تحقیق نگاهي جامع به پرورش ابريشم (docx) 22 صفحه

دسته بندی : تحقیق

نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحات: 22 صفحه

قسمتی از متن Word (.docx) :

نگاهي جامع به پرورش ابريشم             تاريخچه    پرورش كرم ابريشم از هزاران سال قبل در چين و هندوستان معمول بوده است و در حال حاضر علاوه بر دو كشور نامبرده در ايتاليا و ژاپن و برخي از كشور هاي ديگر جهان نيز كرم ابريشم پرورش داده مي شود.در كشور ايران پرورش اين كرم در اكثر نقاط به ويژه در مازندران و گيلان و گرگان كاملا ميسر است و از نظر اقتصادي منافع زيادي دارد چون طول مدت پرورش كرم ابريشم از آغاز تا پايان بيش از يك ماه و نيم نيست لذا پرورش اين كرم كار پر زحمتي نيست و وقت زيادي نمي خواهد.    ماده ايكه كرم ابريشم از غده ي خود به شكل نخ بسيار باريك ترشح ميكند و با آن لانه ي بيضي شكلي براي خود مي سازد ابريشم نام دارد و لانه بيضي شكل را پيله مينامند كه آنرا به ترتيب مخصوصي كه شرح خواهيم داد گرم ميكنند و بعد ميريسند تا ابريشم به دست آيد.ابريشم را افريشم و بريشم و حديد و پرنيان و پرند هم مي نامند و به عربي آنرا ابريسم مي خوانند.    اولين اشاره اي كه در تاريخ راجع به محصول ابريشم مازندران آمده است و در كتاب الاسطخري است كه در قرن دهم ميلادي از شهر ري به ساري مركز مازندران مسافرت كرده است و راجع به ابريشم مي نويسد : ((به مقدار زيادي به عمل مي آورند.))300 سال بعد از ماركوپولو سياح معروف قرن 133 ميشنويم كه ميگويد تجار ژنوا (كه در آن تاريخ كشورشان به اوج ترقي و تمدن رسيده و ابريشم در اروپا به اسم گيلان معروف بوده) در اواسط قرن 16 ميلادي آنتوني جنگين سون از طرف كمپاني مسكويي كه بين ايران و انگلستان تجارت مي كردند و تجارت اصلي آنها محصول ابريشم گيلان بود ، كه در اروپا اين كالا خواهان زيادي داشت در قرن 17 ميلادي تجارت ابريشم گيلان بدست پرتغالي ها افتاد و در اوايل قرن 18 پطر كبير پادشاه روس اهميت سياسي اين تجارت را درك كرد و كوشيد تجارت شمالي ايران را به طرف روسيه جلب كند و توسط تجار ارمني بادكوبه به عملي نمودن آن اقدام نمود.ولي طولي نكشيد كه اين توطئه به هم خورد و خود روس ها به اين تجارت اقدام كردند.    در سال 1725 پطر كبير خواست به وسيله ي قراردادي با تجار انگليس و به كمك آنها نظريات خود را انجام دهد ولي عمر او كفاف نكرد و در گذشت.بعد نوبت انگليس گرديد والتون و هانوي در ايران پيدا شدند و به اين كار اقدام كردند و از آن به بعد ديگر اقدامي صورت نگرفت تا فتوحات اوايل قرن 19 روسها در آن نواحي خواهي نخواهي قسمت عمده ي تجارت ايالات شمالي ايران را در اختيار آنها گذاشت.    لرد كرزن در فصل 12 سفر نامه خود كه راجع به كشور هاي شمالي ايران است و از گيلان شروع شده و به گرگان و استر آباد ختم مي شود.آمار دقيقي از محصول ابريشم ايران از سال 1047 تا سال 1304 نشان مي دهد. كه آماري براي 250سال است ضمن اين آمار مي نويسد : از سال 1047 متاع نفيسي و گرانبهاي ابريشم رو به ترقي بوده و همه ساله مقدار زيادي به خارج حمل مي شود و اين اين ترقي در دوره ي پادشاهان صفوي كه ايران امنيت كامل داشته است و پس از دوره ي صفويه نيز گيلان و مازندران كم و بيش محصول ابريشم داشته است در سال 1237 فريز محصول گيلان را 60 هزار من شاهي قلمداد مي كند اين ميزان در سال 1255 به 90 هزار من شاهي بالغ گرديد و يك سال بعد به 110 هزارمن شاهي رسيده است اين ترقي تاسال 1282 ادامه داشته و مقدار محصول رو به تزايد بوده است منتها اگر كم زياد مي شد براي گيلان ميزان محسوسي نبود ولي از اين تاريخ به بعد ديگر محصول آن ايالت سير قهقرايي را پيمود و به مرور كم شده است .    مستر بنيا مين وزير افتخار امريكا در سال 1885 كليه محصول ابريشم گيلان را فقط 7 هزار من شاهي صورت مي دهد لرد كرزن براي علل اين تنزل مي نويسد : چون اسناد و دلايل صحيح در دست نيست نمي توان اين تنزل يأس آور را بطوريكه شايد و بايد شرح داد . نقصان محصول ابريشم گيلان از قرن 17 و 18 شروع شده و اين نيز در اثر انقلابات دوره ي اخير سلطنت پادشاهان صفوي بوده است كه بالا خره هم در اثر اين انقلابات بساط سلطنت صفويان نيز بر چيده شد مجموع محصول ابريشم گيلان در هانوي كه معاصر نادر شاه افشار بود ، يك هشتم محصول ابريشم آن ايالت بود كه در زمان شاردن در گيلان بدست مي آمد.در اواخر قرن 18 ميلادي كه سلسله ي قاجار بر ايران مستولي شدند تا اندازه اي اين تجارت روبه ترقي نهاد وتا اواسط قرن 19 به همين منوال باقي بود.