مقاله گیاه کرفس (docx) 13 صفحه

دسته بندی : تحقیق

نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحات: 13 صفحه

قسمتی از متن Word (.docx) :

گیاه کرفس شناسنامه جعفری:تیره .Apium graveolens L:نام لاتین Wild celery Marsh parsley:نام انگلیسی کرفس:فارسی کرفس الماء:نام عربی شرح گیاه گیاهی است دو ساله یعنی در سال اول برگ تولید می کند و در سال دوم ساقه هوایی گل دهنده ظاهر می شود و بذر می دهد. این گیاه در برخی شرایط مانند گیاهان یکساله در سال اول تولید گل و بذر می نماید گلهای کرفس کوچک و سفید رنگ اند که بصورت چتر مرکب ظاهر می شود و در انتهای ساقه گل دهنده به ارتفاع 60 تا 90 سانتی متر قرار می گیرد. این گیاه دارای ریشه قائمی به طول 6 تا 7 سانتی متر و به قطر 5/1 سانتی متر است از اطراف این ریشه ریشه های جانبی متعددی و از قسمت انتهائی آن ساقه های تو خالی، شیاردار و عاری از کرک خارج می شود.ظاهر ریشه اصلی گیاه،ناهموار و رنگ آن خاکستری قهوه ای است برگهای آن دارای ظاهری شفاف، کمی ضخیم و مرکب از 3 تا 7 برگچه مثلث یا لوزی شکل دندانه دار و معطر است. بر اثر پرورش زیاد موفق به ایجاد واریته های متعددی از این گیاه شده اند واریته های آن عبارتند از : کرفس برگی (Aog. Var. Secalinum) کرفس قمری (Aog. Var. rapaceum) کرفس معمولی (Aog. Var. dulce) که نوع اخیر در ایران در سطح نسبتاً وسیع کشت می شود. **ارزش غذایی کرفس(کرفس دمبرگی) کرفی دارای ویتامین A،C بالایی است.این گیاه حاوی روغن های گوگرد دار(اتر و آپریول )است.همچنین خاوی نوعی کربوهیدرات میباشد که ساختمان شیمیایی این کربوهیدرات به خوبی شناخته نشده است.از این گیاه برای برطرف کردن ناراحتیهای گوارشی از قدیم الایام استفاده مینمودند.با توجه به اینکه در نوع برکی مرفس روغن گوگرد دار آپریول بسیار فراوان مشاهده میشود از بخار برگ کرفس در درمان بیماریها و ناراحتیهای پوستی و عصبی استفاده میشود.   **نیازهای آب و هوایی کرفس: کرفس طالب آب و هوای نسبتا گرم برای رشد و نمو است. خاک مورد نظر بایستی P.H دارای 6.5 -7 بوده وغنی از مواد آلی باشد.کرفس دارای بذر بسیار ریزی است.کوچکترین لذر سبزیجات در نتیجه بایستی در سطح خاک پخش شود.پس برای جوانه زنی نیازمند نور است همچنین دماهای بالای 30 درجه سانتیگراد مانع از جوانه زنی لذر کرفس میشود. نکته:کرفس هم دارای نور خفتگی و هم دارای گرما خفتگی میباشد. نکته:کرفس حساسیت بالایی در برابر کمبود عناصر در خاک را دارد که در هنگام داشت و پرورش آن باید به نکات ریز دقت نمود.   **سفید سازی یا BLANCHING: یکی از عملیات روتین یا متداول در پرورش کرفس عملیات سفید سازی میباشد.در این عملیات قسمت انتهایی دمبرگ کرفس توشط مالچ،گیاخاک یا تخته های طویل پوشانیده میشود.در صورت استفاده از پلاستیکهای دو لایه بایستی از نوع دورنگ آن استفاده نمود که قسمت خارجی سفید رنگ و قسمت درونی تیره و سیاه رنگ باشد.این عمل پوشانیدن باعث عدم تشکیل کلروفیل در قسمت پایینی گیاه میگردد.در نتیجه دمبرگ سفید گردیده و فاقد بافت خشبی میگردد.پس از رسیدن کرفس در مرحله برداشت آن را با یک چاقوی تیزاز انتهای دمبرگ جدا میکند.برای حفظ کیفیت کرفس آ«را در لایه های پلاستیکی غیر قابل نفوذ به هوا و رطوبت بسته بندی میکنند.   