تحقیق حواس پرتی (docx) 11 صفحه
دسته بندی : تحقیق
نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحات: 11 صفحه
قسمتی از متن Word (.docx) :
حواس پرتی
ما می خواستیم روش صحیح مطالعه متمرکز را برای شما توضیح دهیم، دیدیم که باید ابتدا حواس پرتی را تعریف کنیم. شاید شما تا به حال خیلی به "حواس پرتی" فکر کرده باشید و بارها از خود پرسیده باشید که چرا گاهی به هنگام مطالعه حواس آدم پرت می شود؟ ما نمی دانیم که شما برای این سؤال خود چه جوابی پیدا کرده اید اما پاسخ صحیح این پرسش را به شما می گوییم: "حواس پرتی چیزی نیست جز تمایل ذاتی ذهن به درگیری و فعالیت.
ذهن شما همواره می خواهد درگیر و مشغول باشد. بنابراین اگر آنچه که اکنون انجام می دهید در شما درگیری و مشغولیت ذهنی ایجاد کند، فکر شما دیگر لزومی احساس نمی کند که به جای دیگر برود و در آنجا درگیر شود. اما اگر در انجام این کار، درگیری ذهنی ایجاد نشود، ذهن شما شتابان به جایی می رود که خود را در آنجا مشغول کند. و این همان حواس پرتی است. برای روشنتر شدن موضوع، مثالی بزنیم: وقتی دوستتان با شما صحبت می کند، اگر بتواند با بیان خود در شما مشغولیت ذهنی و توجه و علاقمندی ایجاد کند، شما با تمرکز فراوان به تمام حرفهایش گوش می دهید. اما اگر او نتواند چنین تأثیری در شما بگذارد چون ذهن شما درگیر نمی شود به سرعت فکر دیگری به ذهنتان راه می یابد و شما در حالی که به مخاطب خود خیره شده اید، دارید به چیز دیگری فکرمی کنید. چیزی که در شما درگیری ذهنی ایجاد می کند.
ذهن شما مدام به فعالیت نیازمند است و این نیازمندی را هنگامی که شما مشغول مطالعه کردن هستید، هم دارد. بنابراین اگر آنچه که می خوانید، در شما درگیری ذهنی ایجاد کند، شما مشتاق و متمرکز پیش می روید. در غیر این صورت چشمتان خطوط را دنبال می کند و ذهنتان در جایی دیگر مشغول می شود. به عبارت دیگر، حواستان پرت می شود.
یادتان هست که گفتیم عوامل حواس پرتی هیچ گاه به صفر نمی رسند حتی اگر شما بهترین شیوه مطالعه را در پیش گرفته باشید. اکنون که شما روش مطالعه متمرکز را فرا گرفته اید و آن را به کار می بندید، ملاحظه می کنید که اگر چه حواس پرتی شما تا حد فوق العاده زیادی کم شده است، اما برخی از اوقات، افکار دیگری غیر از موضوع مطالعه به سراغ ذهن شما می آیند و حواستان را پرت می کنند. بهترین و مؤثرترین راه برای مقابله با این حواس پرتی باقیمانده، نوشتن آنها بر روی یک برگ کوچک کاغذ است. چرا؟ حتماً بحث خلأ ذهنی و نوشتن را به خاطر دارید. دقیقاً به همان علت، باید حواس پرتی خود را یادداشت کنید.
مثالی بزنیم: شما در اوج مطالعه هستید، ناگهان به خاطر می آورید که امشب حتماً باید به دوست خود تلفن بزنید. از این لحظه به بعد شما هر چقدر هم که سعی کنید فکر خود را به مطالعه متمرکز کنید، اندیشه تلفن کردن به دوستتان و این که “مبادا فراموش کنم”، ذهن شما را آشفته می کند و شما را آزار می دهد. در نتیجه شما از همان لحظه تمرکز حواس خود را از دست داده اید. اما اگر به محض آن که این اندیشه به ذهن شما راه یافت، آن را بر کاغذی می نوشتید، دیگر خیالتان راحت می شد و می توانستید به مطالعه متمرکز خود ادامه دهید. یادتان باشد که حواس پرتی را نیز مانند نکات مهم کتاب که فرا می گیرید و ثبت می کنید، باید جایی تخلیه کنید. اگر ننویسید و بگویید “باشد برای بعد”، “می دانم که یادم نمی رود”، و . . . توانایی ذهنی خود را کم کرده اید.
