تحقیق پروتكل گروه درمانی اختلال وحشتزدگي همراه با هراس از مكانهاي باز (docx) 13 صفحه
دسته بندی : تحقیق
نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحات: 13 صفحه
قسمتی از متن Word (.docx) :
پروتكل گروه درمانی اختلال وحشتزدگي همراه با هراس از مكانهاي باز
پروتكل گروهدرمانگري دوازده جلسهاي زير مبتني بر درمانهاي استاندارد تنظيمشده براي اختلال وحشتزدگي همراه با هراس از مكانهاي باز و بدون هراس از مكانهاي باز است كه توسط گراسك و بارلو (2001) و آنتوني و سوينسون (2000) تهيه شده است. توصيفي كوتاه و مختصر از آنچه را در هر جلسه رخ ميدهد، در زير مشاهده ميكنيد (جدول 3-7).
ملاقاتهاي فردي با افراد گروه قبل از درمان
اين جلسه شامل ملاقات يكي از دو درمانگر يا هر دو آنها با افراد گروه بهصورت فردي است. در اين جلسه در مورد گروه، برنامة درماني و انتظارهايي كه در جلسات درماني از هر درمانجو ميرود، شركت منظم در جلسات و انجام تكاليف منزل صحبت ميشود. در اين جلسه فرصتي براي درمانجويان فراهم ميكنيم تا پرسشهاي خود را مطرح كنند و به پاسخ اين پرسشها دست يابند. در ادامة جلسه نيز با استفاده از شواهد جمعآوريشده در فرايند ارزيابي سلسله مراتبهاي مواجهه را تهيه ميكنيم (نمودارهاي 1-7 و 2-7). تشكيل يك جلسه براي ملاقات فردي با افراد گروه قبل از تشكيل گروه موجب افزايش احساس راحتي و اطمينان خاطر آنان ميشود، زيرا با اين كار به آنها فرصت ميدهيم تا دستكم يك بار در اتاق درمان به تنهايي و بدون حضور ديگران با درمانگر صحبت كنند و ملاقات داشته باشند.
جلسة اول: بيان منطق درمان
جلسة اول، اولين فرصتي است كه افراد گروه طي آن يكديگر و رهبران گروه را ملاقات ميكنند. چون درمانگرها در اين جلسه فرصت زيادي براي ارائة اطلاعات دارند، بايد در ارائة اطلاعات به افراد گروه و فراهم كردن فرصت براي آنان بهمنظور تعامل و بحث گروهي، اعتدال را رعايت كنند. در اين جلسه ميتوان با معرفي افراد به يكديگر زمينه را براي توسعه و ترويج بحث گروهي فراهم كرد. بهتر است افراد گروه بهصورت دايرهاي بنشينند و هريك از آنها به ترتيب خود را معرفي كرده و كمي در مورد خودش براي جمع صحبت كند (هر صحبتي به غير از صحبت در مورد وحشتزدگي)، بدين ترتيب يخ افراد باز خواهد شد (براي مثال در مورد محل تولد، محل زندگي، فعاليتها و تفريحات مورد علاقة خود صحبت كنند).
پس از معرفي افراد، درمانگرها بايد ساختار گروه را بررسي و دربارة قالب گروه، تعداد جلسات و طول مدت و شكل هرجلسه (مانند بررسي تكاليف منزل، ارائة مطالب جديد و برنامهريزي تكاليف منزل) صحبت كنند. مسائل و موضوعات مهم و كليدي مرتبط با ملاقاتهاي فردي قبل از درمان، مانند رازداري، بايد مرور شوند و هنجارهاي گروهي نيز بايد مورد بحث قرار گيرند (مانند انتظار از افراد براي شركت منظم در جلسات و نقش انجام تكاليف منزل در درمان مؤثر).
