تحقیق مقایسه بانکداری اسلامی در ایران و جهان (docx) 17 صفحه

دسته بندی : تحقیق

نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحات: 17 صفحه

قسمتی از متن Word (.docx) :

مقایسه بانکداری اسلامی در ایران و جهان چکیده : سیستم بانکداری اسلامی به عنوان یک پدیده نوظهور درکشورهای غربی مورد توجه ویژه قرارگرفته است.از آنجا که بحران کنونی ضربه های شدیدی به نظام اقتصادی این کشورها از جمله بانک ها وارد کرده بدیهی است که مطالعه و پیاده کردن سیستم مذکور در این کشورها که دارای جمعیت نسبتا قابل توجه مسلمان نیز هستند می تواند تاثیر بسزایی در کنترل و هدایت این بحران داشته باشد.این در حالی است که این کشورها با کاهش نقدینگی شدید نیز مواجه هستند و چشم به منابع مالی کشورهای اسلامی دوخته اند… مقدمه : در دنیای پر التهاب کنونی که همه موسسات و شرکت ها در بحران بی سابقه اقتصادی به سر می برند در جستجوی هر روزنه ای برای خروج از آن می گردند، در این میان بانک ها با کاهش اعتماد مشتریان خود تحت فشار شدیدی هستند، مخصوصا کشورهای غربی که به شدت با کاهش نقدینگی دست و پنجه نرم می کنند توجه خود را به سوی کشورهای نفت خیز و پر درآمدجلب کرده اند، به این امید که بتوانند نقدینگی رو به فزونی این کشورها را که حاصل از فروش نفت است به کشور خود سرازیر کنندو با جهت دادن این منابه به بخش تولید اندکی از فشار اقتصادی خود بکاهند در این میان ابزار نوین بانکی این کشورها که با چالش شدید مواجه شده توجه خود را معطوف به بانکداری اسلامی (بانکداری بدون ربا) داشته ،هر چند بانکداری اسلامی بیش از دو دهه در حال فعالیت است اما این کشورها تازه به این باور رسیده اند که راهی جزء مطالعه و تعامل با این بانک ها نداشته و خواسته یا نا خواسته کمبود آن را در اقتصاد خود حس می کنند. امروزه اقتصاد دانان و کارشناسان پولی و مالی بانکداری اسلامی را به عنوان یک سیستم کاملا مترقی در عرصه بانکداری می شناسند و در حال تحقیق گسترده بر روی توانایی ها و پتانسیل های بالقوه آن هستند. اجرای همه جانبه بانک داری بدون ربا در کشور مان را باید از اقدامات شجاعانه مسئولین اقتصادی در سال 61 عنوان کرد اقدامی که در دنیا بی سابقه بود و با توجه به کاستی هایی که داشت هنوز هم جزء کشورهای صاحب نام در این حوزه است. بانکداری اسلامی در ایران قانون عملیات بانکی بدون ربا در هشتم شهریور 1363 به تصویب نهایی مجلس شورای اسلامی رسیده و دهم شهریور همان سال نیز به تائید شورای نگهبان رسید.در نتیجه مکانیسم بانک های جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر عقود اسلامی است و مورد تائید شورای نگهبان بوده و سود حاصل از آن ربا نیست. بر اساس این اندیشه بانک ها به عنوان وکیل سپرده گذاران طبق هر یک از عقود فوق می توانند به تناسب نوع نیاز تسهیلات درخواست کنندگان وارد معامله شوند و طبق اصول شرعی سود دریافت کنند. اما این نوع از بانکداری طرحی است که به نظر می رسد مردم آن طور که باید وشاید به عنوان بیشترین استفاده کنندگان تسهیلات مالی از آن اطلاع ندارند،از طرفی هنگام دریافت تسهیلات،هیچ کس به قراردادی