تحقیق رسانه و جرم (docx) 14 صفحه
دسته بندی : تحقیق
نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحات: 14 صفحه
قسمتی از متن Word (.docx) :
رسانه و جرم
فهرست مطالب
جایگاه رسانههای ملی در عصر ارتباطات.................................2
تأثیر فيلمهاي سينمايي ، ماهواره ، ويدئو...........................................6
تأثیر مطبوعات بر جرايم..........................................................7
اخبار حوادث و افزايش بزهكاري.................................................9
افكار عمومي و ضرورت پاسخگويي..............................................9
خلأ اطلاع رساني ، رونق شايعه.................................................10
جزييات يك حادثه شيوه جديد خلافكاري...........................................10
آيا متهم مجرم است؟............................................................11
تضاد برداشت از حوادث........................................................11
الگوبرداري از جنايات..........................................................12
صاحبنظران و پژوهشگران جرم شناسی به نوبه خود با تبیین نظری یا بررسی موردی رابطه جرم و رسانه، از دو منظر جرم خیزی یا پیشگیری از جرم به این موضوع پرداختهاند. با این همه ورود به بحث ارتباط جرم و رسانه به ویژه در ایران، امر خطیری است که نباید ظرافت و پیچیدگی خاص آن نادیده گرفته شود. حساسیت مساله از یک سو به ماهیت فعالیت رسانهای و از سوی دیگر به ایدئولوژیک بودن نظام جمهوری اسلامی برمیگردد. این امر، چالشهای بحث رابطه جرم و رسانه را در ایران دو چندان کرده است. رسانههای ارتباط جمعی، پایگاههای اطلاعرسانی هستندکه برای فعالیت موثر به امکانات سخت افزاری و نیروی انسانی ماهر نیاز دارند و تامین هر دو، بودجه بالایی میطلبد. رسانهها پیش از هرچیز به مدیریت توانمند وآشنا به جدیدترین مسایل حوزه فعالیت خود نیازمندند تا با تخصیص بودجه مناسب و گزینش نیروی انسانی ماهر به تولید پیام و اطلاعات بپردازند. با انقلاب الکترونیکی و پیشرفت روزافزون تکنولوژی ارتباطات، ضمن این که دریافت تصاویر شبکه های تلویزیونی جهانی از طریق ماهواره امکان پذیر شده، قابلیت فعالیت جهانی تمامی رسانهها با اتصال به شبکه اینترنت نیز فراهم گشته،بنابراین مسایل جدیدی در حوزه رابطه جرم و رسانه از منظر دولت ملی پدیده آمده است.** رسانه های جدید؛ جرایم جدید
پرسش اساسی اين است که گسترش رسانه های جدید و زير ساختهای پيشرفته ارتباطي در داخل كشور و افزايش امكانات تبادل اطلاعات و داده ها در سطح بين المللي زمینه ساز چه جرائم جدیدی است؟
انقلاب ارتباطي و اطلاعاتي
انقلاب ارتباطي و اطلاعاتي که از دهه 1990 ميلادي به گونه اي نسبتا فراگير به کشور ايران نيز سرايت کرده حاصل هم افزايي برنامه ريزي شده در چهار حوزه دانش/ صنعت: مخابرات، رايانه، اطلاع رسانی، فرهنگ و ارتباطات است.
دانش/ صنعت مخابرات راه دور: وظيفه انتقال داده ها را بر عهده دارد؛ توسعه استفاده از ماهواره ها در امور تجاری، فعال شدن كشورهاي اروپايی، چين و شوروی و کاهش انحصار ماهواره ای، و توسعه فيبر نوری که امکان سی هزار تماس همزمان تلفنی را فراهم مي اورد امکان تبادل سريع، آسان، ارزان و همگاني انواع داده ها در سراسر کره زمين فراهم شد.
دانش/ صنعت: توليد، پردازش و ذخيره سازی داده ها را بر عهده دارد؛ کوچک سازی ابعاد رايانه به همراه افزايش سرعت پردازش و حجم حافظه، توليد انبوه و همگانی شدن استفاده از كامپيوتر شخصی براي مردم عادي، ابداع پروتكل TCP/ IP و به كارگيري يك زبان مشترك ميان كامپيوتر ها اين امکان را فراهم آورد که همگان بتوانند نقش دوگانه فرستنده و گيرنده پيام را همزمان ايفا نمايند.
دانش/ صنعت اطلاع رسانی: دسته بندي منطقي و بازيابی نظام مند داده ها را بر عهده دارد؛ اختراع موتورهاي جستجوي سريع و دقيق و توسعه فناوري چند رسانه اي امکان ذخيره سازي و بازيابي هرگونه اطلاعات را در زماني بسيار اندک فراهم مي کند.
