پاورپوینت پرتوهای یونیزان کاربردها و خطرها (pptx) 54 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 54 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
بنام خدا
پرتوهای یونیزان کاربردها و خطرها
تعريف پرتوRadiation))
شكلي از انرژي كه عمدتاً قابل حس و لمس توسط انسان نمي باشد.
اين شكل از انرژي به دو صورت موج و يا ذره در محيط منتشر
مي شود.
پرتوها به دو دسته كلي تقسيم مي شوند:
الف: پرتوهاي يونساز:
اگر مقدار انرژي پرتو در حدي باشد كه در حين عبور از هوا، توانايي يونيزه كردن اتم هاي هوا را دارا بوده و يا در صورت برخورد با بافت بيولوژيكي، توان آسيب به باندهاي شيميايي بافت را داشته باشد يونساز محسوب مي گردد.
ب: پرتوهاي غيريونساز:
پرتوهايي كه حاوي انرژي مي باشند و توان ايجاد آسيب به انسان و موجودات زنده را دارند اما مقدار انرژي آنها و ويژگي هاي آسيب رساني آنها با پرتوهاي يونساز متفاوت است. اين پرتوها شامل تشعشعاتي با طول موج بيشتر از 100 نانومتر مي باشند.
منابع مولد انرژي هاي هسته اي و امواج الكترومغناطيس :
انسان از دو منبع اصلي طبيعي و غيرطبيعي (مصنوعي) تحت تأثير اين انرژي ها قرار مي گيرد:
منابع طبيعي مولد اشعه
منابع مصنوعي مولد اشعه(بشر ساخت)
پرتوهاي يونساز طبيعي:
تقريباً بيش از 80 درصد پرتوگيري انسان از اين نوع پرتوها مي باشد كه شامل موارد زير است.
1. گاز راديواكتيو رادون 222 :
بيش از 50 درصد پرتو گيري انسان را اين گاز به خود اختصاص مي دهد. رادون 222 از دختران اورانيم بوده ومواجهه با آن موجبات ايجاد گسترده سرطان ريه را فراهم مي آورد. بطوريكه WHO اين گاز را به عنوان دومين عامل سرطان ريه بعد از سيگار معرفي كرده است.
2. پرتوگيري هاي داخل بدني:
دومين پرتو طبيعي يونساز، پرتوگيري از منابع داخل بدني است كه توسط آب و غذا وارد بدن شده و حدود 10 درصد آسيب هاي طبيعي پرتويي ( از 80 درصد فوق الذكر) را به انسان تحميل مي نمايد. لذا توجه جدي به تغذيه مردم از ديدگاه كاهش پرتوگيري ها، از اهميت ويژه اي برخوردار است.
3. پرتوگيري انسان از منابع يونساز كيهاني:
نظر به اين كه تشعشعات كيهاني عموماً يونساز و پرانرژي مي باشند به محض ورود به اتمسفر كره زمين و مواجهه با اتم هاي عناصر، راديوايزوتوپ هاي مختلف را توليد مي نمايند كه در صورت مواجهه انسان با اين راديوايزوتوپ ها موجبات تهديد سلامت را فراهم مي آورند. به عنوان مثال در برخورد با كربن 12، راديوايزوتوپ كربن 14 توليد مي شود.
پرتوگيري غيريونساز طبيعي:
عمده ترين منبع طبيعي غيريونساز، تشعشعات خورشيدي مي باشد. در بين اين تشعشعات، بيشترين آسيب را پرتوهاي فرابنفش كه خود داراي چهار طيف UVA، UVB،UVC و UVV مي باشد را به خود اختصاص داده است. پرانرژي ترين آنها UVV و كم انرژي ترين آنها UVA است.
قابل توجه است كه بيشترين آسيب به انسان توسط طيف UVA ايجاد مي گردد. به اين مفهوم كه طيف هاي UVV و UVC و تا حدودي UVB ماورابنفش خورشيدي تقريباً توسط اتمسفر اطراف زمين فيلتر مي شوند و به زمين نمي رسند. اما پرتوهاي طيف A كه كمترين انرژي را دارند به راحتي نه تنها از لايه هاي اتمسفر عبور مي كند بلكه در مواجهه با بدن پس از عبور از لايه شاخي پوست، از درم عبور و انرژي خود را در اپيدرم تخليه و باعث تحريك رنگدانه ها و تيرگي پوست مي شود. لذا بيشترين آسيب هاي پوستي و چشمي از منابع طبيعي غيريونساز توسط پرتوهاي فرابنفش خورشيدي طيف A ايجاد مي گردد. اين مشكل به خصوص در كشورهايي كه هنوز در قالب برنامه اي مدون و ملي به كاهش آسيب هاي ناشي از UV خورشيدي اقدام نمي گردد مقدار آسيب ها و خسارت هاي اقتصادي به شدت زيادي را تحميل مي نمايد. به طور مثال در ايران بيش از 70 درصد علل سرطان هاي پوست، پيرپوستي زودرس و كاتاراكت، ناشي از مواجهه عموم مردم با پرتوهاي فرابنفش خورشيدي مي باشد.
پرتوهاي غير طبيعي (يونساز و غيريونساز):
همچنان كه ذكر شد انرژي هاي هسته اي و امواج الكترومغناطيس در كليه امورات زندگي به كار گرفته مي شوند و اين بكارگيري روزافزون نيز مي باشد. براي مثال مي توان به تعدادي از كاربري هاي آن ها اشاره كرد:
1. پرتوپزشكي (پرتوتشخيصي- پرتودرماني)
2. توليد نيرو
3. عمق سنجي، سطح بندي، ضخامت سنجي و ... در كليه صنايع
4. علوم فضائي
5. علوم كشاورزي
6. علوم تحقيقات و فناوري
7. ارتباطات الكترونيكي و دنياي مجازي
8. ...
تقسیم بندی پرتوهای یونساز
1-پرتوهاي يونساز
الف ) مستقیم -------- الفا و بتا و پروتون
ب ) غیرمستقیم -------- نوترون و گاما و ایکس
2-پرتوهای یونساز
الف ) ذره ای ----------- آلفا و بتا و نوترون والکترون و پروتون
ب ) الکترو مغناطیس ---------- ایکس و گاما