تحقیق پرپوزال تأثیر روش ذهن آگاهی بر اضطراب امتحانی دانش‌آموزان (docx) 1 صفحه
دسته بندی : تحقیق
نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحات: 1 صفحه
قسمتی از متن Word (.docx) :
تأثیر روش ذهن آگاهی بر اضطراب امتحانی دانش‌آموزان دختر راهنمایی شهرستان همدان
بیان مساله
امتحانات و آزمون‌ها به عنوان یکی از بخش‌های اساسی زندگی مدرن خصوصاً در حیطه تحصیلی و ارتقایی می‌باشد که موجب استرس و اضطراب در افراد می‌شود. اضطراب امتحان به عنوان یک عامل عمده بازدارنده در پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان و دانشجویان است که هزینه‌های هنگفتی را بر جوامع تحمیل می‌کند. اضطراب امتحان عبارتست از تجربه ناخوشایند نگرانی و هیجان پذیری در موقعیت‌هایی که فرد احساس می کند تحت ارزیابی قرار دارد(دوسک، نقل از بیرامی، عبدی، 1388).
با توجه به شیوع بالای اضطراب امتحان و همچنین تأثیر منفی آن بر روی عملکرد پیشرفت تحصیلی تاکنون شیوه های مختلفی از مداخله های روان شناختی رشد یافته اند که ضرورت بررسی اثر بخشی این مداخلات درمانی وروانی-آموزشی در اضطراب امتحان کاملا به چشم می خورد. همانطوریکه واضح است عوامل مختلفی تأثیر یک مداخله روان شناختی را روی مشکل خاصی تعیین می کند، درمان اضطراب امتحان نیز از این قاعده مستثنی نیست. پژوهشهای مختلفی اثر بخشی برخی از درمان ها و فنون روانشناختی را در کاهش اضطراب امتحان بررسی کرده اند. در اواسط دهه شصت، پژوهشگران در مطالعات خود، برای درمان اضطراب امتحان به استفاده از تکنیک آرامبخش عضلانی و حساسیت زدایی منظم تاکید می کردند(ساپ ،1993).
ذهن آگاهی تعمق غیر عمد بر روی وقایع حاضر و جاری می باشد(هایس، ویلسون،2003). ذهن آگاهی را می توان توانایی خود تنظیمی توجه و هدایت آن به طرف یک تجربه قلمداد نمود. بر این اساس تنظیم سنجیده توجه، جزء مرکزی ذهن آگاهی است(بائر، اسمیت، هاپکینز، کریتمه یر، تونی،2006؛ بیشاپ و همکاران، 2003؛ مور، مالینوسکی، 2009). بنابراین پژوهش حاضر در پی پاسخگویی به این سوال می باشد که آیا روش ذهن آگاهی در کاهش اضطراب امتحان دانش‌آموزان راهنمایی دختر شهرستان همدان تأثیر دارد؟ با توجه به اینکه اضطراب ریشه بسیاری از مشکلات در تمام دوران زندگی یک فرد است و بر عملکرد تحصیلی، شغلی، خانوادگی و ارتباطات فردتأثیر گذار می باشد. همچنین اضطراب، حالتها و بیماری ناشی از آن به لحاظ درمان دارویی هزینه بر بوده و در اکثر مواقع به این دلیل خانواده ها یا افراد در پی درمان آن بر نمی آیند و یا در صورت درمان دارویی نیز میزان عود بالای آن بعد از قطع دارو مشکل را دو چندان می نماید. بنابر این، با انجام پژوهش حاضر می توان از بروز بسیاری از مشکلات ناشی از اضطراب، هدر رفتن درآمد خانواده ها، عود مجدد اضطراب جلوگیری کرد.
ضرورت واهمیت پژوهش
ضرورت واهمیت پژوهش حاضر در این است که با مشخص شدن تأثیر روش ذهن آگاهی در کاهش اضطراب دانش‌آموزان می توان از این روش در کنار سایر درمانها استفاده کرد و از این طریق می توان به بهداشت روانی افراد ، جامعه و همچنین درکاهش هزینه‌های درمانی مشکلات ناشی از اضطراب و کاهش عود مجدد علایم اضطراب کمک شایانی نمود.
