دانلود پروتکل درمانی ماتریکس ویراست چهارم (docx) 122 صفحه

دسته بندی : تحقیق

نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحات: 122 صفحه

قسمتی از متن Word (.docx) :

پروتکل درمانی ماتریکس ویراست چهارم جلسه اول چرا مواد را ترک میکنم (ترازوی تغییر) مصرف مواد برای بسیاری از مصرف کنندگان در ابتدا خوشایند بوده و برای آنها جنبههای به ظاهر مثبتی دارد. در واقع اگر اثرات مثبت اولیه نمیبود، اکثر افراد مصرف مواد را ادامه نمیدادند. اثراتی مثل افزایش انرژی، کاهش نیاز به خواب، بیشتر شدن اعتماد به نفس، بهبود روحیه و پنهان شدن برخی صفات اذیت کننده (مثل کمرویی، گوشه گیری) از جمله اثرات مهمی هستند که بسیاری از مصرف کنندگان به آنها اشاره دارند. در جریان درمان شما نباید از بیان و ذکر این اثرات خجالت کشیده یا آنها را پنهان کنید. در هر حال در ابتدای امر، شاید باور شما بر این بوده که مواد مخدر فوایدی نیز دارد و به شما کمک میکرده است. اما نکته مهم این است که این اثرات خوشایند سریعاً مستهلک شده و عوارض منفی ظاهر میشوند. به احتمال بسیار زیاد شما هم این مسئله را تجربه کردهاید. آنچه از مصرف مواد که در ابتدا برای شما خوشایند بوده است:این اثرات خوشایند چقدر دوام داشتند؟12345 با گذشت زمان و ادامه مصرف، کم کم اثرات منفی ظاهر میشوند و مصرف کنندگان فرصتها و منابعی را از دست میدهند. عدهای از رفتن اعتبار شکایت دارند. برخی خسته شدن از تهیه مواد را عامل ناراحت کننده میدانند. برای عدهای فشار مالی تهیه مواد و ورشکستگی از عوارض ناراحت کننده مصرف است. آنچه مصرف مواد از شما گرفته است یا باعث آزار شما شده است: ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... بعد از قطع مصرف بسیاری از عوارض اعتیاد بر طرف میشوند. مثلاً ظاهر شما بهبود مییابد و از فشار مالی تهیه مواد راحت میشوید. اما همزمان ممکن است ولو بصورت کوتاه مدت مشکلاتی نیز ظاهر شود. مثلاً خواب و اشتهای شما به هم بخورد، گوشهگیر یا عصبی شوید و از خستگی و ضعف رنج ببرید. بنابرین شما با قطع مصرف مواردی را بدست میآورید و احتمالاً برخی چیزها را ازدست میدهید. امیدوار هستید با قطع مصرف مواد مخدر به چه چیزهایی برسید؟با قطع مصرف مواد مخدر (و لو موقت) چه چیزهایی را از دست خواهید داد؟1.1.2.2.3.3.4.4.5.5. در حال حاضر مهمترین دلیل ترک شما چیست؟ 2402205192405مهمترین دلیل ترک00مهمترین دلیل ترک با توجه به مجموعه آنچه بدست میآورید و آنچه موقتاً از دست میدهید، چقدر علاقمند به ادامه راه هستید؟ محل مربوطه را بین دو پرانتز علامت بزنید. لطفاً توجه داشته باشید که باور و احساس واقعی شما مهم است. 63436588900بسیار راغب ( ) کاملاً بی میل00بسیار راغب ( ) کاملاً بی میل جلسه دوم تاریخ: شروع کنندهها (عوامل برانگیزاننده، تلنگرها،...) شروع کنندهها عبارتند از محلها، اشخاص، اشیاء، موقعیتها و یا شرایط درونی یا بیرونی هستند که میل و وسوسه را در شما زنده میکنند. بعنوان مثال اگر شما معمولا عصر روزهای جمعه با پسرعمویتان در زیرزمین منزل عمو مواد استفاده میکردید، منزل عمو، عصرها بویژه عصر جمعه، ملاقات پسر عمو یا حتی ورود به زیر زمین برای شما میتواند یک شروع کننده باشد. در مغز شما هنگام مصرف مواد، بین مواد و شروع کنندهها ارتباطی نزدیک شکل میگیرد. در نتیجه شروع کنندهها میتوانند باعث فکر به مواد و وسوسه در شما شده و شما را به سوی مصرف بکشند. بیماران میگویند جریان: شروع کننده >>> فکر مواد >>> وسوسه >>> مصرف مواد بسیار نیرومند است و مقاومت در مقابل آنرا دشوار مییابند. متوقف کردن وسوسه اقدام مهمی در ترک اعتیاد به مواد است. بدین منظور لازم است: شروع کنندههای خود را بشناسید تا میتوانید از آنها دوری کنید (مثلا دیگر به زیر زمین منزل عمویتان نروید) روشهای جدید برای مقابله با شروع کنندهها بیابید (مثلا عصر جمعهها خود را با کار خاصی مشغول کنید) فراموش نکنید که حتی اگر شما واقعاً تصمیم به ترک گرفتهاید، کماکان در معرض حمله شروع کنندهها و وسوسه خواهید بود. برخی بر این تصور هستند که چون نیت کردهاند مواد مصرف نکنند و تصمیم جدی برای درمان گرفتهاند، دیگر نباید وسوسه شوند و به مواد فکر کنند. این مطلب صحیح نیست و شروع کنندهها اصولاً فکر مواد را در ذهن شما شعلهور میسازند. قدری فکر کنید و با تجربهای که از مصرف مواد و وسوسه دارید، چند شروع کننده نیرومند برای خود را نام بیرید: ........................................................................................ ........................................................................................ ........................................................................................ ........................................................................................ ........................................................................................ فکر میکنید در جریان این نوبت ترک مصرف مواد چه شروع کنندههایی برای شما مسئله ساز باشند؟ ....................................................................................... ....................................................................................... ....................................................................................... ....................................................................................... 102870076200 حتی اگر"واقعا تصمیم به ترک گرفتهاید"باز هم از نقش شروع کنندهها و وسوسه در امان نیستید00 حتی اگر"واقعا تصمیم به ترک گرفتهاید"باز هم از نقش شروع کنندهها و وسوسه در امان نیستید تکلیف جلسه دوم امروز جلسه دوم شماست. تا جلسه بعد در قسمت زیر چند عامل بر انگیزاننده یا شروع کنندهای را تجربه کردید بیان کنید و بگویید کجا و چگونه بوده است: ............................................................................................... ............................................................................................... ............................................................................................... ............................................................................................... ............................................................................................... جلسه سوم تاریخ: شروع کنندههای بیرونی از جلسه قبل تا امروز احتمالاً درباره شروع کنندهها فکر کردید. شاید متوجه شده باشید که برخی از شروع کنندههای مصرف مواد، شرایط یا موقعیتها یا مکانهای خاصی بوده است. در قسمت زیر مثالهایی از این موارد را میبینید. به آنها نگاه کنید و اگر برای شما شروع کننده هستند با زدن علامت آنها را مشخص کنید. ممکن است برعکس، برخی از آنها نه تنها شروع کننده نباشند، بلکه فکر مصرف مواد را مهار نیز بکنند. یعنی برعکس شروع کننده، یک مهار کننده فکر مصرف باشند، اگر هم در چنین شرایطی هیچگاه وسوسه نمیشوید و مصرف نمیکنید علامت (─) قرار دهید. تنهایی در خانه در خانه با دوستان و آشنایان منزل دوستان پارتی و مهمانیها خانه مجردی مسافرت محل کار قبل از رابطه جنسی به همراه دوست جنس مخالف در اتومبیل و حین رانندگی وقتی که پول بدستتان میرسد هنگام عبور از محل خاصی در پارک عمومی هنگام غروب و تاریکی روزهای تعطیل در مراسم شادی در مراسم غم و سوگواری بعد از کار روزانه سایر موارد و موقعیتهای شروع کننده مصرف را که در فهرست بالا نبود ولی برای شما تاثیرگذار است بنویسید: .