تحقیق بررسی نقش عوامل اجتماعی- اقتصادی و فرهنگی مؤثر در ازدواج جوانان (docx) 128 صفحه

دسته بندی : تحقیق

نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحات: 128 صفحه

قسمتی از متن Word (.docx) :

پژوهش هایی جهت اخذ درجه کارشناسی در رشته علوم اجتماعی (گرایش پژوهشگری) موضوع تحقيق : بررسی نقش عوامل اجتماعی- اقتصادی و فرهنگی مؤثر در ازدواج جوانان شهرکرمانشاه چکیده: موضوع ازدواج و تشکیل خانواده از جمله مسائلی است که مورد بحث ادیان و مذاهب، فلاسفه، جامعه شناسان، روانشناسان، علماي تعلیم و تربیت، شعرا و نویسندگان و هنرمندان قرار گرفته است در امر ازدواج تشکیل خانواده اهداف و انگیزههایی چون میل بشر به تداوم نسل، نیاز اقتصادي و نیاز روحی و . دخیل بوده که این عوامل در دورههاي مختلف تاریخ بشري متغیر بوده است.اما آنچه امروزه در میان جوانان به صورت یک چالش اصلی جامعه ایرانی درآمده است، افزایش سن ازدواج جوانان است. جواانی که ازدواج نمیکند، جواانی که فرصت ازدواج نمی یابند، جواانی که به خاطر سنتهاي غلط اجتماعی مجبور به خانه نشینی هستند و همچنین جواانی که دوست دارند مدتهاي زیادي از عمر خود را مجرد باشند. این مسائل و عواملی دیگر دست به دست هم اده و پدیده سن ازدواج را به صورت یک مسأله درآورده است.دراین بررسی جامعه‌ی آماری شامل جوانان استان کرمانشاه می باشدونمونه آماری60 نفر از جوانان استان کرمانشاه می باشد که بنابر جدول لیکرت و کوکرال نوشته شده . فهرست مطالب عنوان صفحه فصل اول : طرح تحقیق مقدمه ........................................................................................................................................................................................2 بيان مسئله ...............................................................................................................................................................................7 اهمیت و ضرورت تحقیق .......................................................................................................................................................8 اهداف تحقیق .........................................................................................................................................................................10 تعریف اصطلاحات..................................................................................................................................................................12 معنای لغوی ازدواج...............................................................................................................................................................12 جوان .......................................................................................................................................................................................13 عوامل اجتماعی،فرهنگی مؤثر در سن ازدواج .................................................................................................................14 راهبردهای فرهنگی .............................................................................................................................................................20 راهبردهای اقتصادی .............................................................................................................................................................21 راهبردهای اجتماعی ............................................................................................................................................................22 حدود مطالعاتی تحقیق ........................................................................................................................................................23 فصل دوم : ادبیات و پیشینه تحقیق فواید ازدواج ...........................................................................................................................................................................25 علل امتناع از ازدواج..............................................................................................................................................................26 تفاوت آسیب پذیری دختران و پسران .............................................................................................................................27 عوامل مؤثر بر افزایش سن ازدواج ....................................................................................................................................29 عوامل جسمی و روانی مؤثر در سن ازدواج.......................................................................................................................30 پیشینه تحقیق داخلی ..........................................................................................................................................................32 پیشینه تحقیق خارجی .......................................................................................................................................................34 چهار چوب نظری تحقیق ...................................................................................................................................................37 دیدگاه مرتن...........................................................................................................................................................................38 دیدگاه دورکیم......................................................................................................................................................................38 دیدگاه گیدنز..........................................................................................................................................................................40 نظریه های تالکوت پارسونز.................................................................................................................................................41 نظریه رنه کونیک...................................................................................................................................................................43 نظریه هلموت شلسکی..........................................................................................................................................................44 نظریه ماکس هورکهایمر .....................................................................................................................................................47 نظریه الیزابت بات ..................................................................................................................................................................48 فرضیات تحقیق ....................................................................................................................................................................51 فصل سوم : روش تحقیق مقدمه........................................................................................................................................................................................53 روش تحقیق .........................................................................................................................................................................53 جامعه آماری ..........................................................................................................................................................................54 نمونه آماری ............................................................................................................................................................................54 روش نمونه گیری آماری.......................................................................................................................................................55 ابزار جمع آوری اطلاعات .....................................................................................................................................................56 شیوه اجرا و مراحل پژوهش ................................................................................................................................................57 تجزیه وتحلیل داده ها..........................................................................................................................................................57 ضریب همبستگی پیرسون .................................................................................................................................................58 فصل چهارم : تجزیه و تحلیل اطلاعات آمار توصیفی ...........................................................................................................................................................................60 آمار استنباطی .......................................................................................................................................................................95 فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری بحث و نتیجه گیری............................................................................................................................................................100 تحلیل فرضیه ها ...............................................................................................................................................................103 تفسیر نتایج ........................................................................................................................................................................103 نتیجه گیری براساس یافته های تحقیق.........................................................................................................................105 پیشنهادات برای محققین آینده ......................................................................................................................................106 محدودیت ها .......................................................................................................................................................................106 منابع ......................................................................................................................................................................................107 پيوست (ضمائم ) ................................................................................................................................................................110 پرسشنامه..............................................................................................................................................................................111 فهرست جداول صفحه جدول 1-1-4 مربوط به توزيع فراواني متغير « سن ».................................................................................................60 جدول 2-1-4 مربوط به توزيع فراواني متغير «جنسیت »..........................................................................................61 جدول 3-1-4 مربوط به توزيع فراواني متغير « محل تولد ».......................................................................................62 جدول 4-1-4 مربوط به توزيع فراواني متغير « شغل »..............................................................................................63 جدول 5-1-4 مربوط به توزيع فراواني متغير « توان مالی».........................................................................................65 جدول 6-1-4 مربوط به توزيع فراواني متغير « مسائل جنسی )) .............................................................................66 جدول 7-1-4 مربوط به توزيع فراواني متغير « مشورت با خانواده »........................................................................67 جدول 8-1-4 مربوط به توزيع فراواني متغير « احترام به نظر والدین ».................................................................69 جدول 9-1-4 مربوط به توزيع فراواني متغير « قبول نظر والدین ».........................................................................70 جدول 10-1-4 مربوط به توزيع فراواني متغير « ازدواج دیر هنگام بخاطر کمک نکردن دولت »....................72 جدول 11-1-4 مربوط به توزيع فراواني متغير « اعتماد به خانواده در انتخاب همسر »......................................74 جدول 12-1-4 مربوط به توزيع فراواني متغير « غیر قابل بودن مجردی »............................................................75 جدول 13-1-4 مربوط به توزيع فراواني متغير « توجه والدین به شما »..............................................................77 جدول 14-1-4 مربوط به توزيع فراواني متغير « زندگی والدین با هم »................................................................78 جدول 15-1-4 مربوط به توزيع فراواني متغير « مدت جدایی والدین »..................................................................79 جدول 16-1-4 مربوط به توزيع فراواني متغير « ازدواج مجدد والدین))..................................................................80 جدول 17-1-4 مربوط به توزيع فراواني متغير « قبول داشتن خود »......................................................................81 جدول 18-1-4 مربوط به توزيع فراواني متغير « احترام به خود »............................................................................83 