که با طرف مالی خود (بانک یا موسسه اعتباری) می بندد توجه نمی کند. همین عدم اشراف به قرار داد و ماهیت آن بسیاری شبهات و نکته ها را پیرامون بانکداری ما بوجود آورده است . سودهای پرداختی به تسهیلات با نکی و سپرده های سرمایه گذاری مردم در حالی در نظام بانکی و سیستم های پولی –اعتباری ما رواج یافته است که سعی کارگردانان این سیستم پیروی از نظام بانکداری اسلامی بوده است. بر اساس تحقیق مجله بانکر جمهوری اسلامی ایران در سال 2009 جایگاه اول را به خود اختصاص داده است و میزان سرمایه اولیه این صنعت در ایران در سال 2009 با 19درصد رشد به 280میلیارد دلار رسیده است.این مجله همچنین افزود بانک ملی ایران با دارائی 45 میلیارد دلار بزرگترین با نک اسلامی در پایان سال 2008 شناخته شده است .امید است با مطالعه و درک عمیق این مسئله شاهد رشد روز افزون بانکداری اسلامی در کشور عزیزمان باشیم. اکنون به بررسی سیستم بانکداری در برخی از کشورهای مسلمان و غیر مسلمان می پردازیم: شاید کمتر کسی باور می کرد بانکداری اسلامی به این سرعت جای خود را در سیستم بانکداری دنیا و سیاست های پولی و مالی جهان باز کند . امروز دیگر نظام اقتصادی دنیا بانکداری اسلامی را به عنوان یک نظام مترقی و پیشرفته پذیرفته و در بسیاری از موارد جایگزین روشهای قبلی خود کرده است. چنین اقدامی به این وسعت ،بی شک بدون مطالعه و بررسی علمی موشکافانه صورت نگرفته است. مطمئنا اقتصاد توسعه یافته ،منفعت محور و مشتری مدار کشورهای غربی و آمریکا اگر در ارتباط با ویژگی ، کاربرد و مترقی بودن بانکداری اسلامی به باور نمی رسید آن را به این وسعت به اجرا در نمی آورد با توجه به بحران مالی که در سراسر جهان ایجاد شده ،سال گذشته نگرش کشورهای مختلف جهان و به ویژه کشورهای غربی به بانکداری اسلامی تغییر کرده ، به طوری که به توصیه کارشناسان اقتصاد جهان به سمت و سوی اقتصاد اسلامی سوق یافته است. شکست نظام سرمایه داری غربی بسیاری از کشورهای اسلامی و غیر اسلامی را بر آن داشت تا برای جلوگیری از وقوع بحران اقتصادی یا خروج از آن و جلوگیری از وقوع بحران در آینده به بانکداری اسلامی روی آورند. در حالی که بسیاری از بانک ها در پرتو بحران اقتصادی جهان دچار ورشکستگی شده اند،نظام بانکداری اسلامی با توجه بیشتر به آموزه ها و تعالیم اسلامی علاوه بر مصونیت از این رکود جهش نیز داشته است . "اختر عزیز" رئیس بانک مرکزی مالزی در این باره گفت: بانکداری اسلامی به رغم چالشهای اقتصادی جهان به همان صورت و بدون خدشه باقی مانده است. بانکداری اسلامی ‌در جهان در مقیاس جهانی نیز همزمان با رکود و بحرانی‌های متعدد در بانکداری متعارف در جهان، بانکداری اسلامی ‌با رشد نسبتا خوبی مواجه بوده است. تحقیقات نشریه " بنکر " حاکی از آن است که سرمایه درگردش بانکداری اسلامی ‌درجهان در سال 2010 در مقایسه با سال قبل از آن، حدود 9% رشد داشته و از 822 میلیارد دلار به 895 میلیارد دلار رسیده است. این میزان رشد از سال 2006 تا سال 2010 معادل 26 درصد بوده است. با توجه به حضور بیش از چهارمیلیون مسلمان در کشور آلمان، درمیان کشورهای اروپائی این کشور از