پیشینه پژوهش
دانشمندان زیادی نتایجی از تأثیر ذهن آگاهی بر اختلالات یافته اند، بطور مثال گرسیون و همکاران به نتایجی در کاهش استرس ذهن آگاهی مدار و همچنینی موفقیتهایی در زمینه درمانی نشانگان جسمی وروان افراد مبتلا به درد مزمن پیدا کرده اند(گریسون، برینارد، ریسونز ویگ، 2001). کارلسون و همکارن نیز به پیشرفت های قابل توجهی در کیفیت زندگی، نشانگان استرس و کیفیت خواب در بیماران مبتلا به سرطان سینه و پروستات بعد از دریافت برنامه کاهش استرس ذهن آگاهی مدار دست یافتند(کارلسون، اسپکا، پاتل، پودی،2003)
از پژوهشهای دیگری که روی بررسی اثر بخشی سایر روشها در درمان اضطراب امتحان پرداخته اند می توان به مطالعات ابوالقاسمی و همکاران(1383) هایس و زیجاکوفسکی( به نقل از هایس و ویلسون، 2003) و هایس و ویلسون (2003) روی اثر بخشی آموزش ایمن سازی در مقابل تنیدگی برای درمان اضطراب امتحان، و پژوهش بیابانگرد (1387) روی اثر بخشی شناخت درمانی، خود آموزی، درمان چند وجهی لازاروس و عقلانی- عاطفی الیس در کاهش اضطراب امتحان استناد کرد (نقل از بیرامی و عبدی، 1388).
موسویان و همکاران (1389) در تحقیقی به بررسی اثر بخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش چاقی پرداختند. آنها به این نتیجه رسیدند که ذهن آگاهی در کاهش چاقی مؤثر است.
بیرامی و عبدی(1388) در تحقیقی به اثر بخشی تأثیر آموزش فنون مبتنی بر ذهن آگاهی در کاهش اضطراب امتحان دانش‌آموزان پرداختند. آنان 11 نفر را بطور تصادفی به عنوان گروه آزمایش و 11نفر را به عنوان گروه گواه انتخاب کردند. یافته ها نشان داد جلسات گروهی آموزش ذهن آگاهی کاهش اضطراب امتحان را موجب می شود.
کاویانی، جواهری، بحیرایی(1384). در تحقیقی به بررسی اثر بخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی در کاهش افکار خود ایند منفی، نگرش ناکارآمد، افسردگی،و اضطراب: پیگیری 60 روزه پرداختند. نتایج تحقیق آنان نشان داد که روش شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش افکار خود آیند منفی، نگرش ناکارآمد، افسردگی و اضطراب مؤثر می باشد.
اهداف پژوهش
هدف 1: تعیین نقش آموزش ذهن در اضطراب امتحانی دانش‌آموزان دختر راهنمایی شهرستان همدان.
هدف 2: تعیین نقش آموزش ذهن آگاهی در وضعیت هیجانی یا جسمی اضطراب امتحانی دانش‌آموزان دختر راهنمایی شهرستان همدان.
هدف 3: تعیین نقش آموزش ذهن آگاهی در وضعیت نگرانی یا شناختی اضطراب امتحانی.
سوالات پژوهش
سوال 1: آموزش ذهن آگاهی چه تاثیری در اضطراب امتحانی دانش‌آموزان دختر راهنمایی شهرستان همدان داشته است؟
سوال 2: آموزش ذهن آگاهی چه تاثیری در وضعیت هیجانی یا جسمی اضطراب امتحانی دانش‌آموزان دختر راهنمایی شهرستان همدان داشته است؟
سوال 3: آموزش ذهن آگاهی چه تاثیری در وضعیت نگرانی یا شناختی اضطراب امتحانی دارد؟
فرضیات پژوهش
فرضیه 1: آموزش ذهن آگاهی باعث کاهش اضطراب امتحانی دانش‌آموزان دختر راهنمایی شهرستان همدان می شود.
فرضیه 2: آموزش ذهن آگاهی باعث کاهش وضعیت هیجانی یا جسمی اضطراب امتحانی دانش‌آموزان دختر راهنمایی شهرستان همدان می شود.
فرضیه 3: آموزش ذهن آگاهی وضعیت نگرانی یا شناختی اضطراب امتحانی را کاهش می دهد.
روش تحقیق
تحقیق حاضر، تحقیقی شبه آزمایشی (نیمه تجربی) است. واژه "شبه تجربی" برای اولین بار درفرهنگ علوم تربیتی و رفتاری در سال 1957 بوسیله کمپبل معرفی شد. شاید قویترین انگیزه برای ابداع این روش از تحقیق تجربی، نامناسب بودن روش تحقیق تجربی حقیقی برای بررسی و مطالعه انسانها در موقعیتهای طبیعی باشد. (نادری و سیف نراقی، 1381).