جدول 19-1-4 مربوط به توزيع فراواني متغير « موفق بودن »..................................................................................84 جدول 20-1-4 مربوط به توزيع فراواني متغير « رضایت از درآمد ».........................................................................86 جدول 21-1-4 مربوط به توزيع فراواني متغير « تحصیلات خود »...........................................................................87 جدول 22-1-4 مربوط به توزيع فراواني متغير « تحصیلات پدر »............................................................................89 جدول 23-1-4 مربوط به توزيع فراواني متغير « تحصیلات مادر »...........................................................................90 جدول 24-1-4 مربوط به توزيع فراواني متغير « شغل پدر».......................................................................................92 جدول 25-1-4 مربوط به توزيع فراواني متغير « شغل مادر »....................................................................................93 جدول 1-2-4 مربوط به توزيع فراواني متغير « عوامل اجتماعی و گرایش جوانان به ازدواج».............................95 جدول 2-2-4 مربوط به توزيع فراواني متغير « عوامل اقتصادی و گرایش جوانان به ازدواج »............................96 جدول 3-2-4 مربوط به توزيع فراواني متغير « عوامل فرهنگی و گرایش جوانان به ازدواج ».............................96 جدول 4-2-4 مربوط به توزيع فراواني متغير « سطح انتظارات و گرایش جوانان به ازدواج »............................97 جدول 5-2-4 مربوط به توزيع فراواني متغير « لذت بردن از مجردی و گرایش جوانان به ازدواج ».................98 فصل اول:موضوع پژوهش (1-1) مقدمه موضوع ازدواج و تشکیل خانواده از جمله مسائلی است که مورد بحث ادیان و مذاهب، فلاسفه، جامعه شناسان، روانشناسان، علماي تعلیم و تربیت، شعرا و نویسندگان و هنرمندان قرار گرفته است در امر ازدواج تشکیل خانواده اهداف و انگیزههایی چون میل بشر به تداوم نسل، نیاز اقتصادي و نیاز روحی و . دخیل بوده که این عوامل در دورههاي مختلف تاریخ بشري متغیر بوده است.اما آنچه امروزه در میان جوانان به صورت یک چالش اصلی جامعه ایرانی درآمده است، افزایش سن ازدواج جوانان است. جواانی که ازدواج نمیکند، جواانی که فرصت ازدواج نمی یابند، جواانی که به خاطر سنتهاي غلط اجتماعی مجبور به خانه نشینی هستند و همچنین جواانی که دوست دارند مدتهاي زیادي از عمر خود را مجرد باشند. این مسائل و عواملی دیگر دست به دست هم اده و پدیده سن ازدواج را به صورت یک مسأله درآورده است. قابل ذکر است که پیامد این پدیده(سن ازدواج) میتواند به افزایش اضطرابها و فشارهاي عصبی و شیوع افسردگی و اختلالات رفتاري و آسیب پذیري جنسی بیانجامد و با سپري شدن دوران شور زندگی انگیزه تشکیل خانواده را کم و دخترانی را که به سنین بالا رسیدهاند از دسترسی به تشکیل خانواده مأیوس کند(آزاد ارمکی، 102 :1386) گذشته از آن افزایش سن ازدواج و تجرد قطعی ازدواج ر از دایره شرعی و قانونی خارج میکند و امنیت خانواده را به مخاطره میاندازد و آسیب هاي دیگري را همچون افزایش طلاق به جهت ارتباطات نامشروع به همراه خواهد داشت(گیدنز، 453 ،1386 ) از طرفی مشکلات خاصی مانند مهریه هاي سنگین، مخارج هنگفت خرید طلا و جواهر، هدایا و لباسهاي گوناگون، هزینههاي هنگفت جشنهاي عقد و عروسی و میزان اجاره، رهن و یا خرید مسکن، بارداري و تربیت فرزند و دهها مسأله دیگر خانوادگی، اقتصادي و اجتماعی و فرهنگی فراروي جوانان می باشد(اسکندري چراتی، 3 ،1387) یکی از شهرهایی که براساس یافته ها و در طول چند دهه گذشته تحولات عمیقی را در زندگی اجتماعی و اقتصادي خود تجربه کرده است. آمارهاي بدست آمده سن ازدواج در میان جوانان آن بالا است، شهر کرمانشاه می باشد. این کلانشهر همزمان با این تحولات اقتصادي و اجتماعی مانند شهرنشینی، آموزش و تحصیلات، ایجاد مشاغل جدید و ظهور قشرهاي مختلف، نظام خانواده و هنجارهاي حاکم بر آن نیز تغیر یافته است، یکی از این تغیرات را میتوان در تغیرات سن ازدواج مشاهده کرد(کنعانی، 106 ،1385) میزان شناخت از این پدیده در ایران و بویژه در شهر کرمانشاه حائز اهمیت است. شواهد نشان میدهند که سن ازدواج در ایران نسبت به سالهاي گذشته افزایش پیدا کرده است. اما، این مسأله مختص به کشور ما نیست و عمدتاً کارگزران اجتماعی در سایر نقاط دنیا این پدیده را یک مسأله و یا بحران اجتماعی نمیدانند. علاوه بر این، آمارها نشان میدهند که در ایران و بسیاري دیگر از کشورها فاصلۀ سنی زوجین در حال ازدواج و همچنین پراکندگی یا انحراف معیار سن زنان در هنگام ازدواج در حال کاهش است. از سوي دیگر ازدواج زودرس در سالهاي اخیر سیري نزولی داشته است. برخلاف بسیاري از کشورهاي جهان، درصد زندگی مشترك خارج از ازدواج به هر دلیل در ایران بالا نیست. همچنین، میزان سقط جنین بسیار کم است و نرخ رشد جمعیت نیز در ایران مثبت بوده یعنی نیاز به اقداماتی براي افزایش جمعیت در ایران وجود ندارد. از سوي دیگر، نرخ تجرد قطعی در کشور ما در مقایسه با سایر کشورها چندان بالا نیست. اما، نگرانیهایی در حوزهي مناسبات بین دو جنس وجود دارد. علت اساسی و مهمی که ضرورت انجام چنین پژوهشی ر ایجاب کرد، کاهش میزان ازدواج و افزایش شاخص متوسط سن ازدواج در کل کشور، به ویژه در شهر کرمانشاه بود. این شاخص در بین مردان در سرشماري 23/6 ،1365 سال و در سرشماري سال 1375 به 25/6 سال در کل کشور افزایش یافته است، در شهر کرمانشاه نیز در سرشماري سال 1365 میانگین سن ازدواج مردان از به 25/6 سال در سرشماري سال 1375 افزایش داشته است. شاخص متوسط سن ازدواج زنان نیز از 19/8 سال در سرشماري 1365 به 2/4 سال و سرشماري 1375 در کل کشور افزایش داشته و در شهر کرمانشاه نیز متوسط سن ازدواج زنان در سال 1365 از 21/5 سال به 23/6 سال در سرشماري سال 1375 افزایش یافته است(سرشماري عمومی نفوس و مسکن سالهاي 1365 و 1375). به طور کلی آمارها نشان میدهند که سن ازدواج براي مردان از 24 در سال 65 به 26/7 سال در سال 83 و براي زنان از 20 سال به 23/9 سال در این مدت رسیده، هم چنین شمار ازدواج ها در سال 65 حدود 7 در یک هزار نفر اعلام شده که رقم فوق به بیش از 10 در یک هزار در سال 82 افزایش یافته است.گویا افزایش 3 درصدي شمار ازدواج ها طی مدت 17 سال، با توجه به رشد جمعیت و بالا رفتن جوانان در آستانه ازدواج، چندان افزایش مطلوبی به نظر نمیرسد. پدیدآمدن نیازهاي جنسی، اقتصادي، فرهنگی و عاطفی با سن، میزان تحصیلات، وضعیت اقتصادي اجتماعی و فرهنگی فرد بستگی دارد و هرچه میزان تعلق فرد به جامعه ابتدائی بیشتر باشد، نیازهاي فوق در حد نیازهاي جنسی و اقتصادي خلاصه میشود و با پیشرفت و توسعه جوامع، نیازها و خواست فرد از ازدواج به شکل نیازهاي جتماعی، فرهنگی و عاطفی خودنمایی میکند. به تعویق جوامعی که ارضاء نیازهاي جنسی صرفاً در گرو ازدواج نیست، نیازهاي عاطفی و اجتماعی – افتادن سن ازدواج براي افراد میتواند باعث سرکوب شدن هر یک از نیازهاي فوق گرد و حتی در فرهنگی نسبت به داشتن همسر کاملاً احساس میشود. در مورد ضرورت امر ازدواج و اهمیت آن هیچ جاى تردیدى نیست. در اسلام به مسأله ازدواج خیلى اهمیت اده شده و براى آن مقررات خاصى تعین شده است. ازدواج از نظر اسلام وسیلهاى است که زن و شوهر در سایه آن با کمال آسایش و اطمینان به حقوق خود، در کنار یکدیگر زندگى مى کند(طباطبایی، 1364) ژیرار براین باور است که در بین تمامى مراسم، آداب و حوادث اساسى حیات انسانى، ازدواج از اهمیتى بسزا برخوردار است: هم از نظرگاه فرد، هم از دیدگاه زیستى و هم از منظر اجتماعى, هیچ نهادى نیست که همانند آن جهانى و از نظر عنایت ثابت و پایدار باشد. از این رو هیچ نهادى همانند آن تحت تأثیر دگرگونیهاى اجتماعى قرار نمى گیرد(ساروخانی، 1370). با توجه به اهمیت موضوع سن ازدواج در ایران و به خصوص در شهر کرمانشاه که روز به روز این آمار در حال افزایش است و مسائل و مشکلات زیادي را براي جوانان، خانواده ها و جامعه ایجاد نموده، افزایش سن ازدواج در شهر کرمانشاه به عمل آورد. لذ این تحقیق تلاش مینماید بررسیهایی در راستاي شناسایی زمینه ها و بسترهاي تشکیل دهنده هدف اصلی این تحقیق بررسی نقش عوامل اجتماعی- اقتصادي و فرهنگی مؤثر در ازدواج جوانان شهر کرمانشاه می باشد. (2-1) بیان مسئله در زمینه ازدواج کتب ومقاله های بسیاری ارائه وانتشار یافته است اما در مورد موضوع جز در موارد اندک،مبحثی که در خور این تحقیق باشد یافت نشد ودلیل این امر شاید جدید بودن موضوع یا اینکه به آن تا کنون توجهی نشده است. کوشش اینجانب در نگارش این تحقیق دراین جهت بوده که تحقیق حاضر تا حد ممکن مفید و کمکی به حل این معضل اجتماعی باشد، هر چند که تحقیق در این مورد باید به صورت کامل وجامع باشد .ازدواج راهی است که از طریق آن نیازهای عاطفی و غرایز جنسی افراد به صورت مشروع ارضاء و برآورده می گردد.از طریق انجام ازدواج های شایسته، نسل فردا به دنیا می آید و با ارزش ها و اخلاقیات و آداب و رسوم جامعه آشنا می گردد. میراث فرهنگی جامعه را تحویل گرفته و به خوبی به نسل بعد از خود می سپارد. با شکل گیری خانواده های جدید همواره نسلی نو شکفته و پویا قدم به عرصه ی حیات نهاده و طراوت جامعه را تضمین می نماید و با پذیرش مسئولیت های فردی و اجتماعی در طریق خلیفه الله شدن گام می نهند. ازدواج از نقطه نظر اخلاقی، علمی و اجتماعی می تواند موثر واقع شود و تقریباً همه ی ادیان دینی با دیده ی احترام و تحسین به آن نگریسته و دارای فواید فردی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و .. می باشد. ازدواج یک پدیده ی عمومی و اجتماعی است که همزاد بشر عمر دارد. بنابر تعریف های موجود جامعه شناسی، هر جامعه ای دارای سازمانی است که تشکیل زندگی زوجین را تنظیم می کند که آن را ازدواج می نامند. البته ازدواج در همه جا الزاماً معنای یکسانی ندارد اما همه ی آن ها با هدف تشکیل خانواده و نیز تولید مثل صورت می گیرد. بنابر ارزش ها و اعتقادات اسلامی نیز ازدواج پیروی از سنت حسنه ی پیامبر و عمل به دستورات اسلامی است. این اقدام از سوی همه ی افراد بشر باید صورت پذیرفته تا جامعه ی بشری طبق روال معمول و صحیح خود ادامه ی حیات دهد زیرا در تمام جوامع و علی الخصوص جوامه شرقی، خانواده محور اصلی تمام تشکیلات اجتماعی است. بنابراین ازدواج به منظور رسیدن حداقل به اهداف یاد شده باید به موقع و در زمان خودش انجام گیرد. و در این تحقیق بررسی نقش عوامل اجتماعی- اقتصادي و فرهنگی مؤثر در ازدواج جوانان شهر کرمانشاه می پردازد. (3-1) اهمیت و ضرورت تحقیق اهمیت این موضوع این است بیشتر به بیان مشکلات امروزی جوانان میپردازد .در گذشته فرد به هنگام ازدواج بیشتر پایبند ملاحظات اقتصادی و اجتماعی بود ولی امروزه، علیرغم توجه روزافزون به اینگونه موارد, بیشتر طالب همسری است که با او هماهنگی فکری و روحی داشته باشد و از نظر امور ذهنی و معنوی با وی همسانی داشته باشد. این مسإله در انتخاب همسر اثر گذاشته و انتخاب را مشکلتر و درنتیجه سن ازدواج را عقب تر می برد.عدم اقدام به ازدواج در سنین مقرر و عرفی نه تنها موجب پیدایش مشکلات عدیده می گردد بلکه عوارض روحی و روانی را نیز به دنبال دارد. سن ازدواج یکی از شاخص هاي مهم براي ارزیابی میزان سلامت و بهداشت جسمی و روانی افراد یک جامعه محسوب میشوددر کشور ما که هنجارهاي دینی نزد عموم مردم از مطلوبیت خاصی برخوردار است و جوانان بخش غالب جمعیتی را تشکیل میدهند، این ارزیابی در حوزه اخلاق اجتماعی و روحیه جمعی نیز مطرح میشود و دامنه تأثیر سن ازدواج را به حوزههاي رفتاري و فرهنگی هویتی نسل جوان میکشاند. افزایش قابل توجه سن ازدواج جوانان(سن ازدواج بیشتر از سن بلوغ) پس از قرنها تجربه ازدواج زودرس، پدیدهاي مهم در حوزه تغیرات اجتماعی به شمار میرود جوامع انسانی طی دو قرن اخیر، شاهد تغیرات اساسی در سن ازدواج بودهاند که این تغیرات نخست در کشورهاي اروپایی اتفاق افتاد و سپس در قرن بیستم به کشورهاي در حال توسعه سرایت کرد(لوکاس و میر، 129 ،1381) ایران نیز همانند سایر کشورهاي در حال توسعه، این مساله را تجربه کرده است. آمارهاي مختلف نشان میدهد که سن ازدواج براي مردان از 24 سال در سال 65 به 7/26 سال در سال 83 و براي زنان از20 سال به 9/23 سال در این مدت رسیده است(مطلق، 1384) نظر به مهم بودن زمان تشکیل خانواده در تغیر وضعیت افراد، شناسایی عوامل مؤثر بر سن ازدواج و تبین میزان و نحوه تأثیر آنها، میتواند در پیشبینی تبعات مختلف آن مثمرثمر باشد. بعضی از مطالعات، تغیر در سن ازدواج را به تغیرات اقتصادي و اجتماعی هر دوره، زمان تشکیل خانواده و الگوهاي آن را تعین میکند اقتصادي و اجتماعی جوامع(مراحل توسعه) نسبت داده اند. براساس این دسته از مطالعات، الزامات اقتصادی و اجتماعی هر دوره، زمان تشکیل خانواده و الگوهاي آن را تعین میکند (ساروخانی،128، 1370) (4-1) اهداف تحقیق: جامعه ای که ما در آن زندگی می کنیم، بیشتر جمعیت آن را جوانان تشکیل می دهند. در حال حاضر جوانان با مسائل مختلفی روبه رو هستند. مسائل و مشکلاتی که جوانان را احاطه کرده است باعث شده سن ازدواج در کشور افزایش یابدو هراس از ازدواج را در جوانان به وجود آورده است. واین زنگ خطری برای خانواده ها ودولت است، که هر چه زودتر باید جلوی این مشکل به ظاهر سطحی اما در باطن بسیارخطرناک می باش را بگیرندازدواج در کنار داشتن شغل مناسب برای جوانان از اهمّ امور می باشد چرا که ازدواج در بین مردم ما و در فرهنگ اسلام از قداست بسیار برخوردار است و جزء ارجمندترین سنتی است که باید در زندگی یک مسلمان وجود داشته باشد، با ازدواج است که زندگی استمرار یافته و جامعه سالمی خواهیم داشت. (1-4-1)هدف کلی: بررسی نقش عوامل اجتماعی- اقتصادي و فرهنگی مؤثر در ازدواج جوانان شهر کرمانشاه . (2-4-1) اهداف جزئی این تحقیق پاسخ به سوالات ذیل است: 1- عوامل اقتصادي(وضعیت شغلی جوان، میزان درآمد جوان، وضعیت مسکن، شغل پدر، شغل مادر و بالا بودن مهریه) چه تأثیري بر روي سن ازدواج جوانان دارد؟ 2- عوامل اجتماعی(بالا بودن سطح انتظارات و خواستهها، سختگیري والدین در انتخاب همسر، نگرش افراد به برابري جنسیتی، اعتماد به نفس، هویت طبقاتی، جنسیت و لذت بردن از تجرد) چه تأثیري بر روي سن ازدواج جوانان دارد؟ 3- عوامل فرهنگی(تحصیلات افراد، میزان تقید دینی، سبک هاي فرزندپروري، میزان استفاده از رسانه ها، داشتن خواهر و برادر بزرگتر مجرد) چه تأثیري بر روي سن ازدواج جوانان دارد؟ (5-1) تعاریف مفاهیم و اصطلاحات: (1-5-1) معنای لغوی ازدواج ازدواج، مصدر باب افتعال، و حروف اصلی آن، «ز ـ و ـ ج» است.از نظر لغت «زوج» به‌معنای جفت، (در مقابل فرد) عبارت از دو چیز همراه و قرین است؛ چه مماثل باشند، مانند دو چشم و دو گوش، و چه متضاد،مانند شب و روز.