هرچه در حین مطالعه به خاطرتان می آید و عامل مزاحم تلقی می شود، گوشه ای یادداشت کنید. این که باید نان بخرید، جزوه دوستتان را بدهید، دروس دیگری را مطالعه کنید و . . . ، همه را یادداشت کنید و بار ذهنی مربوط به آن را تخلیه کنید و با خیال راحت به مطالعه ادامه دهید.
ویژگیهای مکانی – سکوت
یکی از باورهای بسیار نادرست برخی از شما این است که برای تمرکز حواس داشتن باید در محیط، سکوت مطلق برقرار باشد. واقعیت این است که هرچه محیطی ساکت تر باشد، برای تمرکز حواس بهتر است و ما محیطی را برای مطالعه انتخاب می کنیم که سر و صدای کمتری داشته باشد اما به هیچ عنوان در جستجوی محیطی نیستیم که سکوت مطلق بر آن حکمفرما باشد.سکوت، نسبی است. سر و صدای محیطهای مختلف با هم متفاوت است. بهترین مکان برای مطالعه جایی است که سر و صدا در آن از بقیه جاهای موجود کمتر باشد. مثلاً شما اکنون می خواهید مطالعه کنید و تنها مکانی که در اختیار دارید، اتاقی است که در آن تلویزیون روشن است. مسلماً این محیط ایده آل نیست اما شما در دورترین نقطه اتاق از تلویزیون و پشت به آن می نشینید و مطالعه می کنید. در این حالت شما از بهترین شرایط ممکن برای مطالعه استفاده کرده اید. یک نکته دیگر را هم بگوییم: اساساً مطالعه در جای کاملاً ساکت غلط است.
شما این گونه به محیط بسیار ساکت عادت می کنید و شرطی می شوید که فقط در چنین مکانهایی مطالعه کنید. آن وقت در محیطهای دیگر با کوچکترین سر و صدایی تمرکز حواس شما به هم می ریزد و ایجاد تمرکز دوباره برایتان بسیار مشکل است. به همین خاطر است که ما چندان مطالعه در کتابخانه را توصیه نمی کنیم. کتابخانه محیطی است کاملاً ساکت که ما معمولاً چنین شرایط آرمانی را در منزل نداریم و همیشه هم نمی توانیم برای مطالعه به کتابخانه مراجعه کنیم. در محیط منزل، در محیط مدرسه و دانشگاه، در محیط کار، هر جا که هستید نسبتاً ساکت ترین جا را انتخاب کنید. ویژگیهای مکانی – نظم اخیراً ژاپنیها تحقیقات جالبی را روی یک گروه هزار نفری انجام داده اند. کودکان ده ساله ای که از بهره هوشی، استعداد و توانایی ذهنی نسبتاً یکسانی برخوردار بوده اند. هر یک از این کودکان در محیط متفاوتی از دیگران قرار گرفتند. محیط مطالعه نفر اول بسیار درهم ریخته و شلوغ بود. اتاق نفر دوم آشفتگی نسبتاً کمتری داشت. اتاق نفر سوم نسبت به نفر دوم کمی منظمتر و با وسایل کمتری بود و به همین ترتیب تا نفر هزارم که اتاقی بسیار منظم، مرتب و با حداقل وسایل داشت. کتاب یکسانی را به همه دادند و به هر یک فرصتی مناسب برای مطالعه در اتاقهای مخصوص داده شد. بعد از پایان زمان تحقیق، بررسی نتیجه ها بسیار جالب بود: میزان مطالعه، بازدهی، میزان به خاطر سپاری و تمرکز با میزان نظم و ترتیب اتاقها نسبت مستقیم داشت یعنی هر چه فردی در اتاق با اسباب و وسایل کمتر، مرتب تر و منظم تر قرار گرفته بود، بازدهی کمی و کیفی بیشتری را در مطالعه خود نشان می داد.
بنابراین برای مطالعه مؤثرتر و مفیدتر، هرچه می توانید در محیطی با وسایل و اسباب کمتر و منظم تر و مرتب تر قرار گیرید. “شاکتی گواین” در کتاب “بازتابهای نور” خود می گوید: “هر وضعیت درونی، انعکاس بیرونی و محیطی دارد و هر وضعیت محیطی بازتاب درونی” یعنی وضعیت منظم پیرامون شما به نظم فکری و درونی شما کمک می کند و همچنین آشفتگی ذهنی شما را سبب می شود. قبل از مطالعه، دو سه دقیقه هم که شده، به مرتب کردن اتاق یا میز مطالعه خود بپردازید و این مسأله را جدی بگیرید.
ویژگیهای مکانی – مطالعه در پارک
اگر چه پارک، فضایی طبیعی و مناسب برای مطالعه به نظر می رسد و خیلی از شما از آن به عنوان مکان مطالعه استفاده می کنید، باید بگوییم که پارک برای مطالعه محیطی کاملاً نامناسب است. پارک دارای عوامل حواس پرتی فراوان است. رفت و آمد افراد، بازی و سر و صدای بچه ها، مناظر زیبا و . . . همه و همه به هنگام مطالعه به سراغ ما می آیند و حواس ما را پرت می کنند. ضمن آن که ما در کودکی شرطی شده ایم که پارک جای بازی یا جای استراحت است و همین زمینه ذهنی قبلی مانع از تمرکز حواس کافی بر مطالعه می شود. شاید این که شما در پارک به هنگام مطالعه زود خوابتان می گیرد یا متوجه و غرق بازی بچه ها می شوید، علت همین زمینه ذهنی باشد. نکته دیگر این که طبیعت، همیشه تفکر برانگیز است و شما در پارک با مظاهر طبیعی زیادی روبرو می شوید که ذهن شما به سرعت درگیر آنها شده، بر آنها متمرکز می شود و در نتیجه حواس شما از موضوع مطالعه پرت می شود.
مطالعه به محض نشستن
پس از آن که در مکان مطالعه خود قرار گرفتید فوراً مطالعه را شروع کنید و به هیچ عنوان به کارهای دیگر نپردازید. بعضی ها وقتی پشت میز مطالعه می نشینند یا کتاب را باز می کنند، شروع می کنند به ورق زدن کتاب، فراهم کردن کاغذ و کارهای جانبی دیگر. اگر نشستن برای مطالعه طولانی شود و مطالعه ای صورت نگیرد و شما خود را با کارهای جانبی یا افکار درونی مشغول کنید، برای پرورش تمرکز حواس در شما بسیار بد است. عادت کنید همه آنچه را که برای مطالعه نیاز دارید ابتدا فراهم کنید و هر کار متفرقه ای را که دارید قبل از مطالعه انجام دهید و پس از این که نشستید، فوراً مطالعه را آغاز کنید.
این گونه شما ذهن خود را شرطی کرده اید که تا نشستید و کتاب را در دست گرفتید، فوراً فرا بگیرید.
هر کسی از منجم گرفته تا ورزشکار، از بازرگان گرفته تا موسیقی دان به اهمیت تمرکز حواس پی برده است ولی با این حال تعداد کمی از مردم می دانند که چگونه تمرکز حواس داشته باشند و آن را حفظ کنند.
تمرکز حواس در یک چشم بر هم زدن ایجاد شده یا از بین می رود. انسان در تمام طول عمرش با شدت های متفاوت فکر می کند. هرگز نمی تواند راجع به چیزی فکر نکند و نگران نباشد. ذهنیات و ایده های گوناگون دائما تمرکز او را به هم می زند.
در ضمن یک دانش آموز یا دانشجو برای اینکه استفاده بهتری از مطالعه اش داشته باشد باید در هنگام مطالعه روی آنچه می خواند تمرکز داشته باشد.