کرفس " گیاهی خوش بو و سبز رنگ است،که در دامنه کوهساران چهارمحال و بختیاری و قلل زردکوه در رشته کوره زاگرس رشد می‌کند و طعم و بوی آن هوا را معطر می‌کند. براساس آخرین یافته‌های محققان علوم پزشکی چهارمحال وبختیاری کرفس کوهی سبزی معطری است، که می‌تواند ترشح اسید معده را کاهش دهد و همین ویژگی‌های خاص کرفس و طعم خاص و بوی خوش آن کافی است، تا این طلای سبز مشتری سفره‌های مردم شود. اما با وجود هشدارهای اداره کل منابع طبیعی چهارمحال وبختیاری در خصوص حفاظت از این گونه گیاهی نادر، عده‌ای افراد سودجو به دنبال فروش و برداشت غیرقانونی این گیاه که از آن به عنوان طلای سبز نام برده می‌شود ، هستند. در مبادی ورودی شهرکرد و در بازار مرکز استان در این ایام عده‌ای اقدام به فروش این گیاه کمیاب با قیمت هرکیلوگرم یکصد هزار تا ۱۵۰هزار ریال می‌کنند و بازار داد و ستد این محصول در معرض انقراض، داغ داغ است. فروشندگان این محصول، بدون هیچ پروای آن را برای فروش در معرض دید عموم قرار می‌دهند و با قیمتهای گزاف به مشتریان خود می‌فروشند و به هیچ اخطاریه و هشداری توجه نمی‌کنند. آنها با این ذهنیت که خوردن کرفس در فصل بهار در بین مردم چهارمحال و بختیاری رایج است و حتی دیوان شعری با عنوان" کلوس دم برف" یا (کرفس دم برف) نیز در یکصد سال اخیر به چاپ رسیده، به فروش آن عمومیت داده‌اند و سرخوش از فتح گیاه، به پایان آن هیچگاه نمی‌اندیشند. مدیرکل منابع طبیعی چهارمحال وبختیاری بوته کنی، حمل و توزیع و فروش گونه مرتعی گیاه " کرفس " در این استان را ممنوع اعلام کرد. مدیرکل منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری افزود: به دلیل برداشتهای غیر مجاز و غیر اصولی این گونه گیاهی در استان در حال انقراض است و رویش این گیاه بومی به دلیل برداشت‌های غیرمجاز و غیر اصولی در بسیاری از مناطق از بین رفته و این گیاه دیگر رویشگاههای خود را از دست داده است. به گفته وی، به دلیل بهره برداری غیراصولی، سالانه بیش از ۱۰هزار هکتار از مراتع چهارمحال وبختیاری از دست رفته و یا تخریب می‌شود. به گفته وی، هم‌اکنون بیش از یک هزار گونه گیاهی در مراتع چهارمحال و بختیاری شناسایی شده، که به دلیل بهره برداری غیرمجاز و غیر اصولی گونه‌هایی مانند کرفس در این استان روبه انقراض است. به گزارش ایرنا، گونه مرتعی کرفس چهارمحال وبختیاری به صورت خشک شده نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. گیاه بومی‌کرفس از ابتدای بهار و فروردین در مراتع و کوهستانهای چهارمحال وبختیاری رویش می‌کند و در زبان محلی به " کلوس " معروف است ، که خاصیت دارویی و غذایی دارد و بسیار خوش می‌باشد. خواص: كرفس مواد مضر را دفع می كند كرفس كلیه و مثانه را تمیز می كند . از تولید سنگ كلیه و مثانه جلوگیری می كند و ملین است . دانشمندان بر این عقیده اند كه كرفس بهترین ماده غذایی است برای عفونت مجاری ادرار و اسید اوریك بالا از طریق تمیز كردن كلیه و مجاری ادرار. ترپین ماده معطر كرفس كه مانع ماندن سنگ كلیه در مجاری ادرار و یا آلودگی میكروبی و درد می شود . علاوه بر آن پتاسیم در غده و تنه آن جریان ادرار را تحریك و كلیه و مثانه را تمیز می كند. بیش ازهمه برای بیماران نقرسی مفید است .