در مواردی، واژه زوج در معنای فرد، به شرط داشتن قرین، به‌کار رفته است. بر این اساس، به هریک از زن و شوهر، زوج و به هر دوی آن‌ها زوجین اطلاق می‌کنند؛ چنان‌که در قرآن آمده است: «و‌اَنّه خَلَقَ الزَّوجینِ الذَّکرَ والأُنثی». به‌کار بردن دو واژه زوج و زوجه (مذکر و مؤنّث)، برای زن صحیح است؛ ولی قرآن، در مورد زن، همه‌جا «زوج و ازواج»، به جای «زوجه و زوجات» به‌کار برده است راغب می‌گوید: از آیه‌۴۹ سوره ذاریات HYPERLINK "http://www.wikifeqh.ir/%D8%A7%D8%AD%DA%A9%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC" \l "foot16" ]، به‌دست می‌آید که همه چیز در جهان دارای زوج و قرین (ضد یا مثل یا جزء ترکیبی) هستند. HYPERLINK "http://www.wikifeqh.ir/%D8%A7%D8%AD%DA%A9%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC" \l "foot17" در کتاب‌های لغت، کم‌تر به واژه ازدواج توجّه شده است؛ HYPERLINK "http://www.wikifeqh.ir/%D8%A7%D8%AD%DA%A9%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC" \l "foot18" ولی با توجّه به‌معنای زوج، کلمه ازدواج، مفهوم اقتران و اتّحاد دو چیز را در برخواهد‌داشت. ازدواج از نقطه نظر اخلاقی، علمی و اجتماعی می تواند موثر واقع شود و تقریباً همه ی ادیان دینی با دیده ی احترام و تحسین به آن نگریسته و دارای فواید فردی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و .. می باشد. ازد واج یک پدیده ی عمومی و اجتماعی است که همزاد بشر عمر دارد. بنابر تعریف های موجود جامعه شناسی، هر جامعه ای دارای سازمانی است که تشکیل زندگی زوجین را تنظیم می کند که آن را ازدواج می نامند. البته ازدواج در همه جا الزاماً معنای یکسانی ندارد اما همه ی آن ها با هدف تشکیل خانواده و نیز تولید مثل صورت می گیرد. بنابر ارزش ها و اعتقادات اسلامی نیز ازدواج پیروی از سنت حسنه ی پیامبر و عمل به دستورات اسلامی است. این اقدام از سوی همه ی افراد بشر باید صورت پذیرفته تا جامعه ی بشری طبق روال معمول و صحیح خود ادامه ی حیات دهد زیرا در تمام جوامع و علی الخصوص جوامه شرقی، خانواده محور اصلی تمام تشکیلات اجتماعی است. بنابراین ازدواج به منظور رسیدن حداقل به اهداف یاد شده باید به موقع و در زمان خودش انجام گیرد. و در این تحقیق سعی بر بیان مشکلات ازدواج جوانان وروی آوردن آنها به دوستی های کاذب پرداخته شود. (2-5-1) جوان: جوان شخصيتي است داراي سن خاص و حالات روحي و رواني و نيازهاي مخصوص. و تعريف دوم ايشان از جوان اين است كه جوان كسي است كه به خاطر تحصيلات و سواد و آشنايي اش با انديشه هاي جديد، داراي فكر نو و سؤالات تازه است و حاضر نيست مانند جوانان نسل گذشته بدون دليل عقلي و منطقي همه چيز را بپذيرد. به عبارت ديگر، جوانان امروز چشم و گوششان بيشتر باز شده است و به همين دليل است كه رهبري، ازشاد و هدايت جوانان امروز به مراتب مشكل تر از نسل جوان كذشته است. استاد مطهري معتقد بود كه اگر براي هدايت و رهبري نسل جوان امروزي فكر اساسي نشود، آينده جامعه ايران به طور كلي از دست خواهد رفت. (3-5-1) عوامل اجتماعی, فرهنگی موثر در سن ازدواج آموزش و آگاهی عامل دیگری که در سن ازدواج موثر است, عدم آگاهی و آموزش لازم است, چه در مورد خانواده ها و چه در مورد خود جوانان. ناآگاهی والدین از ضرورت ازدواج به موقع فرزندان ازجمله عواملی است که بعضا باعث بروز پاره ای بی تفاوتیها می گردد که بیشتر در خانواده های محروم و کم سواد دیده می شود, و یا مانع تراشیهای بی موردی را موجب می شود که عملا بر مشکلات ازدواج جوانان می افزاید. اکثر جوانان در این نکته متفق القول هستند که خانواده ها به طور جدی و از طریق تعلیم و آموزش از ازدواج صحبتی به میان نمیآورند و فقط با گوشزد کردن ازدواجهای ناموفق و یا به رخ کشیدن ازدواجهای موفق در باب مسإله گهگاه سخنرانی می کنند. پدران و مادران که عموما در اینگونه موارد آموزش ندیده اند طبعا نمی توانند راهنمای فرزندانشان باشند. هیچ یک از رسانه ها, برنامه های توجیهی در رابطه با ازدواج به موقع جوانان و نارسایی های موجود به علت تإخیر در ازدواج و حتی سختگیریهای بی مورد خانواده ها و یا تشویق جوانان در مورد فوق ندارند. جوانان آموزش نمی بینند. پیش از ازدواج مسائل برای آنها شکافته نمی شود. در برنامه های درسی مطالب مناسبی برای تشریح زندگی خانوادگی گنجانده نمی شود و در سالهای دبیرستان واقعیات زندگی را به جوانان آموزش نمی دهند تا در همان سالهای جوانی آگاهیهای لازم را کسب کنند و متوجه باشند که با کدام شخصیت بهتر می توانند بیامیزند و کدام بعد منفی طرف مقابل را نمی توانند تحمل کنند تا بدین طریق بتوان از آرمانی سازی ازدواج جلوگیری کرد. اکثر جوانان اظهار می دارند که تنها مسائل مادی مورد توجه آنها نیست بلکه باید به مسائل روحی آنان نیز توجه شود. جوان چون خود را نمی شناسد و آموزشی به او داده نشده است لذا نمی داند چه می خواهد. معیارهای او معیارهایی است که از طرف جامعه یا خانواده به او القا شده است. با توجه به اینکه ضرورت ازدواج به موقع برای جوانان و خانواده ها تشریح نشده و با توجه به عواقب این امر عدم آگاهی و آموزش لازم در اینگونه موارد از جمله عوامل موثری است که در سن ازدواج جوانان اثر گذاشته و عمدتا موجب تإخیر آن می گردند. تأثیرپذیری جوانان از طرف دیگر تردیدی نیست که تجربه جوان از زندگی والدین و روابط زناشویی اقوام و اطرافیان, در نگرش او به مسإله ازدواج موثر بوده و هرگونه بدبینی, در اقدام جوان به ازدواج, تإثیر خواهد داشت.درنتیجه در سن ازدواج موثر بوده و احتمالا موجب افزایش آن می گردد. برگس وکوترل ادعا می کنند که سعادت پدر و مادر در زندگی زناشویی خود, بر سرنوشت ازدواج فرزندان آنها تإثیر می گذارد.مشاهده خانواده هایی که در حیات زناشویی موفقیت نداشته و پیوسته در مشاجرات و اختلافات بسر می برند و از سوءاتفاق تعداد آنها کم هم نیست به منزله یک تهدید جدی برای جوانان محسوب می شود. آنها مایل نیستند فراقت خاطر و آسایش خود را از دست بدهند. این دسته از جوانان ناملایمات تجرد را بر گرفتاریها و مشاجرات خانواده های متإهل ترجیح می دهند بنابراین تجارب تلخ از زندگی ناموفق والدین یا اطرافیان موجب روگردانی جوان از امر ازدواج می شود. انتخاب همسر از طرف دیگر مسإله انتخاب همسر و تضاد بین طرز فکر و اندیشه دو نسل ایجاد مشکل کرده و بر سن ازدواج اثر گذاشته است. انتخاب همسر به طریقه سنتی و توسط پدر و مادر ازجمله مشکلاتی است که جوانان در راه ازدواج خود از آن یاد می کنند. در گذشته خانواده ها فکر می کردند که جوانان برای همسرگزینی صلاحیت لازم را ندارند و بیشتر تابع احساسات اند و به همین جهت حق انتخاب همسر برای فرزندانشان را از آن خود می دانستند. اکنون عوامل مختلف ازجمله رشد فکری و معنوی جوانان به آنها استقلال فکری و قدرت تصمیمگیری داده است به نحوی که تدریجا حق همسرگزینی را که زمانی برعهده پدر و مادرشان بود خود به عهده گرفته اند. امروزه دیگر انتخاب همسر مانند گذشته به آسانی انجام نمی گیرد. مرد و زن هردو مایلند که همسری رفیق زندگی و موافق ذوق خود برگزینند که از همه نظر با او همسویی داشته باشند. امروزه جوانان به مرور در جریان مرحله اول همسریابی فعالتر می شوند. و به هنگام اتخاذ تصمیم نهایی که مستلزم ارزیابی و داوری است. کار والدین و بزرگترها آغاز می شود. اما باید گفت سیر قهقرایی قدرت پدر و مادر هرگز به معنای آن نیست که آنها دیگر برای تحمیل خواست خود بر فرزندان کوششی معمول نمی دارند.فرزندان اغلب مایلند انتخاب آنها همراه با تصویب والدینشان باشد. در مورد دختران مسإله به صورت دیگری است و به زعم آنان محدوده انتخاب برای آنها یکجانبه می باشد. با وجود آنکه در اسلام خواستگاری دختر از پسر بلامانع است ولی نه تنها فرهنگ ما این موضوع را نمی پذیرد بلکه در سراسر جهان زنان پذیرفته اند که بگویند فلانی مرا خواستگاری کرده است. یعنی زن می پذیرد که اگر وی به خواستگاری مردی برود علامت این است که حاضر به اعتراف به نقص خود شده است تا در کنار مردی آن را کامل کند درصورتی که شخصیت جلب مرد و حفظ نسل زن در برابر شخصیت تفوق طلبی مرد به معنای این است که زن را نقصی در این مسإله نبوده و می تواند یکجا موقر بماند و جلب کند و چون جلب کرد نسل داشته باشد. اما احساس تفوق طلبی نقص است و باید یکی را برای اثبات فائق بودن خواستگاری کرد.لذا دختران و خانواده های آنها اقدامی در این جهت به عمل نمی آورند و قدم پیش نمی گذارند به همین جهت دختران یکی از مشکلات ازدواج خود را نیافتن همسر ایدهآل می نامند. توجه به مسائل طبقاتی ازجمله عواملی است که در راه انتخاب همسر همواره موثر بوده و بر مشکلات موجود بر سر راه ازدواج جوانان می افزاید. موقعیت طبقه ای جوانان عامل مهمی در انتخاب همسر است زیرا هر طبقه با خلق و خوی و آداب و عادات ویژه خود دنیای خاصی را تشکیل می دهد درنتیجه سازگاری بیشتر است. از دیگر دلایل افزایش سن ازدواج، مهریه های سنگین، عدم ارائه ی آموزش های صحیح و آماده نکردن جوانان به ویژه دختران برای زندگی آینده، استقلال اقتصادی زنان، انتقال تجربه های ناموفق به جوانان و نداشتن شناخت کافی نسبت به ازدواج و اجرای نادرست قوانین حمایتی از مسائل خانواده، مشکلات خانوداگی و عدم تفاهم والدین و فرزندان بر سر انتخاب همسر آینده را می توان ذکر نمود. ۴) گرایش به وصلتهای اجتماعی ۵) ارتباط و آشنایی ۶) عوامل فرهنگ سنتی و غربی ۷) نقش سواد ج) نقش اعتقادات مذهبی خانواده ها ۱) تنظیم خانواده ۲) عوامل اقتصادی ۱) ناکامی و دامنه آسیب های آن راهکارهای جلوگیری از بالا رفتن سن ازدواج توجه هر چه بیشتر خانوادها به امر ازدواج با در نظر گرفتن اینکه این امر یکی از واجبات در دین اسلام میباشد وخداوند در قرآن به امر ازدواج تاکید فروانی نموده و در احادیث نیز بر آن تاکیدفراوان توسط امامان معصوم ما شده است. ایشان با بیان این حدیث از پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله وسلم) که در روایتی فرمودند: کسی که از دین و اخلاق خوبی برخوردار است، اگر به خواستگاری دختر شما آمد، به او همسر بدهید، زیرا اگر چنین نکنید، فتنه و فساد بزرگی در زمین ایجاد کرده اید. (وسایل الشیعه، ج ۲۰، ص ۸۶) به این موضوع تاکید دارند که خانواده ها راه ازدواج جوانان را با سنتهای غلط نگیرند و امر ازدواج راتسهیل بخشند. برای مبارزه با معضل اجتماعی افزایش سن ازدواج، راه حل های زیادی وجود دارد که کمابیش از گذشته مطرح بوده و فراروی مسئولان و متصدیان کشور قرار داشته است. به نظر می رسد دیگر زمان دادن راه حل تمام شده و باید در مسیر عملی ساختن این راه حل ها قدم برداشت. تنها راه رهایی از این مشکل آن است که ملت و دولت دست به دست هم دهند و با برنامه ریزی های کلان فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی، برای رفع این مشکل بزرگ تلاش کنند. شاید نقطه آغازین و در عین حال بسیار مهم حل مشکل این باشد که ابتدا سعی کنیم تفکر و شناخت جوانان را عوض کنیم و آنان را از مادی گرایی و سطحی نگری، به معنویت و توجه به خدا و دین باوری، سوق دهیم. مهمترین عوامل عبارتند از: الف) راهبردهای فرهنگی تغییر نگرش ها و شناخت های افراد، کمک زیادی به تغییر رفتار آنان می کند، و هر تغییری بدون داشتن زیرساخت های فکری محکم، دوامی نخواهد داشت. وظیفه مهم که از کارهای عمده در این حوزه است، بر عهده متصدیان امور فرهنگی مثل حوزه، دانشگاه، صدا و سیما، مطبوعات، هنر و مانند آن است که باید در این راستا برنامه ریزی جدی داشته باشند. کارهایی که می توان در راستای این هدف انجام داد، از قرار زیر است: ۱) ارزش دانستن تأهل ۲) درجه بندی ملاک های انتخاب همسر ۳) گسترش فرهنگ حجاب ۴) گسترش فرهنگ قناعت و ساده زیستی ۵) ازدواج در خلال تحصیل ب) راهبرهای اقتصادی همان طور که گفتیم عوامل اقتصادی از عمده ترین دلایلی است که جوانان برای تأخیر ازدواج خود مطرح می کنند. برای این که این عامل مهم را کاهش دهیم باید در دو جهت برنامه ریزی کنیم: ۱ـ هزینه ها را حتی الامکان کاهش بدهیم. ۲ـ منابع اقتصادی و تولید ثروت را برای جوانان فراهم کنیم. بنابراین راهبردهای زیر می تواند ما را در عملی ساختن دو هدف فوق یاری دهد: ۱) کاستن از هزینه های اضافی ۲) همیاری در هزینه های ازدواج ۳) پرداخت وام های قرض الحسنه برای ازدواج ۴) ایجاد شغل های پاره وقت در دوران تحصیل و مانند آن ۵) تشویق به زندگی در کنار خانواده یکی از زوجین ج) راهبردهای اجتماعی از آنجا که اجتماع و جامعه، مجموعه ای متشکل از واحدهای کوچک ترِ خانواده است، بهترین جایگاه کمک به ایجاد خانواده و فراهم ساختن ازدواج جوانان، خود جامعه است. از این رو برای حل مشکل ازدواج جوانان و جلوگیری از افزایش سن ازدواج، چاره ای جز همکاری و همیاری همه افراد و آحاد جامعه، وجود ندارد. راهبردهای اجتماعی که می توان در این زمینه ارائه دارد، از قرار زیر است: ۱) فراهم کردن شرایط ازدواج آسان ۲) گسترش مراکز مشاوره ازدواج ۳) کنترل مهاجرت روستاییان به شهرها ۴) جلوگیری از بی بند وباری و ابتذال و فساد اخلاقی بعضی دیگر راهکارهای ارائه شده عبارتند از: ایجاد اشتغال پاره وقت دوران تحصیل بخصوص برای پسران و درآمد زایی آنان برای به عهده گرفتن مخارج زندگی است ترویج الگوهای فرهنگی ازدواج در سن پایین در جامعه تا جوانان بتوانند تا پایان تحصیل با والدین خود زندگی کنند؛ قائل شدن امتیاز ویژه برای استخدام جوانان ازدواج کرده؛ ارائه ی وام های مناسب برای ازدواج جوانان؛ (6-1) حدودمطالعاتی تحقیق (1-6-1) قلمرو موضوعی تحقیق: دراین تحقیق سعی شده است: به بررسی نقش عوامل اجتماعی- اقتصادي و فرهنگی مؤثر در ازدواج جوانان شهر کرمانشاه پرداخته شود . (2-6-1) قلمرومکانی تحقیق: این تحقیق ازنظرمکانی در بین جوانان استان کرمانشاه صورت گرفته است. (3-6-1)قلمروزمانی تحقیق : این تحقیق در فاصله زمانی سال 1393 انجام گرفته است . فصل دوم:ادبیات و پیشینه پژوهش (1-2) ادبیات تحقیق: (1-1-2) فواید ازدواج شاید مهم ترین عامل در تاخیر ازدواج مسائل اقتصادی باشد. افرادی که به این دلیل از ازدواج امتناع می‌کنند معمولا داشتن شغلی با امنیت و حقوق کافی و مسکن مناسب را از شرایط لازم برای ازدواج می‌دانند. بنابراین تا زمانی که به شرایط مناسب نرسند ازدواج نمی‌کنند و وقت و انرژی شان را در راه کسب امکانات بهتر صرف می‌کنند. باید گفت برای تشکیل خانواده توانایی امرار معاش و استقلال مالی پیش شرط مهمی است. کسی که هنوز دستش در جیب خودش نیست این استقلال را ندارد و در تأمین نیازهای مادی زندگی دچار مشکل می‌شود. اما اگر در کنار این پیش شرط، به توقعات جامعه از نقش همسر در ابتدای زندگی توجه کنیم؛ در می یابیم که سطح مورد انتظار برای شروع یک زندگی بیشتر از آنکه منطقی و ضروری باشد سر و شکل یک موضوع اجتماعی را دارد. در جامعه ما ثروت یک ارزش به حساب می‌آید و افرادی که از مزایا و امکانات مادی زندگی بهره بیشتری داشته باشند از امتیازات اجتماعی بیشتری هم برخوردارند. بر همین اساس کسی که ماشین مدل بالایی داشته باشد پرستیژ اجتماعی بیشتری هم دارد و دیگران درباره این فرد طور دیگری فکر و نوع دیگری رفتار می‌کنند. به این ترتیب می‌توان گفت ازدواج در سنین بالا یکی از عوارض تسبط ارزش ها و فرهنگ مادی گرایی در جامعه است. عامل دیگری که می تواند افراد را از ازدواج منصرف کند مسئولیت اداره یک زندگی است. مدیریت زندگی مشترک آنقدر سختی دارد که افراد را از پذیرش آن بترساند و تبدیل به یک دافعه برای ازدواج شود. در این بین نقش تربیت خانوادگی و نهاد آموزش (شامل مدرسه ها و دانشگاه‌ها) بسیار تعیین کننده است. به هر میزانی که در فرآیند پرورش، به مسئولیت پذیری افراد اهمیت بیشتری داده شود، افراد بیشتر برای بر عهده گرفتن نقش های همسری در خانواده آماده‌تر می شوند. این مسئله به انتظارات اقتصادی ازشرایط ازدواج هم وابسته است و با آن نسبت مستقیمی دارد. (2-1-2) علل امتناع از ازدواج و روی آوردن به دوستی های کاذب در ایران عقیده روانشناسان در مورد علل افزایش سن ازدواج درایران: عوامل مختلف اقتصادی ، جامعه شناسی و روانشناسی را در این زمینه مطرح کرده اند. از جمله عوامل اقتصادی این است که جوانان احساس می کنند امکان تأمین هزینه های زندگی روزمره را ندارند و کسانی هم که جذب بازار کار می شوند ممکن است درامد لازم را نداشته باشند ، آنهایی هم که تحصیل می کنند امید زیادی برای یافتن شغل مناسب ندارند افرادی که به ازدواج نیاز و تمایل دارند اگر نتوانند ازدواج کنند سعی کنند که با مشغولیات ، رفت و آمدها و معاشرت های مسأله ساز خود را سرگرم کنند و به این ترتیب ممکن است تصمیم گیری برای این افراد مشکل تر شود ، چون آنها فکر می کنند که قبلاً معیارهایی برای ازدواج داشته اند . بالا رفتن سن ازدواج تبعات متفاوتی برای دختران و پسران ایجاد می کند ودر جامعه ای که ما فکر می کنیم مردها باید در ازدواج جلو بیایند و تصمیم بگیرند دخترها شانس کمتری خواهند داشت چون در سن بالا پذیرفتن هر نوع همسری برای آنها کار آسانی نخواهد بود . به خصوص که الان دختران ما بیشتر وارد جامعه می شوند و تجربه درس و دانشگاه را به دست آورده اند در نتیجه در انتخاب همسر بیشتر دچار تردید می شوند و زمان بیشتری صرف می کنند و این مسأله شانس ازدواج آنها را در آینده کاهش می دهد (3-1-2) تفاوت آسیب پذیری دختران و پسران : گروه اجتماعی سازمان ملی جوانان در گزارشی اعلام کرد میانگین سن ازدواج دختران در سال ۸۵ ، ۲۰ تا ۲۴ سال و پسران بین ۲۰ تا ۲۹ سال بوده است.به گزارش ایسنا اسحاقی، معاون مطالعات و تحقیقات سازمان ملی جوانان، به همراه جمعی از کارشناسان این دفتر به بررسی آمار و اطلاعات مرتبط با بحث ازدواج جوانان پرداختند و درحالی که انتظار ارائه جدید ترین آمار مربوط به ازدواج جوانان در ایران می رفت، باز هم آمار سال ۸۵ را مبنا قرار داده و تحلیل های خود را ارائه کردند.در این جلسه اعلام شد استان های آذربایجان شرقی، گیلان و زنجان از نظر متوسط تعداد ازدواج در هر ۱۰ هزار نفر بیشترین تعداد ازدواج را داشته اند و در سال های ۸۰ و ۸۱ به بعد تعداد استان هایی که وضعیت ازدواج در آنها بیشتر از متوسط کشور است، بیشتر شده است. همچنین در برخی از استان ها تعداد ازدواج در هر ده هزار نفر در سال ۸۴ به ۱۳۰ مورد هم رسیده است.میانگین ازدواج در برخی از استان ها نظیر یزد و همدان در طول این یازده سال کمتر از میانگین کل کشور بوده است و به عکس برخی از استان ها نظیر مازندران همواره آماری بالاتر از میانگین کل کشور داشته اند. از سوی دیگر در استان کرمانشاه آمار ازدواج و طلاق به شکل برابر دچار مساله و مشکل است، به عبارتی تعداد ازدواج ها تقریباً برابر با میانگین کشور است، اما در آمار طلاق از میانگین کل کشور پایین تر است.همچنین در استان سیستان و بلوچستان نیز به دلیل مسائلی نظیر کم ثبتی ازدواج و طلاق در بین اهل تسنن (ثبت قانونی) شاهد آمار پایین ازدواج هستیم.براساس این آمار و اطلاعات میانگین ازدواج در استان تهران نیز در دوره ۱۱ ساله ۷۵ تا کمتر از میانگین کل کشور است.از سوی دیگر توزیع نسبی جمعیت افراد هرگز ازدواج نکرده از ۱۰ سال به بالانشان می دهد که حدود ۶ درصد از جمعیت افراد ازدواج نکرده کشور در استان های خراسان، تهران، اصفهان و فارس قرار دارند. همچنین کل جمعیت هرگز ازدواج نکرده از ۱۰ سال به بالا(بر اساس سرشماری ها) ۲۳ میلیون و ۵۰۰ هزار و ۸۶۳ نفر به تفکیک مرد و زن هستند و از این تعداد ۱۳ میلیون و۱۳۰ هزار و ۹۷۰ نفر را مردان و ۱۰ میلیون و ۳۶۵ هزار و ۸۹۳ نفر را زنان ازدواج نکرده تشکیل می دهند.بر این اساس تعداد جمعیت افراد هرگز ازدواج نکرده بین سنین ۱۵ تا ۴۴ سال ۱۶ میلیون و۸۲۴ هزار و ۸۸۳ نفر است که ۹ میلیون و ۷۴۰ هزار و ۵۸۶ نفر آنها مرد و ۷ میلیون و ۱۰۲ هزار و ۲۹۷ نفر آنها نیز زن هستند. همچنین تعداد مردان ازدواج کرده بین سنین ۱۵ تا ۱۹ سال در سال ۸۵ ، ۸۴ هزار و ۱۱۱ نفر و تعداد زنان ازدواج کرده در این سنین ۷۰۲ هزار و ۷۹۶ نفر بوده است.براساس این گزارش، در حال حاضر ۳۳ میلیون و ۱۱۳ هزار و ۱۵۸ نفر در کل کشور دارای همسر هستند. (4-1-2) عوامل موثر بر افزایش سن ازدواج در اینجا سعی داریم تا جایی که امکان دارد عوامل متعددی را که به نوعی بر سن ازدواج اثر می گذارند و موجب افزایش فاصله و تزلزل در سن ازدواج جوانان می گردند برشمرده و نشان دهیم.در این رابطه باید به این نکته توجه داشت که قشر جوان, قشر بزرگی از جامعه است که با اقشار دیگر در رابطه می باشد و به عبارت دیگر چگونگی وضع آنها با چگونگی وضع دیگر افراد اجتماع رابطه مستقیم دارد و همینطور توجه به اینکه ما نمی توانیم به عامل سن در ازدواج به دید یک ضرورت مجرد و جدا از شخصیت فردی و امکانات اجتماعی و اقتصادی نگاه کنیم. طبقه بندی عوامل عوامل موثر بر سن ازدواج ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارند و تداخل بین آنها اجتناب ناپذیر است ولی با وجود این در اینجا سعی می کنیم عوامل مختلف را به ۴ دسته طبقه بندی کنیم که عبارتند از: ۱) عوامل جسمی و روانی ۲) عوامل اجتماعی, فرهنگی ۳) عوامل اجتماعی ـ اقتصادی ۴) عوامل اجتماعی ـ اقتصادی ـ فرهنگی که هرکدام از این عوامل به نحوی بر سن ازدواج اثر می گذارند و عمدتا موجب افزایش آن می گردند. (5-1-2) عوامل جسمی و روانی موثر در سن ازدواج ۱) نقص جسمی ازجمله عواملی که در سن ازدواج جوانان موثر است و موجب نوسان این متغیر می گردد ویژگیهای جسمی جوان است. در بعضی موارد وجود نقص جسمی یا معلولیتهای مختلف مانعی در راه ازدواج جوانان است که حتی گاهی منجر به تجرد قطعی می شود و یا در بعضی موارد موجب تإخیر در سن ازدواج می گردد. ۲) باروری سن مناسب برای داشتن فرزند نیز ازجمله عوامل عمده در تعیین زمان ازدواج می باشد. می دانیم که سن ازدواج از لحاظ بیولوژیک به ویژه تإثیری که بر شرایط زایمان مادر و وضع بدن نوزاد می گذارد مسإله بسیار حساس و دقیقی است. مادران معمولا از ۱۵ تا ۴۴ سالگی قدرت باروری دارند(, ولی صاحبنظران فاصله سنی مشخصی مثلا ۲۳ تا ۲۸ سالگی را بهترین سن برای باروری زن می دانند. غالبا مشاهده می شود که سنین خیلی پایین یا خیلی بالا عوارض نامطلوبی چه از نظر جسمی و روحی برای مادر و چه از نظر اجتماعی برای والدین به بار می آورد. ۳) عوامل روانی وجود مشکلات روحی و روانی بسیار باعث می شود که جوان نتواند به راحتی تصمیم به ازدواج بگیرد. تحقیقات نشان می دهد, اکثر افرادی که حتی شرایط ازدواج برایشان فراهم است بر اثر اضطراب و ترسی که ناخودآگاه در وجود آنها نهفته است از ازدواج سرباز زده و بیشتر به نکات منفی و مسإله شکست در ازدواج فکر می کنند. جوان از عدم موفقیت در ازدواج می ترسد. او نمی داند که انتخاب او صحیح بوده یا نه و با چه کسی می خواهد یک عمر زندگی کند, آیا قادر به درک یکدیگر خواهند بود؟ آیا در آینده مشکلی با همسر خود نخواهد داشت؟ آیا خانواده ها با هم سازگاری و هم سوئی خواهند داشت؟ آیا در تربیت فرزندان دچار مشکلی نخواهند شد؟ تمامی این عوامل موجب می شود که یک نوع ترس از ازدواج در بعضی افراد که شخصیت ویژه ای دارند به وجود آید که بیشتر در اثر عدم آگاهی و شناخت است. ازجمله عوامل روانی دیگر که در رابطه, با سن ازدواج می توان ذکر نمود افسردگی و تمایل به عزلت طلبی و گوشه گیری است. افراد افسرده و عزلت طلب از دیدگاه روانشناسی از تیپ درونگرا هستند و از هرگونه معاشرت و مصاحبت و تماس و ارتباط با دیگران هراس داشته و پرهیز می کنند که البته می توان با درمان مناسب این حالت را از بین برد (2-2) پیشینه ی تحقیق (1-2-2) پیشینه ی داخلی تحقیق: اسکندري چراتی(1378) در تحیقی با عنوان «بررسی عوامل مؤثر بر تأخیر سن ازدواج در ایران با تأکید بر استان گلستان( مطالعه موردي شهر گنبد کاوس)» چرایی و شناخت علت تأخیر سن ازدواج جوانان و عواملی که در تأخیر ازدواج جوانان جامعه شهرستان گنبد کاوس مورد پژوهش و دراي اهمیت میباشد، را مورد مطالعه قرار ادند. نتایج بررسی نشان می دهد که بیم متغیرهاي دامه تحصیل و بالا بودن انتظارات و سخت گیري در انتخاب همسر و نداشتن شغل مناسب و فقر خانواده و موقعیت اجتماعی خانواده و وضع ظاهري با تأخیر سن ازدواج جوانان رابطه معنی داري وجود دارد(اسکندري چراتی،1387،26-1 ( آستین فشان(1380) در تحیقی با عنوان بررسی اجمالی روند تحولات ازدواج در ایران و تأثیر عوامل اجتماعی- جمعیتی بر آن بین سال هاي 135-75 انجام اده است. بر اساس نتایج بدست آمده، میزان باسوادي و به ویژه تحصیلات عالی، یکی ازمهمترین فاکتورهاي مؤثر در تأخیر سن ازدواج است(آستینفشان، 1380) برهانی(1374)، در تحیقی با عنوان عوامل مؤثر بر سن ازدواج آن دسته از عوامل جسمى روانى، اجتماعی- فرهنگى، اجتماعى- اقتصادى و نیز اجتماعى- فرهنگى- اقتصادى که در ازدواج از نظر شرایط سنى تأثیر می گذارد را مورد بررسى قرار اد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهد که سن ازدواج معلول عوامل اجتماعی، اقتصادي، روانی و فرهنگی است. مقدس جعفري و یعقوبی چوبري(1386) در تحیقی با عنوان بررسی عوامل اجتماعی موثر در بالا رفتن سن ازدواج جوانان در ایران به این نتیجه دست یافتند بین وضعیت اشتغال، نوع شغل، میزان تحصیلات جوانان و نیز بالابودن هزینه ازدواج، مهریه، جهیزیه، افزایش سطح توقعات زوجها و خانوادهها، داشتن برادر و خواهر بزرگتر مجرد، عدم حمایت مؤسسات دولتی، تردید در تصمیم گیري و وضعیت مسکن با بالارفتن سن ازدواج جوانان رابطه معنیداري مشاهده شده است(مقدس جعفري و یعقوبی چوبري، 1386) کنعانی(1385) در مطالعهاي با عنوان «پیوند سنت و نوسازي در افزایش سن ازدواج: نمونه مورد مطالعه ترکمنها» به این نتیجه دست یافت که عامل نوسازي در افزایش سن ازدواج تأثیر فروانی داشته است که این عامل خود را در قالب سطح تحصیلات به طور عمیق نشان اده است. کاظمی پور(1383) در تحیقی با عنوان «تحول سن ازدواج زنان در ایران و عوامل جمعیتی مؤثر بر آن» براین باور است که با افزایش میانگین سنی ازدواج زنان فاصله اختلاف سنی زوجین با کاهش کلی پایگاه اقتصادي اجتماعی افراد ارتباط وجود دارد. بیشتر همراه است. بین سن ازدواج، سواد، تحصیلات، قومیت، محل سکونت در شهر و روستا و بطور کلی پایگاه اقتصادي اجتماعی افراد ارتباط وجود دارد. (2-2-2) پیشینه ی خارجی تحقیق: همیلتون و سیون(207) در مقاله اي با عنوان «طبقه، جنسیت و ازدواج، نقش عوامل اجتماعی را در افزایش تقاضا براي ازدواج بین مردان و زنان به این نتیجه رسیدند که تقاضاي ازدواج براي افراد بستگی به وضعیت اقتصادي اجتماعی افراد دارد. به این معنا که افرادي که در سطح وضعیت اقتصادي اجتماعی بالاتري قرار دارند، تقاضاي ازدواج براي آنها بیشتر است( 207) ویرا و همکاران(1987) در مقالهاي با عنوان «در جستجوي طلا: وضعیت هاي بدست آوردن و از دست ادن در ناهمگنی سن ازدواج» به این نتیجه رسیدند که برخلاف باورهاي رایج، وضعیت اقتصادي همسران به تنهایی نمیتواند نگرش آنها را به سوي درآمد شوهران نشان دهد بلکه احترام متقابل نیز عامل تعینکنده اي در این راستا است( 1987, 51-64) نیتلس و لیوینگر(1983) در مقالهاي با عنوان «انتظارات نقش جنسیتی و سطح خودخواهی در ارتباط با مشکلات ازدواج» به این نتیجه رسیدند که تفاوت هاي سنی همسران بزرگترین مشکل در زندگی آنها زناشویی بوده است ( 1983: 676-686) برتراند راسل فيلسوف معروف انگليسي رسما در كتاب خود فصلي تحت عنوان ازدواج تجربي (يا رفاقتي) باز كرده است. وي در اين كتاب آورده است ((پيشنهاد ازدواج رفاقتي را يك محافظه كار خردمند كرده است و منظور از آن ايجاد ثباتي در روابط جنسي است وي متوجه شده كه اشكال اساسي در ازدواج فقدان پول است. ضرورت پول از لحاظ اطفال احتمالي نيست بلكه از اين لحاظ است كه تامين معيشت از جانب زن برازنده نيست. و به اين ترتيب نتيجه مي‌گيرد كه جوانان بايد مبادرت به ازدواج رفاقتي كنند كه از سه لحاظ با ازدواج عادي متفاوت است: اولا منظور از ازدواج توليد نسل نخواهد بود. ثانيا مادام كه زن جوان فرزندي نياورده و حامله نشده طلاق با رضايت طرفين ميسر خواهد بود. ثالثا زن در صورت طلاق نستحق كمك خرجي براي خوراك خواهد بود. من هيچ ترديدي در موثر بودن پيشنهادات وي ندارم و اگر قانون آن را مي‌پذيرفت تاثير زيادي در بهبود اخلاق مي‌كرد ، كلود لوي ـ اشتراوس در كتاب خود ((ساختارهاي ابتدايي خويشاوندي)) در مورد ازدواج چنين مي‌نويسد: ((رابطه جنسي مرد و زن جنبه‌اي از يك نياز كلي است كه نهاد ازدواج نمونه و موردي بارز از آن به نمايش مي‌گذارد. ملاحظه كرديم كه اين نيازهاي كلي با تمتع عادي، ارزشهاي اجتماعي چون حيثيت فرد و حقوق و وظايف و زنان ارتباط مي‌يابند. كليت رابطه مبادله، كه ازدواج را پديد مي‌آورد، در واقع بين يك مرد و يك زن به اين صورت كه هر كدام چيزي از خود مايه بگذارد و چيزي را نيز كسب كند، قانون نمي‌پذيرد. اين رابطه بين دو گروه از مردان شكل مي‌گيرد و زن صرفا به شكل يكي از اقلام مورد مبادله نمود نمي‌كند. بورس كوئن در كتاب مباني جامعه شناسي خود مي‌آورد ((همسر گزيني و ازدواج با دو روش انجام مي‌گيرد. روش اول انتخاب معمولا بر اساس عشق و علاقه استوار است و روش دوم انتخاب در اختيار خانواده هاست. براي بسياري از جوامع ازدواج مبتني بر عشق يك پيش نياز طبيعي و ضروري و اجتناب ناپذير به نظر مي‌رسد، كارآيي زناشويي مبتني بر عشق و علاقه اين است كه به جوانان كمك مي‌كند كه عواطف و محبتي را كه خانواده به آنان مبذول مي‌كرد به زندگي تازه منتقل كنند. خصوصياتي را كه فرد در همسر آينده خود به طور طبيعي جستجو مي‌كند شامل جاذبه‌هايي مانند مشابهت سني، مذهبي و نژادي، پايگاههاي اقتصادي ـ اجتماعي، سطح تعليم و تربيت، كششها، زيباييها و قيافه اوست. هانري مندارس در رابطه با نظريه خود مبتني بر ازدواج مبادله‌اي چنين اعتقاد دارد ((كار اساسي ازدواج آن است كه دو طايفه يا دو خانواده را كه با هم رابطه‌اي ندارند به يكديگر مربوط كند و در اغلب جوامع تامين اين بستگي دو دودمان به عهده زنان است، زن همچون پيوندي اجتماعي است كه طايفه‌هاي متفاوت را در جامعه‌اي واحد گرد مي‌آورد و از اين لحاظ در روابط اقتصادي، حتي در موارد اضطراري نيز مبادله زنان به صورت ازدواج، تنها راه حل در راه حراست از روابط اجتماعي يا التيام بخشيدن به آفات آن به شمار مي‌رفته است. در صورتي كه در طايفه‌اي فردي كشته مي‌شود طايفه قاتل با ارائه زني خون بها مي‌داد. (3-2) چهار چوب نظری یا تئوری نظری: تأخیر در ازدواج به عنوان یک متغیر وابسته توسط صاحبنظران مختلف اقتصادي و اجتماعی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است، به نظر اقتصادانان در دوره هاي رکود و به طور کلی بحران- هاي اقتصادي و بدي محصول و نیز بحرانهاي سیاسی و طبیعی چون جنگ، انقلاب و ززله و ... ازدواج به تأخیر میافتد(سگالن، 127-8 ،1370). از دیدگاه جامعه شناسى، ازدواج یک قراراد اجتماعى و ضامن بقاى نسل انسان است و آرامش و امنیت در یک جامعه نتیجه ازدواج سالم و محیط آرام بخش خانواده است. از دید روانشناسى ازدواج یکى از بالاترین ترکیبات روانى را در بر دارد. از نظر پزشکى, بیشترین ضایعات انسانى و بیماريها، متوجه افراد مجرد است و سهم ازدواج در کاهش آن حائز اهمیت است. از نظر علماى اخلاق، ازدواج می تواند از اشاعه فساد و فحشاء و رفتارهاى ناپسندى که مىتواند پیامد مستقیم عنان گسیختگى غرایز جنسى باشد جلوگیرى کند و یکى از پایههاى حفظ سلامت جامعه است. از دیدگاه اسلام ازدواج ضمن درا بودن همه ویژگیهاى لازم در حفظ روابط خانوادگى و اجتماعى و بقا نسل و جلوگیرى از انحراف هاى مختلف, عبادت به شمار می آید و راهى است که به کمال انسان منتهى مى شود(عبداللهی، 7 ،136) (1-3-2) دیدگاه مرتن: مرتن ازدواج و عدم تعادل ساختی درجامعه نیز با تأکید برتعادل ناشی از : پذیرفتن اهداف و وسایل نهادي شده درجامعه، سعی در تبین نظام هماهنگ اجتماعی دارد. مرتن یک نظام اجتماعی را توصیف می کند که از یکپارچگی ضعیفی برخوردار است؛ نظامی که بواسطۀ تأکید بیش ازحد براهداف اجتماعیِ موفقیت و عدم تأکید لازم بر وسائل نیل به آن اهداف، دستخوش یک نوع سوء یکپارچگی می شود. در چنین وضعیتی مردم براي حصول به موفقیت به شیوه هاي نابهنجار روي می آورند. حاصل فونکسیونی این وضعیت، زوال بیشتر مقرارت اجتماعی است. این امر موجب عدم تعادل ساختی در جامعه میشود و در نتیجه مقررات اجتماعی بیش از پیش بیاهمیت میگرد. حالت افراطی این وضعیت، بطور منطقی موجب بیقانونی، عدم یکپارچگی و رهایی کامل فردیت خواهد بود(اسکیدمور،161 ،1372). (2-3-2) دیدگاه دورکیم: دورکیم با مبنا قرارادن تغیرات اجتماعی، نهایتأ به این نتیجه میرسد که تخصصیشدن و تمایزات فردي موجب ایجاد وضعیتی میشود که درحالت نابسمانی (سردرگمی افراد درتشخیص ارزشها) نیازهاي افراد تشدید میشود(مهدوي، 76 ،137). در دنیاي امروز، اجتماعی زیاد، تراکم اخلاقی و ارزش ها و هنجارهاي گوناگون در جامعه شده است(روشه، 1366،43:) افزایش جمعیت و گسترش تقسیم کار اجتماعی و بوجودآمدن مشاغل متنوع، موجب ارتباطات هر چند تنوع ارزشها و هنجارها در جوامع مختلف، از دیرباز وجود داشته، اما آنچه که ویژگی جامعه ي جدید است، وجود این تنوع دریک جامعهي واحد میباشد. به گفتهي دورکیم جامعهي قدیم که مبتنی بر «همانندي» بوده، جاي خود را به جامعهي جدید که دراي خصیصهي «تمایزپذیري اجتماعی» است، میدهد. در جامعهي جدید در مقایسه با جامعهي قدیم، افراد با یکدیگر متفاوت هستند و هر قشر و گروه دراي ارزشها، هنجارها، الگوهاي رفتار و رسوم اجتماعی خاص خود می باشد. از سوي دیگر یکی از مباحث بسیار مهم در مقولهي تغیرات اجتماعی بحث مدرنیسم است که به عنوان یک پدیدهي دراي اثرات غیرقابل انکاري بر رخسارههاي زندگی اجتماعی انسان از جمله خانواده و ازدواج میباشد. در جامعههاي در معرض مدرنیسم، همه چیز درحال تحول است. به دلیل وابستگی بخشهاي مختلف جامعه به یکدیگر، شروع تحول دریک بخش سریعأ بخشهاي دیگر را متأثر مینماید. درکشور ما نیز مدرنیسم از حدود نیم قرن پیش بخشهایی از جامعه را متحول کرده است. این تحولات موجب تحول در خانواده و ازدواج و همسرگزینی نیز شده است. کاهش تعداد ازدواجها و افزایش سن ازدواج از این گونه موارد هستند(جعفري مژدهی، 85: 1382). (3-3-2) دیدگاه گیدنز: در دیدگاه گیدنز، صنعتگرایی، سرمایهداري و تسلط ارزشهاي سرمایهمدرانه، تقویت نهادهاي نظارت اجتماعی، قدرت سازماندهی و پوایی نهادهاي عصر تجدد و جهانیشدن از جمله ویژگیهاي دوران مدرنیته شناخته میشوند. همچنین، در اندیشه این نظریهپرداز اجتماعی، علل پوایی و تحرك خارقالعاده عصر تجدد با سه عامل شناخته شدهاند؛ جدایی زمان و فضا که بسیاري از پدیدههاي محلی را به وقایعی جهانی تبدیل کرده است، ساختارهاي تکه برداري شده(نشانه هاي نمادین و نظامهاي کارشناسی)، بازتابندگی نهادین یا حساسیت فوقالعاده سازمانهاي جامعه مدرن براي پذیرش تغیراتی که براساس مشاهدات به سرعت در خانواده منعکس میشوند. اگر سایر ویژگیهاي مدرنیسم مانند خردگرایی، فردگرایی، افسونزدایی، پوچگرایی و دگرگونی را نیز در نظر بگیریم، در هر کدام از آنها نیز میتوانیم این تحولات را شرح دهیم. اما، مدرنیته و ابعاد مختلف آن، بدون واسطههاي تغیر از جمله شهرنشینی، کاهش نفوذ نظام خویشاوندي، تحرك جغرافیایی، تکنولوژي و تکنولوژي اطلاعات، اشتغال زنان، جنبش حقوق زنان و تنوعپذیري نهادهاي اجتماعی نمیتوانستند در خانواده مؤثر باشند. به بیان دیگر، تغیري که در جامعه مدرن اتفاق افتاده، باعث شده است برخی از ویژگیهاي ازدواج در جامعه سنتی، مانند نوع انتخاب همسر و دخالت در آن، ازدواجهاي فامیلی، چند زنی، قابلیت فرزندآوري، پایینبودن سن ازدواج، فاصله سنی زن و مرد، پدیده ازدواج مجدد و ... تغیر کند. (4-3-2) نظریه های تالکوت پارسونز تالکوت پارسونز صاحب یکی از بانفوذترین نظریات در مورد تحولات خانواده است که سال‌های طولانی محور اصلی نظریات جامعه‌شناختی در حوزه خانواده بوده است. پارسونز اعتقاد داشت فرایند توسعه صنعتی منجر به تغییرات خانواده از شکل گسترده به خانواده‌ی هسته‌ای شده است. این نوع خانواده، بر خلاف خانواده گسترده، تمام کارکردهای اجتماعی و اقتصادی خود را از دست داده و صرفاً به واحد سکونت و مصرف تبدیل شده است. کارکردهای اقتصادی، آموزشی، خدماتی، محافظتی و ... خانواده به دیگر نهادها و سازمان‌های اجتماعی مانند شرکت‌ها، کارخانجات، مدارس، بیمارستان‌ها و ... واگذار شده و کارکردهای مهم باقی‌مانده برای خانواده فراهم آوردن عوامل جامعه‌پذیری کودکان و شرایط کسب تعادل روانی و استحکام شخصیت برای بزرگ‌سالان است. این گروه خانگی از شبکه خویشاوندی جدا شده و ازدواج بر اساس انتخاب آزادانه صورت می‌گیرد پارسونز با تقسیم خانواده هسته‌ای به دو نوع جهت‌یاب و فرزندیاب معتقد است افراد با ازدواج از خانواده جهت‌یاب زن یا شوهر جدا می‌شوند و از لحاظ اقتصادی و پایگاه اجتماعی از آن مستقل می‌شوند و پایگاه اجتماعی خانواده از طریق شغل شوهر مشخص می‌گردد. بنابراین همبستگی خانوادگی در خانواده هسته‌ای جدید، مانند سایر نظام‌های خانوادگی، منوط به ثبات گروه‌های بزرگ خویشاوندی نبوده و تنها همبستگی فرد نسبت به خانواده فرزندیاب به وجود می‌آید. ایجاد و دوام این نوع از همبستگی از نظر پارسونز، رابطه عاشقانه بین زن و شوهر است و همسرگزینی آزاد به دور از دخالت‌های خانواده و بر اساس تمایلات احساسی، شرط ضروری برای این نوع رابطه است. بنا به نظر پارسونز، وجود عشق رمانتیک به عنوان عامل اصلی ازدواج، باعث ایجاد محیطی صمیمی و سرشار از عشق و علاقه در رابطه زن و شوهر و والدین و فرزندان خواهد شد و این محیط برای اجتماعی کردن صحیح و مناسب کودکان ضروری است و هم‌چنین در شکوفایی و تکامل استعدادها و علائق بزرگ‌سالان نیز نقش مهمی دارد.از نظر پارسونز جهت دست‌یابی به حداکثر کارکردهای خانواده هسته‌ای، وجود دو تفاوت اساسی در میان اعضای خانواده ضروری است؛ یکی وجود دو قطب مخالف رهبری و زیردستان، و دیگری تقسیم کار بر اساس جنس که با تفکیک نقش‌های ابزاری و نقش‌های ابرازی مشخص می‌شود. نقش ابزاری بیشتر شامل حالات مردانه و نقش بیانگر بیشتر شامل حالات زنانه است. به اعتقاد او این تقسیم نقش باعث حفظ وحدت خانوادگی می‌شود. نقش مردان، تعیین پایگاه اجتماعی خانواده از طریق شغل و حفظ امنیت و آسایش خانواده از طریق درآمد شغلی است؛ و نقش زن ایجاد روابط عاطفی (بیان‌گر) برای اعضای خانواده است که از مشکلات گوناگون اجتماعی رنج می‌برند. بر اساس این نظریه، هرگونه تداخل و تغییر در الگوی نقش‌ها سبب برهم خوردن تعادل زندگی می‌شود. زیرا به ویژه در حالت اشتغال زن، وی حالت بیان‌گر را از دست داده و به رقیب شوهرش تبدیل می‌شود. در نتیجه رقابت زن و شوهر با یکدیگر منجر به ناهماهنگی و نابسامانی خانواده می‌شود. به نظر پارسونز ایفای نقش‌های تخصصی مردانه و زنانه، عامل دوام و بقای خرده‌نظام خانواده در چارچوب نظام اجتماعی است. و چنین خانواده‌ای تناسب بسیاری با صنعتی شدن در مقیاس کلان دارد و در واقع جزو اقتضائات کارکردی آن به حساب می‌آید. (5-3-2) نظریه رنه کونیگ رنه کونیگ از دیگر جامعه‌شناسان خانواده، مهم‌ترین خصلت و مشخصه اصلی خانواده را رویارویی روابط و صمیمیت می‌داند و خانواده را گروهی که با احساسات شدید با یکدیگر در ارتباط هستند، تعریف می‌کند. او معتقد است در دوران کنونی کارکردهای ثانویه خانواده، شامل کارکردهای اقتصادی، آموزشی، بهداشتی، نگهداری از سالخوردگان و گذران اوقات فراغت، به سازمان‌های دولتی واگذار شده و خانواده قادر شده به کارکرد اولیه خود، رشد شخصیت اجتماعی و فرهنگی کودکان، بپردازد. کونیگ در عین حال برای واگذاری کارکردهای خانواده به جامعه و جدا شدن خانواده از روابط و مناسبات کل جامعه از اصطلاح ناهماهنگی استفاده می‌کند و معتقد است خانواده بیش از حد به جامعه وابسته شده و از آن‌جا که این کارکردها برای خانواده اساسی بوده‌اند، خانواده بدون آنان قادر به ادامه حیات نیست. وی هم‌چنین خانواده و جامعه را بیشتر در تقابل با یکدیگر می‌داند و نه در ارتباط با هم و معتقد است تضاد و نابرابری‌های موجود و اختلالات در روابط درونی خانواده، که برای آن از اصطلاح نابسامانی استفاده می‌کند، ارتباطی با جامعه ندارند. ناهماهنگی از طرفی باعث محدود شدن دایره خانواده به دایره بسته زن و شوهر می شود و از طرفی باعث آسیب‌پذیری اساسی خانواده به سبب از دست رفتن کارکردها می‌شود و به این ترتیب کارکرد اختصاصی خانواده با توجه به صمیمیت و علایق اعضا، ساختن شخصیت فرهنگی و اجتماعی کودکان است که این کارکرد واقعی خانواده، سال‌های طولانی زیر پوشش نیازهای ثانویه قرار داشت و تنها پس از پیدایش جوامع مدرن، خانواده توانسته از زیر بار کلیه کارکردهای ثانویه رها شود و به وظیفه اصلی خود برسد. (6-3-2) نظریه هلموت شلسکی هلموت شلسکی از دیگر نظریه‌پردازان در حوزه خانواده است که دیدگاه خود را در انتقاد به نظریه تأخر فرهنگی مطرح می‌کند. نظریه تأخر فرهنگی بر آن است که در روند تکامل جامعه، پیشرفت دو بعد فرهنگ مادی و غیر مادی با یک سرعت انجام نمی‌گیرد و فرهنگ غیر مادی، شامل آداب و رسوم، اعتقادات، قوانین و ایده‌ها، در مقایسه با دگرگونی‌های مربوط به فرهنگ مادی دارای تأخر است. بر این اساس نهاد خانواده از لحاظ میزان آگاهی، شکل ظاهری و نقش‌های افراد نسبت به پیشرفت‌های جامعه دارای تأخر فرهنگی است. شلسکی با تشکیک در پیشرفت جامعه بر اثر دگرگونی‌های نظام اقتصادی و سیاسی، ادعا می‌کند که اقتصاد مدرن به سوی فروپاشی پیش می‌رود و در صورت انطباق خانواده با شرایط جدید، لاجرم سرنوشت خانواده نیز در جهت زوال و فروپاشی خواهد بود. شلسکی خانواده را تنها باقی‌مانده ثبات اجتماعی می‌داند و معتقد است شرایط مادی و اقتصادی باید خود را با ویژگی‌های خانواده انطباق دهند و حتی با وجود احتمال وجود ظلم و ستم در خانواده، بقا و دوام خانواده به عنوان یک ضرورت مطرح می‌کند. شلسکی خانواده و جامعه را در تقابل با یکدیگر قلمداد می‌کند. زندگی در جامعه را دارای انضباط خشک و نظم کسالت‌آور و در مقابل خانواده را فضایی آکنده از احساسات مشترک، آرامش محیط انسانی و محبت می‌داند و به همین علت معتقد است خانواده باید به تنهایی مورد بررسی قرار گیرد. شلسکی هم‌چنین نظام خانواده را دارای سلطه طبیعی می‌داند و آن را در برابر سلطه انتزاعی جامعه قرار می‌دهد. از نظر شلسکی وجود سلطه طبیعی مرد در خانواده ضروری و ضامن حفظ کارکردهای سنتی خانواده است و رشد و توسعه این سلطه طبیعی از عوامل موجودیت خانواده است. او نابرابری میان زن و مرد و عدم اشتغال به کار زنان را از عوامل ثبات خانواده ارزیابی می‌کند و بر این نظر است که کار کردن زن در بیرون از خانه، امنیت و موجودیت خانواده که به وجود آورنده زیربنای معنوی رفتار است، با خطر مواجه می‌سازد و سبب نابه‌سامانی در روابط اجتماعی درون خانواده می‌گردد و روند تربیت فرزندان در محیطی سرشار از اعتماد و مراقبت، که آن را کارکرد ویژه و منحصر به فرد خانواده می‌داند، مختل می‌کند. «نظریه سیستم‌ها» جامعه را به عنوان اجزای به هم پیوسته می‌بیند. این نظریه لازم می‌داند که رابطه بین اجزا را همانند رابطه بین یک سیستم و یا سیستم‌های دیگر اجتماعی بررسی کند. همچنین بین کانون مصرف در سیستم اجتماعی و مراحلی که به وسیله جامعه مصرف زده به کار برده می شود و محصولی که از آن تولید می شود، رابطه ایجاد کند. جامعه‌شناسانی چون جی هی لی و مینو چین ضمن تأکید بر ارتباطات، «سیستم» خانواده را مبین رفتار اعضای آن معرفی می‌کردند. جی هی لی به ساختار سلسله مراتبی خانواده تأکید می‌کند. به عقیده او تمام موجودات در یک سلسله مراتب قرار دارند؛ به شکلی که موجود نسبت به سطوح پایین‌تر خود سلطه دارد. خانواده نیز از نظم سلسله مراتبی برخوردار است. پدر قدرتمندتر از بقیه است. بعد از او همسرش و سپس کودکان به ترتیب سن جای دارند. هرگاه در این سلسله‌مراتب خدشه و اختلالی ایجاد شود خانواده دچار مشکل می‌شود. در این ساختار سلسله مراتبی خانواده، ارزش سیستمی مرد به خودمختاری، واقع‌بینی و استغنای طبع اوست. این درحالی است که ارزش سیستمی زن به احساسات و قدرت بیان اوست. از آنجا که ارزش سیستمی مرد در جوامع سرمایه داری بالاتر از زنان ارزیابی شده است، مردان در تمام روز سرکار می‌روند و زنان مشغول تربیت فرزندان می‌شوند. الگوی سیستمی خانواده نشان می‌دهد که هر شخص چگونه در زندگی نقشی را در مجموعه نظام بازی می‌کند. این نگرش، خانواده را به عنوان یک نظام می‌پذیرد و هریک از اعضای آن را به عنوان نشانه‌ای از خانواده در نظر می‌گیرد. در این صورت، اگر فردی از خانواده دارای رفتار نابه‌هنجار باشد، این امر نشان‌گر ناموفق بودن نظام خانواده به حساب می‌آید. زیر نظام‌ها بخش‌های یک نظام محلی هستند که وظیفه اجرایی کارکردهای خاص یا فرایندهای خاص در درون سیستم را با هدف حفظ سیستم به عنوان یک کل دارند. هر خانواده دارای تعدادی از زیر نظام‌های همزیستی است که توسط نسل، جنس، علاقه و یا نقش و کارکرد در درون خانواده شکل گرفته است. با دوام ترین آن‌ها زیر نظام‌های زوجی، والد-فرزند، خواهر-برادر است. مینوچین معتقد