بهتقريب تمام افراد گروه، از گروه انتظار دارند كه در خلاص شدن و رهایی از اضطراب به آنها كمك كند. بنابراين بسيار مهم است كه انتظارهاي افراد از فرايند درمان بهطور دقيق و با وضوح بيان شود و به افراد گروه گوشزد كنيم كه ممكن است اضطراب آنها در ابتداي درمان افزايش يابد، ازاينرو اين مرحله از درمان ممكن است براي آنها فشارزا باشد. بايد افراد گروه را تشويق كنيم تا از خودپاداشدهي استفاده كنند و در برنامههاي خود وقتي را براي تمركز بر درمان در نظر بگيرند. بايد به افراد گروه بگوييد كه درمان موجب ايجاد اضطراب در آنها نميشود، بلكه سبب ميشود آنها بتوانند واكنش خود نسبت به اضطراب و وحشتزدگي را تغيير دهند، در واقع گروه به آنها مهارتهايي را آموزش ميدهد كه بتوانند با استفاده از آن وحشتزدگي خود را درمان كنند، در نتيجه طوري زندگي كنند كه وحشتزدگي و اضطراب بر زندگيشان حاكم نباشد. درمانگرها ميتوانند با تشويق افراد گروه براي بيان دلايل رجوعشان براي درمان، در آنها ايجاد انگيزش كنند، طوريكه بتوانند با انگيزش كافي با اضطراب خود مقابله كنند.
ابعاد مهم اختلال وحشتزدگي را ميتوان با تقاضا از افراد گروه براي طرح تجارب وحشتزدگيشان براي گروه بررسي كرد، ابعادي همچون فراواني حملات وحشتزدگي، اجتناب از موقعيتها بهدليل وحشت و ترس زياد، افكار رایج ايجادكنندة اضطراب، اجتنابهاي ظريف و تدابير امنيتي. درمانگران بايد تلاش كنند مسائل و مشكلات معمول و رايج در افراد مبتلا به اين اختلال را تعيين كرده و تجارب افرد گروه را به اين مسائل و مشكلات مرتبط كنند و ربط دهند تا انسجام و همبستگي گروهي افزايش يابد. درمانگران بايد اطلاعات مربوط به ماهيت اضطراب و وحشتزدگي را بار ديگر مرور كرده و به اين واقعيت اشاره كنند كه اضطراب و وحشتزدگي هيجانهايي بهنجارند، حملات وحشتزدگي مقطعي و محدود به زمان هستند و اضطراب و وحشتزدگي خطرناك نيستند. در چنين بافتي، بايد بحث در مورد اهداف درماني مطرح و اشاره شود كه كلية هدفهاي درماني به افراد گروه كمك ميكنند تا بر اضطراب و وحشت خود غلبه كنند، نه اينكه اضطراب و ترس خود را بهطور كامل از بين ببرند.
مدل سهمؤلفهاي اضطراب بايد بهعنوان روش جديدي براي روي آوردن افراد گروه به اضطراب و وحشت مطرح شود و مؤلفهها بهطور دقيق توضيح داده شوند. اين مؤلفهها عبارتند از: احساسهاي فيزيكي و بدني، افكار و رفتارهاي افراد مبتلا به اين اختلال (اجتناب، فرار و اجتناب ظريف). اين مدل را بايد روي وايت بورد رسم كنيم و از افراد گروه بخواهيم نشانگان خود را در زمينة هر يك از اين مؤلفهها بيان كنند. بعد از اين درمانگرها ميتوانند از افراد گروه بخواهند با ذكر مثالهايي نشان دهند كه تعامل اين سه مؤلفه با يكديگر چگونه موجب افزايش اضطراب و وحشت در آنها ميشود. براي مثال ممكن است يك نشانة فيزيكي با تفسيری نادرست از آن بهصورتي خطرناك توصيف شود و به خودبازبيني و نظارت بیشتر فرد روي احساسهاي خودش منجر شود (رفتار) و اين به تجربة نشانگان فيزيكي بيشتر، افزايش افكار فاجعهآميز و رفتارهاي اجتناب و فرار منجر شود. درمانگران بهمنظور دستيابي افراد گروه به دركي بهتر از اختلال وحشتزدگي، مدل شناخت- رفتاردرمانگري را ارائه ميكنند. اين مدل بر اهميت تعبير و تفسيرهاي تهديدكننده از نشانگان جسماني و فيزيكي و شرطيسازي دروني (جفت شدن احساسهاي فيزيكي با خطر حملة وحشتزدگي) تأكيد ميكند. لازم است از مثالي در زمينة اجتناب انسان از مزههاي شرطيشده استفاده كنيم و به افراد گروه نشان دهيم كه وقتي اين محرك (براي مثال يك غذا) با يك تجربة اجتنابي (حالت تهوع و استفراغ)جفت شود، مغز انسان بين احساس كردن خطر و يك محرك خنثي رابطه و پيوند برقرار ميكند. تكليفي كه براي اين جلسه در نظر گرفته ميشود، عبارت است از نظارت و بازبيني افراد گروه روي اين سه مؤلفة مهم در اضطراب و ترس، در مواقعي كه احساس ترس يا اضطراب ميكنند يا دچار حملة وحشتزدگي ميشوند.