توجه داشته باشید که برای دستیابی به تمرکز نمی توان مستقیما تلاش کرد بلکه باید شرایط تمرکز را زیاد کنید و آن شامل حذف کردن عناصر حواس پرتی های داخلی و خارجی و استفاده از راه کارهایی برای افزایش تمرکز است. حال در این مقاله می خواهیم درباره کاهش عوامل حواس پرتی بحث های کاربردی داشته باشیم.
● عوامل حواس پرتی خارجی را کاهش دهید
هرچیزی که از برون حواس شما را تحریک می کند و تمرکز شما را به هم می زند (از صدای تق تق در گرفته تا صدای جوش آمدن کتری) به عنوان یک حواس پرت کن خارجی در نظر گرفته می شود.
سالن مطالعه و محل زندگی شمامملوازاین حواس پرت کن هاست.
● زمان و مکان مناسب انتخاب کنید
مکان مطالعه باید فقط جهت مطالعه استفاده شود، آرام و کاملا روشن و عاری از هرگونه عکس و پوستر و وسایل اضافی. اگر شما پشت میز مطالعه چرت بزنید و یا بخوابید، میز مطالعه به عنوان فضایی برای چرت زدن و خوابیدن عمل می کند و یا اگر در رختخواب مطالعه کنید، به راحتی نمی خوابید.
انتخاب بهترین زمان مطالعه بستگی به شرایط و سلیقه هر فرد دارد اما سعی کنید زمان مطالعه را طوری در نظر بگیرید که بتوانید حتی الامکان قبل و بعد از آن کمی استراحت کنید.
سعی کنید زمان مشخصی را برای مطالعه در هر روز درنظر بگیرید به طوری که در آن زمان به هیچ کار دیگری نپرداخته و آمادگی کامل برای مطالعه داشته باشید به عبارت دیگر به زمان مطالعه هم شرطی شوید.
● حواس پرت کن های دیواری را حذف کنید
مطالعه هر ورقه یا جزوه یا هر صفحه کتاب با بازی بچه ها در محیط بیرون یا تصویر ریزش برف رقابت می کند.
درست است که مطالعه نزدیک پنجره می تواند شما را از منافع مطالعه نزدیک نور طبیعی بهره مند کند ولی حواستان جمع باشد که خود را از حواس پرت کن های بالقوه آن طرف پنجره دور کنید.
● سروصداهای اضافی را حذف کنید
سر و صدا می تواند یکی از موانع جدی مطالعه موثر باشد. اگر به علت سروصدا یک پاراگراف را چندین مرتبه می خوانید واقعا وقت را تلف کرده اید. اگر در اتاق مطالعه تان درس می خوانید، به راحتی می توانید با گذاشتن گوشی و بستن در اتاق این مشکل را حل کنید.
● صداهای بلند موسیقی را کم کنید
موسیقی های بلند خصوصا کلامی، تمرکز حواس شما را کم می کند. اگر موسیقی برای شما حالت مزاحم ندارد یک موسیقی با صدای آرام می تواند یک پس زمینه خوشایندی ایجاد کند و حتی این پس زمینه می تواند جلوی صداهای مزاحم خارجی را بگیرد.
● تکنیک عنکبوت را به کار بگیرید
اگر یک دیاپازون لرزان را به نقطه خاصی از شبکه تار عنکبوت نزدیک کنیم تار می لرزد عنکبوت به دنبال لرزش می آید تا حشره ای را پیدا کند ولی چیزی پیدا نمی کند بعد ار چند مرتبه عنکبوت یاد می گیرد که لرزش از آن نقطه خاص را نادیده بگیرد و به دنبالش نیاید.
با در نظر داشتن این تجربه عوامل حواس پرت کن را محدود کنید مثلا اگر منزل شما نزدیک خیابان است و صدای رفت و آمد خودروها مزاحم مطالعه تان است، یاد بگیرید مانند عنکبوت عامل حواس پرت کن را نادیده بگیرید تا تمرکز حواس شما کم نشود.
