پاورپوینت شناخت اجتماعی (pptx) 16 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 16 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
شناخت اجتماعی
فصل ۳
مقدمه
انسان موجودی اجتماعی است که به تعامل با دیگران نیاز دارد ؛ وی هنگام معاشرت با دیگران اطلاعات بسیاری درباره آنان بدست می آورد ؛ این اطلاعات باید به نحوی دسته بندی شوند و بخشی از آنها که مفید ترند وارد حافظه شوند
در مرحله بعد برای داوری درباره دیگران باید بتوانیم اطلاعات ذخیره شده قبلی را با هم ترکیب کنیم در این صورت است که میتوانیم دنیای اطراف خود را بشناسیم.
شناخت اجتماعی رابطه نزدیکی با ادراک اجتماعی دارد زیرا هر دو از فرایندهایی اساسی بحث میکنند که زیر بنای مهم ما را از دنیای اجتماعی شکل میدهند اما این دو بحث دست کم از یک جهت با هم تفاوت دارند؛
ادراک اجتماعی از مدت ها قبل مورد علاقه روانشناسان اجتماعی بوده است ، در مقابل توجهی که اخیرا به شناخت اجتماعی مبدل میشود مولود پیشرفت های خارج از حوزه روانشناسی اجتماعی است .
از اواخر دهه ۱۹۷۰م به بعد پژوهشگرانی که به مطالعه ابعاد شناختی انسان (توجه،حافظه، استدلال، و...) میپرداختند به پیشرفت های عظیمی نازل شدند که در این فصل به این مباحث خواهیم پرداخت.
نخست، طرح ذهنی ساختار یا چارچوبی است که به ما امکان میدهد اطلاعات بسیاری را به شیوه ای کارآمد پردازش کنیم . هنگامی که این ساخت ها در ذهن شکل گرفتند تاثیر نیرومندی بر شناخت اجتماعی به جا میگذارند .
دوم، به بررسی میانبرهایی میپردازیم که به ما در فهم دنیای اجتماعی کمک میکنند.
یکی از اساسی ترین یافته های تحقیقات شناخت اجتماعی آن است که انسان معمولا سعی بر آن دارد با کمترین تلاش ممکن دنیای اطراف خود را بشناسد.
سوم، به بررسی برخی سوگیری ها خواهیم پرداخت که باعث میشوند به برخی اطلاعات بیشتر توجه کنیم و در نتیجه به استنتاج هایی دست یابیم که از دقت کمتری برخوردارند .
طرح های ذهنی
کمتر اتفاق می افتد که اطلاعات اجتماعی را به گونه ای منفعل دریافت کنیم به عبارت دیگر ذهن ما همانند آیینه ای نیست که صرفا اطلاعات بیرونی را بنامایاند بلکه این اطلاعات معمولا از صافی ساخت های شناختی ای که از قبل در ذهن ما وجود دارند عبور میکنند و از این راه سازمان میابند و تفسیر میشود. برای روشن شدن بیشتر این مفهوم که یکی از اساسی ترین مفاهیم شناخت اجتماعی است مثالی ذکر کنیم: طرحی را در ذهن خود از سالمند یا پیر دارید در نظر بگیرید، اگر از ما بخواهند سالمند را وصف کنیم ممکن است ویژگی ها وضع ظاهری و رفتار هایی اشاره کنیم که به اعتقاد ما در این گروه وجود دارند در این مورد شاید صفاتی نظیر ضعف جسمی و حافظه کاری سیاسی و رفتار هایی مانند نشستن در پارک و رانندگی با احتیاط را ذکر کنیم و از لحاظ ظاهر به سفید شدن موها و وجود چین و چروک در صورت آنها اشاره نماییم.
اهمیت طرح های ذهنی
طرح های ذهنی در فرایند شناخت اجتماعی نقش بسیار مهمی را ایفا میکنند در واقع هر زمان که با موقعیت جدیدی رو به رو میشویم آن را در پرتو اطلاعاتی که در ذهن خود از موقعیت های گذشته داریم تفسیر میکنیم.
طرح های ذهنی به ما کمک میکنند جنبه های مهم یک موقعیت را تشخیص دهیم.
طرح های ذهنی از جمله ابزار های ذهن برای مقابله با انباشت اطلاعات هستند و به عنوان صافی های شناختی عمل میکنند.
طرح های ذهنی بر فرایند توجه موثرند.
طرح های ذهنی یادآوری را نیز تسهیل میکنند.
طرح های ذهنی بسیاری از جزعیات موقعیت را با خود به همراه خواهند داشت البته نمیتوان گفت که یادآوری جزعیات ناهماهنگ با طرح های ذهنی همواره ضعیف تر از یادآوری اطلاعات سازگار با آن است، شاید بتوان گفت در مواردی که طرح ذهنی بسیار ریشه دار و مستحکم است یادآوری اطلاعات ناهماهنگ با طرح ذهنی آسان تر است و در صورتی که طرح ذهنی استحکام لازم را بدست نیاورده است به خاطر آوردن اطلاعات هماهنگ با آن سهل تر خواهد بود .
طرح ذهنی ما از یک عمل هر چه مطلوب تر باشد بیشتر معقول است که خود ما به آن عمل مبادرت ورزیم .
رفتار تبعیض آمیز فرد معمولا زاییده تصورات قالبی اوست .
انواع طرح های ذهنی
طرح های مربوط به اشخاص
نقش ها
وقایع
طرح های ذهنی از خود
طرح های ذهنی از اشخاص: طرحی که از یک دوست در ذهن خود داریم ممکن است صفاتی نظیر شرافت، جدیت در انجام دادن وظایف ،قناعت و علاقه به مردم را شامل میشود.