سر جان شيل كه در سال 1267 وزير افتخار دولت انگليس در تهران بود مي نويسد : ابريشم رقم عمده ي تجارت كشور ايران است مخصوصا در تجارت خارجي آن است و همين تجارت ابريشم است كه ايران از فروش آن در خارج مي تواند قيمت كالاي وارده را بپردازد.    چنانچه آمار نشان ميدهد تا سال 1281 محصول ابريشم گيلان قابل ملاحظه بوده و مقدار آن تا حدي خوب بوده است ولي از آن تاريخ به بعد نوعي بيماري در كرم ابريشم پيدا شد و در مدت 5 سال تلفات پيله به قدري زياد شد كه در سال 1286 كليه ي محصول ابريشم گيلان به20 درصد مقدار 5 سال قبل از آن رسيد و بعد از اين سكته كه به محصول آن ايالت وارد آمد تجارت ابريشم آنجا ديگر رشد نكرد.    تخم پيله را از خراسان و بعد از آن خانقين آوردند شايد بتوانند به عمل آورند ولي مفيد واقع نشد و در نتيجه ي اين پيشامد كشاورزان گيلان به ناچار مشغول زراعت ديگر شدند و از سال 1292 شروع به كشت تنباكو كردند و در تربيت درخت زيتون نيز در رود بار اقدام نسبتا جدي به عمل آمد و در آن ناحيه هايي كه پيله ي ابريشم پرورش مي شد.جاي خود را به زراعت ترياك داد و نتيجه ي حاصله نيز مطلوب واقع گرديد، ولي در ايالات شمالي ايران برنج كاري جانشين محصول ابريشم شد.    در تاريخ 1309 تربيت پيله ابريشم علاوه بر گيلان و مازندران و آذربايجان و خراسان و در نواحي مركزي ايران كه معروفترين آنها كاشان و اصفهان و يزد و كرمان است شروع شده و به تربيت پيله ي ابريشم اقدام كردند.در كرمان و يزد و كاشان محصول آنها مصرف محلي داشت و چيزي از آن به خارج نمي رفت ولي از نواحي گيلان و آذربايجان به روسيه صادر مي شد.مخمل كاشان ، ممتاز و بسيار مطلوب بود و در كاشان و اراك و نايين فرشهاي ابريشمي بسيار عالي مي بافتند.    تربيت كرم ابريشم و بدست آوردن پيله بر خلاف ديگر رشته هاي كشاورزي كه فرصت بيشتري مي خواهد در مدت كمي صورت مي گيرد و هر كس مي تواند در تهيه ي تخم و تربيت كرم ابريشم و بدست آوردن پيله شركت كند.         چگونگي پرورش كرم ابريشم و مشكلات آن در ايران    همانطور كه در مبحث تاريخچه ي اين صنعت در گذشته اشاره شده توليد ابريشم از زمانها ي خيلي دور در ايران رايج بوده و بخش مهمي از صادرات كشور را در آن زمان تشكيل مي داده است.    در حال حاضر پرورش كرم ابريشم در استانهاي گيلان ، مازندران ، خراسان ، آذربايجان ، اصفهان ، يزد و كرمانشاه رايج است.در استان گيلان كه 80 درصد توليد كشور را به عهده وارد پرورش اين كرم در ارديبهشت و در ساير استان ها در فروردين ماه زمانيكه توت پنج برگه مي شود ، انجام ميگيرد.    چنانچه براي كرم ابريشم شرايط پرورش ابريشم مطلوبي ايجاد گردد و برگ توت هم مهيا باشد مي توان هر موقع از سال به امر پرورش كرم ابريشم پرداخت.در كشور هاي پيشرفته مانند ژاپن بدين طريق حتي 3 بار در سال كار پرورش انجام مي گيرد.در ايران از فروردين ماه تا مهر ماه كه توت به خوبي رشد ميكند.مي توان 3 بار اقدام به پرورش نمود.پرورش اول مربوط به ماه هاي ارديبهشت و خرداد است پرورش بهاره ناميده مي شود.پرورش دوم كه در ماه هاي تير و مرداد صورت مي گيردپرورش تابستانه و نوبت سوم كه در شهريور و مهر انجام مي شود پرورش پاييزه ناميده مي شود.     بهترين فصل براي پرورش ابريشم بهار است كه هوا مساعد بوده و برگ هاي توت هم ظريف و مغذي است در فصول تابستان و پاييز از ان جهت كه مواد سلولزي برگها بيشتر و مواد قابل هضم آنها كمتر است ، غالبا پرورش كرم ابريشم با سوء تغذيه و متعاقب آن با بروز بيماري هاي مختلف همراه مي باشد.تغييرات جدي و شرايط هوا نيز در دو دوره ي تابستان و پاييز موثر بوده و ممكن است زمينه براي فعاليت عوامل بيماريزاي كرم ابريشم فراهم نمايد.    برخي مشكلات صنعت ابريشم ايران    1- كيفيت نامطلوب محصول و پايين بودن بازدهي در اثر عوامل مختلف از جمله عدم رعايت موازين بهداشتي     2- عدم وجود ضوابط دقيق و متكي بر اصول بهداشتي مخصوص جايگاه پرورش يا تلمبار ها مانند ساير رشته هاي دامپروري در نتيجه عدم توجه كشاورزان به فضاي لازم براي هر جعبه تخم نوغان كه اين نكته مي تواند الفباي پرورش باشد.    3- عدم آشنايي كافي كشاورزان با اين رشته و نيز نا آگاهي آنها در امر كشت توت و تغذيه ي كرم    4- عدم توجه و دقت به امر تغذيه ي كرم    5- استفاده از روش ها و وسايل سنتي در خفه و خشك كردن پيله و عدم دسترسي به وسايل با كاربرد صحيح و مدرن.    6- استفاده از وسايل سنتي و تبديل پيله به ابريشم خام.    7- بالا بودن هزينه هاي پرورش.    8- پراكندگي يا نبودن مراكز مختلف سرويس دهي به ويژه در امر بهداشت.        نژاد كرم ابريشم    كرم ابريشم در دنيا به دو دسته اهلي و وحشي تقسيم مي شوند.كرم ابريشم اهلي يا كرم پيله با نام علمي (bombyx mori_l) از رده حشرات راسته ي دو بالان در خانواده ي (bombicidac) و گونه ي (bombyx mori) رده بندي شده است.    