گسترش ارتباطات و فرآیندی که اندیشمندان علوم اجتماعی تحت عنوان «جهانی شدن» از آن یاد میکنند، قدرت دولت ـ ملت را کاهش داده و اعتبار پارادایمهای علوم اجتماعی را زیر سوال برده است، از همین رو بایدها و نبایدهای واضحی که در نظریههای مدرنیستی جرم شناسی و جامعه شناسی در خصوص رابطه جرم رسانه وجود دارد و از دید سیاستگذاران جنایی و فرهنگی کشور هم دور نمانده،در عمل نتایج رضایتبخش به بار نیاورده است. بنابراین به نظر میرسد پیش از هر چیز باید به ریشهیابی این مساله بپردازیم که چرا سیاستگذاران فرهنگی و جنایی نتوانستهاند به اهداف مورد نظر خود در حوزه فعالیت رسانهای دست یابند؟ جایگاه رسانههای ملی در عصر ارتباطات
تاثیر فناوریهای جدید ارتباطات و جهانی شدن رسانهها، بر جوامع بشری آنقدر عمیق است که اندیشمندان و صاحب نظران علوم انسانی را به تغییر نظریههای مسلط بر علوم اجتماعی سوق داده است. روابط فردی و اجتماعی تحت تاثیر همین فناوریها به قدری متحول شده که برخی از دانشمندان علوم اجتماعی دریافتهاند میراث مدرنیته از فهم روابط اجتماعی عصر حاضر عاجز است. یکی از حوزههایی که در معرض این چرخش پسامدرن قرارگرفته، جامعهشناسی سیاسی است که از تمرکز بر سیاست در سطح دولت ـ ملت، فراتر رفته و سیاست را به مثابه پدیدهای درک میکند که در همه تجربیات اجتماعی وجود دارد. بنابراین با این
دانش/ صنعت فرهنگ و ارتباطات: جذابيت و اثر بخشی فراورده هاي اطلاعاتي را بر عهده دارد؛ سرازیر شدن آرشیوهای کمپاني هاي صوتی و تصویری به بازار رسانه های جدید، غلبه صنعت تفریحات الکترونیکی بر بازار تفريحات و ابداع شيو ه هاي نظر سنجي متناسب، حجم عظيمي از داده هاي آماده مصرف و جذاب را به فضاي رايانه اي منتقل کرده است.
رسانه های جديد
انقلاب اطلاعاتي و ارتباطي رسانه هاي جديدي را خلق کرده است که هر يک در ساختن دنياي ذهني انسان معاصر نقشي خاص بر عهده دارند:
• تلويزيون های ماهواره ای
• بازيها ی الکترونيکي: خانگی/ باشگاهی
• ديسک فشرده موسیقی/ تصویر/ فیلم/ نرم افزار
• اينترنت: وب/ چت/ نامه/ تلفن/ تجارت/ نشر/ تفريح
در اين نوشته بيشتر به اينترنت به عنوان آخرين و کامل ترين رسانه بشري پرداخته مي شود.
جرايم سايبري:
جرم به معناي چالش مجرم برای چيرگی بر قواعد و آزمايشی برای ارزش ها و تعهدهای مردم مطيع قانون است. بي شک با تغيير جامعه، شکل جرائم نيز تغيير می کند. فناوري های جديد، فرصتهای جديدی را برای مجرمان پديد می آورد و فناورِی های اطلاعاتی و ارتباطاتی، جرائم اطلاعاتی و ارتباطاتی را به دنبال دارد. منظور از جرايم جديد هم اشکال جديد جرايم قديمي و هم جرايمي بي سابقه است که فقط در محيط رايانه اي امکان بروز دارد.
جرائم سنتی › فناوری سايبر › جرائم سايبر
فناوري سايبر› انسانهای سايبر › جرايم سايببر
که بررسی شرایط و زمینههای اجتماعی سیاست همچنان در این حوزه موضوعیت دارد، دیگر واحد تحلیل آن، جامعه به منزله پدیدهای مجزا، منسجم و خود سامان بخش که حول محور دولت ـ ملت سازمان یافته تلقی نمیشود، بلکه «جامعه شناسی سیاسی جدید پیش از هرچیز به سیاست فرهنگی توجه دارد و این سیاست را در وسیعترین مفهوم ممکن به مثابه ستیز و دگرگونی هویتها و ساختارهای اجتماعی درک میکند. »در این تغییر پارادایم، بررسی رابطه بین فرهنگ محلی و فرهنگی جهانی به یکی از دغدغههای جامعهشناسی سیاسی تبدیل شده است. در این حوزه با این که جهانی شدن تهدیدی برای همگونی فرهنگهای ملی به شمار میرود، همگون انگاری فرهنگ جهانی رد میشود و جهانی محلی شدن به عنوان یک واقعیت فرهنگی مورد توجه قرار میگیرد. جهانی محلی شدن در تعریف اصیل خود به معنی دیدگاه جهانی دوخته شده به شرایط محلی است یا در زبان خشنتر بازاریابی به معنی شیوهای میماند که کالاها، خدمات و تبلیغات برای بازارهای متفاوت محلی تولید میشوند. طرفداران ایده جهانی محلی شدن فرهنگ، مصادیق این وضعیت را در اموری چون توجه شرکتهای چند ملیتی به سلیقه مصرف کننده در تولید کالا (مانند تنوع کوکاکولا در سراسر جهان متناسب با ذایقه مردم، وجود تفاسیر متفاوت از کالاها و محصولات فرهنگی در ملل مختلف) یا تمایل مخاطبان به تفسیر کالاهای فرهنگی متناسب با
جرم رايانه ای شامل جرايمی است که با استفاده از رايانه درون فضای سايبر و عليه رايانه ديگر واقع می شوند. هرچه وابستگی انسان به رایانه بیشتر مي شود زمينه توسعه جرائم رایانه ای نيز آماده تر مي گردد.