ظرفیت بالقوه ای برای بانک داری اسلامی ‌برخورد است. بانک کویت/ترک با افتتاح شعبه در شهر مانهایم، موفق به جذب سرمایه مسلمانان شده است و مدیر این بانک معتقد است گشایش حساب پس انداز بدون بهره، به این معنا نیست که مشتری بانک سودی دریافت نمی‌کند، بانک از طریق مضاربه و سایر معاملات اسلامی، مشتری را در موفقیت‌های اقتصادی خود سهیم می‌کند. بانکهای دیگری از قبیل موسسه‌ مالی اسلامی موسسه دارالمال اسلامی (DMI) است که در سال 1981‌ با سرمایه یک میلیارد دلار در ژنو تاسیس شد.دومین موسسه بانکی اسلامی بزرگ دنیا گروه مالی – اسلامی البرکه (AL Baraka) است که در لندن پایه‌گذاری شده است. در سال 1982‌ در جده عربستان با بیش از 500‌میلیون دلار سرمایه، کار خود را آغاز کرده و هم‌اکنون در سراسر دنیا در لندن، تونس، سودان، ترکیه، عربستان سعودی، دبی، بحرین، مصر، عراق و سنگاپور عملیات بانکداری انجام می‌دهد. سومین بانک بزرگ اسلامی، نظام بانکداری اسلامی بین‌المللی لوکزامبورگ(IBS) است. 25‌درصد سهام این بانک متعلق به گروه بانک (AL Baraka) است و 15‌درصد سهام آن متعلق به بانک اسلامی کویت و 60‌ درصد سهام به سایر سرمایه‌گذاران تعلق دارد. بانک اسلامی بین‌المللی (IBI) دانمارک نیز متعلق به این بانک است. بانک توسعه اسلامی (IDB) یکی دیگر از موسسات مالی اسلامی است که در شهر جده عربستان سعودی براساس شریعت اسلامی به فعالیت مالی می‌پردازد. این بانک در اکتبر سال 1975 تاسیس شد.سرمایه اولیه این بانک توسط دولت‌های عربستان سعودی، کویت، بحرین، پاکستان، بنگلادش، ترکیه و اندونزی تامین شده است. کویت فایناس‌هاووس (KFH) نیز بزرگ‌ترین بانک اسلامی کویت و یکی از بانک‌های اسلامی است که در منطقه خاورمیانه بیشترین رشد را داشته است. این بانک درمالزی نیز فعالیت چشمگیری دارد. درپایان به نظر می‌رسد ایران با توجه به داشتن توانائی‌ها و ظرفیت‌های بالفعل و بالقوه، و برخورداری از بانکهای اسلامی ‌با سرمایه فراوان، طبق آمار مجله بنکر، و از طرفی وجود مراجع، اندیشمندان و دانشگاهیان، توان رهبری بلامنازع بانکداری اسلامی ‌در جهان را دارد، متأسفانه در عمل کشور کوچکی همچون مالزی، با وسعتی معادل یک پنجم و جمعیتی معادل یک سوم ایران، بدون داشتن دو عنصرکلیدی یعنی سرمایه فراوان، و عالمان دینی - اما با جذب سرمایه فراوان به کشورش و دعوت از اندیشمندان اسلامی ‌دیگر کشورها، و مدیریت هوشمند آنها، رهبری بانکداری اسلامی ‌درجهان را در سر می‌پروراند. مالزی همايش بين المللي بانكداري اسلامي در مالزي در حالي برگزار شد كه نكته جالب آن حضور پر رنگ نمايندگان بانك هاي بين المللي در اين همايش است. اسماعيل شاه الدين رييس بانك معاملات مالزي در اين باره معتقد است: علاقه بسيار شديدي از برخي كشور هاي صنعتي و همين‌طور كشور هاي منطقه خاورميانه به بانكداري اسلامي وجود دارد و اين كشورها به مالزي به عنوان سردمدار و پيشرو در اين زمينه نگاه ويژه اي دارند.