تحقیق خصوصيات كشور پاكستان (docx) 10 صفحه

دسته بندی : تحقیق

نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحات: 10 صفحه

قسمتی از متن Word (.docx) :

خصوصيات كشور پاكستان در اواسط قرن نوزدهم ميلادي شبه قاره هند، تحت استعمار انگلستان درآمد و دولت انگلستان پس از سركوب مردم از سال 1857 ميلادي اين منطقه را جزو امپراطوري بريتانيا شناخت وفرمانروايي مطلق شبه قاره هند از طرف پادشاه انگليس انتخاب شد. مبارزات مردم شبه قاره هند براي رهاي از استعمار انگلستان بعد از جنگ جهاني دوم به رهبري مهاتما گاندي رهبر حزب كنگره ملي و محمد علي جناح رهبر حزب اتحاديه مسلمين «سلم ليگ» همچنان ادامه داشت تا عاقبت در سال 1947 منجر به استقلال منطقه گرديد. طبيعي بود كه به علت اختلاف مذهبي دو رهبر (مسلمان هندو) اختلافات اصولي و سليقه‌اي با يكديگر داشته باشند، ولي در طول دوران مبارزات ضد استعماري آنها را كنار گذاشته‌ و متفقا دست به كار شده بودند. سرانجام در همان سال 1947 انگلستان ناگزير به اعطاي استقلال به هندوستان گرديد و مقارن با آن قسمت مسلمان نشين هندستان از شبه قاره هند جدا و با نام پاكستان به صورت يك كشور مستقل در عرصه سياست بين‌المللي ديده‌ شد. جغرافيايي طبيعي و اوضاع اقليمي كشور پاكستان از شمال به افغانستان، و از جنوب غربي به ايران، از جنوب به درياي عمان، از شرق به هندوستان و از شمال شرق به چين محدود مي‌گردد. وسعت آن در حدود 803 هزار كيلومتر مربع مي‌باشد كه از اين نظر سي و سومين كشور جهان محسوب مي‌شود. سلسله جبال هيماليا، قره قروم و هندوكش در مناطق شمالي اين كشور با هم تلاقي مي‌كنند و اغلب مشخص كننده مرزهاي بين المللي ميان پاكستان، چين و افغانستان هستند. پاكستان داراي آب و هوايي متغير است. كويري، كوهستاني و خشك و مناطق گرم و استوايي حداقل 30 درصد از خاك پاكستان قابل كشاورزي، 7 درصد مراتع طبيعي، 5 درصد مناطق جنگلي و مابقي آن را كوهستان‌ها تشكيل مي‌دهند. جغرافيايي انساني بر اساس جديدترين برآورد (جولاي سال 2000 م) پاكستان بالغ بر 41 ميليون و 553 هزار نفر جمعيت دارد. در حال حاضر نژاد مردم اين كشور مخلوطي از نژادهاي مختلف است كه به طور عمده از نژاد هند و اروپايي به شمار مي‌آيد. مردم پاكستان از اقوام پنجابي، سندي، بلوچ و پاتان تشكيل شده‌اند. تقسيمات كشوري نيز متناسب با تقسيمات نژادي است و براي هر قوم يك ايالت در نظر گرفته شده است. اما از آنجا كه پنجاب نيمي از جمعيت كشور را در خود جاي داده است و خواستگاه زمامداران و رهبران سياسي و نظامي كشور بوده است، نوعي رقابت و مخاصمه بين اين ايالت و ديگر ايالات مشهود است. مردم سه ايالت ديگر همواره خود را تحت سلطه استعمار پنجابي‌ها دانسته‌اند در طول تاريخ كوتاه پاكستان دشمني ريشه‌داري بين پنجابي‌ها از يك سو و مردم ديگر ايالات پديدار گشته است. انحصاري پست‌هاي اداري و نظامي در سه ايالت ديگر