پول الکترونیک سرقت الکترونیک
مسئله اصلی در جرائم سایبر اين است که اگر داده ها و اطلاعات دارایی و ثروت تلقي شود پس سرقت يا آسيب به آنرسانه های جديد، جرائم جديد؟
پرسش اساسی اين است که گسترش رسانه های جدید و زير ساختهای پيشرفته ارتباطي در داخل كشور و افزايش امكانات تبادل اطلاعات و داده ها در سطح بين المللي زمینه ساز چه جرائم جدیدی است؟
انقلاب ارتباطي و اطلاعاتي
انقلاب ارتباطي و اطلاعاتي که از دهه 1990 ميلادي به گونه اي نسبتا فراگير به کشور ايران نيز سرايت کرده حاصل هم افزايي برنامه ريزي شده در چهار حوزه دانش/ صنعت: مخابرات، رايانه، اطلاع رسانی، فرهنگ و ارتباطات است.
دانش/ صنعت مخابرات راه دور: وظيفه انتقال داده ها را بر عهده دارد؛ توسعه استفاده از ماهواره ها در امور تجاری، فعال شدن كشورهاي اروپايی، چين و شوروی و کاهش انحصار ماهواره ای، و توسعه فيبر نوری که امکان سی هزار تماس همزمان تلفنی را فراهم مي اورد امکان تبادل سريع، آسان، ارزان و همگاني انواع داده ها در سراسر کره زمين فراهم شد.
دانش/ صنعت: توليد، پردازش و ذخيره سازی داده ها را بر عهده دارد؛ کوچک سازی ابعاد رايانه به همراه افزايش سرعت پردازش و حجم حافظه، توليد انبوه و همگانی شدن استفاده از كامپيوتر شخصی براي مردم عادي، ابداع پروتكل TCP/ IP و به كارگيري يك زبان مشترك ميان كامپيوتر ها اين امکان را فراهم آورد که همگان بتوانند نقش دوگانه فرستنده و گيرنده پيام را همزمان ايفا نمايند.
دانش/ صنعت اطلاع رسانی: دسته بندي منطقي و بازيابی نظام مند داده ها را بر عهده دارد؛ اختراع موتورهاي جستجوي سريع و دقيق و توسعه فناوري چند رسانه اي امکان ذخيره سازي و بازيابي هرگونه اطلاعات را در زماني بسيار اندک فراهم مي کند
آموزههای فرهنگ محلی و نیز ایجاد چارچوبهای محلی برای بهرهبرداری از بازار جهانی مانند: بازسازی اماکن فرهنگی برای توسعه جهانگردی، هویتیابی اقلیتهای قومی، احیای اصالت مذهبی یا بنیادگرایی دینی و ... جستوجو میکنند و موارد اخیر را واکنشی علیه آشفتگیها، برخوردها، فریبندگیها و ناامیدیهای فرهنگ رسانهای و مصرفی میدانند. بدین ترتیب، محصولات فرهنگی در سامانهای مشابه بازار عرضه میشوند و هرکس کالای بهتری داشته باشد و از قابلیتهای جذب مخاطب و بازاریابی قویتری بهرهگیرد، موفقتر عمل میکند. در مورد تاثیر رسانههای فراملی از جمله ماهواره واینترنت ونیز مقابله با بازار محصولات فرهنگی خارجی برافزایش جرم وجنایت در جامعه باید ابتدا از طریق نظرسنجی و مطالعات کاربردی به سنجش وضع موجود پرداخت و در صورت اثبات رابطه معنادار به تدبیر درست اندیشید. با این توصیف و توجه به نظریههای کلان جرم شناسی در مورد تاثیر رسانه به جرم و مطالعات مشابه و با عنایت به ویژگیهای فرهنگی ملی میتوان این سو تاثیر را تا حدی مسلم فرض کرد و به مقابله با آن پرداخت؛ اما باید به خاطر سپرد هرگونه فعالیت کشورهای جهان سومی در این حوزه بسی دشوارتر از حوزه داخلی است.دراین وادی پیشنهادهای زیر قابل تامل است:
دانش/ صنعت فرهنگ و ارتباطات: جذابيت و اثر بخشی فراورده هاي اطلاعاتي را بر عهده دارد؛ سرازیر شدن آرشیوهای کمپاني هاي صوتی و تصویری به بازار رسانه های جدید، غلبه صنعت تفریحات الکترونیکی بر بازار تفريحات و ابداع شيو ه هاي نظر سنجي متناسب، حجم عظيمي از داده هاي آماده مصرف و جذاب را به فضاي رايانه اي منتقل کرده است.