جدول 3-7- دستورالعمل تهية يك پروتكل گروهي در گروهدرمانگري شناختي- رفتاري اختلال وحشتزدگيموزآ. در ا
جلسهراهبردهاي مورد استفادهملاقاتهاي فردي قبل از درمانتوضيح دهيد كه كار گروهي چگونه خواهد بود و از آنها چه انتظارهايي داريد.هنجارها و قواعد گروه را مطرح كنيد و اطلاعات عملي به آنها دهيد (براي مثال مكان تشكيل جلسات).به سؤالهاي آنها پاسخ دهيد و آنها را از نگراني در آوريد.سلسله مراتب مواجهه را طراحي كنيد.جلسة اولمعرفي افراد گروه (افراد گروه تجارب و دلايل خود را براي شركت در گروه درمانگري مطرح كنيد). ساختار و شكل جلسات و گروه را شرح دهيد و هنجارهاي گروه را بررسي كنيد.آنچه را از درمان انتظار ميرود، شرح دهيد (انتظارها را مشخص كنيد).ابعاد و ويژگيهاي مهم اختلال وحشتزدگي را بررسي كنيد.اطلاعاتي در مورد ماهيت اضطراب و وحشت ارائه كنيد.مدل سهمؤلفهاي اضطراب را شرح دهيد.مدل شناخت-رفتاردرمانگري اختلال وحشتزدگي را توضيح دهيد.تكليف منزل: مؤلفههاي سهگانة اضطراب و ترس را بازبيني كنيد، مطالب و اطلاعات مربوط به آموزش روانشناختي در مورد تحريفهاي شناختي را مطالعه كنيد.جلسة دومبررسي تكاليف منزل.آموزش روانشناختي: اهميت افكار و نقش آنها در ايجاد هيجانها.بررسي تحريفهاي شناختي معمول هنگام اضطراب.بحث در مورد مثالها و مواردي كه توسط افراد گروه در زمينة تحريفهاي شناختي بيان شدهاند.تكليف منزل: بازبيني سه مؤلفة اضطراب و ترس با تأكيد بر افكار و مشخص كردن تحريفهاي شناختي. جلسة سومبررسي تكاليف منزل.آموزش روانشناختي: راهبردهايي براي مقابله با افكار اضطرابآور.افراد گروه مبارزه و مقابله با افكار اضطرابآور را تمرين ميكنند و هدف آنها تفكر واقعگرايانه است.معرفي چگونگي ثبت افكار.تكليف منزل: بازبيني افكار اضطرابآور با استفاده از ثبت افكار و تمرين راهبردهاي مقابله با اين افكار.