است که داشتن نگرش سیستمی خانواده در قالب یک نظام اجتماعی، موجب نظم و ثبات در ساختار سلسله‌مراتبی خانواده می‌شود. (7-3-2) نظریه ماکس هورکهایمر ماکس هورکهایمر از پایه‌گذاران مکتب فرانکفورت، واقعیات زندگی خانوادگی را با دیگاهی انتقادی مورد بررسی قرار داده است. او در مقاله‌ی مشهور خود، «خانواده و اقتدار در دوران معاصر»، به طور خاص به روش‌های اقتداری پدر در خانواده توجه کرده و با توجه به پیشینه تاریخی اقتدار، وجود آن را در خانواده امروزی مضر تشخیص داده است. از نظر او در میان تمام نهادهای اجتماعی که فرد را برای قبول اقتدار، یا دیکتاتوری در سطح جامعه آماده می‌سازد، خانواده در مقام اول قرار دارد. خانواده به عنوان یکی از مهم‌ترین قدرت‌های تربیتی از شخصیت انسان‌ها مراقبت می‌کند و این عمل را همان‌گونه انجام می‌دهد که زندگی اجتماعی آن را می‌خواهد. در دوران معاصر با وجود کم‌اهمیت شدن خانواده به عنوان یک واحد اساسی اقتصادی، هنوز بر روی خانواده به صورت نهادی سنتی و با شیوه‌های سنتی تاکید می‌شود. در نتیجه هم‌چنان اقتدار پدر که در دوران قبل دارای عینیت ضروری بود، تبلیغ می‌شود. اما با توجه به غیر واقعی بودن اقتدار پدر، به دلیل تحت اقتدار دیگری بودن پدر در روابط کاری جدید، کودکان در سنین نوجوانی به عدم اقتدار واقعی پدر پی می‌برند. در این شرایط نوجوان از لحاظ شخصیتی دارای تصویری از قدرت خودکامه می‌شود، اما از آن‌جا که پدر نمایش‌گر این تصویر نیست و جوان در انتظار یک پدر قوی و قدرتمند ـ یک ابرپدر ـ است، به راحتی تابع جهان‌بینی‌هایی چون فاشیسم می‌شود. به عقیده هورکهایمر وجود اقتدار در خانواده تنها باعث می‌شود که کودک اطاعت و سر فرو آوردن در برابر فرد قدرتمند و خصومت نسبت به ضعفا، افراد تحت ستم و گروه‌های خاصی را فرا گیرد. (8-3-2) نظریه الیزابت بات از دیگر نظریه‌پردازان حوزه خانواده است که به تقسیم نقش زن و شوهر در روابط زناشویی و زندگی خانوادگی در قالب نظریه «شبکه خانواده» توجه می‌کند. بات نظریه خود را در کتاب «خانواده و شبکه‌ی اجتماعی»، با ترکیب دو مفهوم اساسی، جدایی نقش‌های خانوادگی و اتصال شبکه اجتماعی خانواده، تبیین می‌کند. منظور بات از اتصال شبکه، اندازه آشنایی و دیدار میان اشخاصی است که اعضای خانواده با آن‌ها به صورت مستقل آشنا هستند. شبکه متراکم یا متصل برای توصیف شبکه‌ای به کار می‌رود که در آن میان واحدهای تشکیل‌دهنده، روابط بسیاری وجود دارد و عبارت شبکه پراکنده برای توضیح شبکه‌ای که روابط کمی میان واحدهای تشکیل‌دهنده وجود دارد استفاده می‌شود. بات بر اساس بررسی‌های خود به این نتیجه رسید که خانواده‌هایی که میزان بالایی از جدایی و تفکیک روابط نقشی زن و شوهر را داشتند، به یک شبکه متراکم روابط متصل بودند و بسیاری از دوستان، همسایگان و خویشاوندان یکدیگر را می شناختند و در مقابل در خانواده‌هایی که روابط نقشی نسبتاً مشترکی میان زن و شوهر وجود داشت، شبکه روابط پراکنده‌ای داشتند و تعداد کمی از خویشاوندان، همسایگان و دوستان آن‌ها یکدیگر را می‌شناختند. بر اساس این بررسی‌ها، فرضیه اصلی بات این بود که میزان جدایی نقش‌های خانوادگی با میزان اتصال کل شبکه خانواده ارتباط مستقیم دارد و شبکه‌های متراکم به میزان بیشتری جدایی نقش‌های زن و شوهر را دارند. در نتیجه خانواده‌هایی که شبکه متراکم دارند، تقسیم نقش در آن‌ها تفکیکی و جنسیتی و خانواده‌هایی که شبکه پراکنده دارند، تقسیم نقش در آن‌ها اشتراکی است.     وی معتقد بود که «تقسیم سنتی» نقش الزاماً در همه جا و در میان تمام خانواده‌ها وجود ندارد. او روابط این گروه از خانواده‌ها را «مناسبات تفکیکی نقش‌های زناشویی» می‌نامد و روابط گروه دیگری از خانواده‌ها که شامل روابط و فعالیت‌هایی است که زن و شوهر با یکدیگر به صورت مشترک انجام می‌دهند «مناسبات مربوط به نقش‌های مشترک» می‌نامد. «مناسبات تفکیکی نقش‌های زناشویی» روابطی هستند که در آن زن و شوهر قائل به تفاوت واضحی در وظایف خود هستند و آن‌ها را جدا و میان خود تقسیم کرده و علایق و فعالیت‌های جداگانه دارند. او سپس این فرض را مطرح می‌کند که درجه جدایی نقش‌های زن و شوهر مستقیماً با تبعیت از اندازه متصل بودن شبکه اجتماعی خانواده تفاوت می‌کند. در صورتی که زن و شوهر هریک به شبکه متراکم تعلق داشته باشند و پس از ازدواج نیز این شبکه‌ها حفظ گردند، رابطه خانوادگی ناشی از ازدواج آن دو به این شبکه روابط اضافه می‌شود. زیرا هریک از زوج‌ها دوستان و آشنایانی دارند که می‌توانند در خارج از خانواده به آن‌ها کمک کنند. اما اگر شبکه اجتماعی پراکنده باشد، افراد در شبکه یکدیگر را نمی‌شناسند. بنابراین، وفاق اجتماعی و هم‌یاری اعضا به احتمال تنوع و گوناگونی در هنجارهای درون شبکه کمتر خواهد شد. به این ترتیب، زن و شوهری که از کمک و حمایت محیط دوستان خارج از منزل بهره‌مند نمی‌شوند، مجبورند به کمک‌های متقابل به یکدیگر و حتی به قبول نقش‌های سنتی یکدیگر گردن نهند. بات با توجه به روابط اجتماعی خانواده، مشخص کرد که روابط کلیه خانواده‌ها با جامعه، مانند یک «شبکه» است؛ یعنی هر خانواده با تعدادی از افراد در سطح جامعه در تماس است و این نوع تماس شبکه‌ای دو گونه است: «متصل» و «پراکنده». در صورتی که در یک خانواده پس از ازدواج، بین دوستان و آشنایان زن و شوهر معاشرت صورت گیرد، در این حالت شبکه روابط متصل است. اما اگر این معاشرت صورت نگیرد، شبکه روابط پراکنده می‌شود. به این صورت که اگر شبکه روابط اجتماعی پراکنده باشد، تقسیم نقش‌های مدرن و زندگی آن‌ها از نوع مشارکتی خواهد بود. (4-2) فرضیات تحقیق: به نظر می رسد بین عوامل اجتماعی و گرایش جوانان به ازدواج ارتباط وجود دارد. به نظر می رسد بین عوامل اقتصادی و گرایش جوانان به ازدواج ارتباط وجود دارد. به نظر می رسد بین عوامل فرهنگی و گرایش جوانان به ازدواج ارتباط وجود دارد. به نظر می رسد بین سطح انتظارات و خواسته های جوانان و ازدواج ارتباط وجود دارد. به نظر می رسد بین میزان لذت از مجردی و ازدواج جوانان ارتباط وجود دارد. فصل سوم:روش پژوهشفصل سوم (1-3) مقدمه فصل حاضر به مبانی روش شناختی پژوهش اختصاص یافته است.دراین فصل روش تحقیق و ابزار و وسایل گردآوری وتحلیل داده ها،جامعه آماری،روش نمونه گیری،حجم نمونه، سنجش اعتبار و پایایی و شیوه اجرا مراحل پژوهش مورد توجه واقع می شود. (2-3) روش تحقیق روش تحقیق عبارت است از مجموعه طرقی که انسان را برای کشف مجهولات و حل مشکلات هدایت می کند و به عبارت دیگر مجموعه قواعدی که هنگام بررسی و پژوهش واقعیات باید به کار روند)باقر ساروخانی ،روشهای تحقیق در علوم رفتاری1378.ص24) در اين تحقيق از روش توصيفي استفاده شده است واژه تحقیق از زبان عربی گرفته شده است .در لغت به معنای درست کردن،رسیدن،پژوهش،رسیدگی،مطالعه،حقیقت وواقعیت است.تحقیق از نظر روش شناسی عبارت است از کاربرد روش های علمی در حل یک مسئله یا پاسخ گویی به یک سؤال .هنگامی که توده ای از اطلاعات مقداری برای تفسیر گردآوری می شود،ابتدا سازمان بندی و خلاصه کردن آنها به طریقی که به صورت معنی داری قابل فهم و ارتباط باشند ضروری است.روشهای آماری به همین منظور به کار برده می شوند،غالبا مفیدترین ودر عین حال اولین قدم در سازمان دادن به داده ها مرتب کردن آنها براساس یک ملاک منطقی است به عبارت دیگر به آن دسته از روش های آماری که به پژوهشگر درطبقه بندی،خلاصه کردن،توصیف تفسیر و برقراری ارتباط از طریق اطلاعات جمع آوری شده کمک می کند آمار توصیفی گفته می شود. (4-3) جامعه آماری: جامعه آماری مجموعه اعضای حقیقی یا فرضی است که نتایج پژوهشی به آن انتقال داده می شود. برای درک و روشن شدن هدف های پژوهش باید ابتدا جامعه ای که قصد داریم نمونه مورد مطالعه را ازآن انتخاب کنیم،تعریف نمائیم دراین بررسی جامعه‌ی آماری شامل جوانان استان کرمانشاه می باشد. (5-3) نمونه آماری: نمونه عبارت است ازدرصدی از کل جامعه ودراین پژوهش نمونه آماری60 نفر از جوانان استان کرمانشاه می باشد که بنابر جدول لیکرت و کوکرال نوشته شده . واحد تحلیل فرد است (6-3) شیوه‌ی نمونه‌گیری شیوه ی نمونه گیری از نوع احتمالی و به صورت طبقه‌بندی خوشه‌ای انجام شد. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران است که به شرح زیر می باشد: حجم جمعيت=N ، دقت احتمالی d ، واریانس نمونه s=، ضریب اطمینان t2= اعتبااعتبار محتوایی: که در این قسمت معرفها در دو قسمت (اعتبار صوری و اعتبار نمونه‌گیری مورد ارزیابی قرار گرفتند. اعتبار صوری: ویژگی‌های معرف‌ها یا شاخص‌ها توسط اساتید مورد ارزیابی قرار گرفت و تصحیح و تکمیل شد. ‌اعتبار نمونه‌گیری:‌ با مطالعه چهارچوب تحقیق شیوه‌ی نمونه‌گیری به مقتضای شرایط انتخاب شد و از آن‌جا که این نمونه‌گیری احتمالی است دارای سطح تعمیم‌دهی بالاتری نسبت به نمونه‌گیری غیراحتمالی است. ب) اعتبار سازه سعی شد در چهارچوب تحقیق در ساختن مدل علی تحلیل که به شیوه‌ی قیاسی بود و اهداف، فرضیه‌ها، چهارچوب نظری و در کل استخراج فرضیات، هماهنگی و همنوایی و پیوستگی معانی رعایت شد. (7-3)سنجش پایایی (1-7-3)محاسبه‌ی پایایی1 برای محاسبه‌ی پایایی یا قابلیت اعتماد از فرمول آلفای کروبناخ استفاده شد که ضریب آلفا در زیرمجموعه‌های متفاوت سوال‌های پرسشنامه‌ متفاوت به دست آمده تأثیر 8 متغیر مستقل بر متغیر وابسته (8-3) ابزارهای جمع آوری اطلاعات ابزارجمع آوری اطلاعات،پرسشنامه محقق ساخته است که در رابطه با متغییرهای مورد مطالعه وهمچنین با توجه به اهداف پژوهش طراحی خواهد شد. همچنین پرسشنامه شامل سوالات شش گزینه ای وپنج گزینه ای بصورت باز و بسته و پاسخ کوتاه بر اساس چارچوب نظری و پیشینه تحقیق خواهد بود که در بر گیرنده تعاریف و مفاهیم متغییرهای به کار رفته در فرضیه و عوامل زمینه ای نظیرعلل و عوامل ناهنجاریهای در نوجوانان وجوانان که افراد نمونه به آن پاسخ خواهند داد. (9-3)شیوه ی اجرا و مراحل پژوهش ابزار مناسب برای جمع آوری اطلاعات این پژوهش،پرسشنامه است. بعداز مشخص کردن نمونه به روشی که ذکر شده است به تعداد آزمودنی ها برگه سئوال و پاسخ نامه آماده می نماییم و با هماهنگی بعمل آمده در موعد مقرر به ادارات محل کارآزمودنی ها مراجعه می کنیم پس از توزیع سئوال ها و پاسخ نامه ها توضیح لازم و کافی درباره آزمون و نحوه پاسخ دادن آزمودنی ها به سئوالات داده می شود در ضمن به آزمودنی ها گفته می شود صادقانه و بدون سوگیری فرهنگی به سئوالات ازمون جواب دهند.وقت لازم برای پاسخگویی به هر یک از پرسشنامه ها حدود 30 دقیقه است بعد از این مدت سئوالات و پاسخ نامه ها را جمع آوری می نمائیم. (10-3)روش تجزیه و تحلیل داده ها تجزیه و تحلیل داده های پژوهش حاضر در دو سطح آمار توصیفی و آمار استنباطی و با استفاده از نرم افزار sps صورت گرفته است.در سطح توصیفی از مشخصه های آماری نظیر فراوانی،درصد،میانه،میانگین وانحراف معیار استفاده گردیده است.در سطح استنباطی از شخص هایی مانند ضزیب همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس یک طرفه استفاده شده است که به توضیح مختصر هر یک می پردازیم. (11-3) ضریب همبستگی پیرسون همبستگی پیرسون یک شاخص آماری است که حالات و درجات مختلف همبستگی و ارتیاط میان دو متغیررا اندازه گیری می کند.محاسبه ضریب همبستگی ارزیابی دو درجه مکمل همدیگرند وبه صورت توصیفی و استنباطی صورت می پذیرد.درتفسیر ضریب همبستگی بحث در بودن یا نبودن همبستگی متغییرهاست وهنگامیکه تغییرات دو متغیر بطورکلی در جهت هم باشند مثبت و در صورتی که تغییرات دو متغییر در جهت هم نباشند همبستگی منفی خواهد بود. فصل چهارم:تجزیه و تحلیل داده های پژوهش (1-4) بخش اول : آمار توصيفي در اين قسمت به جداول و نمودارهاي آمار توصيفي مي پردازيم: 1-1-4 سن جدول 1-1-4 مربوط به توزيع فراواني متعير « سن » مي باشد كه ميانگين سن پاسخگويان برابر 28 سال مي باشد. نمودار 1-1-4 مربوط به متغير سن مي باشد . 2-1-4 جنسيت جدول 2-1-4 مربوط به توزيع فراواني متعير « جنسيت » مي باشد كه در آن 3/58 درصد زن و 7/41 درصد هم مرد مي باشند . جدول 2-1-4 جنسيتفراوانيدرصددرصد فراوانيفراواني تجمعيValidزن3558.358.358.3مرد2541.741.7100.0كل60100.0100.0 نمودار 2-1-4 مربوط به متغير جنسيت مي باشد . 3-1-4 محل تولد جدول 3-1-4 مربوط به توزيع فراواني متعير « محل تولد » مي باشد كه در آن 7/86 درصد در شهر و 3/13 درصد هم در روستا متولد شده اند. جدول 3-1-4 محل تولدفراوانيدرصددرصد فراوانيفراواني تجمعيValidشهر5286.786.786.7روستا813.313.3100.0كل60100.0100.0 نمودار 3-1-4 مربوط به متغير محل تولد مي باشد . 4-1-4 مهم بودن شغل، درآمد و .. براي ازدواج جوانان جدول 4-1-4 مربوط به توزيع فراواني متعير « مهم بودن شغل، درآمد و .. براي ازدواج جوانان » مي باشد كه در آن 5 درصد اصلاً ، 3/23 درصد خيلي كم ، 7/11 درصد كم ، 7/11 درصد تاحدودي ،‌ 20 درصد زياد و 3/28 درصد هم خيلي زياد با ميانگين 03/4 نزديك به تاحدودي (كد 4 ) مي باشد . جدول 4-1-4 مهم بودن شغل، درآمد و .. براي ازدواج جوانانفراوانيدرصددرصد فراوانيفراواني تجمعيValidاصلاً35.05.05.0خيلي كم1423.323.328.3كم711.711.740.0تاحدودي711.711.751.7زياد1220.020.071.7خيلي زياد1728.328.3100.0كل60100.0100.0 نمودار 4-1-4 مربوط به متغير مهم بودن شغل، درآمد و .. براي ازدواج جوانان مي باشد . 5-1-4 داشتن توان مالي معيار ازدواج جدول 5-1-4 مربوط به توزيع فراواني متعير « داشتن توان مالي معيار ازدواج » مي باشد كه در آن 5 درصد اصلاً ، 7/11 درصد خيلي كم ، 3/8 درصد كم ، 3/13 درصد تاحدودي ،‌ 35 درصد زياد و 7/26 درصد هم خيلي زياد با ميانگين 41/4 نزديك به تاحدودي (كد 4 ) مي باشد . جدول 5-1-4 داشتن توان مالي معيار ازدواجفراوانيدرصددرصد فراوانيفراواني تجمعيValidاصلاً35.05.05.0خيلي كم711.711.716.7كم58.38.325.0تاحدودي813.313.338.3زياد2135.035.073.3خيلي زياد1626.726.7100.0كل60100.0100.0 نمودار 5-1-4 مربوط به متغير داشتن توان مالي معيار ازدواج مي باشد . 6-1-4 مسائل جنسي در ازدواج جدول 6-1-4 مربوط به توزيع فراواني متعير « مسائل جنسي در ازدواج » مي باشد كه در آن 15 درصد اصلاً ، 20 درصد خيلي كم ، 3/18 درصد كم ، 15 درصد تاحدودي ،‌ 3/18 درصد زياد و 3/13 درصد هم خيلي زياد با ميانگين 41/3 نزديك به كم (كد 3 ) مي باشد . جدول 6-1-4 مسائل جنسي در ازدواجفراوانيدرصددرصد فراوانيفراواني تجمعيValidاصلاً915.015.015.0خيلي كم1220.020.035.0كم1118.318.353.3تاحدودي915.015.068.3زياد1118.318.386.7خيلي زياد813.313.3100.0كل60100.0100.0 نمودار 6-1-4 مربوط به متغير مسائل جنسي در ازدواج مي باشد . 7-1-4 مشورت با خانواده جدول 7-1-4 مربوط به توزيع فراواني متعير « مشورت با خانواده » مي باشد كه در آن 3/3 درصد اصلاً ، 3/18 درصد خيلي كم ، 3/13 درصد كم ، 7/16 درصد تاحدودي ،‌ 7/31 درصد زياد و 7/16 درصد هم خيلي زياد با ميانگين 05/4 نزديك به تاحدودي (كد 4 ) مي باشد . جدول 7-1-4 مشورت با خانوادهفراوانيدرصددرصد فراوانيفراواني تجمعيValidاصلاً23.33.33.3خيلي كم1118.318.321.7كم813.313.335.0تاحدودي1016.716.751.7زياد1931.731.783.3خيلي زياد1016.716.7100.0كل60100.0100.0 نمودار 7-1-4 مربوط به متغير مشورت با خانواده مي باشد . 