رسانه های جديد
انقلاب اطلاعاتي و ارتباطي رسانه هاي جديدي را خلق کردهاست که هر يک در ساختن دنياي ذهني انسان معاصر نقشي خاص بر عهده دارند:
• تلويزيون های ماهواره ای
• بازيها ی الکترونيکي: خانگی/ باشگاهی
• ديسک فشرده موسیقی/ تصویر/ فیلم/ نرم افزار
• اينترنت: وب/ چت/ نامه/ تلفن/ تجارت/ نشر/ تفريح
در اين نوشته بيشتر به اينترنت به عنوان آخرين و کامل ترين رسانه بشري پرداخته مي شود.
جرايم سايبري:
جرم به معناي چالش مجرم برای چيرگی بر قواعد و آزمايشی برای ارزش ها و تعهدهای مردم مطيع قانون است. بي شک با تغيير جامعه، شکل جرائم نيز تغيير می کند. فناوري های جديد، فرصتهای جديدی را برای مجرمان پديد می آورد و فناورِی های اطلاعاتی و ارتباطاتی، جرائم اطلاعاتی و ارتباطاتی را به دنبال دارد. منظور از جرايم جديد هم اشکال جديد جرايم قديمي و هم جرايمي بي سابقه است که فقط در محيط رايانه اي امکان بروز دارد.
جرائم سنتی › فناوری سايبر › جرائم سايبر
فناوري سايبر› انسانهای سايبر › جرايم سايببر
1-تلاش برای تصویب معاهدات و کنوانسیونهای بینالمللی به منظور نظارت برتولیدات و برنامههای رسانهها در سراسر جهان با عنایت به وجدان جمعی بینالمللی و یافتههای جرم شناسی و جامعهشناسی. 2-تقویت همکاریهای بینالمللی به ویژه در سطح منطقه (خاورمیانه ، جهان اسلام، آسیا و...) به منظور اتخاذ رویه واحد در خصوص رسانه، جرم و سرمایهگذاری مشترک در خصوص پرتاب ماهواره و ایجاد موتورهای جست و جوگر بر روی شبکه اینترنت. 3-تقویت محتوای برنامهها و مطالب رسانههای داخلی با افزایش سرمایهگذاری و تقویت مکانیسمهای نظارت و پاسخگویی. 4-حمایت از تولیدات داخلی برجسته؛ به ویژه حمایت فیلمنامههای قوی و تعیین ضوابط و مقررات کارشناسی وفنی برای صدور مجوز تولید برنامه یا راهاندازی رسانه. 5-پیگیری تصویب لایحه قضایی مجازات جرایم رایانهای6-نظارت قانونمند بربازار فیلم و سی دی و فعالیت ویدیو کلوپها و مراکز فروش محصولات فرهنگی به اهتمام مرکز اطلاع رسانی قوه قضائیهجرم رايانه ای شامل جرايمی است که با استفاده از رايانه درون فضای سايبر و عليه رايانه ديگر واقع می شوند. هرچه وابستگی انسان به رایانه بیشتر مي شود زمينه توسعه جرائم رایانه ای نيز آماده تر مي گردد.
پول الکترونیک سرقت الکترونیک
مسئله اصلی در جرائم سایبر اين است که اگر داده ها و اطلاعات دارایی و ثروت تلقي شود پس سرقت يا آسيب به آ
نيز جرم تلقي مي شود. از طرف ديگر جرم سایبر یک مسئله اجتماعی اغلب عاری از خشونت و بيشتر داراي ماهيت اقتصادی است. اين جرم به اصطلاح تمیز مستلزم مهارت رایانه ای و برنامه ریزی دقیق است.
مجرمان سايبر
مجرمان سايبر معمولا مرد، جوان، داراي تحصيلات لیسانس، کارمند سابق یا فعلی شرکت های رایانه ای، دارای وقت آزاد فراوان هستند و زمان غیر متعارفي را برای اتصال به شبکه صرف مي کنند. پیشرفت فناوری، نیروی جوان تحصیل کرده، بیکاری تحصيل کردگان، بی ثباتی سیاسی و اقتصادی، فقدان قوانین و وجود خریداران ثروتمند براي خدمات مجرمان سايبري زمينه هاي اجتماعي گسترش جرايم سايبري را تشکيل مي دهد.