نوع خاصی از اینگونه طرح های ذهنی که در روانشناسی اجتماعی اهمیت بسیاری دارد "نظریه نا آشکار شخصیت" نامیده میشود.
معمولا خود افراد از اینکه چنین نظریه ای در ذهن آنان وجود دارد مطلع نیستند و از این رو است
به این نوع طرح ذهنی نظریه نا آشکار شخصیت اطلاق میشود.
از دیگر طرح های ذهنی مربوط به اشخاص که در روانشناسی اجتماعی بسیار معروف است "تصورات قالبی" است.
تصور قالبی طرحی ذهنی است که در آن صفات خاصی به گروهی از افراد نسبت داده میشود.
طرح های ذهنی از نقش ها: این طرح ذهنی مشمول بر اطلاعاتی است درباره اینکه افرادی با نقش و پایگاهی خاص چه رفتاری خواهند دشت.
طرح های ذهنی از وقایع: این نوع طرح ذهنی نشان میدهد که در یک موقعیت خاص رخ دادن چه حوادثی انتظار میرود.
طرح ذهنی از خود: اگر از ما بپرسند که آیا خود را فردی کم رو، خوش اخلاق، یا ... وظایفوظایف؟ در جواب کمتر دچار مشکل میشویم .
این بدان علت است که در طول زندگی فرصت های بسیاری برای مشاهده رفتار و درک احساسات خود داشته و اطلاعات اجتماعی فراوانی از سوی دیگران دریافت کرده ایم.
بر اساس این تجارب معمولا برداشتی از شخصیت خود در بسیاری از ابعاد داریم؛ البته هیچ کدام از انسان ها این فرصت را نیافته اند که ویژگی های خود را در همه ابعاد ارزیابی کنند بنابراین هر چند طرح ذهنی فرد از خود در مورد برخی صفات شخصیتی واضح و روشن است اما در برخی ویژگی ها ابهام دارد .
میانبر های ذهنی
یکی از نظریات معروف درباره شناخت انسان آن است که این امر ماهیتی عقلانی دارد، بدین معنا که همه افراد میکوشند تا حد امکان به صحیح ترین عقاید و آرا دست یابند.
یکی از پیشگامان این نظریه فیلسوف قرن۱۸ جرمی بنتام است.
به نظر وی هنگامی که فرد قصد انجام دادن کاری را دارد تمام مزایا و معایب آن را در نظر میگیرد و تصمیمی میگیرد که بیشترین مزیت و کمترین عیب را داشته باشد ؛ البته باید پذیرفت که گاهی انسان منطقی رفتار میکند اما این گونه رفتار مستلزم وجود دست کم دو شرط است :
باید اطلاعات دقیق و مفیدی در دسترس فرد باشد
توانایی وی برای پردازش اطلاعات نامحدود باشد
باید دید که در چه شرایطی بیشتر احتمال دارد که به جای تصمیم گیری منطقی از میانبر های ذهنی استفاده کنیم. تحقیقات دست کم چهار مورد را در این باره شناسایی کرده اند:
زمان کافی برای تفکر عمیق درباره یک موضوع در اختیار نداریم
بار اطلاعاتی به قدری سنگین است که پردازش کامل همه آنها امکان پذیر نیست
موضوع مورد نظر اهمیت چندانی ندارد
اطلاعات اندکی برای استفاده در تصمیم گیری وجود دارد
میانبر های ذهنی اگر بخواهند موفق عمل کنند باید دارای دو ویژگی باشند :
راهی سریع و ساده برای مقابله با حجم انبوه اطلاعات اجتماعی فراهم آورند.
در اکثر مواقع از کارایی لازم برخوردار باشند.
علم به خطاهای شناختی ناشی از میانبر های ذهنی دو فایده عمده را در بر دارد:
باعث میشود تفکر خود را بهتر کنیم و تصمیمات مناسب تری بگیریم و در واقع از میانبر های ذهنی در جای خود استفاده کنیم
دانستن این قواعد خطاهای ناشی از آن موجب میشود بهتر بتوانیم تصمیم گیری ها و داوری های دیگران را درک و تبیین کنیم.
قاعده اکتشافی همانندی
منظور از این قاعده داوری بر اساس شباهت یک فرد یا واقعه با طرح ذهنی ما از آن گروه از افراد یا وقایع است . معمولا از سر و وضع ظاهری نحوه لباس پوشیدن و دیگر خصوصیات فرد حدس میزنیم که مثلا او کشاورز، راننده یا معلم است .
استنباط بر اساس این قاعده اکتشافی باعث میشود که اطلاعات مهم دیگر مورد غفلت قرار گیرند . مسلما در یک دهکده عده کشاورزان به مراتب بیشتر از رانندگان یا معلمان است و بنابراین به جای استفاده از قاعده اکتشافی همانندی میتوان اطلاعات مربوط به نرخ پایه کشاورزان و معلمان را ملاک تخمین و حدس قرار داد اما در عمل معلوم شده است که افراد در تصمیم گیری های خود به ندرت از اطلاعات نرخ پایه استفاده میکنند.این امر به خطای نرخ پایه معروف است .
پدیده دیگری وجود دارد به نام “اثر تضعیف”ین بار توصیفی که از فرد در اختیار آزمودنی ها قرار میگرفت اطلاعاتی بود که با تصور قالبی از مهندسان مربوط نبود و صرفا موضوعاتی از قبیل سن، وضعیت تاهل و فرزندان، محبوبیت در میان همکاران و امثال آن را شامل میشد.
در این صورت اکثر آنان احتمال مهندس بودن آن مرد را ۵۰٪ در نظر می گرفتند
این در حالی بود که اگر این اطلاعات نامربوط به آزمودنی ها داده نمیشد آنان براورد خورد را بر اطلاعات نرخ پایه مبتنی میکردند.