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... برعکس سایر مواردی را که در آنها اصلاً مصرف مواد ندارید ولی در فهرست فوق نبود را نیز نام ببرید. .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... با چه کسانی بیشتر ممکن است مصرف داشته باشید؟ .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... در کنار چه کسانی اصلا مصرف مواد ندارید؟ .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... برخی شروع کنندهها بسیار جدی هستند و بیماران ابراز میدارند که مواجه شدن با آنها بسیار خطرناک است. 3 مورد از پر خطرترین موقعیتها یعنی موقعیتهایی که مصرف شما در آن قطعی است و 3 مورد از کم خطرترین موقعیتها یعنی موقعیتهایی که مصرف شما در آن محال است را فهرست کنید. پرخطرترینکم خطرترین1.1.2.2.3.3. تکلیف جلسه سوم از امروز تا جلسه دیگر شرایط پرخطر و شروعکنندههایی را که با آنها مواجه شدید یادداشت کنید. شروع کنندهزمان تقریبی مواجه شدن با آننتیجه مواجه شدن با آن جلسه چهارم تاریخ شروع کنندههای درونی لازم نیست شروعکنندهها حتماً اشخاص یا موقعیتهای بیرونی باشند. در جریان بهبودی، برخی احساسات و هیجانات و حالات درونی نیز بعنوان شروع کننده عمل کرده و مغز شما را به یاد مواد و مصرف آن میاندازند. برخی افراد وقت عصبانی هستند به فکر مواد میافتند. برخی هنگامی که احساس تحقیر و سرزنش میکنند بشدت وسوسه میشوند. عدهای نیز هنگام غمگینی و افسردگی به یاد مواد میافتند. موارد زیر را بخوانید و در مقابل آن حالات و احساساتی که شما را به فکر مصرف مواد انداخته و وسوسه میکنند، علامت قرار دهید. گاهی نیز یک حالت نه تنها شما را تحریک نمیکند بلکه کاملاً از یاد مواد به دور میسازد. اگر حالتی هیچگاه شما را به فکر مواد نمیاندازد و یا فکر شما را از آن دور میکند، در مقابل آن علامت (─) قرار دهید. خشم اضطراب شرم و گناه عصبی بودن ترس افسردگی حسادت کسل شدن و سر رفتن حوصله خستگی بدبینی و سوءظن به دیگران نگرانی حس طرد شدن حس تحقیر شدن درماندگی هیجانزدگی تحریک جنسی بی اعتمادی به شما بیخوابی چه شرایط دیگر روحی و درونی به غیر از موارد فوق شما را ترغیب به مصرف مواد میکنند؟ ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... برای برخی بیماران حالات دورنی مهمتر از شرایط بیرونی است. عدهای نیز مدعی هستند که شرایط بیرونی اثر مهمتری در بروز وسوسه دارد. برای شما کدامیک نقش پر رنگتری دارد؟ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 5 مورد از پر خطرترین احساسات و حالات روحی یعنی شرایطی که مصرف شما در آن قطعی است و 5 مورد از کم خطرترین احساسات و حالات روحی یعنی شرایطی که مصرف شما در آن محال است را به ترتیب اهمیت و قدرت ایجاد یا مهار وسوسه فهرست کنید. پرخطرترینکم خطرترین1.1.2.2.3.3.4.4.5.5. گاهی اوقات بعد از ترک حالات درونی خاصی به سراغ بیماران میآیند و خود بعنوان شروع کننده عمل میکنند. مثلا برخی بیماران میگویند که حس افسردگی و بیحالی بعد از ترک برای آنها عامل وسوسه و سوق بسوی مصرف است. بعضی ممکن است حس خشم که در دوره ترک ایجاد میشود را عامل وسوسه و شروع کننده مصرف بدانند. آیا چنین تجربهای داشتهاید که سعی کنید مواد را کنار بگذارید اما حالت درونی خاصی بعد از ترک به سراغ شما آمده شما را به مصرف وادار کرده باشد؟ برای شما چه حالات درونی خطر سازی بعد از ترک یا ناشی از آن ایجاد میشود؟ 3 مورد از عمدهترین حالات درونی بعد از ترک که شما را به مصرف مواد وادار میسازد در شکل زیر مشخص کنید. 88950813347700 جلسه پنجم تاریخ: سیر بهبودی شما در جریان بهبودی از مراحل مختلفی میگذرید که شاید بتوان آنرا به 4 مرحله تقسیم کرد: 1) مرحله علایم جسمانی: در این مرحله غلبه با علایم بدنی است و بیماران از حالاتی چون ضعف و سستی، پرخوابی، احساس خستگی مفرط، روحیه افسرده و گریان، اختلال در اشتهاء و کاهش میل جنسی رنج میبرند. جالب اینکه در این مرحله گاهی بیماران ابراز میدارند که هیچگونه میلی به مواد نداشته و حتی از آن متنفرند. 2) مرحله پرهیز اولیه یا مقدماتی: این مرحله معمولا 4 هفته طول میکشد و گاهی از آن بعنوان ماه عسل درمان نیز یاد میشود. در آن علایم جسمانی دیگر وجود ندارد و در بعضی بیماران حس وسوسه نیز مشکل ساز نبوده و بیمار از جریان بهبودی راضی است. متاسفانه برخی بیماران در این مرحله به تصور اینکه بهبودی کامل یافتهاند، درمان را رها میکنند یا به آن بیتوجه میشوند. 3) مرحله پرهیز طولانی: این مرحله از 6 هفته بعد از ترک آغاز میشود و 3 تا 6 ماه طول میکشد. این مرحله برای بسیاری از بیماران دشوار است. در جریان آن حالاتی چون افسردگی، ناامیدی، بیتفاوتی، بیحالی، عصبانیت و پرخاشگری، کاهش انرژی و اشکال در تفکر و حافظه پیدا میشود. در این مرحله بیماران گاهی وسوسههای شدیدی را تجربه میکنند و تمایل به مصرف مواد مجددا ظاهر میشود. بعضی از بیماران نگران، ناامید و سرخورده میشوند چون بعد از یک دوره بهبودی انتظار پیدا شدن این علایم را نداشتهاند. 4) مرحله بازگشت به زندگی روزمره: در این مرحله که بعد از مرحله پرهیز طولانی دیده میشود، بیماران علاقهمند میشوند تا به زندگی روزمره بازگردند اما متوجه مشکلات جهان واقعی میشوند. اکنون زمان برخورد با مشکلات بیرونی و انجام و گاهی جبران عقب افتادگیهای گذشته است. استرسهای کاری، خانوادگی، اقتصادی، قانونی برجستهتر میشوند. استرسها گاهی نیز حس وسوسه را در بیمار بیدار میکنند. تجارب خود را از مرحله (1) چه در این دوره و چه در دورههای قبلی به بحٍث بگذارید و علامتهای عمده خود را بنویسید: .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... آیا در حال حاضر یا قبلا تجربه مرحله (2) را دارید یا داشتهاید؟ توضیح دهید .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... آیا نشانهای از بروز مرحله (3) در خود میبینید؟ در درمانهای قبلی چطور ؟ آیا آنرا تجربه کردهاید؟ ................................................................................................................................................................... -114300287020فراموش نکنید بسیاری از حالات فوق ناشی از تغییرات شیمیایی مغز شماست و ربطی به اینکه اراده کردهاید دیگر مواد مصرف نکنید ندارد و سراغ شما خواهند آمد. اما میتوانید با تلاش خود و شرکت در برنامه درمانی آنها را خنثی کنید.00فراموش نکنید بسیاری از حالات فوق ناشی از تغییرات شیمیایی مغز شماست و ربطی به اینکه اراده کردهاید دیگر مواد مصرف نکنید ندارد و سراغ شما خواهند آمد. اما میتوانید با تلاش خود و شرکت در برنامه درمانی آنها را خنثی کنید..................................................................................................................................................................... جلسه ششم مشکلات عمده در بهبودی (1): بی اعتمادی خانواده در جریان درمان اکثرا وقایع یا حالات خاصی وجود دارند که در سیر بهبودی شما خلل ایجاد میکنند. یکی از این موارد مشکل و اختلاف با خانواده است. بسیاری از بیماران ذکر میکنند که بیاعتمادی خانواده برای آنها آزار دهنده است. خانواده به بهبودی بیمار مشکوک بوده و گاهی او را متهم به عدم پرهیز و مصرف پنهان مواد میکنند. این مسئله خود به احساس فشار و استرس، خشم و عصبانیت بیمار منجر میشود. برخی بیماران در چنین شرایطی اقدام به استفاده مواد کرده و عملا ناباوری خانواده را اثبات میکنند. مواردی از بیاعتمادی خانواده را که قبلا یا در جریان درمان فعلی تجربه کردهاید به بحث بگذارید و توضیح دهید: ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ بیاعتمادی خانواده در شما چه احساسی ایجاد کرده یا میکند؟ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ریشه بیاعتمادی خانواده را در چه وقایعی میبینید؟ خانواده نگران چه هستند؟ فکر میکنید چه شده کهاین میزان نگران هستند؟ 1)................................................................................................................................................................2)................................................................................................................................................................ 3)................................................................................................................................................................ شرایط ایدهآل از نظر شما چگونه است؟ دوست دارید چه مسایلی اصلاح میشد؟ ........................................................................... ........................................................................... ............................................................................ 14859001316355شعاراول: بیاعتمادی و اعتیاد با یکدیگر آمیختهاند. همانطور که رهایی از اعتیاد دشوار است، دور شدن از بیاعتمادی نیز سخت است00شعاراول: بیاعتمادی و اعتیاد با یکدیگر آمیختهاند. همانطور که رهایی از اعتیاد دشوار است، دور شدن از بیاعتمادی نیز سخت است14820902294890شعاردوم: توجه داشته باشید هدف فعلا رفع حس بیاعتمادی خانواده نیست بلکه کنار آمدن با آن است.00شعاردوم: توجه داشته باشید هدف فعلا رفع حس بیاعتمادی خانواده نیست بلکه کنار آمدن با آن است.اعتیاد یک بیماری مزمن وعود کننده است. بدین معنی که حتی اگر شما تصمیم قاطع به ترک گرفتهاید، باز به سراغ شما آمده و شما را تشویق به ادامه مصرف میکند. لذا تصمیم جدی شما لازم ولی تضمین کافی نیست. شما و خانواده باید این نکته را بدانید. شاید همانطورکه شما در خلاص شدن از فکر مواد دچار مشکل هستید، خانواده هم در رها شدن از حس بیاعتمادی دچارمشکل هستند. تکلیف جلسه ششم از این جلسه تا جلسه بعد مواردی از بیاعتمادی را که تجربه کردید بنویسید و بگویید چگونه ایجاد شد، چه احساسی در شما بوجود آورد و شما در پاسخ چه کردید. بیاعتمادی و چگونگی ایجاد آناحساس که در شما ایجاد کردپاسخ شما جلسه هفتم مشکلات عمده در بهبودی (2): کاهش انرژی و توان در جریان بهبودی متوجه خواهید شد که ممکن است گاهی مانند سابق انرژی و توان کار و فعالیت نداشته باشید. احساس کنید که انگیزه، توان جسمانی یا استقامت کار مانند قبل از ترک را ندارید. برخی بیماران اصطلاحاتی چون "کم آوردن" یا "تخلیه شدن" یا مشابه آنرا بکار میبرند. شما از این بابت چه حالاتی را تجربه کردهاید؟ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ این مسئله در درمان مواد محرک کاملا شناخته شده است. در زمان مصرف مواد محرک، بیماران از انرژی کاذب برخوردار میشوند که میتواند موقتا انگیزه کار و فعالیت در آنها را افزایش دهد. اما با گذشت مصرف مواد، انرژی کاذب سریعا تخلیه شده و احساس ضعف و خستگی غالب میشود. اگر بعد از قطع مصرف احساس ضعف و سستی و کاهش انرژی دارید، کاملا طبیعی است و مطلقا نباید نگران آن باشید. البته این حالات هفتهها و گاهی ماهها بطول میانجامد. متاسفانه در جریان تجربه این حالات، بیماران دچار افکار غیر سازنده میشوند: اینکه این علایم بدون مصرف مواد مخدر حذف نخواهد شد، باید برای علاج آنها حتما دارو مصرف کرد، با گذشت زمان این علایم بدتر خواهد شد و ... باورهای خود درباره سرنوشت این حالات را به بحث بگذارید ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ هنگام برخورد با این علایم چه راهها و افکار سازندهای به شما کمک خواهد کرد؟ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ تکلیف جلسه هفتم میزان انرژی روزانه خود را برای یک هفته ثبت کنید. یعنی از امروز به مدت یک هفته، در پایان هرروز به میزان انرژی روزانه خود از 1 تا 10 امتیاز دهید. 1 یعنی بسیار کم انرژی و 10 یعنی کاملآ پرانرژی امروزروز 2روز 3روز 4روز 5روز 6روز 7میزان انرژی روزانه (1 تا 10) جلسه هشتم مشکلات عمده در بهبودی (3): مصرف نابجای دارو مواد دیگر بعنوان جایگزین در جریان ترک مواد، بسیاری از بیماران بر این باور قرار میگیرند که برای رفع علایم روانی و جسمانی بعد از ترک لازم است یا بهتر است از داروهای مختلف استفاده کنند. دارو برای رفع بیخوابی، خستگی، بیحوصلگی، بیقراری، وسوسه و کلیه حالات منفی بعد از ترک. سابقه مصرف خود سر چه داروهایی را دارید؟ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ انگیزه شما از مصرف این مواد چه بودهاست؟ 1) ....................................................... 2).......................................................... 3).......................................................... آیا فکر میکنید لازم است برای عوارض ترک یا جلوگیری از عود مصرف دارو داشته باشید؟ اگر بله، کدام علامت را میخواهید به کمک دارو کنترل کنید؟ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ این نکات درباره مصرف داروها بعد از ترک مهم است: 1) مصرف خود سر داروها برای ترک و بهبودی شما بسیار مخرب است. 2) عمده علایم ترک نیاز به مصرف دارو ندارند و با گذشت زمان خودبخود برطرف میشوند. 3) مصرف دارو تنها در شرایط خاص و با نظر پزشک کمک کننده است. 4) اصولا برای بسیاری از علایم دارویی وجود ندارد و افزایش فعالیت، تلاش و پشتکار تنها راه رهایی از آنهاست. 5) چه بسا مادهای که علایم شما را حذف میکند، خود اعتیادآور باشد. در این میان مادهای که گاهی استفاده میشود الکل است. چه تصورهایی درباره استفاده از الکل بعد از ترک وجود دارد؟ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ آیا شما برای کاهش علایم خود از الکل استفاده کردهاید؟ ..................................................... اگر بله، استفاده از الکل چه اثراتی برای شما داشته است؟ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ فکر میکنید که مصرف الکل چگونه برجریان ترک اثر منفی میگذارد؟ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 114109527940برای احساس شادابی، سلامت و روحیه بهتر، نیازی نیست به ماده شیمیایی چه قانونی و چه غیر مجاز متوسل شوید00برای احساس شادابی، سلامت و روحیه بهتر، نیازی نیست به ماده شیمیایی چه قانونی و چه غیر مجاز متوسل شوید تکلیف جلسه هشتم از امروز به مدت یک هفته مصرف تمام داروهای خود را ثبت کنید. ضمناً مشخص کنید از چه دارویی و به چه نیتی استفاده کردید. امروزروز 2روز 3روز 4روز 5روز 6روز 7داروهایی که استفاده کردمهدف من از استفاده از آنها جلسه نهم وسوسه یکی از مسائلی که بیماران را در هنگام درمان آزار میدهد مسئله وسوسه است. بیماران از هجوم وسوسه شاکی بوده و اکثراً آنرا آزار دهنده و ناتوان کننده میدانند. وسوسه گاهی در شرایط و بواسطه شروع کنندههای معین ایجاد میشود. گاهی نیز ظاهراً بی هیچ دلیل خاصی بروز میکند. آیا در هفته گذشته وسوسه شدهاید؟ کی، کجا و چگونه؟ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ هنگام بروز وسوسه بعضی بیماران عصبانی، ناامید یا شرمزده میشوند. آنها یا به این تصور میرسند که بهبودی میسر نیست یا آنکه بدلیل احساس وسوسه خود را سرزنش میکنند و از خود و اطرافیان خجالت میکشند. در برخی نیز حس وسوسه با احساس عصبانیت، سرخوردگی و افسردگی همراه میگردد. هنگام بروز وسوسه شما چه حالات روحی را تجربه میکنید؟ 