نمونه هايي از جرائم سايبر
سرقت
• سرقت خط تماس تلفنی
• سرقت اطلاعات
• سرقت نرم افزار
• سرقت مشخصات تاشخصی ترین لایه ها
تقلب
• تقلب مالیاتی
فيلمهاي سينمايي ، ماهواره ، ويدئو :در ميان رسانه هاي جمعي فيلمهاي سينمايي بعنوان يك عامل موثر در انحراف و بزهكاري جوانان سابقه قديمي تري دارد . نمايش اعمال خشونت بار , كشتار , جنايت , خون آشامي و... و نيز صحنه هاي هيجان انگيز در فزوني و تشديد اعمال انحرافي و بزه اثر بسزايي می گذارد .امروزه مسئولان تهیه و كارگردانان فيلمهاي تلويزيوني و سينمايي بدون توجه به اثرات نيك و بد فيلم روي گروههاي سني و جنسي گوناگون جامعه آنها را به همه خانه ها و به طور كلي در سطح جامعه صادر مي نمايد .البته برداشت بينندگان از این فيلمهاي گوناگون به اشكال مختلف است و همه بينندگان داراي ضميري سفيد نيستند ، افراد پيامهاي فيلمها را پس از دريافت با محك تجارب و آموخته هاي پيشين خودازيك سو و سيستم نيازمندي شخصي از سوي ديگر را آميخته و سپس درباره آنها داوري ويا احتمالاً از آن پيروي مي كنند .نقش فيلمها در بزهكاري , جرم و جنايت از اين امر ناشي مي شود كه آنها صحنه هاي پرخاشگرانه مانند تندخوئي , سخت دلي , بيرحمي , آدم كشي و... را با تمام فنون رنگي , حركتي و صوتي نمايش مي دهند . فيلمهاي جنائي زمينه تجسم بصري و علمي فنون و شيوه هاي جنايت را در ذهن افرادي كه آمادگي ارتكاب جرم را دارند فراهم مي آورد.
• پولشویی
• ناخنک زدن به حسابهای دیگران
• تقلب در بیمه نامه
تروريسم سايبر
• نفوذ در زير ساختهای ملی و تلاش برای کنترل آن مانند:
• تاسیسات دفاعی
• تاسیسات ارتباطات راه دور
• تاسیسات شرکت های برق
• تاسیسات تولید، ذخیره سازی و حمل و نقل انرژي
• سیستمهای بانکداری و مالی
• تاسیسات حمل و نقل زمینی، هوایی و دریایی
• تاسیسات تامین آب
• خدمات اورژانس
• خدمات دولتی
ويروسها
• اسبهای تروا
• خرگوش ها
• کرمها
• بمب های منطقی
• هیولای کلوچه
در مجموع برنامه هاي شبكه ماهواره و ويدئو به نحو اغراق آميزي صحنه هاي عصيانگري , پرخا ش جوئي , كشتار , خشونت , قا نون شكني و هو س بازي و لذت جوئي دنيوي را نمايش مي دهد .گسترش و عرضه این نوع فرهنگ و ارزشهاي غيراسلامي و ملي از طریق ماهواره و ویدئو شايد در جوا نان و نوجوانان كه از نظر فكری هنوز به طور كامل مستقل نشده اند باعث شود نسل جوان به فرهنگ و ارزشهاي منحطي روي آورد كه در جوامع ديگر تحت شرايطي ديگر پديد آمده و جامعه ما با آنها هم راستا نيستند.
مطبوعات و جرايم :همه روزه توسط رسانه هاي جمعي ،اخبار مربوط به جرم و جنايت در سطح كشور منعكس مي شود . تنظيم كنندگان صفحات حوادث روزنامه ها يا مجلات مي كوشند حادترين و خشن ترين جنايات را با طول و تفصيل منتشر نموده و درباره متهمان و مجرمان داوري كنند . هنگاميكه در روزنامه ای اعلام مي شود فلان جنايتكار بدترين يا خطرناكترين جنايتكاران است موجب مي شود بعضي از مجرمان با اين عناوين خويشتن را در زندان تسكين داده و خود را نسبت به سايرين برتر شمارند . از طرفي برخی مردم كمتر به وقايع روزانه و تكراري مندرج در روزنامه ها توجهي كرده ، در عوض صفحات حوادث روزنامه ها را با هيجان دنبال می كنند ، و به
جرائم جنسی
• هرزه نگاری سایبر: انتشار متون/ تصاویر/ فیلمها و نقاشی های مستهجن
• دلالی فحشا
دسترسی کودکان و نوجوانان به هرزه نگاری سایبر
• هرزه نگاری کودکان و نوجوانان نوجوانان
• مزاحمت جنسی سایبر
• فریب کودکان و نوجوانان از طریق ارتباط رایانه ای
• فریب دختران و زنان
مزاحمت
• از طریق انتشار اطلاعات غلط
• افشاگری در مورد اطلاعات و تصاویر شخصی
• تهدید به آزار جنسی
وضعيت محيط سايبر در ايران
در حال حاضر(138۴) سياست گسترش و افزايش ظرفيت تبادل بين المللي داده ها از سياستهاي جاري دولت است و افراد، سازمانها و شركت ها به گونه ای نامحدود امكان دسترسي به سرويس دهندگان رسانه های جديد را دارند. براي دسترسي به اينترنت هيچگونه مجوز يا تاييديه دولتي لازم نيست و هنوز سرويس دهندگان اطلاعات مربوط به مشتركان، كاربران و محتواي داده هاي تبادل شده را به سازمانهاي دولتي ارائه نمي دهند.
هيچ قانون يا دستور العملی برای منع رمزگذاری محتوای داده های مبادله شده وجود ندارد و هيچ قانوني نيز وجود ندارد كه سرويس دهندگان را ملزم به كنترل محتوا نمايد يا آنان را مسوول محتواي سايت هاي روي سرويس بداند. از طرف ديگر خدمات اينترنت در ايران به سرعت ارزان شده و كافه هاي اينترنتي به سرعت در حال رشد است و هيچ قانون خاصي براي نحوه تاسيس و نحوه اداره آن وجود ندارد.