عوامل مختلفي در تعيين نژاد كرم ابريشم تاثير دارند كه مهمترين آنها عبارتند از :     1- تقسيم بندي بر حسب محل جغرافيايي     2- تقسيم بندي بر اساس تعداد خواب    3- تعيين نژاد آنها بر حسب تعداد نسل    با توجه به سابقه ي طولاني و كهن ايران در تولي ابريشم ، نژاد هاي مختلفي همچون نژاد خراساني ، هراتي ، كرمانشاهي ، سبزواري مالاوان در صنعت ابريشم ايران مشهور بوده اند.نژاد بغدادي در ايران از ساليان پيش جزء نژاد هايي كه بازده قابل توجهي دارند در نظر گرفته شده است.    در چرخه ي زندگي كرم ابريشم اهلي 4 مرحله مشخص به شرح زير وجود دارد :    1- تخم    2- كرم    3- شفيره     4- پروانه    5- دگر ديسي در اين حشره كامل بوده و تغذيه آن فقط از برگ توت مي باشد.         تخم ابريشم :    تخم كرم ابريشم بيضي شكل و اندازه ي آن در نژاد هاي مختلف متفاوت است.غشايي از جنس كيتين روي آنرا مي پوشاند كه داري منافذ تنفسي بوده ، در انتها داراي سوراخ هرمي شكل جهت ورود اسپرماتوزوئيد به نام (microphyl) مي باشد.    وزن و شكل تخمها حتي در يك نژاد متشابه و يكسان نبوده و معمولا وزن آنها در اوايل تخم گذاري پروانه ها سنگين تر است و آنهايي كه در مراحل انتهايي تخم گذاري توليد مي شوند سبكتر مي باشند.منفذ ورود اسپرماتوزوئيد پس از تلقيح بسته مي شود.ولاروپس از رشد درون تخم با از بين بردن پوسته هاي اين قسمت از همان جا خارج مي شود.رنگ تخمها معمولا زرد روشن است.    در زير غشاي كيايني تخم ، غشاي ديگري به نام (membrane vitollin) قرار گرفته كه اين غشا تمام مايع دروني تخم را نگه مي دارد در زير اين غشاء نيز پرده ي سروزي وجود دارد كه اين پرده عاكل تغيير رنگ در كرم مي باشد.در زير اين لايه نيز تيلوس (ناده ي مغذي براي تغذيه ي نطفه)قرار دارد كه مانند زرده ي تخم مرغ مي باشد.در مركز تخم اوول ديده مي شود كه اطراف آن را پرده ي آمينوس احاطه كرده است.    معمولا پوسته تخم ها حاوي مواد چسبنده اي است كه باعث مي شود تخم ها پس از تخم گذاري توسط پروانه بر روي صفحه ي تخم گذاري تثبيت شده و از اتلاف آنها جلوگيري شود.    برخي از نژاد ها مانند بغدادي ناقل اين ماده ي چسبنده بر روي سطح خارجي تخمها مي باشند.    غشاي كوريون كه پوسته ناميده مي شود ، شامل ماده اي به نام كوريونين است كه از نظر تركيبات ساختماني باكتين متفاوت بوده و حاوي مقادير زيادي گوگرد و از مي باشد.اين ماده شباهت زيادي به كراتين داشته و در حقيقت پروتئين ابريشم است منفذ اسپرماتوزوئيد يا microphyl از ميانكوريون به وسيله ي مجاري متعددي انشعاب حاصل نموده و در اطراف ميكروفيل برجستگي هايي مثل گل داوودي ايجاد ميكند.    تفريخ تخم نوغان     ايجاد شرايط لازم براي تكامل رشد جنين تخم نوغان و خروج لارو از آن تفريخ ناميده مي شود.مرحله ي نوزادي كه به اين ترتيب به وجود مي آيد به حالت مورچگي موسوم است.اين مرحله در پرورش كرم ابريشم از مراحل بسيار مهم بوده و دقت و مراقبت در اين مرحله موجب تكامل و رشد جنين تخم و كاهش مرگ و مير آن و خروج يكنواخت لارو از تخم مي گردد.اتاق تفريخ به هر وسعتي كه باشد بايد كملا پاك و ضد عفوني باشد در ضمن بايد امكان تامين شرايطي چون تاريكي ، حررت و رطوبت لازم در آن باشد و به گونه اي آرايش و مجهز گرد تا از حمله ي مورچه و آفات به آنها جلوگيري شود.    قبل از توضيح در باره ي طرز عمل تفريخ در ذيل فهرست نياز هاي يك جعبه تخم نوغان كه در امر پرورش كرم ابريشم لازم است تا بتوان محيط مناسبي براي راحت رشد كردن كرم ابريشم به وجود آورد بيان مي گردد.         وسايل و مواد مقدار    1- اتاق و بستر پرورش كرم ابريشم 16 متر مربع    2- محل نگهداري برگ 5 متر مربع    3- قفسه س نگهداري سيني پرورش 2 عدد    4- سيني پرورش (65*85) 70 عدد    5- توري تميز كردن بستر براي كرم جوان 26 عدد    6- توري تميز كردن بستر براي كرم بالغ 140 عدد    7- كاغد بستر براي كرم 13 عدد    8- كاغد پارافين براي كرم 13 عدد    9-قاب تنيدن پيله نوع كلشي با اندازه سيني پرورش (خانچه)70 عدد     10- روزنامه براي تنيدن پيله 70 عدد    11- سبد برگ كوچك 1 عدد    12- سبد بزرگ 1 عدد    13- پايه ي نگهداري سيني پرورش 1 عدد    14- حرارت و رطوبت سنج 1 عدد    15- گرم كننده (بخاري ) 1 عدد    16- جمارو و خاك جمع كن 1 عدد    17- قيچي 1 عدد    18- اره 1 عدد    19- كارد بزرگ خرد كن (ساتور) 1 عدد    20- تخته برگ خرد كن 1 عدد    21- كرك گير 1 عدد    22- پارچه ي نخي 1 عدد    23- چوب استيك     24- پر     25- سمپاشي     26- سموم ضد عفوني كننده (فرمالين - كلر - پافسول)    27- آهك     ..............................     