ادامه جدول 3-7
جلسهراهبردهاي مورد استفادهجلسة چهارمبررسي تكاليف منزل.معرفي مواجهه و توضيح كار كرد و عملكرد آن.بررسي دستورالعملهاي انجام مواجهه.هر يك از افراد گروه يك مورد را از سلسله مراتب مواجهة خود براي تمرين مواجهه انتخاب ميكند.برگة بازبيني مواجهه بررسي ميشود.تكليف منزل: بهصورت روزانه مواجهه را تمرين كنيد، مبارزه با افكار اضطرابآور را ادامه دهيد.جلسة پنجمبررسي تكاليف منزل.افراد گروه در مورد مشكلات مربوط به تمرين مواجهه بحث ميكنند.درمانگر چند مثال روي وايتبورد مينويسد تا كاهش اضطراب را نشان دهد.غلبه بر موانع هنگام تمرين مواجهه و بررسي منطق آن.برنامهريزي تكليف منزل بهطور مفصل.تكليف منزل: تمرينهاي مواجهه، ادامة مبارزه با افكار ايجادكنندة اضطراب با استفاده از ثبت افكار.جلسه ششمبررسي تكاليف منزل.بررسي نقطة مياني درمان با درجهبندي سلسله مراتب مواجهه، برجستهكردن پيشرفتهاي صورت گرفته و ادامه دادن اهداف.بيان منطق زيربنايي مربوط به مواجهة دروني.درمانگر همراه با گروه به آزمودن نشانگان ميپردازد.ارائة دستورالعملهاي مربوط به انجام مواجهة دروني.تكليف منزل: تمرين مواجهة دروني، تمرين مواجهة موقعيتي و ادامة مبارزه با افكار اضطرابآور با استفاده از ثبت افكار. جلسة هفتمبررسي تكاليف منزل.افراد گروه تجارب خود را در زمينة مواجهة دروني مطرح ميكنند.حل مسئله و غلبه بر موانع.انجام آزمون نشانگان باقيمانده.تمرين مواجهة دروني در جلسة گروهي.تكليف منزل: تمرين مواجهة دروني، مواجهة موقعيتي و ادامه دادن مبارزه با افكار اضطرابآور با استفاده از ثبت افكار.
ادامه جدول 3-7
جلسهراهبردهاي مورد استفادهجلسة هشتم تا يازدهمبررسي تكاليف منزل براي افزايش بحث گروهي در مورد مفاهيم، تأكيد بر موضوعات و مسائل مشترك و رايج، تعيين موانع و مشكلگشايي.از گروه براي تقويت و تشويق يكديگر استفاده ميشود.هريك از افراد گروه اهداف خاصي را براي تكاليف منزل خود تعيين ميكنند و از گروه براي بحث و بررسي موانع پيشبينيشده استفاده ميشود.مواجهة تركيبي معرفي ميشود كه تركيبي از مواجهة دروني و موقعيتي است.در صورت نياز مواجهه در جلسة گروهي تمرين ميشود (رانندگي با ماشين).تكليف منزل: تمرين مواجهة دروني، موقعيتي و تركيبي، ادامة مبارزه با افكار اضطرابآور با استفاده از ثبت افكار.جلسة دوازدهمبررسي تكاليف منزل.افراد گروه پيشرفت خود را با استفاده از فرمهاي درجهبندي سلسله مراتب اضطراب بررسي ميكنند و كار را ادامه ميدهند تا به تمام اهداف درماني برسند.مطرح كردن افكار و احساسات در زمينة خاتمة جلسات و فرايند گروهي.بيان و بررسي راهبردهاي پيشگيري از بازگشت.