به دست پنجابي‌ها و تفوق آنان از لحاظ اقتصادي بيش از پيش زمينه را براي بروز اختلافات و افزايش آن فراهم آورده است. آموزش ابتدايي و متوسطه در پاكستان به زبان اردو صورت مي‌گيرد اما زبان مورد استفاده در دانشگاه‌ها همچنان انگليسي است و به طور وسيعي در زمينه‌هاي تجاري حقوقي و كارهاي اداري مورد استفاده قرار مي‌گيرد. لازم به ذكر است به طور ميانگين در كيلومتر مربع خاك پاكستان 07/176 نفر زندگي مي‌كنند و نسبت جمعيت شهري اين كشور 5/36 درصد است. از سويي ديگر 9/58 درصد از مردان و 30 درصد از زنان بالاي 15 سال پاكستان با سوادند و پاكستان از نظر امكانات بهداشتي به شدت در رنج است و بيماري‌هاي واگير در اين كشور به خصوص روستاها شيوع دارد. دين و مذهب رسمي در اوايل قرن ششم ميلادي اسلام وارد شبه قاره هند شد. در آغاز قرن يازدهم ميلادي سلطان محمد غزنوي مناطق وسيعي از شبه قاره هند را تصرف كرد. در دوران حكومت مغول تمامي شبه قاره هند تحت فرمانروايي مسلمان بود.در اواسط قرن هيجدهم انگلستان سلاطين مسلمان را سرنگون ساختند و حكومت خود را به مدت دو قرن بر سراسر قاره هند اعمال كردند، حدود 97% از مردم پاكستان مسلمانند كه قريب 25% آنرا شيعيان و 67 درصد اهل تسنن هستند. و مابقي اقليتهاي مذهبي هستند (حدود 3%) شيعيان پاكستان شيعيان در پاكستان پراكنده اند و داراي مراكز متعدد ديني در شهرهاي مختلف مي‌باشند. مواد درسي اين مدارس اقتباسي از مدارس ديني ايران است. تا زمانيكه مفتي جعفر حسين زنده بود ميان شيعيان وحدت وجود داشت ولي پس از فوت وي شكاف افتاد و به دو گروه تقسيم شدند: گروه طرفدار عارف حسين حسيني و گروه ديگر به طرفداري از سيد حامد عليشاه پرداختند. حكومت نوع حكومت در اين كشور از نظر سياسي جمهوري فدرال و از نظر ايدئولوژيك «جمهوري اسلامي» است. قانون اساسي اين كشور «قانون اساسي موقت» اختيارات وسيعتري به نظاميان مي دهد و نظارت عاليه و حق بركناري هر سه قوة مقننه، قضائيه و مجريه را به رئيس جمهور مي دهد. اقتصاد اقتصاد پاكستان مبتني بر بازار آزاد است. با اين حال صنايع بزرگ و معادن عمده در اختيار دولت مي باشد و از سوي ديگر اقتصاد پاكستان از سوي دولت و از طريق برنامه‌هاي عمراني پنج ساله كنترل مي شود و در حال حاضر برنامه عمراني نهم در اين كشور در دست اجرا است. پاكستان در سال‌هاي 1989 - 1988 در نخستين سال برنامه عمران جاري با رشد اقتصادي پايين و نرخ تورم نسبتا بالا مواجه مي‌شد. رشد توليد ناخالص داخلي در همان سال از 5/4 درصد تجاوز نكرد. حال آنكه همين نرخ رشد در سال مالي قبل 06/6 درصد بود. معدن اگرچه تنها يك درصد از توليد ناخالص داخلي را تشكيل مي‌دهد، اما با اين حال نقش مهمي در توسعه اقتصادي پاكستان ايفا مي‌كند. در سال 1984-1983 مبلغي معادل 2 ميليارد روپيه از سوي دولت براي سرمايه‌گذاري در بخش معدن اختصاص داده شد در حاليكه مبلغ مذكور در سال مالي قبل از آن تنها 