جلو گيري از بروز آفات و بيماري هاي كرم ابريشم بوسيله ي ضد عفوني كردن تمام اتاق ها و وسايل پرورش    يكي ديگر از عوامل مهم پرورش كرم ابريشم جلوگيري از بروز آفات و بيماري هاي كرم ابريشم مي باشد بنابراين عوامل بيماري و آفات ممكن است در وسايل پرورش و هر جاي ديگر وجود داشته باشند دما و رطوبت مناسب رشد كرم ابريشم نيز براي رشد چنين ميكروب ها و آفات مساعد است بنابراين لازم است قبل از شروع پرورش كرم ابريشم اين حشرات و ميكروب ها را به وسيله ي ضد عفوني بطور كامل از بين برد. در اينجا بطور خلاصه نحوه ي ضد عفوني تشريح مي گردد.    ضد عفوني    همانطور كه گفته شد يكي از نكان مهم در پرورش ضد عفوني مي باشد كه بايد در هر پرورش محل پرورش و وسايل كرم ابريشم خوب ضد عفوني شود.چون آفات و بيماريها ممكن است به وسيله ي حشرات برگ توت محيط پرورش به كرم ها منتقل شود و چه بسا عوارضي كه پديد مي آيد ممكن است باعث از بين رفت تمام كرم ها در سنين مختلف شود.نكته اي كه بايد توجه داشت براي كرم هايي كه به بيماري مبتلا مي شوند علاجي وجود ندارد و فقط مسئله اي كه حائز اهميت است مرحله ي پيش گيري مي باشد بنابراين قبل از اقدام به پرورش كرم ابريشم بايد اتاقهاي پرورش و وسايل را به طور دقيق با آب شست و شو داد بعد از شست و شو بايد آنها را در افتاب خشك كرد ، خشك كردن در آفتاب خود نوعي ضد عفوني مي باشد.عمل شستن براي اين است كه كثافاتي كه روي عامل بيماري را پوشانده از بين بروند تا سم بتواند اثر كند بنابراين شستن وسايل و محل پرورش الزامي است و بدون اجراي آن عمليات سمپاشي موثر نمي باشد.لذا پس از آمادگي اتاق و وسايل براي ضد عفوني آنگاه اقدام به ضد عفوني محل مي ناميم.لازم به تذكر است كه حتما انجام عمليات ضد عفوني بايستي 10 روز قبل ز پرورش صورت گيرد تا بعد از ضد عفوني بتوان محل پرورش را عاري از بوي فرمالين نمود و براحتي در آن مشغول به كار پرورش شد.    ضد عفوني شيميايي اتاق و محل پرورش    اين عمل به دو طريق انجام ميگيرد :    1- روش ضد عفوني با مايع    2- روش ضد عفوني با گاز    روش ضد عفوني با مايع:    در اين روش محلول فرمالين 35%را به غلظت 3% - 2% به داخل سمپاش ريخته و تمام محل پرورش از جمله ديواره هاي داخلي و خارجي سقف و كف و تمام وسايل و اطراف سالن پرورش را به مقدار 3 ليتر مايع محلول 3/3 متر مربع سطح كاملا سمپاشي مي كنيم و آن وقت تمام درب هاي سالن را مسدود نموده و در حدود بيش از 15 الي 24 ساعت در حرارت بيش از 24 درجه ي سانتيگراد نگهداري مي كنيم تا سم كاملا روي ميكروب اثر نمايد پس از پايان مدت دربها را جهت تهويه باز مي نماييم تا گاز هاي توليد شده از فرمالين خارج شود.    روش ضد عفوني با گاز    در اين روش از سم نيو p.p.s و يا گاز فرمالين به شرح زير استفاده مي شود.    1- روش ضد عفوني با استفاده از سم نيو p.p.s :    اتاق يا محل پرورش را كه مي توان منافذ آنرا را محكم بست و يا اتاق و وسايل كار جنس آنها طوري باشد كه از خيس شدن محفوظ بماند و ديگر اينكه ترس ز زنگ زدگي ادوات فلز وجود نداشته باشد ، ضد عفوني از طريق دود- گاز مناسب تر است.نيو P.P.S را در يك تابه آهني گذاشته و آن را از پايين حرارت مي دهيم تا گاز متصاعد شود بايد مواظب باشيم كه اين ماده ي شيميايي آتش نگيرد در اين صورت اثر ضد عفوني كنندگي آن از بين مي رود.لازم به تذكر است اتاق را به مدت 4 تا 5 ساعت گاز متصاعد كرده و حرارت مناسب محل در اين زمان بايد 20 درجه يا بيشتر باشد.مقدار مصرف براي 100 متر مكعب فضا تقريبا 60 گرم باشد.    2- روش عمل ضد عفوني گازي با سم فرمالين :    در اين روش براي هر متر مكعب محل مورد نظر 30 سي سي مايع فرمالين را پخش كرده و حرارت محل مسدود را بيش از 20 درجه ساتي گراد به مدت 24 ساعت نگهداري مي كنند.         طرز عمل تفريخ :    طرز عمل چنين است كه ابتدا بسته هاي حاوي تخم نوغان را با احتياط باز نموده و تخم ها را بر روي جعبه هاي تفريخ پخش مي نمايند.اين جعبه ها را در ابعاد (1×24×36 )سانتي متر بوده و كف آنها را با پارچه ي نازك و سياه مي پوشانند.سطح پشتي اين پارچه ها آهار خورده و داراي سوراخي است كه براي تثبيت كاغد پارافين كه در اواخر كار لازم است مورد استفاده قرار مي گيرد.جعبه هاي تفريخ در داخل طبقات قاب تفريخ قرار مي گيرند.تفريخ به دو روش معمولي و با استفاده از تاريكي انجام مي شود :    1- تفريخ به روش معمولي :    تخم نوغان يك يا دو نسل را پس از خروج از سرد خانه به مدت 3 روز در حرارت 15 درجه ي سانتيگراد نگهداري مي كنند پس از اين مدت تا دو روز حرارت را به 18 الي 20 درجه ي سانيتگراد رسانده و مدت 4 روز ديگر تخمها را در درجه حرارت 24- 23 درجه ي سانتيگراد نگه مي دارند سپس حرارت را به 25 درجه رسانده و تا خروج لاروها از تخم اين وضعيت را حفظ مي نمايند.