ديويد بارزيلاي مدير عامل موسسه حقوقي نورتون رز مي گويد: ما در صدد طراحي حقوقي محصولات بانكداري اسلامي هستيم و بر آن هستيم تا بتوانيم با استفاده از آن بازار جديدي را براي وكلا و مشاوران حقوقي خارجي به وجود آوريم. سوري عضو هيات مديره بانك صادرات ايران نيز در اين خصوص به مهارت مالزي در اجراي بانكداري اسلامي اشاره مي كند و مي افزايد: وجود هماهنگي در داخل مالزي و اجراي مناسب ماليه اسلامي از دلايل اصلي حضور هيات ايراني.در.اين.اجلاس.است. ‏ مالزي به عنوان يكي از معدود كشور هايي كه به شدت در حال ترويج بانكداري اسلامي است، كوشش مي كند تا خود را به عنوان رهبر بلامنازع اين حركت معرفي نمايد كه البته اين اقدام چندان هم بي مناسبت نيست، چرا كه در پنج سال گذشته رشد بانكداري اسلامي در اين كشور بسيار پر شتاب بوده است. اسماعيل شمس الدين رييس بانك معاملات مالزي در اين خصوص مي گويد: بانك تحت نظر او به طور متوسط در پنج سال گذشته سالانه 20 درصد پيشرفت داشته است كه بخش عمده آن به واسطه معاملات انجام شده با كشور هاي خاورميانه بوده است. رييس بانك اسلامي اي ام نيز خاطرنشان مي كند كه بانك تحت نظر وي سومين موسسه مالي بزرگ مالزي است كه معادل 10 ميليارد رينگيت مالزي سرمايه دارد و در سال جاري مطابق پيش بيني ها بين پنج تا 10 درصد سود به دست خواهد آورد. ‏ مردم مالزي در سال هاي اخير از حركت انجام شده توسط بانك هاي اين كشور به شدت استقبال كرده‌اند و همين امر بانك هاي غير اسلامي را نيز ترغيب به ورود در اين بخش نموده است كه از آن جمله مي توان به چندين بانك انگليسي و ژاپني فعال در اين بخش اشاره كرد. بانك هاي ارائه دهنده خدمات بانكداري اسلامي نيز هر روزه تلاش مي كنند تا به خدمات خود.تنوع.بيشتري.بخشند. ‏ عبدالله احمد البداوي در سخناني كه درمراسم افتتاحيه اين همايش ابراز داشت، يادآورشد: قاعده انصاف به طور 100 درصد براي سرمايه گذاران خارجي كه در بخش بانكداري اسلامي وارد مي شوند رعايت خواهد شد و اينگونه سرمايه گذاران تفاوتي با سرمايه گذاران داخلي نخواهند داشت.وي ادامه داد: در اين راستا اقدامات ديگري نيز انجام شده است كه از آن جمله مي توان به تصويب صرفنظر نمودن از ماليات هرگونه سود يا عايدي غير رينگيتي كه بر اساس عقود اسلامي به دست آمده باشد، اشاره كرد. نخست وزير مالزي در صحبت هاي خود همچنين سهم بانكداري اسلامي از توليد ناخالص داخلي مالزي را 12 درصد دانست و افزود: مالزي خود را متعهد به حمايت از طرح جامع توسعه بانكداري اسلامي مي داند. پروفسور ولكر نينهاوس كه چهره سرشناسي در بانكداري اسلامي به شمار مي آيد براي چندمين بار است كه به عنوان مدعو از دانشگاه ماربورگ آلمان به مالزي سفر كرده است. وي معتقد است سرمايه به دنبال پروژه است و مالزي اين قابليت را دارد كه پروژه هاي چندي را در اختيار سرمايه گذاران قرار دهد و اين امر باعث خواهد شد تا اين كشور از پتانسيل بسيار خوبي براي توسعه بانكداري اسلامي برخوردار شود. مدير اجرايي بانك بومي پوتراي مالزي نيز نظر مشابهي دارد و بر اين باور است كه مالزي بايد بر تنوع محصولات و خدمات بانكي اسلامي خود بيفزايد تا جذابيت بيشتري را براي سرمايه به وجود آورد و اين دليل بسيار خوبي است تا سرمايه وارد كشور شود. نظير مي افزايد: ما معتقديم كه در راه درستي گام برداشته ايم و