زیرا در خون این افراد اسید اوریك با غلظت بالا غالباً دیده می شود . روغن اتری كه در كرفس وجود دارد باعث گشاد شدن مجاری كلیه می شود بطوریكه اسید اوریك بهتر دفع میگردد. آلودگی میكربی ضعیف درروده نیز در اثر ترپین از بین می رود . كرفس باعث تحریك شدیدتر روده شده و سایر ناراحتی هایی از این قبیل دراثر خوردن كرفس بهبود می یابند . كرفس بوی بد دهان را ازبین می برد تجربه  نشان داده است كه یك وعده غذا ی كرفس دار بوی بد دهان را از بین می برد. احتمالاً موادی كه در معده تولید می شوند با مواد معطر كرفس تركیب شده و از بوی بد دهان جلوگیری می كند. كسانی كه از بوی بد دهان رنج می برند  باید هرروز مقداری كرفس میل كنند، در صورتی كه نتیجه ای نداد بایستی به پزشك مراجعه كرد . از قدیم گفته اند كه كرفس باعث شادی و شادابی می شود. علم امروز تا كنون نتوانسته است این مسئله را روشن كند. بعضی از مردان اظهار می كنند كه كرفس باعث تقویت نیروی جنسی آنان شده است ولی این اظهار تا كنون از طریق علمی ثابت نشده است . البته ویتامینB6 و اسید پانتوتنیك اثر روانی دارد و مواد معدنی منیزیم و كلسیم به ما هیچه ها نیرو می دهند و در راحت شدن ورلكس كمك می كنند . عصاره كرفس به عنوان ملین برای اینكه به روده های خسته و پیر كمك شود ، توصیه می شود كه هر روز یك لیوان عصاره كرفس مصرف شود . از این طریق روده  به روش طبیعی تخلیه می شود . ( برگها را همیشه مصرف كنید ) نسخه : یك پرس كرفس بوته یك كرفس را تمیز كرده و در آب زیادی آنرا بجوشانید . پوست خارجی آن را بگیرید . بوته را بصورت صفحات نازك ببرید . وسط آنها را با یك چنگال جدا كرده درآرد و تخم مرغ  و فلفل آنها را آغشته كنید و در روغن داغ دو طرف آنها را كمی سرخ كنید با سالاد كاهو یا سالاد فصل میل كنید. محققین آمریكایی ثابت كرده اند كه كرفس جزء ده ماده غذایی است كه می تواند با سرطان مبارزه كند. از دیگر خواص كرفس می توان به موارد زیر اشاره كرد: تقویت كننده معده تقویت كننده اعصاب آب كرفس خام در مان خوبی برای گرفتگی صداست . خوردن كرفس حافظه را زیاد و قلب را پاك می كند و دیوانگی ، جذام و پیسی را برطرف می كند. كرفس به علت دارا بودن فسفر زیاد ، در ازدیاد هوش مؤثر است . كرفس در افزایش شیر مادر مؤثر است . نیاز اکولوژیکی افزایش عملکرد تنها در مناطقی که دارای آب و هوای معتدل نسبتاً گرم (حدود 18 درجه سانتی گراد) است بوجود می آید. این گیاه در مرحله رویشی به دمای پائین و در مرحله تولید بذر به دمای بالایی نیاز دارد. مناسب ترین خاک برای کاشت کرفس زمینهای هوموسی است. زمینهای نیمه سنگین و سنگین عمیق با مواد آلی نسبت به زمینهای سبک، برتری دارند. کرفس در خاکهایی با بافت خوب و زهکشی شده نتیجه خوبی می دهد. مناسب ترین PH خاک برای کرفس بین 6 تا 5/7 است. زمین مورد کاشت باید همواره مرطوب باشد. کرفس به خشکی خاک بسیار حساس است. این گیاه در نقاط نسبتاً خشک و باران مناسب در طول سال محصول چشمگیری می دهد کرفس بیشتر از دیگر سبزیها از کم آبی لطمه می بیند انواع دیررس در نقاطی با زمستانهای ملایم و انواع بهاره یا زودرس در مناطقی با تابستانهای خنک،انواع تابستانه یا متوسط رس در نقاطی با پائیز طولانی بخوبی رشد می کند. کرفس یخبندانهای تا حدود(5-) درجه سانتی گراد را نیز تحمل می کند. آماده سازی خاک جهت تقویت خاک بویژه خاک های شنی که از نظر