پاورپوینت کتاب شناسی مُعجم مَقاییس اللُّغه (pptx) 18 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 18 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
بسم الله الرحمن الرحیم کتاب شناسی مُعجم مَقاییس اللُّغه ابوحسين احمد بن زکریا مشهور به ابن فارس
پاییز 1393
از قرن دوم هجری تاکنون لغت نامه (معجم) های زیادی به نگارش درآمده است.
العین
الجیم
تهذیب اللغه
الصحاح
لسان العرب
القاموس المحیط
تاج العروس
.....
ابن فارس
اِبْن‌ِ فارِس، ابوحسين احمد بن زکریا بن فارس بن حبيب (د 395ق/1005م)
نحوي، لغوي، اديب، شاعر و يكی از چهره‌هاي درخشان ادب عربی در سدة 4ق.
ظاهراً متولد يكی از روستاهاي قزوين، مدتی در همدان، نهایتاً به ری رفته.
اساتید:
پدر: زکریا بن فارس/ ابوالفضل محمد بن عميد/ على بن ابراهيم بن سلمة قطان/ ابوالقاسم سليمان ابن احمد بن ايوب طبرانی/ ابوسعيد سيرافی
شاگردان:
بديع‌الزمان همدانی پايه‌گذار فن مقامه‌نويسی/ صاحب بن عباد/ ابوالفتح ابن عميد، فرزند ابوالفضل ابن عميد كه جانشين پدر در مقام وزارت شد/ ابوطالب مجدالدوله
آثـار:
مجمل اللغه/ الصاحبی فی فقه اللغه و سنن العرب و کلامها/ الثلاثه/ أوجز السیر لخیر البشر/ النیروز و... / معجم مقاییس اللغه
نام گذاری کتاب
مَقَايِيس
مِقْيَاس: ج مَقَايِيس [قيس]: مقدار، اندازه، آنچه كه با آن اندازه گيری كنند.
صیغه های مختلف یک ریشه در زبان عربی، معانی مختلفی دارند. اما همه آنها متضمن یک ( یا دو ) معنای مشترک هستند. ابن فارس، این معنای مشترک را اصل یا مقیاس نامیده است.
به اعتقاد نویسنده کتاب، زبان عربی مقیاس هایی اصولی و قاعده مند دارد که از آنها فروعی منشعب می شود. این اندیشه در کل کتاب غلبه داشته و کتاب را به این نام (مقاییس اللغه) نام گذاری کرده است.
انگیزه و هدف تالیف
ابن فارس: « همانا زبان عربی مقیاس های صحیحی دارد و اصولی دارد که از آن فروعی سرچشمه می گیرد و افراد بسیاری در زمینه لغت و زبان عربی کتاب تألیف کرده اند اما اصلی از آن اصول و معیاری از آن معیارها را بیان نکرده اند و آنچه که ما قصد آن را داریم، باب گرانقدری از علم است که جایگاهی والا دارد و ما در صدر هر فصلی، اصلی که از آن مسائلش منشعب می شود را قرار دادیم تا جمله کوتاه و جامعی باشد و به صورت ساده با کمترین لفظ و نزدیکترین معنا، جوابگوی چیزی باشد که از او خواسته می شود. »
هدف مولف، معرفی معنای مشترک و اصلی در همه صیغه های یک ریشه است.
مؤلف در این اثر کوشیده برای هر ماده، اصول معنایی آن را ذکر کند و مشتقات مختلف آن ماده را به آن اصول برگردانده معنا کند.
منابع کتاب
با تکیه بر کتب لغوی دیگر نگاشته شده است.
منابع معجم مقاییس اللغه:
العین خلیل بن احمد
اصلاح المنطق ابن سکیت
غریب الحدیث ابوعبید قاسم بن سلام
غریب المصنّف ابوعبید قاسم بن سلام
الجمهره فی اللغه ابن دُرید
ویژگی ها
توجه به اصول و ریشه معانی
ترتیب الفبایی و آسان یاب کتاب
توجه به نحت و واژه سازی
ویژگی ها
توجه به اصول و ریشه معانی
روش ابن درید در کتاب اشتقاق
معنای اصلی کلمه: اصل
بررسی مفردات هر ماده تحت عنوان یک یا دو اصل و گاه بیش از دو اصل.
« له اصلٌ واحد »، « له اصلان»
بررسی کلمات در سه دسته مستقل
ثنایی مضاعف: کلمات سه حرفی با ماده دو حرفی مثل فرّ، مدّ، مرّ
ثلاثی: کلمات سه حرفی (بیشترین تعداد)
مواد بیش از سه حرف (رباعی، خماسی)