173 ميليون روپيه بوده است. در حال حاضر روزانه حدود 65 هزار بشكه نفت در پاكستان توليد مي‌شود كه عملا جوابگوي 22 درصد از نيازهاي داخلي است و در سال‌هاي 88-1987 توليد داخلي نفت پاكستان 163 ميليون بشكه بوده است. چاه‌هاي نفتي در دو ايالت سند و پنجاب قرار دارند و از مجموع 3 حلقه چاه نفت موجود، 9 چاه با مشاركت خارجي‌ها اداره مي‌شود. ذخاير گاز موجود قابل بهره‌برداري در پاكستان 15706 ميليارد فوت مكعب تخمين زده مي‌شود. كه تاكنون 4437 ميليارد فوت آن مصرف شده است. به رغم توسعه نسبي صنعت در پاكستان كه كشاورزي همچنان مهمترين بخش اقتصادي كشور است. 4/26 درصد محصول ناخالص داخلي از محل كشاورزي تامين مي شود و 45 درصد كل صادرات پاكستان را نيز محصولات كشاورزي تشكيل مي‌دهد. اساسا پاكستان يك كشور كشاورزي است و 72 درصد از جمعيت كشور در بخش كشاورزي به كار اشتغال دارند. پاكستان طي ده سال گذشته توانست نه تنها از لحاظ گندم به خودكفايي برسد بلكه موفق شد سالانه مقدار زيادي از اين كالاهاي اساسي و استراتژيك را به خارج نيز صادر كند. رشد كشاورزي در سال 84-1983 معادل 5/4 درصد بود و توليد گندم در سال‌هاي مذكور 1/7 درصد افزايش يافت و مجموعاً به 67/12 ميليون تن رسيد. توليد برنج با 2/2 درصد افزايش 24/3 ميليون تن برآورد شد. و پنبه با 12 درصد به 47/1 ميليون تن رسيد. در سال 88-1987 بخش كشاورزي 3/26 درصد توليد ناخالص داخلي، 45 درصد صادرات و 52 درصد نيروي كار را به خود اختصاص داده است. صنايع پاكستان به طور عمده به تكنولوژي وارداتي از كشورهاي پيشرفته صنعتي وابسته است. بدين ترتيب كه بر مبناي سرمايه‌ و نيروي انساني متخصص در كشورهاي صنعتي و قيمت ارزان مواد خام و دستمزد كارگر در پاكستان طرح ريزي شده و شرايط و مقتضيات كشور در طرح و بهره‌برداري از آنها مراعات نگرديده است. مشخصات صنايع پاكستان عبارت از مصرف بالاي انرژي، عدم كفايت نيروي كارگر و نياز به ايجاد بازار و شبكه وسيع توزيع مي‌باشد. دولت پاكستان در سال 1972 صنايع كودشيميايي، صنايع شيميايي، اتومبيل، سيمان تصفيه نفت و در سال 1974 كارخانه‌هاي روغن نباتي را به عهده گرفت و ملي اعلام كرد. در سال هاي 1988-1978 سهم بخش صنعت در توليد ناخالص داخلي از رشد، 9/18 درصد بوده است. بخش صنايع 55 درصد از كل كالاهاي صادراتي پاكستان را توليد و مجموعا بخش‌هاي صنعت در پاكستان عبارتند از: نساجي، كودشيميايي، سيمان، پتروشيمي، صنايع مهندسي و …. بنا به گزارش بانك دولتي پاكستان در سال‌هاي 89-1988 مجموع كسر بودجة كشور 6/23 ميليارد روپيه بوده است. همچنين در همان سال تورم 8 درصد اعلام شده در حاليكه نرخ تورم در سال‌هاي قبل از آن 6 درصد اعلان شده بود. طي 10 سال گذشته و در پي كوشش‌هايي كه براي اسلامي كردن كشور و اجراي شريعت به كار برده شده، اقداماتي در جهت حذف ربا از سيستم بانكي كشوربه عمل آمده است. در حال حاضر گفته مي‌شود كه