اگر تخم نوغان از نوعي باشد كه نياز به شوك مصنوعي داشته باشد آنها را پس از شوك دادن تا پايان خروج لارو ها از تخم مستقيما در حرارت 25- 23 درجه سانتيگراد نگهداري مي كنند.(عيب اين روش بروز ناهماهنگي در خروج لارو ها مي باشد)    2- تفريخ با استفاده از تغيير نور :     تخم نوغان يك يا دو نسله را بمدت 5 روز در حرارت 15 درجه ي سانتي گراد و نگهداري كرده سپس حرارت را تا 25 درجه ي سانتي گراد افزايش مي دهند زماني كه رشد جنين در تخم ها به مرحله رنگي شدن رسيد اتاق تفريخ را تاريك مي كنند پس از پايان مدت تاريكي كه جنين ها رشد كامل نمودند اتاق را روشن مي كنند 4 ساعت پس از روشنايي تمام لارو ها از تخم خارج مي شوند رطوبت مناسب در تمام مراحل تفريخ ثابت و معادل 80 % - 75 مي باشد     حرارتي معادل 20 درجه ي سانتي گراد پس از حرارت اوليه و در مرحله ي بعدي مورد نياز بوده و بايد بدانيم كه در مراحل پاياني ممكن است موجب تغيير نسل موثر است جز در مرحله ي تاريكي دادن اتاق تفريخ روزانه تا 16 ساعت در روشنايي كامل باشد در ضمن مي بايست با مراعات موازين بهداشتي از ورود جرم يا يا هر نوع وسيله ي مشكوك به سالن پيشگيري نمودن و لاروها را از گزند تمامي آفات موذي نظير مورچه زنبور و ... محافظت نمود.    حرارت    در هر روش از دوران تفريخ حرارت نقش مهمي روي جنين دارد .هرچه جنين جوانتر باشد در حرارت سريع تر رشد مي كنددر روش تفريخ از تخم نوغان هاي دو نسله منطقي است كه اين نوع تخم نوغان ها را تا مرحله وارونگي جنين و نزديك به زمانرنگ گيري بدن در درجه ي حرارت پايين قرار دارد.بنابر اين نگه داشتن تخم در اتاق 15 درجه سانتي گراد بعد از بيرون آوردن از سرد خانه به مدت 3 روز تقريبا اثري روي voltinism دفعات پرورش ندارد اما سرد نگه داشتن تخم در مرحله ي آخر دوران تفريخ ممكن است اثر گذارد بطوريكه مشهور شده است تفريخ از تخم در درجه حرارت زياد كيفيت پيله را بهتر مي كند.وانگهي بسياري از انواع جديد كرم ابريشم به خوبي با درجه ي حرارت سازگاري پيدا مي كنند بنابراين بعضي ها در نيمه ي دوم تفريخ از تخم دما را به 26 درجه رسانده تا از تغيير جلوگيري كنند.    رطوبت     رطوبت مناسب ضمن تفريخ 85- 75 درصد يا همين حدود است در رطوبت بيشتر ممكن است باعث توليد قارچ و از آن گذشته تضعيف لارو شود.برعكس در رطوبت پايين يعني 50 درصد و كمتر بعد از مرحله ي رنگ گيري بدن تخم هاي مرده ي زيادي به دست آيد و قابليت خروج نوزاد كرم ابريشم را از تخم كاهش دهد.بنابراين توصيه مي شود كه در مرحله ي خارج شدن كرم ابريشم از تخم رطوبت 80% و يا بيشتر باشد.    نور    نور طي مدت تفريخ نه تنها در زمان خارج شدن كرم ازتخم تاثير چشمگيري دارد.بلكه در كيفيت كرم و پيله نيز تاثير دارد.بنايراين لازم ست كه در دوران تفريخ تا مرحله ي رشد جنين در حالت رنگ گيري هر روز بيش از 16 ساعت اتاق را روشن نگه داشت.    نكته ي ديگر كه در دوران تفريخ ممكن است به آن بر بخوريم اين است كه بعد از مدتي در تفريخ بايست به دلايلي تاريخ شروع پرورش را به تاخير بياندازيم.در اين صورت اگر جنين تخم هنوز جوان باشد مي توان آنها را به مدت 10 تا 15 روز در دماي 5 درجه ي سانتي گراد در سرد خانه نگه داشت.اگر پيشرفت جنين تخمها از اين مرحله زيادتر باشد مي توان عمل تفريخ را همانطور كه هست ادامه داد تا كرم ها كاملا به مرحله ي رنگ گيري بدن برسند سپس بهتر است آنها را يك هفته در حرارت 5 درجه ي سانتي گراد قرار دهيم اين خطر وجود دارد كه سرما در مرحله رنگ گيري بر تخم ها تفريخ شده از بين بروند مدت نگه داشتن تخم هاي دو نسله تا آنجا كه ممكن است بايد كوتاه باشد.    ميزان رطوبت طي مدت نگهداري در سرد خانه بايد 75 تا 80 درصد باشد و اگر در اين حالت هم موفق تشديم مي توان بعد از تفريخ كه تخم ها تازه از تخم در آمده اند.آنها را در دماي 5- 7 درجه ي سانتي گراد به مدت سه روز نگه داشت.در اين مورد بايد در نظر گرفت كرم ها در مقابل سرما خسته شده و ناتوان مي گردند.لذا در اين حالت خشكي باعث مي شود كه كرم ها زود تر خسته شوند.بنابر اين رطوبت بايد 80 درصد يا بيشتر باشد.    نگهداري تخمهايي كه در مرحله رنگ گيري قرار گرفته اند در سرد خانه ضرر كمتري دارد تا در حال تفريخ شده به هر حال در هر دو صورت موقعي كه مدتي تخمها در سرد خانه نگهداري مي شود بايد به خصوص در دوران كرم جوان مواظبت كرد و در ضمن در روز هاي اول و دوم پس از شروع پرورش بايد به كرم حتما برگ هاي نازك و مناسب داد.    ...............................................    لارو    لارو كرم ابريشم از 3 بخش سر سينه و شكم تشكيل يافته است .    در ساير انواع پروانه ها به اين موجود كرمي شكل كه از تفريخ تخم حاصل مي شود caterpillar مي گويند . اين موجود پس از رشد در درون تخم از همان منفذ ميكرو فيل خارج مي شود . اندازه ي كرم معمولا mm 3 بوده و داراي 3 قسمت متمايز سر سينه و شكم است    1- سر    سر از پوشش كيتني پوشيده شده و داراي شاخك ها اندام هاي دهاني و چشم ها مي باشد در دو سوي دهان قرار داشته و هر كدام داراي 3 مفصل بوده و از اعضاي حسي كرم ابريشم مي باشند دهان از نوع ساينده بوده و داراي لب بالا آرواره هاي بالا و لب پايين مي باشد    آرواره هاي بالا برگ هاي توت را با دانه هاي اره اي خود له مي كنند آرواره هاي پايين با پالپ هاي حسي ....... حس چشايي مي باشند لب پاييني بين دو آرواره پايين قرار داشته و در بالا به يك جفت پالپ لبي كه اندام تنيدن نخ ابريشم در بين آنها قرار دارد منتهي مي شود . در نتيجه وظيفه ي دهان نرم كردن غذا و تنيدن ابريشم است در قسمت فوقاني سر 6 عدد چشم ساده قرار دارد و در نزديكي آنها پايه شاخك ها ديده مي شود    2- سينه    سينه از 3 بند تشكيل يافته و هر بند شامل يك جفت پا مي باشد هر يك از پا هاي سينه اي داراي 3 مفصل مي باشند    3- شكم    شكم كرم ابريشم در مرحله بلوغ داراي 9 حلقه است و در دوران پيش از بلوغ 11 حلقه است كه در آخر اين دوره از رشد كرم 3 حلقه انتهايي به هم پيوسته و تشكيل يك بند يا حلقه را مي دهند حلقه هاي 3 ،4 ،5 ، 6 و همچنين حاقه آخر يا حاقه ي 9 داراي ضمايمي بنام پاهاي كاذب بوده كه در حقيقت در حكم پاهاي شكمي كرم هستند بزرگترين آنها پاهاي آخرين بند شكمي مي باشد كه به نام پاهاي دمي معروف است.    مراحل رشد    پس از ورود اسپرم از ميكروفيل به داخل تخم هسته ي ثانويه اي به نام pronnucleusmal تشكيل مي شود تخم پس از خروج از پروانه شروع به تشكيل بلاستودرم مي نمايد . بلاستودرم به تدريج دراز پهن شده نوار مولده اي بنام 3andelette germinative در نقطه ي مقابل منفذ خروجي ميكرو پيل تشكيل مي دهد.اين رويان خميده به تدريج دراز شده ، يكي از دو قسمت اندام كرم بيشتر رشد نموده و سر را تشكيل مي دهد.اين نوار مولده يا رويان تا آخر زمستان به همين صورت و پس از طي زمستان در اوايل بهار كه گرم تر مي شود در (12- 10 درجه) شروع به رشد مي نمايد.قسمت داخلي اين نوار پشت كرم را ساخته و بخش خارجي آن سطح شمكي را به وجود مي آورد.سطح پشتي با وتيلوس تماس داشته با حفره قسمت مياني نوار مربوطه و معده يا روده ي مياني را مي سازد روده ي قداخمي و خلفي بعدا به همين ترتيب از تشكيل 2 حفره ي ديگر به وجود مي آيند.با افزايش درجه حرارت (تا 23 درجه)به ترتيب شاخكها آرواره هاي بالا ، فكها ، پاهاي سينه اي دهان و منافذ تنفسي ظاهر مي شوند.    در روز دوازدهم تفريخ چهار قطعه اول نوار مخطط يكي شده و سر را تشكيل مي دهند در اين موقع زرده يا وتيلين جذب شده ناف بسته مي شود و جنين از راه دهان بقيه ي وتيلين را مصرف مي كند.پس از آن غدد بزاقي و غدد ابريشمي تشكيل و بدن به تدريج تاژك دار مي شود.    در روز هجدهم بدن كامل شده ، غشاي پوششي را خورده و از منفذ ميكروفيل با حمله به غشاي كيتيني از تخم خارج مي شود.مرحله خروج لارو از تخم را اولين مرحله زندگي كرم ابريشم مي گويند.    اندام ها ي دروني كرم ابريشم     اندام ها يا اعضاي اصلي بدن كرم ابريشم عبارتند از : اندامهاي گوارشي – اندام هاي تنفسي – دستگاه گردش – خون – اندام هاي حسي – اعضاي توليد مثل- اعضاي دفع و بالاخره اندام هاي توليد ابريشم (غده هاي ابريشم) در ايتجا لازم است كه مختصري در رابطه با اندام هاي توليد ابريشم بدانيم.         غده هاي ابريشمي    در داخل دهان و در زير و اطراف معده يك غده ي بزرگ مار پيچي شكل قرار دارد كه در قسمت پايين لب زيري قرار دارد كه در قسمت پايين لب زيرين به يكديگر متصل مي گردند هر يك از اين غده ها از 3 قسمت تشكيل يافته.قسمت اول لوله اي است طويل به قطر يك ميلي ليتر كه عمل ترشح ابريشم را انجام مي دهد.قسمت دوم كه طول آن 9- 8 ميلي متر و قطر آن 3 ميلي متر مي باشد.عهده دار ترشح ماده اي به نام باكرس است كه موجب رنگ طبيعي يافتن پيله مي شود.قسمت سوم 4-3 سانتي متر طول و3/0 ميلي متر قطر دارد كه در آن تار ابريشم وضعيت طبيعي و قطعي خود را پيدا مي كند.تار ابريشم با ماده ي چسبناكي احاطه مي شودكه اين ماده توسط قسمتي به نام فيليس كه در نقطه ي تلاقي دو غده در دهان وجود دارد ترشح مي شود.بدين ترتيب ابريشم در داخل غلاف چسبنده اي قرار مي گيرد.    