جامعه آماری، نمونه گیری و نمونه تحقیق
جامعه آماری پژوهش حاضرکلیه دانش‌آموزان مقطع راهنمایی شهرستان همدان می باشند که با توجه به شبه آزمایشی بودن تحقیق نمونه ای به حجم 49 نفر در قالب گروه آزمایش و گواه از بین دانش‌آموزان راهنمایی شهرستان همدان انتخاب شد. بدین ترتیب که از بین تمام مدارس دخترانه راهنمایی دو مدرسه به طور تصادفی انتخاب و سپس در هر یک از آنها یک کلاس برگزیده شد که یکی به صورت آزمایشی و دیگری به عنوان گروه کنترل در نظر گرفته شد. بدلیل گستردگی جامعه آماری برای انتخاب نمونه از روش تصادفی خوشه‌ای چند مرحله ای استفاده شد.
1- ابتدا افراد گروه آزمایش و گروه کنترل انتخاب و مشخص شدند.
2- پرسشنامه اضطراب امتحان اسپیلبرگر روی هر یک از افراد چهار گروه اجرا شد.
3-روزهای برگزاری جلسات گروه آزمایش معین گردید.
4- جلسات گروه آزمایش به صورت کارگاه های آموزشی به مدت 8 هفته برگزار خواهد شد و به آنها هر هفته به مدت یک ساعت آموزش داده شد.
5- روش کار در هر جلسه به صورت بحث و گفتگو ، شرکت جستن تمام اعضا در مباحث و انجام دادن فعالیت کارگاهی بود.
6- بعد از اتمام جلسات آموزشی گروه آزمایش ، از افراد هردو گروه مجددا پس آزمون گرفته شد.
روش گرد آوری اطلاعات :
روش گرداوری اطلاعات با استفاده از مطالعه کتابخانه ای و پیمایشی – میدانی می باشد.
روش تجزیه و تحلیل داده ها
در این تحقیق روش تجزیه و تحلیل از طریق روش توصیفی و روش تحلیلی و استنباطی می باشد. مناسبترین ابزار در تجزیه و تحلیل دادههای ناشی از اجرای طرح پیش آزمون ـ پس آزمون با گروه کنترل، تجزیه و تحلیل کوواریانس است.
منابع
ابوالقاسمی، عباس؛ مهرابی‌زاده، علی؛ نجاریان بهمن، شکرکن، حسین (1383). اثر بخشی روش درمانی آموزش ایمن سازی و حساسیت زدایی منظم بر اضطراب امتحان در دانش‌آموزان. مجله روان شناسی دانشگاه تربیت مدرس، شماره29، 1-19.
آذرگون، حسن؛ کجباف، محمدباقر؛ مولوی، حسین؛ عابدی، محمدرضا (1388). اثر بخشی آموزش ذهن آگاهی بر کاهش نشخوار فکری و افسردگی دانشجویان دانشگاه اصفهان. دانشور رفتار، 34؛ 13-22.
بیابانگرد، اسماعیل. (1387). مهارتهای تسلط بر ترس قبل از امتحان. تهران انتشارات رشد.
بیرامی، منصور؛ عبدی، رضا (1388). اثر بخشی تأثیر آموزش فنون مبتنی بر ذهن آگاهی در کاهش اضطراب امتحان دانش‌آموزان. مجله علوم تربیتی، سال دوم، شماره6، صص 35-54.
کاویانی، حسین؛ جواهری، فروزان؛ بحیرانی، هادی (1384). اثر بخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی در کاهش افکار خود ایند منفی، نگرش ناکارآمد، افسردگی،و اضطراب: پیگیری 60 روزه. تازه‌های علوم شاختی.7(1)،49-59.
موسویان، نرگس؛ مرادی، علیرضا؛ میرزایی، جعفر، شیدفر، فرزاد؛ محمودی کهریز، بهرام؛ طاهری، فاطمه (1389). اثر بخشی شناخت درمنی مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش چاقی. اندیشه و رفتار،4(16)،49-59.
نادری، عزت الله، و سیف نراقی، مریم (1381). روشهای تحقیق و چگونگی ارزیابی آن در علوم انسانی (ویراست چهارم). تهران: بدر.
نریمانی، محمد؛ آریاپوران، سعید؛ ابوالقاسمی، عباس؛ احدی، بتول (1389). مقایسه اثر بخشی آموزش های ذهن آگاهی و تنظیم هیجان بر سلامت روان جانبازان شیمیایی. مجله روانشناسی بالینی، سال دوم، شماره4 (پیاپی8)، صص 61-72.