كليه معاملات در بانك‌هاي پاكستان بر اساس عقود اسلامي صورت مي‌گيرد و ربا از نظام بانكي اين كشور حذف شده است. مهمترين بندر صادراتي و وارداتي پاكستان بندركراچي است. بر طبق آمار مذكور در نه ماه اول سال‌هاي 89-1988 معادل 11117500 تن كالا يا صادر يا وارد كرده است. از اين مقدار 371/9 هزار تن وارد و 904/1 هزار تن صادر شده است. اين بندر كاملا مدرن و به آخرين دستگاه‌هاي تخليه و بارگيري انواع كالا از جمله نفت مجهز شده است. بر طبق آمار صادرات پاكستان در سال‌هاي 88-1987 معادل 4/78 ميليارد روپيه و واردات آن 3/111 ميليارد روپيه بوده است. اقلام عمده‌اي كه توسط موسسات دولتي صادر مي‌شود عبارتند از: مشتقات نفتي، پنبه خام، سيمان، هيدروكسيدسديم، سنگ نمك، برنج، زغال، كود، كود شيميايي و ساير محصولات صادراتي كه توسط بخش خصوصي است عبارتند از: ماهي، چرم، پوشاك و منسوجات از الياف مصنوعي، لباس‌هاي دوخته و قاليچه و فرش- اقلام عمده صادرات پاكستان عبارتند از: مواد شيميايي، كالاهاي الكترونيكي، ماشين آلات و وسايل حمل و نقل، فولاد و كالاهاي ساخته شده از آنها، نفت و محصولات حاصله، روغن‌هاي خوراكي و …مي‌باشد. پاكستان كشور پر جمعيت و فقيري است و تعصبات فرقه‌اي در اين سرزمين مانع از ثبات قدرت سياسي و در نتيجه امنيت اقتصادي است. پاكستان از لحاظ منابع زيرزميني چندان غني نيست و و همين مسئله وابستگي اقتصاد اين كشور را به مواد اوليه منجر شده است. سهم بخش صادرات در توليد ناخالص داخلي پاكستان 7/48 درصد سهم بخش صنعت 4/25 درصد است. ميزان توليد ناخالص داخلي پاكستان در حدود 6 ميليارد دلار و نرخ رشد آن در حدود 9/3 درصد است. ميانگين نرخ رشد توليد ناخالص داخلي پاكستان در فاصله سال‌هاي 1990 تا 1998 حدود 9/5 درصد بود. درآمد سرانه پاكستان در حال حاضر كمتر از 475 دلار است و همين امر منجر شده است كه حداقل 40% از ساكنان اين سرزمين زير خط فقر زندگي كنند. 9/25 درصد از توليد ناخالص داخلي پاكستان مربوط به بخش كشاورزي، 7/48 درصد مربوط به بخش خدمات و 4/25 درصد مربوط به بخش صنعت است. نرخ تورم پاكستان در سال 1999 به 6 درصد رسيد. از سوي ديگر پاكستان بالغ بر 7/38 ميليون نفر نيروي كار دارد ولي تعداد زيادي از نيروها در سن اشتغال پاكستان به ساير كشورهاي خاورميانه مهاجرت كرده‌اند: نرخ بيكاري در پاكستاني طي سال 1999 حدود 17 درصد بوده است. 44 درصد از نيروي كار پاكستان در بخش كشاورزي، 17 درصد بخش صنعت و 39 درصد در بخش خدمات شاغلند. پاكستان توان توليد 2/59 ميليارد كيلو وات ساعت انرژي الكتريكي دارد كه 63 درصد از آن توسط نيروگاه‌هاي حرارتي و 36 درصد آن توسط نيروگاه‌هاي برق- آبي و كمتر از يك درصد آن توسط نيروگاه‌هاي اتمي و بادي تامين مي‌شود. پاكستان ذخاير نه چندان غني گاز طبيعي، نفت، زغال سنگ، سنگ آهن، مس، نمك و سنگ آهك دارد. همچنين صنايع نساجي،‌ فرآورده‌هاي غذايي، مصالح