راه کار ها و اقدامات ضروری
خواندن يا اطلاع از چگونگی چنين اخباري علاقمندي نشان مي دهند ، تا بدان حد كه اگر مطبوعات اخبار عادي را منتشر كنند خوانندگان كمتري خواهند داشت ، اين مسئله باعث مي شود نويسندگان روزنامه ها حوادث را با تيترهاي بزرگ ( با بزرگنمايي ) و عكسهاي رنگين و غيره حوادث را منتشر سازند .انتشار اخبار مربو ط به جرم و جنايت بعداً در محافل مختلف (دو ستان و خانواده) بازگو شده و مورد تعبير و تفسير قرار می گیرد و اثرات متفاوتي بنا بر شرايط روحي و اجتماعي درافراد بر جاي مي گذارد؛ در این زمینه برخی از كارشناسان بر ضرورت اطلاع رساني به هنگام، جامع و مفيد درباره وقوع جرم و علل شكل گيري آن با هدف جلوگيري از دامنه جنايات تاكيد مي كنند؛ اما برخي ديگر معتقدند كه گروهي از مطبوعات و گاهی اوقات، سيما شيوه هاي ارتكاب جرم را بر اصل اطلاع رساني ترجيح داده اند و بايد در اين باره روش ها را بازنگري كرد. در اين نكته شكي نيست كه از زمان وقوع جرم تا زمان انتشار آن فاصله اي بسيار كوتاه وجود دارد. هيچ خبري را نمي توان سربسته نگاه داشت بلكه اصرار بر اين شيوه نادرست، زمينه گسترش شايعات و افزايش شاخ و برگ هاي يك حادثه را ايجاد مي كند.
دست اندركاران چرخه توليد در رسانه هاي گروهي اعم از مطبوعات، تلويزيون، راديو به خوبي مي دانند هر پديده در قالب خبر، گزارش، فيلم سينمايي، مجموعه هاي تلويزيوني و برنامه هاي راديو با انبوه مخاطبان با
استعدادها، افكار، روحيه و شرايط زيستي، فرهنگي اقتصادي، اجتماعي و خانوادگي مختلف سر و كار دارند. هرگونه توليد اين گروه رسانه اي تاثير مستقيم بر نبض و تحرك اقشار جامعه مي گذارد. اميد، نااميدي، نشاط،
اندوه، رستگاري، كجروي، نيك انديشي و بدانديشي طنين موسيقيايي مي توانند باشند بر فضاي جامعه كه نت آنها
را هر يك از خالقان آثار ذكر شده، تحرير مي كنند. يك رسانه مي تواند مخاطبان خود را به درستي هدايت كند يا
مهمترين مسئله در مقابله با حرايم سايبر مسووليت پذيری دولت در سياست گذاري كارشناسانه و همه سونگر براي تدوین سیاستها، قوانین و مقررات مناسب حمایتی/ هدایتی/ نظارتی است. در اين مسير بهره گيري از تمام توان علمی و اجرایی كشور، رویکرد میان رشته ای و میان بخشی ضروري است. شرط موفقيت هر سياستي اهتمام به آموزش خانواده و آموزش کودکان و نوجوانان، تربیت نیروی انسانی متخصص در مقابله با اين جرايم و در نهايت سازماندهی جدید نيروي انتظامي و قوه قضاييه براي تاسيس پلیس سایبر و دادسراي جرايم سايبر است.
تهيه پیش نویس قانون مبارزه با جرائم رایانه ای که در دستور کار قوه قضاييه، مجلس و دولت قرار گرفته است اولين گام در اين مسير طولاني است.