پس از تولد كرم غده هاي ابريشم شروع به فعاليت كرده و براي چسباندن خود به اشياي مجاور در تمام دوران زندگي تار ابريشم توليد مي نمايند.حداكثر ميزان ابريشم هنگام بستن پيله توليد مي شود.غدد مواد ابريشم در كرم بالغ به قدري رشد مي كنند كه معادل 40 % وزن كرم را شامل مي شوند.         تغذيه- پوست اندازي- خواب    بخش اعظم و در عين حال پيچيده ترين دوران زندگي كرم ابريشم دوران لاروي مي باشد در اين مدت اعمال تغذيه ، پوست اندازي و خواب (كه در عين اهميت همه جانبه ، از شگفتي ها ي آفرينش نيز به حساب مي آيد) صورت مي گيرد.    كرم ابريشم برگ هاي توت را با آرواره هاي بالايي خرد مي كند.برگ ها در اولين قسمت روده كرم يعني پيش روده به بزاق آغشته شده و به روده ي مياني كرم كه مسئوليت ترشح مواد هضم كننده و جذب مواد را به عهده دارد وارد مي شود.پس مانده ي برگ توت در روده خلفي آب را از دست داده و به اشكال منظم و فشرده شش ضلعي به صورت مدفوع از بدن كرم خارج مي شود.با توجه به سن ، نژاد و درجه ي حرارت محيط ، شروع تغذيه ي كرم ابريشم پس از تفريخ تخم يا پس از تعويض پوست متفاوت است معمولا لارو هاي تازه تفريخ شده ، پس از 40 دقيقه شروع به تغذيه مي نمايند.لارو هاي سن دوم 99 دقيقه پس از خاتمه پوست اندازي و به همين ترتيب در سن پنجم 167 دقيقه پس از پوست اندازي تغذيه را شروع مي كنند.    لارو هاي سن اول از سطح برگ ها تغديه نموده ، در حاليكه در سنين بالاتر از كناره ي برگ ها استفاده مي نمايند.فاصله زماني تغذيه تا دفع مواد زايد در سنين مختلف متفاوت است ، در سن اول حدود 40 دقيقه و در سن اول حدود 40 دقيقه و در سن دوم 2-3 ساعت مي باشد.    ميزان برگ لازم براي هر هزار لارودر تمام دوران لاروي تقريبا 34 كيلوگرم است.كرم ها در تمام اين مدت تقريبا 21 كيلوگرم آن را بلع مي نمايد . به طور متوسط كرم ها در دوران زندگي خود 60% از برگ هاي آن را مورد استفاده قرار مي دهند.    بر خلاف ساير موجودات زنده كه مدفوع و ادرارشان بصورت جداگانه دفع مي شود ، چون در كرم ادرار در داخل روده تخليه مي شود ، اندازه گيري قابليت هضم مواد در كرم ابريشم با اشكال مواجه مي شود . اصولا توانايي هضم مواد غذايي توسط اين حشره در مقياس با ساير حشرات بسيار كمتر است.        بزاق كرم حاوي آميلاز بوده و ترشحات بعدي مايع غليظي است كه به دليل وجود ميكروارگانيسم تيره به نظر مي رسد ترشحات معده با ph حدود 3/10 – 2/9 در اثر تركيب املاح سديم و تپاسيم كه از تر كيبات خون گرفته مي شوند به شدت قليايي مي باشد . بالا بودن خاصيت قليايي اين مايع موجب از بين رفتن ميكروب هاي عامل بيماري در بدن كرم هاي سالم مي شود به همين دليل محتويات معده و روده كرم ها ي بيمار داراي ph پايين تري مي باشد .    آب گلوكز و نمك هاي محلول در برگ توت مستقيما به وسيله ي ديوار روده ي مياني جذب مي شوند اما پروتئين و ساير مولكول هاي بزرگ ابتدا به مواد ساده تر تبديل شده و سپس جذب مي شوند ، معمولا پروتئين و پپتين و اسيد آمينه هاي ديگر تبديل مي شود تا در بدن كرم به صورت قابل جذب در آيد . اين تجزيه توسط آنزيمي شبيه تريسپين انجام مي پذيرد چربي ها نبز با آنزيم ليپاز به اسيد هاي چرب و گليسرين تبديل ودر روده ي مياني جذب مي شوند.    از آنجا كه چربي برگ توت بسيار كم است چربي قسمت هاي مهم بدن از كربوهيدرات ها ساخته مي شود.پروتئين هاي برگ توت نيز توسط آنزيم هابه اسيد آمينه و پپتين تجزيه و دردوره ي مياني جذب و سپس منتشر شده ، پروتئين حيواني را به وجود مي آورند .     ميزان ماده ي خشك هضم شده براي ساختن 100 گرم از بدن اين لارو در سنين 1 تا 4 حدود 21 گرم و در بين 5 حدود 41 گرم مي باشد .     در حرارت هاي بالاتر ميزان تغذيه افزايش پيدا مي كند كه از نظر توليد ابريشم مناسب نمي باشد ( بدون توجه به كيفيت و كميت ) افزايش حرارت فقط مي تواند دوران لارو ي را كوتاه كند .        رشد – شروع پوست اندازي - خواب    تخم ها از حصول شرايط مساعد و تكميل سير تكامل جنين تفريخ شده و لارو ها از تخم خارج مي شوند اين وضعيت به نام حالت مورچگي موسوم مي باشد . در اين حالت بدن لارو از مو هاي ريز سياه پوشيده شده است ولي پس از يك تا دو روز تمام اين مو ها ميريزند.     پس از مدتي لارو شروع به تغذيه مي نمايد مي توان گفت در اين مرحله تنها عمل لارو ها تغذيه است و به همين به سرعت رشد مي كنند پوست كرم ابريشم در اين مرحله قادر به رشد نيست و كرم ابريشم در دوران لاروي4 پوست اندازي دارد فواصل بين دو پوست اندازي يا تعويض جلد را خواب يا سن لاروي مي گويند.    مدت هر يك از خواب هاي لاروي در سنين مختلف متفاوت بوده و از 18 تا 36 ساعت متغير مي باشد.    