تحقیق نگاهي به كاركرد هاي اسطوره اي شعر سنتي فارسي (docx) 13 صفحه
دسته بندی : تحقیق
نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحات: 13 صفحه
قسمتی از متن Word (.docx) :
نگاهي به كاركرد هاي اسطوره‌اي شعر سنتي فارسي
مقدمه
بابِ اين روزگار، برخورد آركئولوژيك با هنر سنتي است و در ذيل آن، شعر سنتي، چه در عصر حافظ و بيدل سروده شده باشد و چه در روزگار ما از اين برخورد بي‌نصيب نمانده است.در واقع ديدگاه صرفاً آركئولوژيك نسبت به شعر كلاسيك و هر نوع هنر سنتي ديگر رهاورد اسف بار هنر مدرن است. از اين منظر دنياي مدرن در غيبت اساطير و مآثر سلف و در غياب محوريت آيين هاي الهي، هنر را تنها پايگاه بروز معنويت يافته است ،و در نتیجه اين دريافت مدرن به تقديس هنر من حيث هنر انجاميد. امروزه بخشي از جريان ادبي با شعر سنتي به عنوان شئي موزه‌اي برخورد مي‌كند. در اين نوشته كوتاه و عجولانه مي‌خواهيم به بررسي جوانب اين برخورد بپردازيم. در شعر سنتي فارسي صورت و سيرت قدسي هنر متجلي مي‌شود. اين گونه شعر، حاوي خصوصياتي است كه در برخورد نخستين كاركرد حسي ويژه‌اي به واسطهِ تقارن بر مخاطب تحميل مي‌كند. از منظر اين برخوردِ نخستين، شعر و ساير هنرهاي فطري و غير تلفيقي نظير نقش‌پردازي و موسيقي چيزي نيست. جز حس، چيزي نيست جز صورت محض، نه در تقابل با معناي ادعايي و موهوم و نيز دوگانگي پنداري بزرگان فلسفه و نظريه‌پردازان ادبي، بلكه در تقابل با خودِ معنا. شعر سنتي فارسي در ذات پويا و اصيل خود، واجد كاركردهاي اسطوره‌اي است كه اين كاركردها به لحاظ طبيعت ماندگار و پايدار، از خصلت فرازماني و مكاني برخوردارند. در حقيقت اقبال صدها ساله طيف هاي مختلف به شعر سنتي فارسي مي‌تواند از اين عنصر فرازماني و مكاني اسطوره، بهره برده باشد. منظور از كاركرد اسطوره‌اي در اينجا، بيان مصاديق اسطوره‌اي نيست بلكه مقصود آن است كه شعر سنتي در فرم و ساختار، آشكاركنندهِ مراتبي است كه آن مراتب واجد خصلت اسطوره‌اي يعني ثبوت، وحدت اركان و هماهنگي با اركان آفرينش است. چنين مراتبي كه در آغاز از سوي اصحاب ادب و نويسندگان كتب شعري به صنايع و بدايع معرفي شدند و حاوي عناصري همچون وزن و قافيه بودند، بي‌هيچ دليل خاصي و تنها شايد به دليل غلبه عينيات بر ذهنيات و تلقي جزء به جاي كل در تعريف شعر وارد شدند و علماي روزگار تعريف شعر را بر اساس آنها استوار نمودند. بي‌نياز از گفتن است كه شعر مي‌تواند كاركردي غيراسطوره‌اي داشته باشد. چنانكه معتقديم شعر اين روزگار در بخشي وسيع و فراگير چنين است، زيرا زندگي مردم اين روزگار از خصايص اسطوره‌اي تهي است. بنابراين تعريف شعر بر اساس وزن و قافيه چندان اصیل به نظر نمی رسد زيرا وزن و قافيه تظاهرات كاركردهاي اسطوره‌اي است كه اهم آن طي موضوع تقارن و توازن بيان خواهد شد.با تمام اين اوصاف برخورد صرفاً اركئولوژيك با هنرهاي سنتي و در ذيل آن شعر سنتي فارسي نمي‌تواند برآورندهِ تمامي نيازهاي نقد ادبي امروز باشد زيرا چه بخواهيم و چه نخواهيم نمي‌توانيم اسطوره‌ها را حداقل از پسزمينه وجدان بشري خارج كنيم.اين كاركردهاي اسطوره‌اي حداقل در لحظاتي خاص، حضور غيرقابل انكار و قاطع خود را مي‌نمايانند.نياز به حضور شعر سنتي فارسي در حقيقت نياز به تنفس در فضايي اسطوره‌اي و بي‌زمان و مكان است.
تقارن و توازن