پاورپوینت ارتباط و علیت (pptx) 56 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 56 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
ارتباط و علیت (Association & Causation)
مطالعات توصيفي به مشخص شدن مشكل يك بيماري در جامعه كمك مي كنند و با ربط دادن بيماري به یک یا چند عامل (مثلاً عوامل ميزبان، عامل بيماري زا و محيط)، به تنظيم فرضيات عليتي كمك مي كنند.
مطالعات تحليلي و تجربي، فرضيه اي را كه از مطالعات توصيفي به دست آمده است آزمون كرده و ارتباط بين عامل مورد نظر و بيماري تحت مطالعه را اثبات يا رد مي كنند.
منبع: ص 149تا159فصل دوم کتاب پارک ج اول
ارتباط و علیت (Association & Causation)
تعريف ارتباط: همراهي قوي دو متغير (مثلاً بیماری و عامل مورد نظر) به اندازه اي كه نتوان آن را فقط به شانس نسبت داد.
به عبارت ديگر وقتي مي گوئيم كه دو متغیر با هم در ارتباط هستند كه بيش از آنچه از شانس انتظار مي رود، با هم اتفاق بيفتند.
امّا:
ارتباط ضرورتاً رابطه عليتي را نشان نمي دهد.
اپيدميولوژيست ها علاقه مند به مشخص كردن «علت» هستند.
همبستگي (correlation): نشان دهنده «درجه» ارتباط بين دو خصوصيت یا متغیر(از جنس کمّی) است.
ضريب همبستگي از 1- تا 1+ تغيير مي كند.
ضريب همبستگي 1+ به اين معني است كه دو متغير ارتباط خطي كامل (و مستقیم) دارند.
ضريب همبستگي 1- به معنای چیست؟
نکته: نمي توان همبستگي را براي توجيه عليت به كار برد
همبستگي، علیت (خطر) را اندازه گيري نمي كند.
ممكن است گفته شود عليت همبستگي را نشان مي دهد، اما نمي توان گفت همبستگي عليت را نشان مي دهد.
«درجه» ارتباط بين دو خصوصيت یا متغیر(از جنس کیفی) را با چه نشان می دهند؟
- با نسبت شانس (OR) از مطالعه مورد شاهدی یا با خطر نسبی (RR) از مطالعه کوهورت
RR یا OR از صفر تا بینهایت تغيير مي كند:
بین صفر تا یک: ارتباط معکوس بین دو متغیر (بیماری و عامل مورد نظر یا مواجهه و پیامد) وجود دارد.
بیش از یک: ارتباط مستقیم بین دو متغیر (بیماری و عامل مورد نظر یا مواجهه و پیامد) وجود دارد.
ارتباط را مي توان تحت سه عنوان كلي گروه بندي كرد:
الف- ارتباط كاذب (Spurious association )
ب- ارتباط غير مستقيم
ج- ارتباط مستقيم (عليتي):
- ارتباط علیتی تک به تک
- ارتباط چند عاملی
ارتباط كاذب
گاهي اوقات ارتباط به دست آمده بين يك بيماري و عامل مورد نظر در یک مطالعه ممكن است واقعي نباشد.
مثال: مطالعه اي در انگلستان كه بر روي 5174 تولد در خانه و 11156 تولد در بيمارستان صورت گرفته بود:
نشان داد ميزانهاي مرگ و مير پري ناتال در زايمان هاي خانگي 4/5 و در بيمارستان 8/27 در هر 1000 تولد بوده است.
در این مطالعه مرگ و مير پري ناتال در زايمانهاي بيمارستاني بیشتر مي باشد!
چنين نتايجي كاذب يا ساختگي است زيرا به طور معمول بيمارستان به خاطر وجود تجهيزات و متخصصان بيشتر، زناني را جذب مي كند كه در معرض خطر بالاتري قرار دارند در حالي كه در زايمانهاي خانگي چنين چيزي نيست.
بيشتر بودن ميزان مرگ و مير پري ناتال در بيمارستان فقط به همين دليل است و نه به اين علت كه مراقبتها در بيمارستان بدتر مي باشد.
عوامل ديگري نيز ممكن است دخيل باشند مثل متفاوت بودن سن، تعداد حاملگي ها، کیفیت مراقبت هاي دوران بارداري، شرايط درون منزل، سلامت عمومي و ... بين دو گروه تحت بررسي (زایمان در منزل و بیمارستان)
ارتباط کاذب به خاطر طراحی غلط مطالعه یا وجود تورش در مطالعه رخ می دهد
ارتباط غير مستقيم
بسياري از ارتباطات كه در ابتدا عليتي محسوب مي شوند با مطالعات بعدي معلوم مي شود كه ارتباط غير مستقيم بوده اند.
يك ارتباط غير مستقيم، ارتباط آماري بين دو متغير (عامل مورد نظر و بيماري یا همان مواجهه و پیامد) است كه به علت وجود يك عامل ديگر ايجاد شده است.
اين عامل سوم ممكن است شناخته يا ناشناخته باشد ولي بين عامل مورد نظر و بيماري مشترك است.
اين فاكتور سوم (يعني همان عامل مشترك) به عنوان متغير «مخدوش كننده» (Confounding Variable) نيز شناخته مي شود