8-1-4 احترام به نظر والدين جدول 8-1-4 مربوط به توزيع فراواني متعير « احترام به نظر والدين » مي باشد كه در آن 3/8 درصد اصلاً ، 3/18 درصد خيلي كم ، 15 درصد كم ، 3/13 درصد تاحدودي ،‌ 25 درصد زياد و 20 درصد هم خيلي زياد با ميانگين 88/3 نزديك به تاحدودي (كد 4 ) مي باشد . جدول 8-1-4 احترام به نظر والدينفراوانيدرصددرصد فراوانيفراواني تجمعيValidاصلاً58.38.38.3خيلي كم1118.318.326.7كم915.015.041.7تاحدودي813.313.355.0زياد1525.025.080.0خيلي زياد1220.020.0100.0كل60100.0100.0 نمودار 8-1-4 مربوط به متغير احترام به نظر والدين مي باشد . 9-1-4 قبول نظر والدين در ازدواج جدول 9-1-4 مربوط به توزيع فراواني متعير « قبول نظر والدين در ازدواج » مي باشد كه در آن 10 درصد اصلاً ، 20 درصد خيلي كم ، 7/11 درصد كم ، 20 درصد تاحدودي ،‌ 3/28 درصد زياد و 10 درصد هم خيلي زياد با ميانگين 66/3 نزديك به تاحدودي (كد 4 ) مي باشد . جدول 9-1-4 قبول نظر والدين در ازدواجفراوانيدرصددرصد فراوانيفراواني تجمعيValidاصلاً610.010.010.0خيلي كم1220.020.030.0كم711.711.741.7تاحدودي1220.020.061.7زياد1728.328.390.0خيلي زياد610.010.0100.0كل60100.0100.0 نمودار 9-1-4 مربوط به متغير قبول نظر والدين در ازدواج مي باشد . 10-1-4 ازدواج ديرهنگام به خاطر كمك نكردن دولت جدول 10-1-4 مربوط به توزيع فراواني متعير « ازدواج ديرهنگام به خاطر كمك نكردن دولت » مي باشد كه در آن 15 درصد اصلاً ، 7/31 درصد خيلي كم ، 3/13 درصد كم ، 3/13 درصد تاحدودي ،‌ 20 درصد زياد و 7/6 درصد هم خيلي زياد با ميانگين 11/3 نزديك به كم (كد 3 ) مي باشد . جدول 10-1-4 ازدواج ديرهنگام به خاطر كمك نكردن دولتفراوانيدرصددرصد فراوانيفراواني تجمعيValidاصلاً915.015.015.0خيلي كم1931.731.746.7كم813.313.360.0تاحدودي813.313.373.3زياد1220.020.093.3خيلي زياد46.76.7100.0كل60100.0100.0 نمودار 10-1-4 مربوط به متغير ازدواج ديرهنگام به خاطر كمك نكردن دولت مي باشد . 11-1-4 اعتماد به خانواده در انتخاب همسر جدول 11-1-4 مربوط به توزيع فراواني متعير « اعتماد به خانواده در انتخاب همسر » مي باشد كه در آن 3/3 درصد اصلاً ، 7/26 درصد خيلي كم ، 7/16 درصد كم ، 3/18 درصد تاحدودي ،‌ 3/23 درصد زياد و 7/11 درصد هم خيلي زياد با ميانگين 66/3 نزديك به تاحدودي (كد 4 ) مي باشد . جدول 11-1-4 اعتماد به خانواده در انتخاب همسرفراوانيدرصددرصد فراوانيفراواني تجمعيValidاصلاً23.33.33.3خيلي كم1626.726.730.0كم1016.716.746.7تاحدودي1118.318.365.0زياد1423.323.388.3خيلي زياد711.711.7100.0كل60100.0100.0 نمودار 11-1-4 مربوط به متغير اعتماد به خانواده در انتخاب همسر مي باشد . 12-1-4 غيرقابل تحمل بودن مجردي جدول 12-1-4 مربوط به توزيع فراواني متعير « غيرقابل تحمل بودن مجردي » مي باشد كه در آن 7/11 درصد اصلاً ، 7/36 درصد خيلي كم ، 7/16 درصد كم ، 15 درصد تاحدودي ،‌ 15 درصد زياد و 5 درصد هم خيلي زياد با ميانگين 05/3 نزديك به كم (كد 3 ) مي باشد . جدول 12-1-4 غيرقابل تحمل بودن مجرديفراوانيدرصددرصد فراوانيفراواني تجمعيValidاصلاً711.711.711.7خيلي كم2236.736.748.3كم1016.716.765.0تاحدودي915.015.080.0زياد915.015.095.0خيلي زياد35.05.0100.0كل60100.0100.0 نمودار 12-1-4 مربوط به متغير غيرقابل تحمل بودن مجردي مي باشد . 13-1-4 توجه والدين به شما جدول 13-1-4 مربوط به توزيع فراواني متعير « توجه والدين به شما » مي باشد كه در آن 7/6 درصد اصلاً ، 25 درصد خيلي كم ، 7/16 درصد كم ، 3/18 درصد تاحدودي ،‌ 7/26 درصد زياد و 7/6 درصد هم خيلي زياد با ميانگين 53/3 نزديك به تاحدودي (كد 4 ) مي باشد . جدول 13-1-4 توجه والدين به شمافراوانيدرصددرصد فراوانيفراواني تجمعيValidاصلاً46.76.76.7خيلي كم1525.025.031.7كم1016.716.748.3تاحدودي1118.318.366.7زياد1626.726.793.3خيلي زياد46.76.7100.0كل60100.0100.0 نمودار 13-1-4 مربوط به متغير توجه والدين به شما مي باشد . 14-1-4 زندگي والدين با هم جدول 14-1-4 مربوط به توزيع فراواني متعير « زندگي والدين با هم » مي باشد كه در آن 7/91 درصد آنها با هم زندگي مي كنند و 3/8 درصد هم زندگي نمي كنند. جدول 14-1-4 زندگي والدين با همفراوانيدرصددرصد فراوانيفراواني تجمعيValidبله5591.791.791.7خير58.38.3100.0كل60100.0100.0 نمودار 14-1-4 مربوط به متغير زندگي والدين با هم مي باشد . 15-1-4 مدت جدايي والدين جدول 15-1-4 مربوط به توزيع فراواني متعير « مدت جدايي والدين » مي باشد كه در آن 7/1 درصد سه سال، 5 درصد 5 سال و 7/1 درصد هم 8 سال مي باشد . جدول 15-1-4 مدت جدايي والدينفراوانيدرصددرصد فراوانيفراواني تجمعيValid3.0011.720.020.05.0035.060.080.08.0011.720.0100.0كل58.3100.0MissingSystem5591.7كل60100.0 نمودار 15-1-4 مربوط به متغير مدت جدايي والدين مي باشد . 16-1-4 ازدواج مجدد والدين جدول 16-1-4 مربوط به توزيع فراواني متعير « ازدواج مجدد والدين » مي باشد كه در آن 7/1 درصد ازدواج مجدد داشته اند و 7/6 درصد هم نداشته اند. جدول 16-1-4 ازدواج مجدد والدينفراوانيدرصددرصد فراوانيفراواني تجمعيValidبله11.720.020.0خير46.780.0100.0كل58.3100.0MissingSystem5591.7كل60100.0 نمودار 16-1-4 مربوط به متغير ازدواج مجدد والدين مي باشد . 17-1-4 قبول داشتن خود جدول 17-1-4 مربوط به توزيع فراواني متعير « قبول داشتن خود » مي باشد كه در آن 3/8 درصد اصلاً ، 20 درصد خيلي كم ، 3/13 درصد كم ، 7/11 درصد تاحدودي ،‌ 7/21 درصد زياد و 25 درصد هم خيلي زياد با ميانگين 93/3 نزديك به تاحدودي (كد 4 ) مي باشد . جدول 17-1-4 قبول داشتن خودفراوانيدرصددرصد فراوانيفراواني تجمعيValidاصلاً58.38.38.3خيلي كم1220.020.028.3كم813.313.341.7تاحدودي711.711.753.3زياد1321.721.775.0خيلي زياد1525.025.0100.0كل60100.0100.0 نمودار 17-1-4 مربوط به متغير قبول داشتن خود مي باشد . 18-1-4 احترام به خود جدول 18-1-4 مربوط به توزيع فراواني متعير « احترام به خود » مي باشد كه در آن 3/8 درصد اصلاً ، 3/23 درصد خيلي كم ، 7/13 درصد كم ، 7/11 درصد تاحدودي ،‌ 3/23 درصد زياد و 7/16 درصد هم خيلي زياد با ميانگين 68/3 نزديك به تاحدودي (كد 4 ) مي باشد . جدول 18-1-4 احترام به خودفراوانيدرصددرصد فراوانيفراواني تجمعيValidاصلاً58.38.38.3خيلي كم1423.323.331.7كم1016.716.748.3تاحدودي711.711.760.0زياد1423.323.383.3خيلي زياد1016.716.7100.0كل60100.0100.0 نمودار 18-1-4 مربوط به متغير احترام به خود مي باشد . 19-1-4 موفق بودن جدول 19-1-4 مربوط به توزيع فراواني متعير « موفق بودن » مي باشد كه در آن 7/11 درصد اصلاً ، 7/21 درصد خيلي كم ، 7/21 درصد كم ، 7/11 درصد تاحدودي ،‌ 7/16 درصد زياد و 7/16 درصد هم خيلي زياد با ميانگين 53/3 نزديك به تاحدودي (كد 4 ) مي باشد . جدول 19-1-4 موفق بودنفراوانيدرصددرصد فراوانيفراواني تجمعيValidاصلاً711.711.711.7خيلي كم1321.721.733.3كم1321.721.755.0تاحدودي711.711.766.7زياد1016.716.783.3خيلي زياد1016.716.7100.0كل60100.0100.0 نمودار 19-1-4 مربوط به متغير موفق بودن مي باشد . 20-1-4 رضايت از درآمد جدول 20-1-4 مربوط به توزيع فراواني متعير « رضايت از درآمد » مي باشد كه در آن 3/28 درصد اصلاً ، 35 درصد خيلي كم ، 7/16 درصد كم ، 3/8 درصد تاحدودي ،‌ 7/6 درصد زياد و 5 درصد هم خيلي زياد با ميانگين 45/2 نزديك به خيلي كم (كد 2 ) مي باشد . جدول 20-1-4 رضايت از درآمدفراوانيدرصددرصد فراوانيفراواني تجمعيValidاصلاً1728.328.328.3خيلي كم2135.035.063.3كم1016.716.780.0تاحدودي58.38.388.3زياد46.76.795.0خيلي زياد35.05.0100.0كل60100.0100.0 نمودار 20-1-4 مربوط به متغير رضايت از درآمد مي باشد . 21-1-4 تحصيلات خود جدول 21-1-4 مربوط به توزيع فراواني متعير « تحصيلات خود » مي باشد كه در آن 15 درصد زير ديپلم ، 3/33 درصد ديپلم، 15 درصد فوق ديپلم ، 3/18 درصد ليسانس و 3/18 درصد هم فوق ليسانس و بالاتر مي باشند. جدول 21-1-4 تحصيلات خودفراوانيدرصددرصد فراوانيفراواني تجمعيValidزير ديپلم915.015.015.0ديپلم2033.333.348.3فوق ديپلم915.015.063.3ليسانس1118.318.381.7فوق ليسانس و بالاتر1118.318.3100.0كل60100.0100.0 نمودار 21-1-4 مربوط به متغير تحصيلات خود مي باشد . 22-1-4 تحصيلات پدر جدول 22-1-4 مربوط به توزيع فراواني متعير « تحصيلات پدر » مي باشد كه در آن 40 درصد زير ديپلم ، 35 درصد ديپلم، 7/11 درصد فوق ديپلم ، 10 درصد ليسانس و 3/3 درصد هم فوق ليسانس و بالاتر مي باشند. جدول 22-1-4 تحصيلات پدرفراوانيدرصددرصد فراوانيفراواني تجمعيValidزير ديپلم2440.040.040.0ديپلم2135.035.075.0فوق ديپلم711.711.786.7ليسانس610.010.096.7فوق ليسانس و بالاتر23.33.3100.0كل60100.0100.0 نمودار 22-1-4 مربوط به متغير تحصيلات پدر مي باشد . 23-1-4 تحصيلات مادر جدول 23-1-4 مربوط به توزيع فراواني متعير « تحصيلات مادر » مي باشد كه در آن 3/28 درصد زير ديپلم ، 7/36 درصد ديپلم، 7/11 درصد فوق ديپلم ، 15 درصد ليسانس و 3/8 درصد هم فوق ليسانس و بالاتر مي باشند. جدول 23-1-4 تحصيلات مادرفراوانيدرصددرصد فراوانيفراواني تجمعيValidزير ديپلم1728.328.328.3ديپلم2236.736.765.0فوق ديپلم711.711.776.7ليسانس915.015.091.7فوق ليسانس و بالاتر58.38.3100.0كل60100.0100.0 نمودار 23-1-4 مربوط به متغير تحصيلات مادر مي باشد . 24-1-4 شغل پدر جدول 24-1-4 مربوط به توزيع فراواني متعير « شغل پدر » مي باشد كه در آن 40 درصد داراي شغل آزاد، 45 درصد كارمند ، 7/6 درصد كشاورز ، 5 درصد راننده و 3/3 درصد هم بيكار مي باشند . جدول 24-1-4 شغل پدرفراوانيدرصددرصد فراوانيفراواني تجمعيValidآزاد2440.040.040.0كارمند2745.045.085.0كشاورز46.76.791.7راننده35.05.096.7بيكار23.33.3100.0كل60100.0100.0 نمودار 24-1-4 مربوط به متيغير شغل پدر مي باشد. 25-1-4 شغل مادر جدول 25-1-4 مربوط به توزيع فراواني متعير « شغل مادر » مي باشد كه در آن 3/83 درصد خانه دار و 7/16 درصد هم شاغل مي باشند . جدول 25-1-4 شغل مادرفراوانيدرصددرصد فراوانيفراواني تجمعيValidخانه دار5083.383.383.3شاغل1016.716.7100.0كل60100.0100.0 نمودار 25-1-4 مربوط به متغير شغل مادر مي باشد . 26-1-4 درآمد خانواده 26-1-4 مربوط به توزيع فراواني متعير « درآمد خانواده » مي باشد كه ميانگين آن برابر با 1252500 مي باشد. نمودار 26-1-4 مربوط به متغير درآمد خانواده مي باشد . (2-2)بخش دوم آمار استنباطي در اين قسمت به آزمون فرضيات مي پردازيم و فرضياتي كه توانستند از آزمون رد عبور كنند عبارتند از :‌ 1-2-4 فرضيه : به نظر مي رسد بين عوامل اجتماعي و گرايش جوانان به ازدواج ارتباط وجود دارد. براي آزمون اين فرضيه از آزمون همبستگي پيرسون استفاده شد كه اين فرضيه معني دار شد و اين معني داري در سطح 01/0 ( Sig = 0/006 ) با شدت و جهت مثبت ( 278/0 ) مي باشد يعني هر چه عوامل اجتماعي بهتر باشد گرايش به ازدواج بيشتر است. جدول 1-2-4 عوامل اجتماعيگرايش به ازدواجعوامل اجتماعيPearson Correlation1.278(**)Sig. (2-tailed)..006N6060گرايش به ازدواجPearson Correlation.278(**)1Sig. (2-tailed).006.N6060 ** Correlation is significant at the 0.01 level (2-tailed). 2-2-4 فرضيه : به نظر مي رسد بين عوامل اقتصادي و گرايش جوانان به ازدواج ارتباط وجود دارد. براي آزمون اين فرضيه از آزمون همبستگي پيرسون استفاده شد كه اين فرضيه معني دار شد و اين معني داري در سطح 01/0 ( Sig = 0/012 ) با شدت و جهت مثبت ( 338/0 ) مي باشد يعني هر چه عوامل اقتصادي بهتر باشد گرايش به ازدواج بيشتر است. جدول 2-2-4 عوامل اقتصاديگرايش به ازدواجعوامل اقتصاديPearson Correlation1.338(**)Sig. (2-tailed)..012N6060گرايش به ازدواجPearson Correlation.338(**)1Sig. (2-tailed).012.N6060 ** Correlation is significant at the 0.01 level (2-tailed). 3-2-4 فرضيه : به نظر مي رسد بين عوامل فرهنگي و گرايش جوانان به ازدواج ارتباط وجود دارد. براي آزمون اين فرضيه از آزمون همبستگي پيرسون استفاده شد كه اين فرضيه معني دار شد و اين معني داري در سطح 01/0 ( Sig = 0/003 ) با شدت و جهت مثبت ( 212/0 ) مي باشد يعني هر چه عوامل فرهنگي بهتر باشد گرايش به ازدواج بيشتر است. جدول 3-2-4 عوامل فرهنگيگرايش به ازدواج jعوامل فرهنگيPearson Correlation1.212(**)Sig. (2-tailed)..003N6060گرايش به ازدواجPearson Correlation.212(**)1Sig. (2-tailed).003.N6060 ** Correlation is significant at the 0.01 level (2-tailed). 4-2-4 فرضيه : به نظر مي رسد بين سطح انتظارات و گرايش جوانان به ازدواج ارتباط وجود دارد. براي آزمون اين فرضيه از آزمون همبستگي پيرسون استفاده شد كه اين فرضيه معني دار شد و اين معني داري در سطح 01/0 ( Sig = 0/026 ) با شدت و جهت منفي ( 148/0 -) مي باشد يعني هر چه سطح انتظارات كمتر باشد گرايش به ازدواج بيشتر است. جدول 4-2-4 سطح انتظاراتگرايش به ازدواجسطح انتظاراتPearson Correlation1-.148(**)Sig. (2-tailed)..026N6060گرايش به ازدواجPearson Correlation-.148(**)1Sig. (2-tailed).026.N6060 ** Correlation is significant at the 0.01 level (2-tailed). 5-2-4 فرضيه : به نظر مي رسد بين لذت بردن از مجردي و گرايش جوانان به ازدواج ارتباط وجود دارد. براي آزمون اين فرضيه از آزمون همبستگي پيرسون استفاده شد كه اين فرضيه معني دار شد و اين معني داري در سطح 01/0 ( Sig = 0/023 ) با شدت و جهت منفي ( 178/0 -) مي باشد يعني هر چه لذت بردن از مجردي كمتر باشد گرايش به ازدواج بيشتر است. جدول 5-2-4 لذت از مجرديگرايش به ازدواجلذت از مجرديPearson Correlation1-.178(**)Sig. (2-tailed)..023N6060گرايش به ازدواجPearson Correlation-.178(**)1Sig. (2-tailed).023.N6060 ** Correlation is significant at the 0.01 level (2-tailed). فصل پنجم:بحث ونتیجه گیری (1-5) بحث و نتیجه گیری: اهمیت نقش عوامل اجتماعی- اقتصادي و فرهنگی مؤثر در ازدواج جوانان این است که بیشتر به بیان مشکلات امروزی جوانان میپردازد .در گذشته فرد به هنگام ازدواج بیشتر پایبند ملاحظات اقتصادی و اجتماعی بود ولی امروزه، علیرغم توجه روزافزون به اینگونه موارد, بیشتر طالب همسری است که با او هماهنگی فکری و روحی داشته باشد و از نظر امور ذهنی و معنوی با وی همسانی داشته باشد. این مسإله در انتخاب همسر اثر گذاشته و انتخاب را مشکلتر و درنتیجه سن ازدواج را عقب تر می برد.