به زودي چرخه جديدي از حركت سرمايه به داخل كشور به راه خواهد افتاد. مدير يك بانك سوئدي نيز مي گويد: براي اولين بار است كه در مسايل مربوطه به بانكداري اسلامي درگير شده ام اما به نظر مي رسد كه ثبات كشور مالزي در كنار همسايگانش عامل مهمي در بي رقيب ماندن اين كشور در جذب سرمايه شده است. در مالزي هر دو نوع سيستم بانكي اسلامي و غير اسلامي در كنار يكديگر فعاليت مي كنند كه استفاده از هر سيستمي منوط به اعتقادات ديني مراجعين مي باشد. ليكن تمايل هرچه بيشتر مردم اين كشور به استفاده از بانكداري اسلامي و محصولات متنوع آن، بانك هاي مالزي را به ارائه خدمات بيشتر در اين خصوص.وادار.نموده.است. ‏ اين موضوع به حدي مورد توجه مردم واقع شده كه سپرده گذاري مردم در سيستم بانكداري اسلامي مالزي از 70 ميليارد رينگيت در سال 2004 به بيش از 83 ميليارد رينگيت در پايان سال 2005 رسيده است. بنابر گزارش سالانه بانك مركزي مالزي، در حال حاضر ارزش سپرده هاي مردم در سيستم بانكداري اسلامي به ركورد 12/1 درصد از كل سپرده هاي داخلي سيستم بانكي مالزي رسيده است. اين در حالي است كه وام هاي پرداختي از سوي سيستم بانكي اسلامي نيز در همين مدت 67/4 ميليارد رينگيت يا معادل 12 درصد افزايش داشته است . بانك مركزي مالزي رسيدن به حد نصاب 20 درصد از كل دارايي سيستم بانكي را براي كل سيستم بانكداري اسلامي در پايان سال 2010 را هدفگذاري نموده است. از اين رو بانك هاي خارجي نيز تمايل فراواني براي ارايه خدمات بانكداري اسلامي در اين كشور از خود نشان مي دهند. بيش از 800 كارشناس و مدير بانكي در اين همايش شركت كرده اند. از ايران نيز رييس كل بانك مركزي،ابراهيم شيباني در راس هياتي به اين اجلاس آمده است. امارات متحده عربی کنفرانس بانکداری اسلامی تحت عنوان "واقعیت ها و آرزوها" ‏ با مشارکت علما و نخبگان اقتصاد اسلامی و کارشناسان موسسات و با نک های اسلامی از سراسر جهان طی روز های 10 الی 13 خرداد ماه در شهر دوبی در کشور امارات برگزار گردید. موسسه " FWAG" آلمان جایزه بهترین ارائه کننده تولیدات بیمه اسلامی را به خاطر تقدیر از عملکرد بانک داری اسلامی امارات در جهت ارائه برنامه های مناسب به این بانک اعطاء کرد. همچنین بانک های اسلامی امارات به دلیل استقبال زنان از این بانک ها اقدام به راه اندازی شعبات مخصوص زنان در این کشور کرده اند. براساس گزارش مجله بانکر، صنعت بانکداری اسلامی در امارات بیشترین رشد را داشته و میزان رشد این صنعت در سال2009 در حدود 71.2درصد بود و 49 میلیارد دلاردر سال2008 به بیش از 84 میلیارد در سال 2009 رسیده است و از جایگاه پنجم در سال 2008 به جایگاه چهارم در سال 2009 صعود کرده است. فرانسه روزنامه پاریزین چاپ پاریس در تیتر درشت صفحه اول خود از ورود بانک اسلامی به سیستم مالی فرانسه خبر دادهو آن را انقلابی در دنیای بانکداری در فرانسه ارزیابی کرده است.