ساختماني، پوشاك، كاغذ و صنايع شيلاتي مهمترين شاخه‌هاي صنعتي پاكستان به شمار مي‌روند. پنبه، كنف، گندم، برنج، نيشكر، ميوه و تره‌بار، ادويه و حنا مهمترين توليدات بخش كشاورزي اين كشور است. پاكستان در سال 1999 نزديك به 4/8 ميليارد دلار كالا به خارج صادر كرد كه بيشتر شامل كنف، پنبه، برنج و ساير محصولات كشاورزي بود. در اين سالها به ترتيب آمريكا، هنك كنگ، انگلستان، آلمان و امارات متحده عربي در رديف مهمترين شركاي صادراتي پاكستان قرار گرفتند. (لازم به ذكر است كه پاكستان و ايران در شرايط فعلي در حدود نيم ميليارد دلار مبادلات اقتصادي دارند مهمترين كالاهاي صادراتي ايران به پاكستان شامل: موادسوختني، گاز، پنبه خام، ميوه و سبزيجات، قايق و شناور و لوازم يدكي مي‌باشد. پاكستان نيز به ايران برنج، نخ، انواع ماشين آلات و پارچه‌هاي كتان صادر مي‌كند) از سوي ديگر پاكستان در سال 1999 بالغ بر 8/9 ميليارد دلاركالا از خارج خريد كه بيشتر شامل ماشين آلات صنعتي، نفت خام، فرآورده‌هاي نفتي، و وسايل حمل و نقل و برخي موارد معدني بود. در اين سال آمريكا، ژاپن، مالزي، عربستان سعودي و امارات متحده عربي، عمده‌ترين شركاي صادراتي پاكستان بودند. پاكستان با داشتن 238 ميليون ذخيره نفت و مقادير زيادي گاز طبيعي، يكي از كشورهاي نيازمند واردات مواد سوختي محسوب مي‌شود. اين كشور به رغم محدوديت‌هاي مالي خود تلاش كرده است تا با اكتشاف و استخراج و بهره‌گيري از منابع داخلي از واردات نفت خود بكاهد. پاكستان ظرفيت توليد 55 هزار و 703 بشكه نفت در روز را داراست، و ذخاير ثابت شده گاز طبيعي اين كشور به 21 تريليون فوت مكعب مي‌رسد. اين در حالي است كه تا پايان ماه جولاي سال 2000 ميلادي ظرفيت استخراج گاز در اين كشور روزانه 2012 ميليون فوت مكعب بوده است. تا ابتداي سال 2000 ميلادي حداقل 22 حلقه چاه گاز در اين كشور حفاري شده و همچنين سه منبع گازي مهم نيز اخيرا توسط بخش خصوصي پاكستان كشف شده است. پاكستان در حدود 32 ميليارد دلار بدهي خارجي دارد. همچنين ميزان ذخيره ارزي اين كشور از يك ميليارد و يكصد ميليون دلار در آگوست سال 2000 ميلادي به كمتر از 340 ميليون دلار در سپتامبر همين سال رسيده است. واحد پول پاكستان روپيه است كه به يكصد پيسه تقسيم مي‌شود دو دلار آمريكا تقريبا با 52 روپيه پاكستان برابر مي‌كند. ويژگي‌هاي ارتباطي در پاكستان بيش از 2 ميليون و 800 هزار شماره تلفن ثابت و 200 هزار شماره تلفن همراه فعال است. مردم پاكستان امواج 27 ايستگاه راديوي (AM) و يك ايستگاه (FM) و 21 ايستگاه راديويي با طول موج كوتاه را دريافت مي‌كنند ضمن آنكه برنامه‌هاي تلويزيوني اين كشور از طريق 22 شبكه درسراسر كشور پخش مي‌شود بخش حمل و نقل پاكستان تا حدودي توسعه يافته است. به گونه‌اي كه بيش از 8 هزارو 200 كيلومتر خط آهن، 248 هزار كيلومتر جاده اصلي و فرعي 250 كيلومتر لوله انتقال نفت خام، 885 كيلومتر لوله