جلسات دوم و سوم: راهبردهاي شناختي
جلسة دوم با بررسي نظرها و ديدگاههاي افراد گروه دربارة جلسة اول شروع و پس از آن تكاليف منزل بررسي ميشوند، بايد افراد گروه را تشويق كنيم تا برگههاي خودبازبيني خود را بيرون آورند و موارد مهم آن را براي درمانگر و گروه توضيح دهند. درمانگر بايد تجارب افراد گروه را به يكديگر ربط دهد و مسائل و موضوعات مشترك آنها را تعيين كند. استفاده از تجارب بعضي از افراد گروه براي مثال و نوشتن آن بر روي وايتبورد براي نشان دادن اين موضوع كه هنگام اضطراب شديد مؤلفههاي سهگانة اضطراب با يكديگر تعامل دارند، مفيد است. براي نشان دادن منطق درمان ميتوان از اين مدل استفاده كرد (اگرچه نميتوان احساسهاي فيزيكي را كنترل كرد، اما ميتوان پاسخدهي به آنها را كنترل درآورد) (براي مثال ما چگونه فكر كرده و چگونه رفتار ميكنيم). بايد افراد گروه را تشويق كرد تا افكار، سؤالها و نگرانيهاي خود دربارة اين مدل و ارتباطي را كه با تجاربشان دارد، مطرح كنند. بر اهميت و نقش افكار افراد در بروز هيجانهايشان تأكيد كرده و اشاره كنيم كه آنها باید افكار خود را بهعنوان فرضيه مدنظر قرار دهند، نه بهعنوان واقعيت. دو نوع از رايجترين تحريفهاي شناختي مرتبط با اضطراب عبارتند از: برآورد افراطي از احتمال ( كه به معناي برآورد افراطي از احتمال رخداد يك واقعه است) و فاجعهآميز كردن (افراط و مبالغه در مورد پيامدهاي منفي يك واقعه). افراد گروه تشويق ميشوند براي نشان دادن اين تحريفها تجارب شخصي خود را بيان كنند.تكليف منزل براي جلسة دوم ادامة بازبيني سه مؤلفة مهم اضطراب توسط افراد گروه است. در عين حال آنها بايد به افكار خود توجه كنند، بهويژه به اين دو نوع تحريف شناختي. جلسة سوم با بررسي تكاليف منزل شروع ميشود. از افراد گروه ميخواهيم موارد و مثالهايي را از برگة ثبت خودبازبينيشان انتخاب و براي گروه مطرح كنند.در اين مرحله درمانگر بايد از مطالبي كه براي آموزش مفهوم تحريفهاي شناختي آماده كرده است، استفاده كند، تجارب افراد گروه را به هم ربط دهد و موضوعات مشترك موجود در آنها را تعيين كند. راهبردهاي مختلفي را ميتوان براي چالش و مواجهه با افكار ايجادكنندة اضطراب ارائه كرد. براي انجام اين كار و ارائة ارزيابيها و تفسيرهاي بديل، ميتوان از گروه كمك گرفت و استفاده كرد. چگونگي ثبت افكار نيز مطرح شده و در اينباره مثالي روي وايتبورد نوشته شده و تكميل ميشود، هنگام اين كار از افراد گروه ميخواهيم در نوشتن مطالب و محتواي هريك از ستونهاي برگة ثبت افكار همكاري كنند. تكليف منزل در نظر گرفته شده براي اين جلسه عبارت است از استفاده از ثبت افكار براي تشخيص افكار اضطرابزا و تمرين اين كار با استفاده از راهبردهاي مواجههاي و مقابلهاي. در اين زمينه براي مقابله با تفكر منفي بايد بر تفكر « واقعگرايانه» تأكيد شود.
بهطورمعمول بعضي از افراد گروه اظهار ميكنند پيشتر اين كار را انجام دادهاند و حتي گاه ميگويند كه خودشان هم ميدانستند كه افكار اضطرابزاي آنها، فقط يك فكر است و واقعيت ندارد، با اين حال باز هم دچار اضطراب ميشوند. درمانگرها بايد اين نگرانيها و احساسها را بهصورت بهنجار درآورند و افراد گروه را تشويق كنند تا با ديدي باز و روشنبينانه به اين قضيه نگاه کرده و استفاده از اين راهبردها را تمرين كنند، زيرا مقابله با اين افكار اضطرابآور مهارتي است كه به تمرين زيادي نياز دارد و ماهرشدن در آن زمانبر و وقتگير است. افراد گروه به مرور با تمرين درخواهند يافت كه باورشان به ارزيابيهاي بديل قويتر و نيرومندتر خواهد شد.