● از نور مناسب استفاده کنید
نور مناسب یک فاکتور مهم در محیط مطالعه است.
بنابراین تامین نور مناسب باید در راس کارهایی که برای کاهش عوامل حواس پرت کن خارجی و شکل گیری تمرکز حواس انجام می شود، قرار گیرد. بهترین نوری که برای مطالعه مناسب است نوری است که درخشان، یکنواخت و پیوسته باشد (مانند نور لامپ های کم مصرف با دو رنگ زرد و سفید).
● برای بالا بردن تمرکز از مداد استفاده کنید
وقتی سعی می کنید که چیزی را یاد بگیرید با در دست داشتن مداد مطالعه کنید.
مثلا موقع مطالعه فوصل کتاب درسی از روش نوشتن سئوال در حاشیه استفاده کنید یا زیر کلمات کلیدی را با مواد خط بکشید، علامت گذاری و حاشیه نویسی کتاب، خواننده را وادار می کند درباره ساختار مطلب مورد مطالعه تصمیم بگیرد، در نتیجه درک او را از مطلب بالا ببرد.
● صندلی مناسب پیدا کنید
از یک صندلی مناسب و راحت استفاده کنید، البته خسته شدن و احساس خواب آلودگی به صندلی تان بستگی ندارد و بیشتر به روش مطالعه شما، نگرش شما به انضباط شخصی، نور و دمای اتاق بستگی دارد.
● وسایل مورد نیاز را نزدیک خود قرار دهید
اگر عادت کنید که میز مطالعه تان را خوب تجهیز کنید هرگز با این مشکل مواجه نمی شوید که ناگهان یک چیزی را بخواهید و نباشد بنابراین همیشه یک فرهنگ لغت به روز، ماشین حساب، ساعت، تقویم، کاغذ، گیره کاغذ، مداد، خودکار و پاک کن را کنار میز مطالعه تان قرار دهید که با مشکل مواجه نشوید.
● بدن را در وضعیت مناسب برای مطالعه قرار دهید
نشستن پشت میز مطالعه بهترین وضعیت مطالعه است. بنابراین هنگام مطالعه از درازکشیدن بپرهیزید که تمرکز حواس را از بین برده و موجب خواب آلودگی می شود.
برخی افراد عادت دارند در حال قدم زدن مطالعه نمایند که این حالت تمرکز حواس را از بین برده و میزان یادگیری را کاهش می دهد.
هنگام مطالعه پشت میز، فاصله چشم تا متن را رعایت کنید (حدود ۴۰ ۳۰ سانتی متر) با رعایت فاصله مناسب چشم با متن از خستگی زودرس چشم جلوگیری کرده و میدان دید چشمتان را افزایش دهید.
● حواس پرت کن های داخلی را کاهش دهید
حواس پرت کن های داخلی آشفتگی هایی است که خودتان درست می کنید مانند خواب روزانه، مشکلات شخصی، اضطراب، اهداف غیر واقع گرایانه، فراموشی زیاد و دودلی. اینها به همان اندازه خنده، سروصدا، نور، لوازم التحریر و سایر حواس پرت کن های خارجی می توانند تمرکز را به هم زنند. در این موارد تنها کسی که از این حواس پرت کن ها با خبر است خود شما هستید و چون این مشکلات از خود شما نشات می گیرد.
بهترین کسی که می تواند آنها را کم کرده یا حذف کند خود شما هستید.
● از یک کاغذ نمره دهی به تمرکز استفاده کنید
یک باریکه کاغذ کنار کتاب هایتان بگذارید و بعد هر موقع حواستان پرت شد یک علامت بزنید.
تنها خاصیت این کار این است که شما را به مطالعه کردن برمی گرداند.
برخی دانشجویان گزارش می دهند وقتی برای اولین بار از این تکنیک استفاده کرده اند بعد از مطالعه هر صفحه نزدیک ۲۰ علامت می زدند ولی بعد از یکی دو هفته از بکارگیری این روش این مقدار به یک یا دو علامت در هر صفحه تقلیل پیدا کرده است.