انتقال فرآورده‌هاي نفتي و 4 هزار كيلومتر لوله انتقال گاز طبيعي، 118 فرودگاه بزرگ و كوچك در اين كشور وجود دارد. در اين ميان 12 فرودگاه توانايي پذيرش هواپيماهاي غول پيكر را دارد. همچنين اين كشور علاوه بر بندركراچي يك بندر ديگر به نام محمدبن قسيم نيز دارد كه در زمينه صيادي و تجاري از آن بهره مي‌برد. مناسبات اقتصادي جمهوري اسلامي ايران با پاكستان ايران و پاكستان بر اساس حس همجواري روابط اقتصادي نسبتا خوب ولي كمي با هم دارند.ايران طرح‌هايي را در زمينه احداث پالايشگاه و كارخانه سيمان در كشور پاكستان به اجرا گذاشته است. ضمن آنكه در سال‌هاي اخير مقادير قابل توجهي پنبه، ميوه و خشكبار، ادويه، سبزيجات، اوره، فرآورده‌هاي نفتي، پلي كلرورونيل، مواد آلي، برنج و الياف نساجي از پاكستان خريده است. بخشي از كالاهاي پاكستان همه روزه از طريق گمرك ميرجاوه در استان سيستان و بلوچستان به مقصد آسياي ميانه صادر مي‌شود. از اين رو نقش ايران براي ارتباط پاكستان با آسياي ميانه و قفقاز حائز اهميت است. با توجه به اين مسئله ايران در سال‌هاي اخير سعي زيادي در احداث راه آهن كرمان- زاهدان به عمل آورده تا به اين وسيله شبكه ريلي خود را از يكسو به راه آهن اروپا و از سوي ديگر به خطوط راه آهن شبه قاره هند متصل كند و زمينه ترانزيت كالاهاي آسياي جنوبي به شمال غرب را فراهم آورد. در مناطق مرزي دو كشور به دليل ارزان بودن سوخت در ايران، قاچاق بنزين، گازوئيل و نفت به سمت شهرهاي غربي پاكستان به شدت رواج دارد و بخش عمده‌اي از مبادلات بازارچه‌هاي مرزي فيمابين به كالاهاي متعارف سنتي مانند پارچه، چاي، پنبه، ادويه، سبزيجات خشك، ظروف پلاستيكي و لوازم خانگي اختصاصي دارد. جمهوري اسلامي ايران در شش ماهه نخست سال 1379 بالغ بر 86 هزار تن كالا به ارزش 29 ميليون دلار به پاكستان صادر كرد و در عوض 42 هزار تن كالاي به ارزش 20 ميليون دلار از اين كشور خريد. در ديدار اخير آ‌قاي متكي و خورشيد محمدقصوري وزراي خارجه ايران و پاكستان دو طرف با مرور بر روابط گذشته تهران - اسلام آباد خواستار گسترش همكاري و مبادلات تجاري دو كشور شدند و بر تحكيم روابط تاكيد كردند و با ضروري خواندن حفظ روابط دو جانبه برادرانه پيرامون مسئله فرهنگي دو كشور، در خصوص مسائل دو جانبه به بحث و تبادل نظر پرداختند. احداث خط لوله گاز ايران به هندوستان از موضوعات مهم مذاكره وزيران امور خارجه ايران و پاكستان بود. اين خطوط لوله 2700 كيلومتر طول دارد و با صرف 5/3 تا 5/4 ميليارد دلار هزينه احداث خواهد شد. امنيت در منطقه سيستان و بلوچستان براي انتقال خط لوله گاز از طريق اين كشور به هند بسيار مهم است كه دولت پاكستان آن را تضمين كرده است. منوچهر متكي وزير امور خارجه جمهوري اسلامي ايران اهداف سفر خود به اسلام آباد را توسعه مناسبات منطقه‌اي بر اساس سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران عنوان كرد.