مواد آلی ضعیف هستند استفاده از کودهای پوسیده دامی توصیه می شود. در مورد استفاده از کودهای شیمیایی مقدار و نوع آن بستگی به نوع خاک، حاصلخیزی و مقدار مواد آلی موجود در آن دارد و معمولاً حدود 160 کیلوگرم ازت، 100 کیلوگرم P2o5 و 250 کیلوگرم K2O و 150 کیلوگرم Cao و 20 کیلوگرم Mgo در هکتار توصیه می شود. تاریخ و فواصل کاشت در کشت های مکانیزه فاصله ردیف ها در زمین اصلی 5 سانتی متر و فاصله بوته ها را از همدیگر 40 تا 50 سانتی متر در نظر می گیرند. کاشت کرفس را با بذر زیاد می کنند. بذر را ابتدا در خزانه می پاشند و پس از آن نشای بدست آمده را به محل اصلی منتقل می کنند. بذر کرفس بسیار ریز است (کوچکترین بذر از سبزیها) تاریکی (ریختن خاک روی بذر) و گرمای 20 درجه سانتی گراد از جوانه زنی بذر جلوگیری کرده (گیاه نوری) و مرطوب کردن بذر قبل از پاشیدن به جوانه زنی آن کمک می کند. برای اینکار بهتر است که بذرها را قبلاً با آب خیس کرده و پس از گذشت 4 تا 5 روز پس از ظاهر شدن ریشه چه (به اندازه 2 میلی متر) با دقت فراوان در بستر خزانه پاشید.(آبیاری در مورد بذرهای جوانه زده ضروری است.) بذر کرفس از گروه بذرهای نوری است (شدت نور تغییراتی در پوسته بذر بوجود می آورد تا تبادل اکسیژن و گاز کربنیک برقرار شود) بنابراین پاشیدن بذر سطحی است. مدت پرورش نشاء در خزانه حدود 2 ماه است. دمای مورد نیاز در خزانه ابتداء 18 تا 20 درجه سانتی گراد و پس از جوانه زدن حداقل 12 درجه سانتی گراد است (دمای مناسب بین 16 تا 18 درجه سانتیگراد است). بذر پاشی در خزانه به صورت دست پاش و یا خطی به فاصله حداقل 15 سانتی متر از یکدیگر صورت می گیرد. مقدار بذر لازم برای یک متر مربع حدود 5 گرم است (150 تا 200 گرم هکتار ت 5000 تا 8000 گیاه) پس از گذشت حدود 4 هفته وقتی برگهای اولیه ظاهر شد باید منشأ ها را به فاصله 5×5 سانتی متر تنک کرد (خزانه دوم) . این عمل باعث می شود که هنگام در آوردن نشاءها از خزانه اول کلاهک ریشه شکسته و ریشه های جانبی بیشتری تولید شود. باید دقت شود که دمای محل کاشت ثانوی (خزانه دوم) و یا زمین اصلی زیاد با خزانه اولی تفاوت نداشته باشد زیرا در غیراینصورت چنانچه نشاء های جوان در محیطی با دمای کمتری از خزانه اول رشد کند و بویژه اگر طی یک دوره طولانی سرما قرار گیرد طی مدت کوتاهی ساقه گل دهنده گیاه ظاهر شده و به گل و بذر می نشیند. در کشت های مکانیزه فاصله ردیف ها در زمین اصلی 5 سانتی متر و فاصله بوته ها را از همدیگر 40 تا 50 سانتی متر در نظر می گیرند. مدت زمان خزانه گیری در کشت های مراحل اول 4 هفته در خزانه اول و 6 هفته در خزانه دوم است این مدت برای کشت های مراحل بعد کاهش می یابد و کلاً به 5 تا 6 هفته می رسد بهتر است از نشاء های بزرگتر استفاده شود تا عملکرد بیشتر و محصول مرغوب تری بعمل آید. وزن نشاء ها باید حداقل 5 گرم (بهتر است حدود 10 گرم) باشد. نشاء ها باید 3 تا 5 برگ داشته باشند. بهتر است نهالهای جوان در خزانه با دمای بالای 16 درجه سانتی گراد نگهداری شود. قبل از اینکه نشاء کرفس به زمین اصلی منتقل شود باید آنرا قبل از خارج کردن از خزانه به محیط بیرون عادت داد. این عمل با برداشتن پوشش پلاستیک از روی خزانه یا باز کردن تدریجی در بهای ورودی و خروجی گلخانه ها انجام می گیرد. برای مقاوم