جلسات چهارم و پنجم: مواجهه در موقعيتهاي طبيعي و واقعي
جلسة چهارم با بررسي تكاليف منزل شروع ميشود. درمانگر تجارب چالشانگيزتر افراد گروه را انتخاب كرده و روي وايتبورد مينويسد و افراد گروه را تشويق ميكند سؤالهايي بپرسند كه موجب بياثر شدن افكار اضطرابزاي افراد گروه میشوند. گروه همچنان به تمرين راهبردهاي مقابله با افكار اضطرابزا ادامه میدهد. سپس مفهوم «مواجهه» و همچنين منطق زيربنايي و چگونگي كاركرد و تأثير آن مطرح ميشود. استفاده از مثالي به غير از مثالهاي مطرحشده توسط افراد گروه براي نشان دادن مفهوم مواجهه نيز مفيد است (براي مثال از افراد گروه بپرسيد چگونه ميتوان به يك كودك کمک كرد تا بر ترس خود از سگ غلبه كند و مراحل اين كار چيست)، همزمان با اين كار نموداري روي وايتبورد رسم كنيد كه نشان دهد با تمرين مكرر مواجهه چه بر سر اضطراب خواهد آمد. دستورالعملهاي انجام مواجهه و همچنين شكل جديد بازبيني مواجهه را ارائه كنيد. سپس هر يك از افراد گروه بهعنوان تكليف منزل يكي از تمرينهاي مواجهه را از سلسله مراتب اضطراب خود انتخاب ميكنند. آنها را تشويق كنيد در صورت امكان روزانه به تمرين مواجهه بپردازند.در عين حال از آنها بخواهيد در طول هفتة بعد بهصورت جزيي به تمرين سه نوع مواجهه بپردازند. تكليف منزل نيز شامل چالش مداوم با افكار اضطرابزا با استفاده از ثبت افكار است. در خاتمه افرادي از گروه كه دچار هراس از مكانهاي باز نيستند، تشويق ميشوند با استفاده از اصول مواجهه با اجتنابهاي ظريف خود يا رفتارهاي امنيتيشان مقابله كنند.
جلسة پنجم با بررسي تكاليف منزل شروع ميشود. افراد گروه تشويق ميشوند تجربة خود را در تمرين مواجهه براي گروه مطرح كنند. درمانگر بايد با رسم نمودار و منحني، بعضي از مثالها و موارد مطرحشده را روي وايتبورد، ثبت كند و نشان دهد كه چگونه در جريان مواجهه ابتدا اضطراب افزايش يافته و بعد كاهش مييابد. افراد گروه سعي ميكنند به افرادي كه در انجام تكاليف منزل خود مشكل داشتهاند، كمك كنند. بعد افراد گروه تشويق ميشوند به جاي تمركز روي احساسي كه درمورد يك موقعيت دارند (اضطراب)، با تمركز بر چگونگي مقابله با يك موقعيت (بهصورت رفتاري) ميزان موفقيت خود را اندازهگيري كنند. اين جلسه بر كاربرد روش حل مسئله براي از ميان بردن موانع موجود بر سر راه مواجهه، بررسي منطق آن و برنامهريزي برنامهاي مفصلتر براي تكليف منزل متمركز است. هريك از افراد گروه بايد براي ديگر افراد گروه توضيح دهند كه در طول هفتة بعد چه چيزهايي را تمرين خواهند كرد و چگونه اين تمرينها را انجام خواهند داد. تكليف منزل شامل مواجهه و ادامه دادن مبارزه با افكار اضطرابزا و تكميل و بررسي برگة ثبت افكار است.
جلسات ششم و هفتم: آزمون كاهش نشانگان و مواجهة دروني
جلسة ششم، جلسة مياني درمان است. درمانگرها پس از بررسي تكاليف منزل، به افراد گروه يادآوري ميكنند كه نيمي از فرايند درمان را پشت سرگذاشتهاند و آنها را تشويق ميكنند تا جلسات گروهي را انگيزهاي براي تمرين مواجهه واقعي بدانند. سلسله مراتبهاي درجهبنديشدة اضطراب مربوط به شش جلسة گذشته را به افراد گروه ميدهيم تا متوجه شوند در ابتداي درمان و در جلسات اولية گروهي چه وضعيتي داشتند و اكنون در چه وضعيتي قرار دارند و قرار است چه وضعيتي پيدا كنند. ذكر اين نكته براي درمانگران بسيار حايز اهميت است كه هريك از افراد گروه با توجه به آهنگ خاص خود در درمان پيشرفت ميكنند. سپس منطق مواجهة دروني را مطرح و بررسي كنيد و در عين حال با ايجاد تغيير در ديدگاهها و نظرهاي افراد گروه بر تمايز احساسهاي فيزيكي از يك خطر تأكيد كنيد: احساسهاي فيزيكي خود را بهعنوان احساسهايي مزاحم و ناراحتكننده مدنظر قرار دهيد نه بهعنوان علامتي هشداردهنده براي يك فاجعة فيزيكي قريبالوقوع. درمانگر بايد اطمينان حاصل كند كه كلية افراد گروه هدف از مواجهة دروني را درك كردهاند و زمان خاصي را به بحث و بررسي سؤالها، ناراحتيها و نگرانيهايي كه در اين زمينه براي افراد گروه پيش ميآيد، اختصاص دهد. سپس آزمون نشانگان انجام ميشود، بدين ترتيب كه نخست درمانگر چگونگي انجام تمرينها را براي افراد گروه نمايش ميدهد، سپس گروه را هدايت ميكند تا آنها را تمرين كنند. بعد از هر تمرين افراد گروه تشويق ميشوند تجربة خود را براي گروه بيان كنند: نوع نشانگان، شدت اضطراب و شباهتشان با اضطراب و نشانگان وحشتزدگي آنها. پس از انجام آزمون نشانگان، از افراد گروه ميخواهيم سه مورد از تمرينهايي را كه بيشترين تأثير را در راهاندازي نشانگانی مشابه با نشانگان اضطراب و وحشتزدگي آنها داشتهاند، مشخص كنند. دستورالعملهاي مربوط به انجام مواجهة دروني را مرور و بررسي كنيد. تمرين مواجهة دروني در زمينة يكي از نشانگان، انجام مواجهة واقعي و ادامة مبارزه با افكار اضطرابآور با استفاده از ثبت افكار را بهعنوان تكليف منزل در نظر بگيريد. افراد گروه را تشويق كنيد تا به بقيه بگويند چه تمرينهايي را براي مواجهة دروني و واقعي خود در طول هفته در نظر گرفتهاند.
جلسة هفتم با بررسي تكاليف منزل شروع ميشود. بايد بعضي از مثالها را روي وايتبورد بنويسيد و نشان دهيد كه در جريان تمرين يك مواجهة دروني اضطراب چگونه كاهش پيدا ميكند. كلية موانع و مشكلات موجود بر سر راه اين كار را بررسي و افراد گروه را تشويق كنيد تا براي برخورد با اين موانع از رويكرد حل مسئله استفاده كنند. منطق مربوط به مواجهة دروني را با افراد گروه مرور كنيد و مورد بحث و بررسي قرار دهيد. بخشي از جلسه را به تكميل آزمونهاي نشانگاني كه در جلسة قبل بهصورت ناقص انجام شدهاند، اختصاص دهيد و سعي كنيد مواجهة دروني را در جلسه تمرين كنيد، در عين حال توجه داشته باشيد كه هريك از افراد گروه بايد تمريني را انجام دهد كه مرتبط با نشانگان خودش است. بقية وقت جلسه را صرف تعيين تكاليف منزل كنيد كه عبارت است از تمرين مواجهة دروني، تمرين مواجهة واقعي و ادامة مبارزه با افكار اضطرابزا.
جلسات هشتم تا يازدهم: تمرين مداوم راهبردهاي شناخت- رفتاردرمانگري
جلسات هشتم تا يازدهم شامل تمرين مداوم راهبردهاي شناختي- رفتاري است. بررسي تكاليف منزل نيز بهصورت كامل انجام ميگيرد و درمانگرها گروه را هنگام بررسي و مرور مفاهيم، تأكيد بر مسائل و موضوعات مشترك افراد گروه، ارائة تقويت مثبت به يكديگر و تشويق يكديگر، تعيين موانع و مشكلگشايي هدايت و رهبري ميكنند. درمانگرها تكاليف منزل را طرح و تأكيد ميكنند كه افرادگروه نقشي فعال در تعيين اهداف مربوط به تكاليف منزل خود، مراحلي كه براي رسيدن به اين اهداف بايد طي كنند و پيشبيني موانعي كه برسر راه رسيدن آنها به اين اهداف وجود دارد، داشته باشند. تركيبي از مواجهة دروني و واقعي را معرفي كنيد و تمرينهاي مربوط به آن را براي كار در منزل مطرح سازيد.