به گزارش خبرگزاری اقتصادی ایران در حالی که بحران نقدینگی و بی اعتمادی ، نظام مالی غرب و بویژه با نک های فرانسوی را فرا گرفته و چهارچوب بانکداری فعلی این کشورها زیر سوال رفته است ، فرانسه موافقت کرد تا سیستم بانکداری اسلامی بر اساس شریعت اسلام در این کشور وارد عرصه اقتصادی و مالی شود. منافع سیستم اقتصادی اسلامی که اساس آن بر عقود اسلامی و مشارکت و کمک به رشد اقتصادی بدون بهره است از چندی پیش که موج بحران های مالی در فرانسه نمودار شد توجه مسئولان این کشور را به خود جلب کرد. پاریزین در این مورد می نویسد : بانکهای اسلامی بخت بزرگی در یافتن جایگاه خود در فرانسه دارند.این روزنامه برای اثبات ادعای خود به سخنان "کریستان لاکرد" وزیر اقتصاد فرانسه استناد می کند که گفته است : فرانسه در نظر دارد با این سیستم بانکداری جدید به صورت پایتخت مالی اسلامی درآید. پاريزين با اشاره به حضور ميليونها مسلمان در فرانسه که اين روزنامه با احتياط تعداد آنان را همچون ديگر منابع فرانسوي کمتر از آمار واقعي ذکر کرده و به پنج ميليون نفر تقليل داده است ، مي نويسد : براساس گزارش نظرسنجي آيفوب، 500 هزار نفر از اين افراد از هم اکنون گرفتن وام از بانکهاي اسلامي براساس شريعت اسلامي را در اولويت قرار داده اند. اين روزنامه به نقل از "اوره دو شارت" رئيس اتاق بازرگاني فرانسه - اعراب مي نويسد اين بانک ها سبب ادغام بيشتر مسلمانان درجامعه فرانسوي خواهد شد.......................................... دليل اين اظهارات دوشارت ، کاستن از حساسيتها و ابهامهاي موجود در خصوص مغاير بودن نظريه هاي لاييک حاکم بر فرانسه با پذيرفتن سيستم مالي مسلمانان در درون سيستم بانکي فرانسه ارزيابي شده است...................................................................................................... اين روزنامه با اشاره به ذهنيت منفي موجود در مورد اين پول ها که ان ها را "پول تروريستي" مي دانند به نقل از "الياس جووني" استاد اقتصاد دانشگاه "دوفين" پاريس مي افزايد : اين پولها موجب بروز ترس شده است چرا که آن را منبع کمک مالي به تروريسم و همچنين نزديک به افراط گرايان مذهبي مي دانند............................................................................... به نوشته اين روزنامه ، بحران مالي جهاني درحال حاضر داده ها را تغيير داده است و از نيويورک گرفته تا هنگ کنگ تمامي بازارهاي بورس جهاني درصدد جذب سرمايه هاي مسلمانان بويژه توليد کنندگان نفت در خليج فارس هستند... نتیجه گیری و بالاخره برای موفقیت بانک های اسلامی در انجام نقش آنها، نیاز به فراهم شدن بستر و تلاش عمومی است چه در سطح خرد و چه در سطح کلان. که در آن برای احیای عمل به شریعت اسلامی بدون افراط و تفریط تلاش شود، بستری که از نظر شناخت فرهنگ اسلامی و درک عقیده‌ی آن مخصوصاً در زمینه‌ی رزق و معیشت، تکامل تدریجی امکان پذیر باشد. بستری که در آن از سوی قانون گذاران و بانک های مرکزی حمایت لازم برای مقابله با ربا صوت گیرد. بستری که در آن نهاد های آموزشی و تربیتی بانک های اسلامی را در زمینه‌ی نیازهای نیروی انسانی کارآمد، کمک کنند. منابع دنیای اقتصاد اکو نیوز سایت آفتاب سایت ایران اکونومیست خبرگزاری تقریب سایت الف بانک مرکزی جمهوری اسلامی ‌ایران بانک مرکزی مالزی مجله بنکر ماهنامه بانک مسکن ایران روزنامه بیزنس تایمز مالزی