کردن گیاه بهتر است از آبیاری نشاء ها برای مدت چند روزی خودداری کرد. هر چند که سرما در اوایل دوره رشد گیاه مهمترین عامل ظهور گل قبل از رشد کامل بوته است ولی عواملی دیگری از جمله خواص ژنیتکی بذر، ضعیف بودن بذر و کم آبی و خشکی زیاد زمین در هنگام احتیاج مبرم گیاه به آب و بالاخره پرورش نشاء در محیطهای سرد (کمتر از 16 درجه سانتی گراد) بطور متوسط باعث گل دادن بی موقع کرفس می شود. مرحله زایشی کرفس بطور طبیعی با بهاره کردن بوجود می آید. دمای موثر بین 4 تا 14 درجه سانتی گراد است سرمای پائین نیز پس از جوانه زنی بذر می تواند گل دهی کرفس را باعث شود با ادامه رشد تاثیر سرما افزایش می یابد. در کشت های اوایل سال که گیاهان با سرمای زیاد مواجه هستند باید دمای خزانه را بالاتر از 16 تا 18 درجه سانتیگراد نگهداشت. دمای بالا (25 تا 30 درجه سانتی گراد) به مدت 10 روز یا بیشتر قبل از نشاء کردن به علت وابهاره شدن (Devernalisation) از گل دادن گیاه جلوگیری می کند. داشت پس از کاشت بذر مادامی که بوته ها هنوز جوان هستند باید حداکثر مراقبت را در آبیاری اعمال کرد تا از خشک شدن سطح خاک در زمانی که بوته ها مستقر نشدند جلوگیری شود.دفع علفهای هرز تا موقعی که نشاء ها رشد کافی نکرده اند با وجین های مکرر در سطوح بزرگ به کمک ماشین های وجین کن و یا استفاده از علف کش های اختصاصی صورت می گیرد. سفید کردن کرفس عبارتست از جلوگیری از تشکیل پاره ای از ترکیبات شیمیایی که در اثر فعالیت کلروفیل برگ و دمبرگهای جوان انجام می گیرد. در قدیم برای کم کردن و یا از بین بردن این ترکیبات و تولید کرفس با طعم و لطافت مرغوب مقدار و فعالیت کلروفیل را کاهش می دادند. این عمل با محروم کردن گیاه از نور خورشید صورت می گیرد. برای این کار از وسایل مختلفی استفاده می کنند. خاک دادن پای بوته ها و یا پوشاندن دمبرگها با وسایلی مثل نوارهای کاغذی، لوله های سفالی، تخته و غیره از آن جمله اند. در حال حاضر از ارقامی استفاده می شود که بر اثر اصلاح نژاد دمبرگهایی متمایل به رنگ سفید تولید می کنند (Self blanching) هر چند که انواع سبز روشن کشت می شود. مهمترین بیماری کرفس زنگ کرفس (Septoria apiicola) است که این بیماری ابتدا به رنگ لکه های زرد متمایل به قهوه ای روی برگها ظاهر می شود و بعد به صورت لکه های سیاه رنگ که همان هاگدان سیاه حاوی اسپورهای قارچ است، توسعه می یابد و باعث از بین رفتن برگها می شود.رطوبت زیاد شیوع بیماری را افزایش می دهد. برداشت علائم ظاهری رسیده بودن کرفس را می توان با تغییر رنگ برگهای مرکزی از سبز به سبز روشن رشد خوب و قوی دمبرگها که قسمت اعظم مصرف تغذیه را تشکیل می دهد و بالاخره زمانی که دسته کاملی از مجموعه دمبرگها ایجاد شد تشخیص داد. برداشت کرفس در سطوح کوچک با چاقوی دسته بلند که گیاه را حدود چند سانتی متر از زیر خاک قطع می نماید انجام می گیرد. در سطوح بزرگ می توان کرفس را با ماشین های مخصوص برداشت نمود. هر چند که زمان برداشت کرفس در هر مرحله از رشد امکان پذیر است ولی برداشت محصول تا موقعی که بوته به اندازه کافی رشد نکرده است توصیه نمی شود. دامنه انتشار مازندران ، بندر انزلی ، جنوب (سرباز، کوه تفتان، دره تامیندان) (خراسان دره گز) تهران کوه دماوند ، آبگرم، کاشان ، قمصر، شاهرود سرچشمه