عدم اقدام به ازدواج در سنین مقرر و عرفی نه تنها موجب پیدایش مشکلات عدیده می گردد بلکه عوارض روحی و روانی را نیز به دنبال دارد. سن ازدواج یکی از شاخصهاي مهم براي ارزیابی میزان سلامت و بهداشت جسمی و روانی افراد یک جامعه محسوب میشود در کشور ما که هنجارهاي دینی نزد عموم مردم از مطلوبیت خاصی برخوردار است و جوانان بخش غالب جمعیتی را تشکیل میدهند، این ارزیابی در حوزه اخلاق اجتماعی و روحیه جمعی نیز مطرح میشود و دامنه تأثیر سن ازدواج را به حوزههاي رفتاري و فرهنگی هویتی نسل جوان میکشاند. افزایش قابل توجه سن ازدواج جوانان(سن ازدواج بیشتر از سن بلوغ) پس از قرنها تجربه ازدواج زودرس، پدیدهاي مهم در حوزه تغیرات اجتماعی به شمار میرود جوامع انسانی طی دو قرن اخیر، شاهد تغیرات اساسی در سن ازدواج بودهاند که این تغیرات نخست در کشورهاي اروپایی اتفاق افتاد و سپس در قرن بیستم به کشورهاي در حال توسعه سرایت کرد(لوکاس و میر، 129 ،1381) میزان شناخت از این پدیده در ایران و بویژه در شهر کرمانشاه حائز اهمیت است. شواهد نشان میدهند که سن ازدواج در ایران نسبت به سالهاي گذشته افزایش پیدا کرده است. اما، این مسأله مختص به کشور ما نیست و عمدتاً کارگزران اجتماعی در سایر نقاط دنیا این پدیده را یک مسأله و یا بحران اجتماعی نمیدانند. علاوه بر این، آمارها نشان میدهند که در ایران و بسیاري دیگر از کشورها فاصلۀ سنی زوجین در حال ازدواج و همچنین پراکندگی یا انحراف معیار سن زنان در هنگام ازدواج در حال کاهش است. از سوي دیگر ازدواج زودرس در سالهاي اخیر سیري نزولی داشته است. برخلاف بسیاري از کشورهاي جهان، درصد زندگی مشترك خارج از ازدواج به هر دلیل در ایران بالا نیست. همچنین، میزان سقط جنین بسیار کم است و نرخ رشد جمعیت نیز در ایران مثبت بوده یعنی نیاز به اقداماتی براي افزایش جمعیت در ایران وجود ندارد. از سوي دیگر، نرخ تجرد قطعی در کشور ما در مقایسه با سایر کشورها چندان بالا نیست. اما، نگرانیهایی در حوزهي مناسبات بین دو جنس وجود دارد. علت اساسی و مهمی که ضرورت انجام چنین پژوهشی ر ایجاب کرد، کاهش میزان ازدواج و افزایش شاخص متوسط سن ازدواج در کل کشور، به ویژه در شهر کرمانشاه بود. این شاخص در بین مردان در سرشماري 23/6 ،1365 سال و در سرشماري سال 1375 به 25/6 سال در کل کشور افزایش یافته است، در شهر کرمانشاه نیز در سرشماري سال 1365 میانگین سن ازدواج مردان از به 25/6 سال در سرشماري سال 1375 افزایش داشته است. شاخص متوسط سن ازدواج زنان نیز از 19/8 سال در سرشماري 1365 به 2/4 سال و سرشماري 1375 در کل کشور افزایش داشته و در شهر کرمانشاه نیز متوسط سن ازدواج زنان در سال 1365 از 21/5 سال به 23/6 سال در سرشماري سال 1375 افزایش یافته است(سرشماري عمومی نفوس و مسکن سالهاي 1365 و 1375). به طور کلی آمارها نشان میدهند که سن ازدواج براي مردان از 24 در سال 65 به 26/7 سال در سال 83 و براي زنان از 20 سال به 23/9 سال در این مدت رسیده، هم چنین شمار ازدواج ها در سال 65 حدود 7 در یک هزار نفر اعلام شده که رقم فوق به بیش از 10 در یک هزار در سال 82 افزایش یافته است.گویا افزایش 3 درصدي شمار ازدواج ها طی مدت 17 سال، با توجه به رشد جمعیت و بالا رفتن جوانان در آستانه ازدواج، چندان افزایش مطلوبی به نظر نمیرسد. پدیدآمدن نیازهاي جنسی، اقتصادي، فرهنگی و عاطفی با سن، میزان تحصیلات، وضعیت اقتصادي اجتماعی و فرهنگی فرد بستگی دارد و هرچه میزان تعلق فرد به جامعه ابتدائی بیشتر باشد، نیازهاي فوق در حد نیازهاي جنسی و اقتصادي خلاصه میشود و با پیشرفت و توسعه جوامع، نیازها و خواست فرد از ازدواج به شکل نیازهاي جتماعی، فرهنگی و عاطفی خودنمایی میکند. به تعویق جوامعی که ارضاء نیازهاي جنسی صرفاً در گرو ازدواج نیست، نیازهاي عاطفی و اجتماعی – افتادن سن ازدواج براي افراد میتواند باعث سرکوب شدن هر یک از نیازهاي فوق گرد و حتی در فرهنگی نسبت به داشتن همسر کاملاً احساس میشود. در مورد ضرورت امر ازدواج و اهمیت آن هیچ جاى تردیدى نیست. در اسلام به مسأله ازدواج خیلى اهمیت اده شده و براى آن مقررات خاصى تعین شده است. ازدواج از نظر اسلام وسیلهاى است که زن و شوهر در سایه آن با کمال آسایش و اطمینان به حقوق خود، در کنار یکدیگر زندگى مى کند(طباطبایی، 1364) (2-5)تحلیل فرضیه ها به منظور تجزیه و تحلیل داده ها در این تحقیق از روش آماری همبستگی استفاده شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده از نرم افزار کامپیوتری SPSS استفاده شده است و ضمناً برای کلیه فرضیه ها سطح معناداری (05/0=a) در نظر گرفته شده است. (3-5)تفسیر نتایج فرضيه : به نظر مي رسد بين عوامل اجتماعي و گرايش جوانان به ازدواج ارتباط وجود دارد. براي آزمون اين فرضيه از آزمون همبستگي پيرسون استفاده شد كه اين فرضيه معني دار شد و اين معني داري در سطح 01/0 ( Sig = 0/006 ) با شدت و جهت مثبت ( 278/0 ) مي باشد يعني هر چه عوامل اجتماعي بهتر باشد گرايش به ازدواج بيشتر است. فرضيه : به نظر مي رسد بين عوامل اقتصادي و گرايش جوانان به ازدواج ارتباط وجود دارد. براي آزمون اين فرضيه از آزمون همبستگي پيرسون استفاده شد كه اين فرضيه معني دار شد و اين معني داري در سطح 01/0 ( Sig = 0/012 ) با شدت و جهت مثبت ( 338/0 ) مي باشد يعني هر چه عوامل اقتصادي بهتر باشد گرايش به ازدواج بيشتر است. فرضيه : به نظر مي رسد بين عوامل فرهنگي و گرايش جوانان به ازدواج ارتباط وجود دارد. براي آزمون اين فرضيه از آزمون همبستگي پيرسون استفاده شد كه اين فرضيه معني دار شد و اين معني داري در سطح 01/0 ( Sig = 0/003 ) با شدت و جهت مثبت ( 212/0 ) مي باشد يعني هر چه عوامل فرهنگي بهتر باشد گرايش به ازدواج بيشتر است. فرضيه : به نظر مي رسد بين سطح انتظارات و گرايش جوانان به ازدواج ارتباط وجود دارد. براي آزمون اين فرضيه از آزمون همبستگي پيرسون استفاده شد كه اين فرضيه معني دار شد و اين معني داري در سطح 01/0 ( Sig = 0/026 ) با شدت و جهت منفي ( 148/0 -) مي باشد يعني هر چه سطح انتظارات كمتر باشد گرايش به ازدواج بيشتر است. فرضيه : به نظر مي رسد بين لذت بردن از مجردي و گرايش جوانان به ازدواج ارتباط وجود دارد. براي آزمون اين فرضيه از آزمون همبستگي پيرسون استفاده شد كه اين فرضيه معني دار شد و اين معني داري در سطح 01/0 ( Sig = 0/023 ) با شدت و جهت منفي ( 178/0 -) مي باشد يعني هر چه لذت بردن از مجردي كمتر باشد گرايش به ازدواج بيشتر است. (4-5)نتیجه گیری براساس یافته های تحقیق: در این تحقیق که با عنوان بررسی نقش عوامل اجتماعی- اقتصادي و فرهنگی مؤثر در ازدواج جوانان در کرمانشاه صورت گرفت به نتایج قابل ملاحظه ای دست یافته ایم . با توجه به این نکته که در آغاز این پژوهش ما پنج فرضیه مطرح کردیم و با بررسی های انجام شده بر اساس یافته های این تحقیق به این نتیجه رسیدیم که 1- فرضيه : به نظر مي رسد بين عوامل اجتماعي و گرايش جوانان به ازدواج ارتباط وجود دارد. براي آزمون اين فرضيه از آزمون همبستگي پيرسون استفاده شد كه اين فرضيه معني دار شد 2- فرضيه : به نظر مي رسد بين عوامل اقتصادي و گرايش جوانان به ازدواج ارتباط وجود دارد. براي آزمون اين فرضيه از آزمون همبستگي پيرسون استفاده شد كه معني دار شد 3- فرضيه : به نظر مي رسد بين عوامل فرهنگي و گرايش جوانان به ازدواج ارتباط وجود دارد. براي آزمون اين فرضيه از آزمون همبستگي پيرسون استفاده شد كه اين فرضيه معني دار شد 4- فرضيه : به نظر مي رسد بين سطح انتظارات و گرايش جوانان به ازدواج ارتباط وجود دارد. براي آزمون اين فرضيه از آزمون همبستگي پيرسون استفاده شد كه معني دار شد .5- فرضيه : به نظر مي رسد بين لذت بردن از مجردي و گرايش جوانان به ازدواج ارتباط وجود دارد. براي آزمون اين فرضيه از آزمون همبستگي پيرسون استفاده شد كه اين فرضيه هم معني دار شد. (5-5) پیشنهادات برای محققین آينده: پيشنهاد مي شودبراي دستيابي به نتيجه ي دقيق تر وقابل تعميم دررابطه باموضوع پژوهش حاضر در بين افراد ديگر جامعه حتي در سطح دانشگاه صورت گيرد در واقع جامع آماري بزرگتري درنظرگرفته شود. پيشنهاد مي شود چون تعداد جامعه و در نهايت نمونه كم بوده است و رفت و آمد براي تكميل پرسشنامه ها و هماهنگي با اعضاسخت و دشوار بوده است . (6-5) محدوديت هاي تحقيق 1- عدم استفاده از مطالب و منابع معتبر در رابطه با تحقيق حاضر. 2- محدوديتها زماني و مشکلات زندگی خودم جهات ارائه بهتر تحقيق. 3 - عدم همكاري آزمودني ها در جهت اجراي تحقيق. 4 – عدم همكاري در پاسخ به پرسشنامه ها . فهرست منابع احمدي، حسن و جمهري، فرهاد،1380، روانشناسی رشد 2، نوجوانی، جوانی، میانسالی و پیري. تهران: پردیس. آستین فشان، پروانه، 1380، بررسی روند تحولات سن ازدواج و عوامل اجتماعی - جمعیتی موثر بر آن طی سالهاي 1355-75 ، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشکده: علوم اجتماعی، جمعیت شناسی 3- اسکندري چراتی، آذر، 1378، بررسی عوامل موثر بر تاخیر سن ازدواج در ایران، نمونه مورد مطالعه استان گلستان، فصلنامه تخصصی جامعه شناسی، سال چهارم، شماره سوم، صص، 25.-1 4-اسکیدمور، ریچارد، 1372 ، تفکر نظري در جامعه شناسی، ترجمه علی محمد حاضري و دیگران، تهران، نشر سفید. 5-جعفري مژدهی، افشین، 1382، عدم تعادل در وضعیت ازدواج در ایران، پژوهش زنان، شمارة 5، دورة بهار1382،تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات زنان دانشگاه تهران 6-روشه، گی ، 1366، تغییرات اجتماعی، ترجمۀ منصور وثوقی، تهران: نشر نی. 7-ساروخانی، باقر، 1370، مقدمه اي بر جامعه شناسی خانواده، تهران، انتشارات سروش 8-سامانی، سیامک و فولاد چنگ، محبوبه، 1385، روانشناسی نوجوانی. شیراز: انتشارات ملک سلیمان 9- سگالن، مارتین، 1370، جامعه شناسی تاریخی خانواده، ترجمه حمید الیاسی، تهران، نشر مرکز. 10-سماوي، سید عبدالوهاب، 1380، بررسی تأثیر یادگیري مشارکتی بر عزت نفس و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در درس علوم اجتماعی سال سوم راهنمایی. پایان نامه کارشناسی ارشد، شیراز: دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی 11- عبداللهى، رضا، 1366، نظام اسلامى و مسایل و مشکلات نسل نو, روزنامه اطلاعات، 10 آذر .10ص ,66 12-علامه طباطبایى، 1364، ازدواج دائم و ازدواج موقت از نظر اسلامى، گردآورنده حسن موجودى, انتشارات موجودى. 13- فرجاد، محمدحسین، 1372، بررسی مسائل اجتماعی ایران، تهران، انتشارات اساطیر. 14- کاظمیپور، شهلا، 1383، تحول سن ازدواج زنان در ایران و عوامل جمعیتی مؤثر بر آن، پژوهش زنان، شماره 10، صص 124-103 15- کنعانی، محمد امین، 1385، پیوند سنت و نوسازي در افزایش سن ازدواج: نمونه مورد مطالعه ترکمن ها، نامه انجمن جمعیت شناسی ایران، سال یکم، شماره 1، صص 126-104 16- گولد، جولیوس و ویلیام ل، کوکب، 1376، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه محمد جواد زاهدي مازندرانی و دیگران. تهران: انتشارات مازیار 17- گیدنز، آنتونی، 1386، چشماندازهاي جهانی، ترجمه محمدرضا جلائی پور، تهران، انتشارات طرح نو- 18-لوکاس، دیوید و پاولمیر، 1381، درآمدي بر مطالعات جمعیتی، ترجمه حسین محمودیان، تهران: انتشارات دانشگاه تهران 19- محسنى، منوچهر(1379)، بررسى آگاهى، نگرش ها و رفتارهاى اجتماعى و فرهنگى در تهران، تهران، زهد، 1379، ص 117ـ123 . مرکز آمارایران، سرشماري نفوس و مسکن 1375 ، 1365 ، 1355 ، 1345 ، 1335 20- مطلق، محمد(1384). نگاهی به پدیده ازدواج جوانان، روزنامه همشهري، 29 مرداد. 21- مقدس جعفري و یعقوبی چوبري(1386). بررسی عوامل اجتماعی موثر بر بالا رفتن سن ازدواج جوانان در رشت، فصلنامه علمی پژوهشی علوم اجتماعی واحد شوشتر، شماره چهارم و پنجم، صص .201-177 22- 22- مهدوي، محمد صادق(1377)، بررسی تطبیقی تغییرات ازدواج، تهران، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.23- آتش پور، حميد. (1381). تأثير آموزش گروهي به شيوه شناختي – رفتاري بر روابط زناشويي. نخستين كنگره سراسري آسيب شناسي خانواده. تهران: دانشگاه شهيد بهشتي. 24- اديب راد، نسترن. (1384). بررسي رابطه باورهاي ارتباطي با دلزدگي زناشويي. فصلنامة تازه ها و پژوهش هاي مشاوره، ج 4، شماره 13. ضمایم پرسشنامه پاسخگوي عزيز پرسشنامه اي كه پيش رو داريد مربوط به يك تحقيق دانشجويي با عنوان (نقش عوامل اجتماعی – اقتصادی و فرهنگی مؤثر در ازدواج جوانان شهر کرمانشاه مي باشد از آنجا که اسم یا مشخصاتی از شما آورده نمی شود. لطفا با بذل عنايت و پاسخي صادقانه ما را در انجام بهترين تحقيق ياري نماييد . سن: جنسیت: مذکر: مؤنث محل تولد : شهر روستا 1-به نظر شما عواملی نظیر میزان درآمد ،جایگاه و فرهنگ افراد به چه صورت بر ازدواج جوانان تأثیر می گذارد؟ 2 – تا چه اندازه شغل و درآمد ، شخصیت ،فرهنگ قومی و اعتقادات همسر انتخاب جوانان مهم است؟ اصلا خيلي كم كم تا حدودي زياد خيلي زياد 3- ب نظر می سد معیار اساسی در ازدواج جوانان درآمد و داشتن توان مالی می باشد؟ اصلا خيلي كم كم تا حدودي زياد خيلي زياد 4- تا چه حد نیاز به مسائل و ارضای جنسی در تصمیم ازدواج شما مؤثر می باشد؟ اصلا خيلي كم كم تا حدودي زياد خيلي زياد 5- تا چه حد با خانواده در مورد مسايل مهم مشورت ميكنيد ؟ اصلا خيلي كم كم تا حدودي زياد خيلي زياد 6- تا چه حد به نظرات پدر ومادر خود احترام ميگذاريد؟ اصلا خيلي كم كم تا حدودي زياد خيلي زياد 7-تا چه حد نظرات پدر و مادرتان را در امر ازدواج قبول ميكنيد؟ اصلا خيلي كم كم تا حدودي زياد خيلي زياد 8- به نظر می رسد جوانان دیر ازدواج می کنند و سن ازدواج در استان و کشور بالا رفته است که دولتها کمک و تسهیلات لازم را فراهم نمی کنند؟ کاملا موافقم موافقم تا حدودي مخالفم کاملا مخالفم 9- تا چه اندازه به انتخاب همسر از طرف خانواده خود اعتماد داريد؟ اصلا خيلي كم كم تا حدودي زياد خيلي زياد 10- تا چه اندازه احساس ميكنيد که تنهایی و مجرد بودن غير قابل تحمل است؟ اصلا خيلي كم كم تا حدودي زياد خيلي زياد 11-در كل تا چه حدپدر ومادرتان به شما توجه دارند؟ اصلا خيلي كم كم تا حدودي زياد خيلي زياد 12- پدر و مادرتان با هم زندگي مي كنند؟ بلی خير 13- چند وقت است از هم جدا شده اند؟ . ........................................ 14- دوباره ازدواج مجدد كرده اند؟ بلي خير 15- تا چه حدخودتان را قبول داريد؟ اصلا خيلي كم كم تا حدودي زياد خيلي زياد 16- تا چه حد به خوداحترام مي گذاريد؟ اصلا خيلي كم كم تا حدودي زياد خيلي زياد 17- تا چه حد خودرافردي موفق ميدانيد؟ اصلا خيلي كم كم تا حدودي زياد خيلي زياد 18- تا چه اندازه ازدرآمدخود راضي هستيد؟ اصلا خيلي كم كم تا حدودي زياد خيلي زياد 19- ميزان تحصيلات خود؟ ..................................... 20- ميزان تحصيلات پدر؟ ...................................... 21- ميزان تحصيلات مادر؟ .................................... 22 -شغل پدر؟ ..................................... 23- شغل مادر؟ .................................. 24-درآمد ماهيانه خانواده ...................... تومان Payame Noor University Faculty Child Sarpolezahab To obtain a bachelor's degree in social science research (Scholars( Topic: The Role of socio-economic and cultural factors affecting marriage in Kermanshah Supervisor: Mr. Javad Amin Begay Collectors: Parisa Safari spring 93