1)........................................................................ 2)........................................................................ 3)........................................................................ 4)........................................................................ در کنار حالات روحی و احساسات ناراحت کننده در هنگام وسوسه، بسیاری از بیماران باورهای خاصی درباره آن دارند. مثلا اینکه وسوسه تنها با مصرف مواد برطرف خواهد شد یا برای کاهش آن حتما باید دارو مصرف کرد. برخی تصور میکنند وسوسه با گذشت زمان بدتر خواهد شد یا نهایتا آنها را از پای در خواهد آورد. شما هم حتما در اطرافیان و دوستان مصرف کننده خود با این افکار برخورد داشتهاید. درباره وسوسه چه باورهای نادرستی در دیگران دیدهاید؟ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ تکلیف جلسه نهم موارد وسوسه خود تا جلسه آینده را یادداشت کنید کی بود؟کجا بود؟چگونه ایجاد شد؟شما چه کردید؟ جلسه دهم با وسوسه چه باید کرد؟ احیانا شما نیز از جلسه قبل تاکنون حالات وسوسه را تجربه کردهاید. همچنین برای برخورد با وسوسه اقداماتی نیز انجام دادهاید. برخی هنگام وسوسه از مصرف مواد خودداری میکنند، برخی نیز بیان میدارند بدلیل آن به مصرف اقدام کردهاند. به هنگام تجربه وسوسه موارد زیر کمک کننده است: 1) راجع به وسوسه خود به راحتی صحبت کنید. تجربه وسوسه در هنگام ترک طبیعی است و اصولا جز فرایند بهبودی است. 2) احساسات منفی ناشی از وسوسه در خود را بررسی کنید. آیا احساس شرم، ناامیدی یا سرخوردگی داشتید؟ .................................................................................................................................................................... 3) افکاری که سازنده هستند و در برخورد با وسوسه به شما کمک میکنند کدامند؟ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 4) برای مهار وسوسه روشهای آنی موثری وجود دارد. برخی از روشهایی مانند: حمام آب گرم یا سرد، تمرکز و تنفس آهسته، تلفن زدن به آشنایان، پرداختن به عبادت و دعا، خارج شدن از منزل،... استفاده میکنند. روشهایی که به شما کمک میکنند یا کردهاند را در جدول زیر فهرست کنید. توجه داشته باشید این جدول با افزایش تجربه شما به تدریج پرتر خواهد شد. روشهایی که به شما کمک میکنند 5) شروع کنندههای وسوسه را در خود بشناسید و از آنها دوری کنید. در جلسه دوم و سوم درباره شروع کنندهها بحث شد. بسیاری از موارد وسوسه بواسطه یک شروع کننده یا برانگیزاننده خاص بروز میکنند. برانگیزانندههای فعلی شما کدامند و برای مقابله با آنها چه راههایی در نظر دارید؟ برانگیزاننده یا شروع کنندههاراههای مقابله شما با آنها این جدول را نیز بتدریج و با افزایش تجارب خود تکمیل کنید. تکلیف جلسه دهم موارد وسوسه خود تا جلسه آینده را یادداشت کنید و راههای موثر یا غیر موثر خود درمقابله با آن را ذکر کنید. کی و کجا و چگونه بود؟ شما چه کردید؟ جلسه یازدهم راههای نادرست برخورد با وسوسه لزوماً تمامی اقدامات برای کاهش وسوسه یا فرار از آن سازنده نیستند. بعضی اقدامات شما ممکن است به قصد کاهش وسوسه صورت گیرند اما نتیجه عکس داشته باشند. بعنوان مثال برخی تصور دارند که برای حذف وسوسه میتوان مقدار بسیار کمی مواد مصرف کرد و یا به مصرف خود سر داروها و نوشیدن الکل اقدام میکنند. عدهای نیز رفتارهای پرخاشگرانه با آسیب به خود سر میزند مثلاً خودزنی میکنند تا آرام شوند. بعضی بیماران نیز برای آرام شدن به یادآوری و مرور خاطرات مصرف مواد مخدر میپردازند. مثلاً صحنههای مصرف یا دوستان مصرف کننده را به ذهن میآورند. بازی با ادوات مصرف مثل فندک، پایپ و سرنگ نیز به ظاهر برای بعضی تکنیک مهار وسوسه است. اما متاسفانه این اقدامات به جای مهار میل به مصرف، باعث زیاد شدن آن میشوند. شما چه رفتارهای نامتناسبی در برخورد با وسوسه در دیگران سراغ دارید؟ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ آیا خود نیز اینگونه رفتارها را تجربه کردهاید؟ اگر بله، درباره چند موردی را که به یاد دارید بحث کنید و نتیجه آنرا نیز بگویید. .................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ در جلسه نهم و دهم با روشهای مقابله با وسوسه آشنا شدید. تمرین جلسه خود را به بحث بگذارید. طی روزهای گذشته چقدر از آنها استفاده کردید. جلسه دوازدهم افکار، احساسات و رفتارهای پیشساز مصرف بسیاری از بیماران بر این باورند که عود آنها جنبه غیر مترقبه و ناگهانی دارد و تلاش آنها برای کنترل آن بیهوده است. نگاه دقیقتر به این افراد نشان میدهد که قبل از آنکه عود اتفاق افتد و به ظاهر "غیرقابل کنترل" گردد مجموعه متنوعی از افکار، احساسات و رفتار شکل میگیرد که سرانجام به مصرف منجر میگردد. این مجموعه پیشقراولان عود هستند و خبر از رشد خزنده میل به مواد دارند. هنگامی که با آنها مواجه میشوید، لحظهای فکر کنید. آیا این افکار اصیل و بجا هستند یا تلاش اعتیاد مرموز و موذی برای برگشتن است؟ مثلا افکاری چون: من چقدر بدبختم. خیلی بد شانسم. مادر و پدر همیشه زندگی مرا خراب کردهاند. باز مادر من دخالتهایش شروع شد. باز پدرم مرا مسخره میکند. یاد بیمهریهای همسرم میافتم..... بیماران شروع به تامل و تمرکز (مرور و نشخوار) روی این افکار میکنند. در مرحله بعد این افکار احساسات ناخوشایند و دردناک را به دنبال میآورند. مثلا احساس خشم، تنفر، بیحوصلگی، کلافه شدن، بیتفاوتی و ... 615951029335یکی از فکرهای پیشسازِ عود، شک در لزوم درمان و فایده آن است. اگر فکر "میکنید چرا باید وقت و انرژی خود را صرف درمان کنم؟ هوشیار باشید. این یک فکر هشدار دهنده و پیشساز عود است.00یکی از فکرهای پیشسازِ عود، شک در لزوم درمان و فایده آن است. اگر فکر "میکنید چرا باید وقت و انرژی خود را صرف درمان کنم؟ هوشیار باشید. این یک فکر هشدار دهنده و پیشساز عود است.در مرحله بعد رفتارهای مخرب شکل میگیرند که به ظاهر ربطی به مصرف مواد ندارند اما زمینهساز مصرف میشوند. رفتارهایی مثل: بی تفاوتی به نظم، کاهش توجه به نظافت، بی مسئولیتی، تاخیر در انجام کارها، بهم خوردن چرخه خواب، دروغگویی، بی تفاوتی به اطراف، تمایل به تنهایی، دیر کردن و یا نرفتن به جلسات درمان، رفتارهای اجبار گونهای چون پرخوری، خرید کردن بیمورد، ولخرجی، رانندگی بیمحابا و .... بیماران هرچند در ابتدا ارتباطی بین این رفتارها و اعتیاد نمیبینند اما این رفتارها سریعاً به مصرف مواد و عود منجر میشوند. آنها علایم هشدار عود قریبالوقوع هستند. افکار منفی را که معمولاً قبل از عود به سراغ شما میآیند فهرست کنید: ................................................... .................................................... .................................................... ................................................... آیا این افکار برای شما احساسات منفی ایجاد میکنند؟ مثلاً از دست کسی عصبانی شوید یا خود را سرزنش کنید؟ احساساتی را که متعاقب این افکار منفی احساس میکنید بیان دارید: ........................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... چه رفتارهایی در شما شکل میگیرد و ممکن است زمینهساز مصرف مواد مخدر در شما گردد؟ تا جلسه بعد درباره افکار، احساسات و رفتارهای هشدار دهنده و پیشساز عود که در خود سراغ دارید، فکر کنید و فهرست فوق را کامل کنید. جلسه سیزدهم احساس بیحوصلگی و افسردگی با قطع مصرف مواد مخدر برخی از بیماران دچار حالت بیحوصلگی میشوند. آنها احساس میکنند که زندگی بسیار یکنواخت و کسل کننده شدهاست و حوصلهشان از بیشتر چیزها سر میرود. این مسئله میتواند دلایل مختلفی داشته باشد. مثلاً: زندگی متعارف که بر مبنای مواد مخدر نباشد طبعاً با زندگی همراهِ مواد متفاوت است. برخی هیجانات و رفتارها در زندگی بعد از مواد وجود ندارند و نمایی کسل کننده ایجاد میشود. مواد مخدر بر ترکیبات شیمیایی مغز و سلولها اثر میگذارند و در بسیاری موارد قطع آنها با حالت کسلی موقت همراه است. اصولاً حالات هیجانی در مصرف کنندگان مواد مخدر بیش از سایر مردم است و هیجانات معمول گاهی برای آنها کسل کننده هستند. گاهی بیماران بعد از بهبودی بیاد گذشته خود و آنچه از دست دادهاند، میافتند. خاطرات گذشته و بیاد آوری آنها برای برخی افراد ناراحت کننده است. آیا شما بعد از قطع مواد دچار حالات افسرده بودن و بیحوصلگی شدید؟ اگر بله، کدامیک از موارد فوق بیشترین اثر را داشته است؟ فکر میکنم حالت افسردگی و بیحوصلگی من ناشی از: ......................................................................................... ......................................................................................... ......................................................................................... در هر حال علت افسردگی، بیحوصلگی و احساس کسلی بعد از قطع مواد هرچه باشد، نکته بسیار مهم این است که: 1371600113665"این حالات با گذشت زمان و پرهیز از مصرف بر طرف میشوند"00"این حالات با گذشت زمان و پرهیز از مصرف بر طرف میشوند" با وجود گذرا بودن این حالات، داشتن فعالیتهای تفریحی و نشاط بخش در سیر بهبودی بسیار کمک کننده است. پنج فعالیت خاص تفریحی را که قصد دارید انجام دهید بنویسید: 1. ...................................................... 2. ...................................................... 3. ...................................................... 4. ...................................................... 5. ...................................................... بعد از ترک کم کم فعالیتهایی که برای مدتها از آنها لذت نمیبردید، مجددا لذتبخش میشوند. بسیاری از بیماران این حالت زنده شدن علایق را بسیار جالب و شادیآور میبینند. برای عدهای این اتفاق خیلی سریع رخ میهد اما عدهای زمان بیشتری در حالت کسلی و گونهای بهت میمانند. آیا فعالیتهایی وجود دارد که بعد از ترک به انجام آنها علاقمند شده باشید؟ چه کارهایی؟ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ زنده شدن علایق را به جهان بیرون چگونه تجربه میکنید؟ مراقب باشید که برخی بیماران به واسطه احساس کسلی و بیحوصلگی متاسفانه به مصرف مجدد مواد رو میآورند. مهم است تلاش کنید تا این حالات را با فعالیتهای نشاط آور جایگزین کنید. تکلیف جلسه سیزدهم تا جلسه بعد فکر کنید و بگویید چه فعالیتهایی برای شما مجدداً لذتبخش شده است؟ کارهایی که تا چندی پیش از آنها غافل بودید؟ ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... جلسه چهاردهم جلوگیری از عود : فعالیتهای جلوگیرنده از عود عود یکدفعه و بیمقدمه اتفاق نمیافتد. انسانها از برخی امور ساده و به ظاهر بیاهمیت آهسته آهسته غافل میشوند و بدون آنکه هشیار باشند آنها را رها میکنند تا آنکه به مصرف مواد رو میآورند. در چنین حالتی اکثراً باور دارند که عود ناگهانی و بیمقدمه بودهاست اما نگاه دقیقتر نشان میدهد غفلت و بیتفاوتی از مدتها پیش شکل گرفته است. فعالیتهای منظم خاصی برای هر کس وجود دارد که مانع حرکت او به سوی عود میشود. بعنوان مثال برای عدهای این فعالیتها ورزش کردن منظم است. برای عدهای میتواند معاشرت با بستگان، دیدار برخی دوستان، سرگرمی هفتگی، رفتن به محلی خاص و ... باشد. این فعالیتها مانند "طناب اطمینان" یا "کمربند ایمنی" عمل میکنند. تا زمانی که فرد بدانها مشغول است کمتر در خطر عود است اما وقتی از آنها غافل میشود ریسک عود بسیار بالا میرود. مثلاً شخصی میگوید تا "جلسه مهمانی خانوادگی هفتهای یکبارمان به پاست، خیالم راحت است که عود نمیکنم". شناسایی این طنابهای اطمینان و پیگیری مرتب آنها بسیار مهم است. پنج فعالیت خاص را که نقش کمربند ایمنی یا طناب اطمینان برای شما دارند نام ببرید: ................................................................... ................................................................... ................................................................... ................................................................... ................................................................... اگر نمیتوانید چنین فعالیتهایی را نام ببرید، هشیار باشید زیرا در خطر جدی عود هستید. سریعا آنها را پیدا و اجرا کنید. توجه داشته باشید که گاهی بواسطه شرایط اورژانس مانند بیماری یا گرفتاری غیر منتظره خود یا عزیزانتان، از این فعالیتها غافل میشوید. در چنین شرایطی در خطر عود قرار دارید. مهم است استمرار این فعالیتها را ثبت و پیگیری نمایید. بدین منظور از جدول زیر استفاده کنید: جدول پیگیری هفتگی فعالیتهای خاص جلوگیرنده از عود فعالیت خاصهفته اولهفته دومهفته سومهفته چهارمهفته پنجمهفته ششمتاریختاریختاریختاریختاریختاریخ جلسه چهاردهم جلوگیری از عود : فعالیتهای مستعد کننده عود در جلسه قبل اشاره شد که فعالیتهای خاصی وجود دارد که شما را در برابر عود مصون میسازد. در مقابل فعالیتهایی نیز ممکن است شما را بیش از پیش در معرض عود قرار دهند. این فعالیتها به "مستعد کنندههای" عود معروفند. برای هر کس فعالیتهای بخصوصی وجود دارد. برای برخی ممکن است تا دیر وقت بیدار ماندن، برای برخی با خانواده بر سر مسایل معینی جرو بحث کردن و درعدهای بیش از حد و تا دیر وقت کار کردن باشد. مهم است شما فعالیتهای مستعد کننده خود را بشناسید. . پنج فعالیت خاص را که برای شما نقش مستعد کننده دارند نام ببرید: ................................................................... ................................................................... ................................................................... ................................................................... ................................................................... اگر نمیتوانید این فعالیتها را نام ببرید متاسفانه به معنای مصونیت شما در برابر عود نیست. بلکه بیشتر یه این نکته باز میگردد که نیازمند تفکر بیشتر در باره فعالیتهای مستعد کنندههای در خود هستید. قبل از عود معمولاً بر میزان فعالیتهای مستعد کننده افزوده میشود و از دفعات انجام فعالیتهای جلوگیرنده کاسته میشود. در این حالت بیماران اصطلاحاً بسوی عود میلغزند. این "لغزش به عود" میتواند بسیار آرام و نامحسوس اتفاق افتد. مثالی که در اینباره زده میشود ملوانی است که قایق را محکم نبسته است و قایق در زمان خواب وی آهسته از ساحل دور شده و در دریا رها میشود و هنگامی که او از خواب بیدار میشود خود را در میان دریا (عود کرده) مییابد. در ضمن با کمی فکر و تامل میتوانید ارتباط این فعالیتها با عود را دریابید. یک بحث به ظاهر بی آزار با پدر و مادر گاهی به کلافه شدن شما، بیقرار شدن، پیش کشیدن مشاجرات قبل و در نهایت عصبانیت و خشم منجر میشود. خشم شما را وسوسه کرده و به سوی عود میکشاند. پس دفعات انجام فعالیتهای مستعد کننده خود را نیز رصد کنید. بدین منظور از جدول زیر استفاده کنید: جدول پیگیری هفتگی اجتناب از فعالیتهای مستعد کننده عود فعالیت خطر سازهفته اولهفته دومهفته سومهفته چهارمهفته پنجمهفته ششمتاریختاریختاریختاریختاریختاریخ جلسه شانزدهم کار و بهبودی سوالی که خیلی از بیماران و خانوادههای آنها مطرح میکنند این است که سر کار بروند یا نروند؟ برای شما نیز احتمالاً این سوال پیش آمده است. اگر هم سرکار میروید شاید به فکر شما آمده که ادامه دهید یا مدتی استراحت کنید؟ شاغل بودن و بیکار بودن هردو ممکن است بر روند درمان شما اثر گذارند. وقتی شما شغلی ندارید ممکن است: یافتن کار به یک اولویت تبدیل شود و درمان را در مرحله 2 قرار دهد وقت آزاد فراوان باعث کسلی و بیحوصلگی شود بیکاری و وقت آزاد شما را بیبرنامه و سبک زندگی شما را درهم و برهم سازد نبود درآمد و مشکلات مالی به شما فشار آورد چنانکه شما شاغل نیستید کدامیک از موارد فوق شما را آزار میدهند؟ دیگر چه مواردی از اثرات سوء بیکاری برای شما آزار دهنده است؟ ....................................................................... .......................................................................... .......................................................................... از طرفی اشتغال لزوماً به نفع سلامت شما نیست. درمان نیازمند توجه 100 درصد شماست و نمیتواند اولویت بعد از کار باشد ساعات کار با ساعات درمان گاهی تداخل دارند گاهی استرس کار بقدری زیاد است که شما را در معرض عود قرار میهد ممکن است در محل کار شما تعدادی مصرف کننده وجود داشته باشند و شما را تحت تاثیر قرار دهند گاهی محل کار مکانی برای مصرف است ممکن است پولی که بواسطه کار در میآورید شما را به خرید مواد وسوسه کند برای شما کدامیک از موارد فوق مصداق داشتهاند؟ دیگر چه مواردی درباره کار شما وجود دارد که ممکن است بر درمان اثر سوء گذارد؟ ............................................................................. ............................................................................... ............................................................................... در هر حال به خودی خودی نمیتوان گفت که کار کردن یا نکردن کدامیک بهتر است؟ باید با توجه به نکاتی که در قسمت فوق به آنها اشاره کردید تصمیم بگیرید. مهم آنست که بین کار و درمان برای خود تعادلی برقرار سازید. در بسیاری از موارد نیز ایجاد این تعادل و رفع تداخل دشوار است و شما باید بدان آگاه باشید. 137160015240مهم است بدانید که:درمقایسه با کار، درمان شما همواره در اولویت است00مهم است بدانید که:درمقایسه با کار، درمان شما همواره در اولویت است جلسه هفدهم شرم و گناه شرم و گناه همان احساس بدی است که انسان بواسطه اشتباههایی که انجام دادهاست به وی دست میدهد. از اینکه مدتها مواد مصرف کردهاست، خانواده را آزار داده است، از دیگران غافل بودهاست و به دیگران آسیب مالی زده است. حال که مدتی است از مواد دور شدهاید، ممکن است شما هم دچار این احساسهای منفی شده باشید. مهم است راحت و بدون نگرانی درباره این حالات خود صحبت کنید. شما در باره چه کارهایی که قبلا انجام دادهاید، در حال حاضر احساس گناه میکنید؟ ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... احساس گناه پدیدهای طبیعی است و معمولا بدین معناست که کارهایی انجام دادهاید که با اعتقادات و ارزشهای شما همخوانی ندارد. انجام کارهایی که انسانها از بابت آنها احساس گناه میکنند غیرمعمول نیست. شما زمانی تحت اثر مواد بودید و مواد شما را به برخی کارهای ناشایست وادار کرده است. گذشته را نمیتوان تغییر داد. مهم آنست که با آن کناربیایید. 51879548260بسیاری از کارهای ناشایست که معتادان در زمان اعتیاد انجام دادهاندمعلول اثر مواد بر روی مغز بوده تا ذات آنها.00بسیاری از کارهای ناشایست که معتادان در زمان اعتیاد انجام دادهاندمعلول اثر مواد بر روی مغز بوده تا ذات آنها. اما با وجود آنکه مواد بوده که شما را به کارهایی واداشته، شما هستید که باید تا میتوانید در جهت جبران آنچه که گفتهاید یا انجام دادهاید، بکوشید. بنا به قولی، شاید معتادان مسئول بیماری خود نبودند اما مسئول درمان و جبران خسارتها و عوارض آن هستند. احتمالاً شما هم به فکر جبران برخی امور افتادهاید. البته بدانید که توان شما محدود است و همه چیز را بسرعت نمیتوان ترمیم کرد. شما در حال حاضر بیشتر علاقمند به جبران چه چیزهایی هستید؟ ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... برای جبران آنچه که ذکر کردید چه اقداماتی در نظر دارید؟ ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... شرم در مقایسه احساس متفاوتی است. یعنی احساس بد و بی ارزش بودن و از وجود خود خجالت کشیدن. آیا شما بواسطه مصرف مواد چنین احساسی در خود دارید؟ مصرف مواد چه احساسهای شرمگونهای در شما ایجاد کردهاست؟ بی ارزش بودن؟ نادان بودن؟ ضعیف بودن؟ اصولاً بد بودن؟ 8597903175وابسته بودن به مواد بدین معنی نیست که شما ضعیف، بی ارزش یا بد هستید. شما ارزش خود را دارید اما بواسطه مواد آسیب دیدهاید. در حال حاضر آنچه مهم است، تلاش شما برای بهبودی است00وابسته بودن به مواد بدین معنی نیست که شما ضعیف، بی ارزش یا بد هستید. شما ارزش خود را دارید اما بواسطه مواد آسیب دیدهاید. در حال حاضر آنچه مهم است، تلاش شما برای بهبودی است تکلیف جلسه هفدهم طی هفته آینده درباره انسانهایی که احساس میکنید لازم است از آنها طلب بخشش کنید و آسیبهایی را که به آنها زدهاید، جبران کنید فکر کنید. اما تا جلسه بعد تنها دو اقدام جبرانی کوچک و قابل اجرایی را در نظر بگیرید. مانند تلفن زدن به یکی از بستگانی که مدتها پیگیر حالش نبودید یا عذرخواهی از کسی که او را رنجاندید. این دو اقدام چسیت؟ دو اقدام ساده جبرانی که تا جلسه بعد مطمئن هستید که انجام میدهید:جلسه بعد بگویید نتیجه چه شد؟ جلسه هجدهم مشغول ماندن با مردم در تماس بودن و انجام کارهای متنوع، زندگی را جالب و جذاب میسازد. گاهی زندگی بدون مواد مخدر یکنواخت بنظر میآید. ممکن است شما به این فکر بیفتید که مصرف مواد هیجانانگیز و پرهیز از آن کسل کننده است. برای اینکه پرهیز هم لذتبخش و جذاب شود، تلاش بسیارلازم است. شاید هم در زمان مصرف، سرگرمیهای متعددی داشتید که بنوعی با مواد مربوط میشدند. بعنوان مثال دوستان مصرف کنندهای که اوقات خود را با آنها پر میکردید. اما حال که مواد را کنار گذاشتید با خلایی مواجه شدهاید. به جدول زیر نگاه کنید و بگویید 3 روز گذشته شما چطور سپری شد؟ دیروزپریروزروزقبل از پریروز8:00 تا 10:00 صبح10:00 صبح تا ظهرظهر تا 2:00 بعد از ظهر2:00 تا 4:00 بعد از ظهر 4:00 بعد از ظهر تا 6:00 6:00 تا 8:00 شب8:00 تا 10:00 شب10:00 تا 12:00 شب شما اخیراً (یعنی 2 یا 3 هفته گذشته) جهت لذت و به منظور تفریح و ایجاد تنوع چه فعالیتهایی انجام دادهاید؟ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ وقتی انسانها درگیر مصرف مواد مخدر میشوند، بسیاری از فعالیتهای مفرح خود و همچنین اشخاصی را که با آنها سرگرم بودهاند به فراموشی میسپارند. بازسازی این روابط و ساختن یک زندگی غنی بدون مواد مخدر برای بهبودی الزامی است. اگر بیمار از جذاب ساختن زندگی خود بدون مواد غافل ماند احتمال عود وی به سوی مصرف مواد مخدر تقریبا حتمی است. شما بعد از ترک چگونه سعی در بازسازی و مفرح سازی زندگی خود نمودید؟ چگونه با آشنایان قدیم ارتباط برقرار کردید؟ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ اگر تاکنون به سوی فعالیتهای جذاب و مفرح نرفتید و با کسی یا آشنایی ارتباط برقرار نکردید، برنامه شما برای آینده چیست؟ ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... تکلیف جلسه هجدهم برنامه فعالیت روزانه خود را برای 3 روز آینده به یادداشت کنید. فکر میکنید چه راههایی برای بهبود کیفیت روزهای خود دارید؟ فردا (تاریخ: )پس فردا (تاریخ: )روز بعد (تاریخ: )8:00 تا 10:00 صبح10:00 صبح تا ظهرظهر تا 2:00 بعد از ظهر2:00 تا 4:00 بعد از ظهر 4:00 بعد از ظهر تا 6:00 6:00 تا 8:00 شب8:00 تا 10:00 شب10:00 تا 12:00 شب جلسه نوزدهم انگیزه برای بهبودی اگر درباره انگیزه ترک از بیماران سوال کنیم، پاسخهای متفاوتی دریافت خواهند داد: خانوادهام متوجه شدند و مجبور به ترک شدم زندان افتادم و مشکل قانونی پپدا کردم 20 سال است که استفاده کردم و حالا دیگر خسته شدهام قیافهام کلی آسیب دیده و ظاهرم داغان شده است پولم تمام شد و دیگر مواد نداشتم مواد اثر نمیکرد و فکر کردم مدتی وقفه بیاندازم خواستم ثابت کنم میتوانم ترک کنم! بنظر شما کدامیک از انگیزههای فوق امکان موفقیت بیشتری دارد؟ در نگاه اول ممکن است اینگونه تصور شود که اگر کسی بخاطر خودش تصمیم گرفته یا واقعاً واقعاً واقعاً! به ته خط رسیده است، حتما موفقتر از کسی است که تحت اصرار و فشار دیگران ترک کردهاست. اما این مطلب همیشه درست نیست. تجربه و علم نشان دادهاند که انگیزهِ روزِ اول افراد، خیلی دقیق موفقیت آنها را پیشبینی نمیکند. 17811751123315انگیزه روز اول نه تضمین موفقیت و نه لازمه آن است. مهم است که انگیزه خود را شکل دهید00انگیزه روز اول نه تضمین موفقیت و نه لازمه آن است. مهم است که انگیزه خود را شکل دهیدآنچه که مهم است این است که افراد مدت کافی و آنقدر در ترک بمانند که بتوانند لذت و مزایای زندگی بدون مواد را بچشند. انگیزه روز اول هرقدر هم ساده و ناچیز باید کمکم رشد کند و جدیتر شود. وقتی سلامت جسمی باز میگردد، روابط با دیگران لذتبخش میشود، بدهیها پرداخت میشوند و فعالیتهای مفرح زندگی از سر گرفته میشوند، بیماران نیز علاقهمندتر میشوند تا پاک بمانند. چند دلیل خود را برای شروع درمان قید کنید (یعنی انگیزهای که روز اول داشتید): .................................................................... ................................................................... .................................................................... آیا هم اکنون، این دلایل تنها عوامل ادامه درمان در شما هستند یا انگیزههای دیگری نیز پیدا کردهاید؟ انگیزههای جدید کدامند؟ -47625108585انگیزه روز اول درمان مهم است اما مهمتر از آن پرورش انگیزه و رشد دادن آن است020000انگیزه روز اول درمان مهم است اما مهمتر از آن پرورش انگیزه و رشد دادن آن است..................................................................... ..................................................................... ..................................................................... ..................................................................... جلسه بیستم راستگویی دروغگویی بدون تعارف و رودربایستی جز لاینفک اعتیاد به مواد مخدر است. انجام امور معمول زندگی و مصرف مواد مخدر بصورت همزمان اگر غیر ممکن نباشد، بسیار دشوار است. با افزایش مصرف مواد مخدر، تامین و تهیه آن، زمان و امکانات مصرف آن، و پنهان سازی اثرات آن بر روی ذهن و بدن دشوار و دشوارتر میشوند. به همین دلیل نگهداشتن زندگی در مسیر خود هر روز سختتر میشود و بیماران جهت اجتناب از مشکلات شروع به دروغگویی میکنند. در این زمان راستگویی امکانپذیر نیست. شما هم در زمان مصرف و بواسطه نفوذ آن برروی مغزتان دروغ گفتهاید و سعی در فریب دیگران داشتید. اکنون با چندین هفته شرکت فعال در درمان زمان آن است که صادقانه به دروغهای خود اعتراف کنید. در زمانی که مصرف مواد مخدر داشتید چگونه راستگویی در شما آسیب دیده بود؟ چه دورغهای عمدهای گفتید؟ ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... در جریان بهبودی، راستگویی و صادق بودن با خود و دیگران بسیار مهم است. البته بعضی وقتها حفظ صداقت بسیار دشوار نیز هست. ممکن است شما از مطالبی خجالت بکشید یا فکر کنید دیگران دلخور شوند. گاهی نیز ممکن است نگران شماطت و سرزنش دیگران باشید. یا ممکن است شما اصلاً از گفتن حقیقت بترسید و واهمه داشته باشید. 149225368300اگر میخواهید فقط و فقط یک کار کنید که هیچوقت عود نکنید:همیشه راست بگویید!!00اگر میخواهید فقط و فقط یک کار کنید که هیچوقت عود نکنید:همیشه راست بگویید!!در جریان بهبودی چه مواردی را با درمانگر خود صادق نبودید؟ چند مورد را نام ببرید. این موارد حتماً وجود دارند. اگر مدعی هستید که وجود ندارند، خود یک دروغ دیگر است! ............................................................................. ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ علاوه برآنکه در طی دوره درمان مواردی را صادق نبودهاید، در ادامه نیز در برخی حوزهها حتماً دچار اشکال هستید. یعنی برای شما راست گفتن درباره آنها کماکان دشوار است. بعنوان مثال شاید هنوز نمیتوانید به همسرتان راجع به کارتان یا گذشتهتان راست بگویید یا به خانواده خود درباره دوستانتان دروغ میگویید. این مشکلات همگی جزیی از چرخه اعتیاد است. بجای آنکه از آنها خجالت بکشید، بهتر است آنها را با درمانگر خود در میان بگذارید. در حال حاضر درباره چه چیزهایی هنوز راستگویی برای شما دشوار است؟ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ جلسه بیست و یکم پاکی کامل آیا تاکنون به خود گفتهاید که: مشکل من با شیشه بوده است و من با حشیش یا تریاک مشکل ندارم. الکل اصلاً مشکل ایجاد نمیکند و برای من خطری ندارد. مصرف گهگاه تریاک که ایرادی ندارد. گاهی برای رهایی از مشکل شیشه کمی حشیش یا تریاک میکشم. وقتی شما وارد برنامه درمان آمفتامینها شدید، از شما خواستهاند که بهغیر از شیشه از مصرف تریاک، حشیش، الکل و حتی قرصهای آرامبخش (بدون نظر پزشک) خودداری کنید. در چنین شرایطی ممکن است شما با خود گفته باشید که مشکل من فقط با شیشه است چرا باید اینقدر درباره سایر مواد سختگیری کرد؟ برخی دلایل آن به قرار زیر است: تحقیقات نشان دادهاند که در بیماران (معتادان) تحت درمان برای شیشه، در صورت مصرف الکل امکان عود 8 برابر میشود. میزان عود در صورت مصرف حشیش نیز 3 برابر است. شما با عدم مصرف الکل و حشیش میزان عود را بشدت کاهش خواهید داد. محلهای مصرف سایر مواد مخدر و همچنین افرادی که ممکن است با آنها حشیش یا الکل یا تریاک مصرف کنید معمولا شروعکنندههای جدی هستند. وقتی شما در درمان مواد محرک هستید، اصولا یاد میگیرید که مشکلات خود را بدون کمک شیشه و سایر مواد محرک حل کنید. اما وقتی به مصرف سایر مواد رو میآورید، طبعاً این یادگیری مختل میشود و شما یک ماده را با مادهای دیگر جابجا میکنید. بیاد داشته باشید که بعد از رهایی از مصرف مواد محرک، امکان گرفتار شدن در دام سایر مواد بسیار بالاست. اکنون که قسمت عمدهای از جلسات درمانی خود را پشت سر گذاشتهاید باید به سیاست پرهیز کامل بصورت جدی فکر کنید. 1162050133350برای رهایی از مواد محرک پرهیز کامل از کلیه مواد لازم است020000برای رهایی از مواد محرک پرهیز کامل از کلیه مواد لازم است آیا شما برای رعایت پاکی کامل مشکلی دارید؟ مثلاً احساس میکنید یا باور دارید که باید ماده دیگری مصرف کنید؟ اگر جواب شما مثبت است، دلیل آن چیست؟ به چه دلیل ماده دیری نیاز دارید؟ موانع پاکی کامل و دلایل احتمالی مصرف سایر مواد را فهرست کنید: ....................................................................................................... ........................................................................................................ ........................................................................................................ ........................................................................................................ جلسه بیست و دوم روابط جنسی اعتیاد گونه رابطه جنسی معمولا با اشخاصی است که به آنها عشق و علاقه شدید داریم و آنها در زندگی ما بسیار مهم هستند. در چنین شرایطی رابطه جنسی به استحکام علاقه و ارتباط منجر شده و باعث میشود که طرفین به میزان بیشتری با هم احساس صمیمیت و نزدیکی نمایند. اما گاهی رابطه جنسی نیز مانند مصرف مواد مخدر جنبه اعتیادگونه پیدا میکند. در چنین شرایطی معمولا شخص یا طرف مقابل اهمیت خاصی ندارد و میتواند به راحتی تغییر کند. او فقط وسیلهای در دسترس برای ارضاء میل است. بیماران احساس میکنند همانطور که مصرف مواد باعث آرامش لحظهای و فراموشی مشکلات میگردد، رابطه جنسی نیز نقش مشابهی (آنهم به صورت اجباری) در آنها ایفا میکند. رابطه جنسی اعتیادگونه شباهت زیادی به اعتیاد مواد مخدر دارد: برای بیمار جنبه اجبار دارد، میخواهد آنرا متوقف کند اما نمیشود، با عود همراه است، فرد از آن نگران است و بخاطر آن خود را سرزنش میکند... شما چه مواردی را نشانه روابط جنسی اعتیادگونه میدانید؟ و یا در دیگران مشاهده کردهاید؟ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ آیا شخصا چنین مشکلاتی را تجربه کردهاید؟ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ مصرف مواد مخدر با روابط جنسی چه ارتباطی داشتهاست؟ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ رفتارهای جنسی اعتیادگونه هم مانند مصرف سایر مواد مخدر میتواند به بهبودی شما آسیب زده و زمینه ساز عود گردد. جلسه بیست و سوم پیشبینی از عود و جلوگیری از آن- رفتارهای مرتبط با اعتیاد درمان اعتیاد چیزی بیش از قطع مصرف است! قدم اول مسلما متوقف کردن استفاده از مواد است. اما این کافی نیست. قدم بعدی شروع نکردن مجدد است. جلوگیری از استفاده از مواد مخدر بعد از یک دوره قطع موفق همان چیزی است که بدان جلوگیری از عود میگوییم. عود یعنی دوباره به سراغ مواد رفتن و همه رفتارها و عادتهای قبلی را دوباره شروع کردن. اعتیاد هیچگاه محدود به مصرف مواد مخدر نیست و مجموعهای از رفتارها را با خود به همراه دارد که به آنها رفتارهای مرتبط با اعتیاد میگوییم. رفتارهایی برای پوشاندن مصرف، بدست آوردن مواد، پنهان کردن عوارض از دید دیگران و ... چند رفتار مرتبط با اعتیاد را در خود به یاد دارید؟ (بنویسید) ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ جالب است بدانید که هنگام عود، رفتارها و عادتهای همراه اعتیاد معمولا زودتر ظاهر میشوند. شناختن و هوشیاری نسبت به این عادات و رفتارها قبل از شروع مصرف مواد مخدر به شما کمک میکند تا در مراحل اولیه از عود جلوگیری کنید. چه رفتارهایی را در طی دوره بعد از ترک در خود مشاهده کردهاید که مرتبط با اعتیاد هستند؟ ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ در جلسه قبل درباره رفتارهای مرتبط با اعتیاد بحث شد. اعتیاد فقط با رفتارهای خاص خود همراه نیست بلکه افکار خاصی را نیز به همراه دارد. افکاری مثل: یکبار که اشکال ندارد، حالا که مردم یا خانواده فکر میکنند من مصرف میکنم خوب دیگه چه فرقی داره مصرف کنم یا نکنم، بعد کلی تحمل پاکی و سختی حق یکبار مرخصی (مصرف مواد) را دارم، آخرش که عوده دیگه چرا زحمت بکشم، بعد ترک بجای آنکه بهتر شوم درام روزبه روز عقب میروم! اصلا که چی بشه؟ .... چه افکار مرتبط با اعتیادی در خود سراغ دارید؟ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ این افکار نیز به همراه اعتیاد شکل میگیرند و ظهور آنها بعد از ترک علامت خطری است که عود در راه است. اخیرا کدامیک از فکرهای مرتبط با اعتیاد به سراغ شما آمدهاند؟ ................................................................ ................................................................ ................................................................ قبل از عود نه تنها افکار خاصی به سراغ بیماران میآید، بلکه گاهی احساسات خاصی مانند افسردگی، عصبی شدن، کسلی، کلافگی، بیحوصلگی و احساس فشار یا سرخوردگی جنسی ممکن است ظاهر شوند. هوشیار باشید که این حالات نیز ممکن است مانند رفتارها یا فکرهای مرتبط با اعتیاد جز پیشقراولان عود باشند. آیا شما نیز تجمع چنین احساساتی را تجربه کردهاید؟ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ جلسه بیست و چهارم زرنگ باشید نه قوی در جریان اعتیاد، اتکا داشتن به اراده و به اصطلاح قوی بودن شاید در نگاه اول بسیار موفق و پسندیده باشد. بیماران علاقمند هستند که با اراده قوی از مصرف دوری کنند و حتی گاهی خود را در معرض مصرف مواد مخدر قرار میدهند تا با امتناع از مصرف، به اصطلاح اراده خود را محک بزنند. مفاهیم و عباراتی مانند اینکه "آدم باید خود قوی باشد"، "اصل آنست که مواد باشد و مصرف نکنی و الا اگر از آن فرار کنی که هنر نیست"، "وقتی اراده کردم نکنم پس نمیکنم" به کرات شنیده میشود. اما متاسفانه اکثر آنهاییکه به پشتوانه ارده خود قصد مقاومت در برابر مواد را داشتهاند، بعد از چند موفقیت گذرا مجدداً در دام مواد افتادهاند. آنها حتی بعد از چند بار ناکامی سرانجام تسلیم شده و به این جمله رسیدهاند که "هرقدر قوی باشی، مواد از تو قویتر است!" بنابر این تلاش برای تقویت اراده ظاهراً روش موفقی نیست و برای اجتناب از مواد باید چارهای دیگر اندیشید. شما هم در جریان درمان احتمالاً در خود و یا دوستانتان مواردی را سراغ دارید که فقط به اتکای اراده میخواستید یا میخواستند در برابر مواد مقاومت کنند. چند مورد از آنچه را بخاطر دارید بنویسید: ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ سرنوشت این اقدامات چه بود؟ .................................................................................................................................................................... برعکس، عدهای با قبول اینکه اصولاً ولع و میل و به اصطلاح قدرت مصرف مواد بسیار قوی است، بجای رودررو شدن با آن، سعی میکنند با زرنگی و تدبیر از دست آن، شرایط مصرف و حالات پرخطر فرار کنند. مواردی مثل بهانه آوردن برای دوست مصرف کنندهای که به شما مواد مصرف میکند، در رفتن از جایی که احتمال مصرف مواد وجود دارد، به همراه نبردن پول در جایی که ممکن است امکان خریدن مواد باشد، عوض کردن مسیر هنگام دیدن فروشنده مواد و موارد بسیار دیگر. این عده معتقدند که بجای اتکا به زور و تلاش برای قوی بودن در برابر مواد باید زرنگ و هوشیار بود. مقابله با مواد زرنگی میخواهد تا قدرت. شما چه مواردی را بخاطر دارید که اقدام به موقع و به اصطلاح زرنگی باعث فرار شما یا آشنایانتان از مصرف مواد مخدر شده باشد؟ 1..................................................................................................................................................................2..................................................................................................................................................................3..................................................................................................................................................................