افرادي پرخاشگر و خشونت طلب و سركش را پرورش دهد. خبرهاي حوادث نيز به سهم خود نقشي تاثيرگذار در اين بازپروري دارد. اما مهمتر از رسانه هاي نوشتاري و شنيداري، صفحه جادويي تلويزيون است اين رسانه به واسطه آن كه عنصر تصوير و طنين صدا توامان دارد مخاطبان را جذب مي كند... اخبار حوادث و افزايش بزهكاري؟بخشي از ديدگاه و تحليل روانپزشكي دكتر «فربد فدايي» دانشيار دانشگاه وي تاكيد مي كند كه انتشار اخبار حوادث در رسانه هاي نوشتاري باعث ازدياد جرم و جنايت در جامعه نمي شود. اين روانپزشك در تبيين رابطه ميان ارائه خبر حوادث و بزه كاريها افزايش خلاف كاري را نمي پذيرد. وي مي گويد: «اشخاص ناآگاه و بدون اطلاعات علمي تخصصي در مورد روانپزشكي و روانشناسي عمومي و كيفري و بزهكاري ممكن است اين گونه تصور كنند كه با بي خبر نگاهداشتن مردم از بزهكاري در جامعه مي توان بزهكاري را كاهش داد يا به مردم وانمود كرد كه هيچ مشكلي وجود ندارد اما پژوهش هاي نوين علمي اين موضوع را تاييد نمي كند. بلكه برعكس، دلايل زيادي براي آگاه سازي مردم از جرم و جنايت و حوادث در جامعه وجود دارد مثلااگر مردم از مخاطراتي كه سر راه آنان وجود دارد آگاه شوند، بهتر قادر به پيشگيري از آن مخاطرات و رويارويي با آنها خواهند بود. نمونه بارز آن، پرونده موسوم به «خفاش شب» است كه فردي تبهكار به نام «غلامرضا خوشرو» در پوشش راننده اتومبيل كرايه اي زنان و دختران را به قتل مي رساند. اگر از همان ابتدا، خبرنگاران اخبار جنايت هاي هراس آوري را كه به يك شكل در آن زمان روي مي داد، در روزنامه ها منعكس مي كردند مردم از خود و خويشان خود محافظت بيشتري داشتند وحتي مي توانستند اطلاعات مفيدي را براي دستگيري قاتل، در اختيار مأموران قرار دهند. پنهان كاري خبري در آن مورد موجب آسودگي خيال قاتل و غفلت مردم و افزايش جنايت هاي فجيع آن قاتل شد. به همين ترتيب در مورد كساني كه به صورت سريالي در مشهد، شيراز و كرمان دست به جنايت زدند... افكار عمومي و ضرورت پاسخگويي به گفته «دكتر فدايي» درج اخبار و بزهكاريها موجب تحريك افكار عمومي و ضرورت پاسخگويي مسئولان به جامعه مي شود. همان طور كه به دنبال افشاي جنايت خفاش شب، نهادهاي مسئول به فكر ايجاد نظم و مقررات در زمينه حمل مسافر توسط اتومبيل هاي شخصي افتادند. وي آگاهي مردم را از شرايط جامعه اي كه در آن زندگي مي كنند، حق مردم مي داند كه آنان بدانند دستگاه هاي مسئول تامين امنيت و كاهش جرم، وظيفه خود را چگونه انجام مي دهند. وي مي افزايد: «تنها از طريق ارائه اخبار حوادث و واكنش دستگاه هاي مسئول به اين حوادث مردم مي توانند به حقوق قانوني، شرعي و عرفي خودآگاه شوند و به آنها دست يابند.» خلأ اطلاع رساني ، رونق شايعه «فدايي» كه خود روانپزشك پليس جنايي است، معتقد است كه چنانچه اطلاع رساني به نحو صحيح و موثق صورت نگيرد، شايعه رونق مي گيرد و حتي موضوعات ساده، شاخ و برگ پيدا مي كنند كه در آن صورت تاثيرات منفي زيادي در اذهان عموم خواهند گذاشت و احساس عدم امنيت و نگراني در مردم ايجاد مي شود. در چنان شرايطي، حتي ارائه واقعيت هم موجب اعتمادبخشي به مردم نمي شود. وي مي گويد: «تنها عوامل اجتماعي در پديده بزهكاري نقش ندارند، بلكه شخصيت افراد و عوامل زيستي نيز، نقش عمده اي را در ايجاد زمينه براي رفتار بزهكارانه ايفا مي كند.» جزييات يك حادثه شيوه جديد خلافكاري از «احسان ابراهيمي» كه حدود سه ماه از شروع خدمت نظام وظيفه اش مي گذرد، مي پرسم روزنامه و اخبار حوادث مي خواند؟ مي گويد كه حتماً جزييات حوادث را مي خواند براي آنكه از انگيزه ارتكاب عامل حادثه بيشتر آگاه شود. وي مي گويد: «اگر جزييات حادثه نوشته نشود، عبرت آموزي و جنبه مثبت آنرا كسي نمي فهمد. حتماً بايد ذكر شود تا شخص با خواندن جزييات كه مي توانند ترس آور و ناراحت كننده هم باشند، درس عبرت بگيرد.» اين جوان هم مثل برخي ديگرا ز مردم تأثير خبر را منوط به وضعيت فكري و روحي مخاطب مي داند و مي گويد: «اعتماد شخص مخصوصاً برخي از نوجوانها و جوانها نسبت به خود، مهم است. اما ممكن است يك آدم خلافكار، جزييات حادثه اي را بخواند و اطلاعات جديدي درمورد شيوه كاربردي آن و يا شبيه آن حادثه كسب كند.» آيا متهم مجرم است؟ يك شهروند با اشاره به بعضي اخبار صفحه حوادث برخي از روزنامه ها و نشرياتي هفتگي، مي گويد اين گونه اخبار ايجاد وحشت و استرس مي كنند. «رحمت الله سرتيپ زاده» معتقد است كه اخبار حوادث بدون تحليل كارشناسي چاپ مي شود. بنابراين بخشي از اين اخبار به جاي آگاهي بخشي بيشتر، خوانندگان را دچار استرس و ايجاد ترس مي كند وي مي گويد: «البته نكات خوب و آموزنده اي هم دارند. اما برخي مطالب خطاي حرفه اي است مثلاً حادثه اي اتفاق افتاده و عامل وقوع آن تحت بازجويي است اما هنوز نتيجه دادگاه معلوم نشده است، روزنامه اي در اخبار خود، متهم را «مجرم» تلقي مي كند، درحالي كه ممكن است همان متهم بيگناه باشد. يا متهمي را كه جرمش مشهود نيست به گونه اي معرفي مي كنند كه او همان مجرم است! تضاد برداشت از حوادث «روزنامه ها اخبار حوادث را به گونه اي تنظيم و منتشر مي كنند كه سطح آگاهي و دقت مردم در جامعه و در خانواده بيشتر شود و از مطالعه خبر يك اتفاق خشونت بار، درباره علل وقوع آن هوشيارتر شوند.» «اقبال» كه شغل رانندگي دارد درمورد تأثير خبر و گزارش تشريحي حوادث نيز همچون برخي ديگر از مردم مي گويد اثرگذاري جزييات يك حادثه وخيم و ضداخلاقي برروي مخاطبان رسانه ها به شرايط روحي آنان وابستگي دارد. وي اما تأكيد مي كند: «برخي از نوجوانان يا جوانان بيكار شايد به مقتضاي سن خود در وضعيت كاستي هاي مالي، اقتصادي اين تصور را داشته باشند كه بخواهند به اصطلاح راه صدساله را يك شبه طي كنند. طبعاً با خواندن برخي از اخبار حادثه اي يا تماشاي بعضي فيلمهاي تلويزيوني فريب مي خورند.» اطلاع رساني نه بازيهاي خطرناك «جعفريان» دانشجوي رشته مكانيك با دوستش كنار يك كيوسك روزنامه فروشي صحبت مي كند. وي در پاسخ به سؤالم درباره تأثير تشريح و كالبدشكافي اخبار حوادث در روزنامه ها مي گويد: «از يك منظر خواندن آنها براي پي بردن به چگونگي حوادث در جامعه است. مثلاً در اين هفته و يا امروز چه ميزان تصادفات و حوادثي به وقوع پيوسته است. ضمناً نوع حوادث نشان دهنده وضعيت كلي جامعه است.» به گفته وي، يك بخش از اطلاع رساني خبر حوادث، داراي بار مثبت است كه سايرين آگاه مي شوند و بيشتر براي جلوگيري از تكرار اين گونه اتفاقات رعايت مي كنند. اما بعد ديگر اين گونه خبررساني نيز تقويت زمينه هاي وقوع جنايت و جرم در جامعه است. مثلاً برخي از افراد با تماشاي صحنه هاي خشونت آميز سريال ها و فيلم ها يا مطالعه شيوه هاي وقوع جرم به دليل ضعف نفس به سمت بازي هاي خطرناك خواهند رفت. فقط اصل خبر نه چاقو و گلوله! اسماعيلي خود را دبير بازنشسته معرفي مي كند. وي در پاسخ به سؤال درباره كاركرد مطبوعات در حوزه حوادث و اثرگذاري اين گونه اخبار بر رفتارهاي اجتماعي مي گويد: «اين كه افراد جامعه نسبت به كليه اخبار روز محيط پيرامون خود آگاهي يابند بسيار مفيد و ضروري است اما نبايد اصل اطلاع رساني صحيح زير سايه فرعيات خبر قرار گيرد.» وي با اشاره به اين كه به هرحال افراد جامعه با برخي از مشكلات شخصي روبه رويند انتشار اخبار تلخ و گزنده حوادث را عاملي براي افزايش پرخاشگري ها و ناامني هاي اجتماعي مي داند و مي گويد: «بايد در تنظيم اخبار حوادث به اصل موضوع و تحليل هاي آموزنده آن توجه كرد اين كه چگونه او را با چاقو كشته اند يا با گلوله از پاي درآورده اند، خبررساني نيست.» الگوبرداري از جنايات «فدايي» دانشيار دانشگاه با اشاره به اين كه برخي افردا مبتلابه اختلالات شخصيتي همراه با كودكان و نوجوانان مبتلابه اختلال سلوك، اكثريت بزهكاران جهان را تشكيل مي دهند، مي گويد: «اين گروه از افراد ممكن است با تماشاي نمونه هاي پرخاشگري در سيما يا سينما يا مطالعه روش هاي بزهكاري در اخبار صفحات حوادث براي جهت دادن به تمايلات بزهكارانه خود سرمشق بگيرند.» وي با اشاره به برخي از گزارش هاي نيروي انتظامي مبني بر انجام برخي جنايات و جرايم با تقليد از سريال هاي تلويزيوني معتقد است: «ترويج خشونت در قالب سريال يا انتشار اخبار حوادث مهمترين عامل گسترش ناامني هاي اجتماعي در سطح يك جامعه است.»
فهرست منابع:
1) www. Hoghoghdan.com
2)
www.hoghoghdanan.com
3)
emrani.blogfa.com http//:
4)
www.ghavanin.com
5)
مجلات حقوقی دادگستری
6)
جزوات درسی جامعه شناسی جنایی دکتر فرجیها
7 )
مقالات حقوق و جامعه شناسی