سرزمينهاي اشغالي انباشته شده بود. آقاي القوقا چند مورد از اين واكنشها را به طور خلاصه چنين عنوان مي كند:‌ 1- ازدياد آگاهيهاي صحيح و عميق اسلامي اين آگاهيها از طريق مساجد و تريبونها و مراكز و موسسات اسلامي و انجمنهاي دانشجويي دانشگاهها و مراكز آموزش عالي در سرزمينهاي اشغالي گسترش يافته است. 2- به وجود آمدن نسل مسلمان و متعهد به مذهب پس از يك مرحله بيگانگي طولاني و پيروي از مكاتب مادي كه با شكست سال 1967 اين مكاتب نيز شكست خودشان را عملاً اثبات كردند. 3- سكوت حاكم بر منطقه در ميان كوششهاي كه به منظور به فراموشي سپردن قضيه فلسطين پس از چهل سال انتظار و دادن وعده هاي كاذب قطعنامه هاي سازمان ملل و متحد و اجلاسهاي بسيار سران عرب و سرانجام اشغال باقي مانده سرزمين فلسطين توسط صهيونيستها. 4- اقدامات سركوبگرانه مقامات اشغالگر اسرائيلي توام با كينه توزيهاي به جاي مانده از حقارتهاي تاريخي و عقده هاي رواني دوران نازيها و خونخواهي از جنگها و غزوه هاي صدر اسلام در خيبر بني‎النظير و بني قريظه. 5- اقدامات وحشيانه اي كه بر يكايك افراد طبقات مختلف اجتماعي فلسطين وارد شده است. 6- ورشكستگي و سرانجام بد سازمانهاي فلسطيني كه روزگاري از اسلام دور شده و شعارهاي غير اسلامي را حمل مي كرده و از جهاد روي گردان شده و از اهدافشان داير بر آزادي سراسر خاك فلسطين عدول كرده اند. انتفاضه از ديدگاه دكتر حكمي محمد القاعوده نويسنده مصري دكتر حلمي محمد القاعود نويسنده مسلمان مصري مهمترين عامل پيدايش انتفاضه را نااميد و ناكامي مردم فلسطين در درجه اول از حكومتهاي عربي و در درجه دوم از سازمانهاي فلسطيني كه در خارج سرزمينهاي اشغالي فعاليت مي كنند مي داند. القاعود معتقد است كه در برابر مردم فلسطين راهي وجود نداشت جز اينكه ابتكار عمل را به دست گيرد و بدون احساس شرم به هويت و اصالت واقعي خويش بازگردد و به جهانيان بفهماند كه خلق فلسطين مسلمان است و سرزمين فلسطين يك سرزمين اسلامي است. اين در حالي است كه همه دنيا از او دست كشيده بودند. علاوه بر اين نويسندگان مسلمان ديگري وجود دارند كه انتفاضه فلسطين و تداوم آن را و حركت مقاومت اسلامي (حماس) را يكي از نشانه هاي بارز الهي دانسته اند. همان نويسنده پيدايش جنيش مقاومت اسلامي (حماس) را بزرگترين و مهمترين رو يداد قرن عنوان مي كند و مي گويد: شايد خطرناكترين حادثه قرن حاضر اين باشد كه جنبش مقاومت اسلامي در اين مكان، در قلب فلسطين و در كنار مسجد الاقصي و در زمان حاضر شكل مي گيرد.