لارو ها طي هر دوره از سنين خود به تغذيه از برگ توت پرداخته و از نظر وزن ، جثه و حجم افزايش پيدا ميكنند.سپس با رسيدن به حد اكثر رشد به خواب رفته تا تعويض پوست مي نمايند.    طول هر يك از سنين لاروي متفاوت است ، معمولا :    سن اول بين 3 تا 4 روز ، سن دوم بين 2 تا 3 روز ، سن سوم بين 3 تا 4 روز ، سن چهارم بين 5 تا 7 روز ، سن پنجم بين 8 تا 10 روز و مرحله ي تنيدن پيله 3 تا 4 روز به طول مي انجامد.    به لاروهاي سن اول تا سوم كه مجموعا 10 تا 12 روز عمر دارند كرم جوان گفته مي شود و سنين چهار و پنجم را كرم بالغ مي نامند.در سنين جواني مقدار مصرف برگ توت كم بوده در سن بلوغ به حداكثر خود مي رسند.    درجه حرارت مناسب براي لارو ها ي جوان 27- 29 درجه ي سانتيگراد و رطوبت مطلوب براي آنها بين 85 تا 90 درصد است.حرارت مورد نياز براي لارو هاي بالغ 25- 23 درجه و رطوبت لازم 70 تا 80 درصد مي باشد.    مدت لاروي تا زمان تبديل شدن آن به شفيره در نژادهاي مختلف متفاوت و بين 25- 30 مي باشد.كرم ابريشم در طي مرحله ي لاروي خود چهار مرتبه پوست اندازي مي كند.در طول پوست اندازي كرم بيش از 24 ساعت بدون خوراك مي ماند كه در اصطلاح به آن خواب يا پوست ريزي يا سن لاروي اطلاق مي شود.مكانيسم پوست اندازي ، ترشحات هورموني است كه به وسيله ي غدد پيش سينه اي انجام مي گيرد . ترشحات اين غده به وسيله ي ترشحات مخصوصي كه از مغز منشاء مي گيرد فعال مي شود.    اين پديده مخصوص مرحله لاروي بوده و بستگي كامل به رشد دستگاه تناسلي دارد . در ابتداي امر ترشحات هورموني در زير پوست پخش شده و شروع به حركت مي كند.در اين موقع حركت كرم باعث مي شود پوست قديمي بيافتد.پوست جديد براي تن كرم مقداري گشاد و چروك خورده است اما در اثر تغذيه ي زياد حالت صاف و محكم به خودمي گيرد.در مجاورت هوا به تدريج سخت تر و تيره تر مي شود.قبل از شروع مرحله ي پوست اندازي ، لارو تغذيه ي خود را متوقف كرده و در محل خود ثابت باقي مي ماند.به تدريج آثار تغيير پوست ظاهر مي گردد.    براي مدتي به همين ترتيب بي حركت مانده و سر را بالا نگه مي دارد سپس در قسمت پشت سر و سينه در پوست قديم شكافي ايجاد شده لارو از همين محل پوست خود را خارج مي كند.فاصله بين توقف تغذيه و پوست اندازي را دوره ي خواب كرم ابريشم مي نامند.    به طور خلاصه خواب در كرم ابريشم عبارتست از يك نوع استحاله و دگر ديسي كه طي آن كرم از اشتها افتاده روي برگ يا شاخه بدون حركت سر خود را به طرف بالا نگه مي دارد (و البته گاهي اوقات ممكن است داراي حركات بسيار خفيف باشد) مدت خواب در بيشتر موارد 24 ساعت و گاهي اوقات تا 36 ساعت هم طول مي كشد.    كرم ابريشم داراي 4 خواب بوده و فاصله ميان هر دو خواب را سن كرم مي گويند.    كرم ابريشم از زمان تفريخ تا مرحله ي تنيدن پيله 5 سن دارد.طول مدت زندگي كرم ها بستگي به نژاد آنها دارد.در كرم هاي پلي هيبريد اين مدت 32 تا 38 روز است.    در نژاد بغدادي اين مدت 32 تا 38 روز و به شرح زير است:    سن اول از زمان تفريخ تا 5- 6 روز بعد از آن خواب اول    سن دوم از خواب اول تا 4- 5 روز بعد از آن خواب دوم    سن سوم از خواب دوم تا 6- 7 روز بعد از آن خواب سوم    سن چهارم از خواب سوم تا 7- 8 روز بعد از آن خواب چهارم    سن پنجم از خواب چهارم تا 8 تا 10 روز بعد از آن تنيدن پيله    سن پنجم طولاني ترين سن كرم ابريشم است.در اين دوره كرم چهار برابر بيشتر از سنين ديگر غذا مي خورد و وزن آن 8000 تا 10000 برابر دوران مورچگي است.غده ي ابريشم نيز در اين سنين رشد زيادي كرده و 25% وزن بدن كرم را تشكيل مي دهد و چنانچه در اين سنين (پنجم) تغذيه ناكافي ، فضا كم و هوا نا مناسب باشد محصول ابريشم كاهش مي يابد.    كرم ها در جريان شديد هوا قرار مي گيرند و نور مستقيم آفتاب نبايد بر روي كرمها بتابد.در هواي سرد بايستي پنجره هاي محل پرورش كرم بسته شود.با اين حال گرماي زياد موجب توليد پيله هاي ريز شده بعلاوه شرايط مستعدي براي بيمار شدن كرم ها فراهم مي شود.    از آنجا كه كرم ابريشم طي هزاران سال توسط انسان اهلي شده و تحت مراقبت انسان پرورش يافته است لذا عملا توانايي ذاتي خود را جهت سازگاري با محيط از دست داده و حتي نمي تواند به برگ يا شاخه ي درخت اين طرف و آن طرف برود.بر خلاف ساير حشرات كه در تلاش پيدا كردن خوراك به اين سو و آن سو مي روند اگر به كرم ابريشم غذا ندهند از گرسنگي خواهد مرد چون كرم ابريشم جز برگ توت چيزي نمي خورد و داراي قوه ي بويايي ضخيمي است بايستي برگ توت را در دسترس او قرار دارد.    پس از اين مرحله كرم ابريشم سرخود را به صورت دوراني (8 لاتين)حركت داده و با بيرون فرستادن ابريشم به دور خود پيله مي تند. □