برنامهريزي براي تمرين مواجهه در حين يكي دو تا از جلسههاي گروهي نيز مفيد است. ما در كلينيك رواندرماني خود، يك يا دو جلسه را به مسافرت با اتوبوس براي خريد از مركز خريد اختصاص ميدهيم، سپس گروه را به چند گروه كوچكتر تقسيم ميكنيم تا هريك از اين خردهگروهها مواجهة مرتبط با نشانگان خود را تمرين كنند (مانند ايستادن در صف، نشستن در رستوران ، راهاندازي احساسهايي چون دگرسانبيني خود و دگرسانبيني محيط با ايستادن زير نور يك نورافكن و بعد قدم زدن در مركز خريد، قدم زدن در مركز خريد بدون همراه داشتن دارو، رفتن به رستوران شلوغ و غيره). اين مواجههها بايد در جلسة قبل بهطور دقيق طراحي شوند و در آخر جلسه وقتي را براي اينكه افراد گروه تجاربشان را مطرح كنند، در نظر بگيريم. درمانگر افراد گروه را تشويق ميكند تا به آنچه از تمرين مواجهة خود ياد گرفتهاند، فكر كرده و آن را براي افراد گروه بازگو كنند. افراد گروه بايد بدانند كه اين فرصت خوبي براي كمك به يكديگر و يادگيري آنهاست.
جلسة دوازدهم: خاتمه دادن به جلسات گروهي و پيشگيري از بازگشت
پس از بررسي تكاليف منزل، كلية فرمهاي درجهبنديشدة سلسله مراتب اضطراب افراد گروه را كه مربوط به قبل از درمان تاكنون است، به آنها ميدهيم تا الگوها و روند تغييرات خود را مشاهده و بررسي كنند. از افراد گروه ميخواهيم پيشرفت خود را در طول درمان با توجه به جايي كه در ابتداي جلسات درماني در آن قرار داشتند، جايي كه الان در آن قرار دارند و اهدافي كه براي بهبود خود در آينده دارند، براي گروه مطرح كنند. بخشي از جلسه را نيز به اين مسئله اختصاص دهيد كه افراد گروه به يكديگر بگويند كه چه چيزهايي را از گروه آموختهاند و چه تجربههاي مهمي را در اينجا كسب كردهاند. اين كار را پس از نشان دادن و توزيع يك برگة كار كه آن را در نمودار 3-7 مشاهده ميكنيد، انجام دهيد.
به زماني كه درمان را شروع كرديد، فكر كنيد. طي چهارده جلسة گذشته چه دستاوردها و چه موفقيتهايي داشتهايد؟ به كدام يك از اهدافتان دست يافتهايد؟ بر كدام موانع و مشكلات خود غلبه كردهايد؟پس از خاتمة جلسات گروهي و درمان در نظر داريد چه كارهايي انجام دهيد؟ موقعيتها و تجاربي كه دوست داريد داشته باشيد و پشت سربگذاريد چيستند؟در گروه چه اطلاعات يا چيزهاي مهمي را ياد گرفتيد كه هميشه بايد با شما باشند تا موفق باشيد؟
نمودار 3-7- فرم برنامهريزي براي بعد از درمان (برگرفته از بايلينگ و همكاران، 2006)
ارزشيابي پس از درمان
ارزشيابي پس از درمان شامل تكميل يك بستة ارزيابي است كه همة افراد گروه قبل از درمان نيز آن را تكميل كردهاند. توصيه ميشود هر يك از افراد گروه ملاقات فردي با درمانگر داشته باشند و وضعيت كنوني نشانگان خود را (مانند درمان كامل يا ناقص آنها را) به روز درآورند و در صورت نياز براي درمان نشانگان باقيماندة خود برنامهريزي كنند.