پاورپوینت فصل اول شیمی دهم (pptx) 12 اسلاید

دسته بندی : پاورپوینت

نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد اسلاید: 12 اسلاید

قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :

بسم الله الرحمن الرحیم نمونه ای از تلاش های فضایی دانشمندان جهان برای شناخت بیشتر سامانه خورشیدی سفر طولانی و تاریخی دو فضا پیما به نام وویجر 1و2 درسال1977میلادی (1356 شمسی) رخ داد. هدف دو فضا پیما تهیه شناسنامه فیزیکی و شیمیایی سیارات اورانوس،نپتون،زحل و مشتری بود. شناسنامه ها دارای اطلاعاتی مثل نوع عنصر های سازنده،ترکیب های شیمیایی در اتمسفر آنها و ترکیب درصد این مواد هستند. نمونه : تصویر بالا کیهان پس از انفجاری مهیب انرژی عظیمی آزاد کرد پس از آن با بوجود آمدن ذرات اتم (الکترون،پروتون و نوترون) عنصر های هیدروژن و هلیم پا به عرصه جهان گذاشتند . با گذشت زمان و کاهش دما،گاز های هیدروژن و هلیم تولید شده،متراکم شدند ومجموعه های گازی به نام سحابی ایجاد کردند. وپس از مدتی این سحابی ها باعث پیدایش ستاره ها وکهکشان ها شدند . پیدایش ستاره ها ستاره ها متولد میشوند؛ رشد میکنند و زمانی میمیرند مرگ ستاره با یکانفجار بزرگ همراه است كه سبب می شود عنصرهای تشکیل شده در آن در فضا پراكنده شود.   درون ستاره ها واکنش های هسته ای رخ میدهد،که در این واکنش ها ازعنصرهای سبک تر،عنصر های سنگین تر بوجود می آید.دما واندازه هر ستاره تعیین کننده نوع عنصری است که در آن ستاره ساخته میشود. افزایش دمای ستاره منجرب ساخت عنصر های سنگین تر میشود، و پس از میلیون ها سال ساخت عنصر منفجر شده و عنصر های سنگین را در سراسر گیتی پراکنده میکند. اینیشتین رابطه زیر را برای محاسبه ی انرژی تولید شده در واکنش هسته ای ستاره ها ارائه کرده است. E = mc دراین رابطه m جرم ماده بر حسب کیلوگرم و c سرعت نور(10 8 * 3متر بر ثانیه)و E انرژی آزاد شده را بر حسب ژول نشان می دهد 1J=1kg m 2 s -2 2 اتم ها نماد علمی عنصر E یا X ، عدد اتمی Z و عدد جرمی A است و به اینگونه نمایش داده میشود.   ایزوتوپ های یک عنصردارای Z یکسان اما A متفاوت هستند.خواص شیمیایی اتم های هرعنصر وابسته به عدد اتمی ( Z ) آن است.   نکته : نیم عمر هر ایزوتوپ نشان می دهد كه آن ایزوتوپ تا چه اندازه پایدار است. نکته : هسته های ایزوتوپهای ناپایدار، ماندگار نیستند و با گذشت زمان متلاشی میشوند . این ایزوتوپ ها پرتوزا هستند و اغلب بر اثر تلاشی افزون بر ذره های پرانرژی، مقدار زیادی انرژی نیز آزاد میکنند. نکته : اغلب هسته هایی كه نسبت شمار نوترون ها به پروتون های آنها برابر یا بیشتراز 1/5 باشد،ناپایدارند و با گذشت زمان متلاشی میشوند. همه ی اتم های یک عنصر به طور طبیعی نمیتوانند جرم یکسانی دارا باشند،مانند این عنصر لیتیم. عناصر از 118عنصر کشف شده تنها 92 عنصر طبیعی بوده و 26 عنصر دیگر ساختگی هستند. نخستین عنصر ساخته دست بشر عنصرتکنسیم است که در واکنشگاه هسته ای ساخته شد. تکنسیم به دلیل ماندگاری کم ،کمبود این عنصر و ناتوانی ذخیره عنصر درمدت طولانی آن را با یک مولد هسته ای تولید وسپس مصرف میکنند. اورانیوم شناخته شده ترین فلز پرتوزایی است که یکی از ایزوتوپ های آن، اغلب به عنوان سوخت در راکتورهای اتمی به کار میرود. ایزوتوپ 235U که فراوانی آن در مخلوط طبیعی کمتر از 0.7 درصد است، اما دانشمندان ایرانی توانستند مقدار آن را در مخلوط ایزوتوپ های این عنصر افزایش دهند، به این فرآیند غنی سازی ایزوتوپی گفته میشود. در جدول دوره ی تناوبی عناصر بر اساس افزایش عدد اتمی سازماندهی شده اند. این جدول 7 دوره و 18 گروه دارد،که به ردیف افقی جدول دوره گفته و هر ستون را گروه نامیده اند. هر خانه از این جدول برای یک عنصر معین گذاشته شده و حاوی اطلاعات خاص آن عنصر است.مانند:عدد اتمی،نماد شیمیایی،میانگین جرم اتمی و نام عنصر نکته: اتم Fe 59 یک رادیو ایزوتوپ است که برای تصویربرداری از دستگاه گردش خون استفاده می شود زیرا یون های آن درساختار هموگلوبین وجود دارند .   جرم عناصر و اتم ها دانشمندان مقیاس جرم نسبی برای تعیین جرم اتم ها را به کار بردند. مطابق این مقیاس، جرم اتم ها را با وزنه ای می سنجند که جرم آن 1/12 جرم ایزوتوپ کربن 12- است به این وزنه، یکای جرم اتمی یا AMU میگویند. دانشمندان با استفاده از دستگاهی به نام طیف سنج جرمی ، جرم اتم ها را با دقت زیاد اندازه گیری میکنند . وبه پاسخ نهایی آن عدد آووگادرو میگویندکه با نماد N A نشان میدهند. ذره،یک مول از آن ذره می گویند به طوری كه جرم 1 مول ذره بر حسب گرم جرم مولی آن نامیده میشود. با استفاده از هم ارزی میان كمیت ها می توان آنها را به یکدیگر تبدیل كرد به طوری كه برای هر هم ارزی می توان دو عامل ) كسر ( تبدیل نوشت . در این عامل ها، صورت و مخرج هر یک شامل عددی همراه با یکا است. دانشمندان مدلی برای ساختاراتم ها طراحی کردند که اتم را کره ای کوچک در نظر گرفته و هسته در مرکز آن قرار دارد و الکترون ها در فضایی بسیار بزرگتر ودر لایه های پیرامون هسته توزیح میشود ،این لایه ها را از هسته به بیرون با n شماره گذاری میکنند. مثلا n=1 ، n=2 و... نکته مهم در این مدل کوانتمی بودن داد و ستد انرژی هنگام انتقال الکترون ها از لایه ای به لایه دیگراست. براساس این مدل، الکترون ها در هر لایه آرایش و انرژی معینی دارند و اتم از پایداری نسبی برخوردار است به طوری كه گفته می شود اتم در حالت پایه قرار دارد . اگر به اتم ها در حالت پایه انرژی داده شود، الكترون های آنها با جذب انرژی به لایه های بالاتر انتقال یابند ،به اینگونه اتم ها اتم های برانگیخته می گویند . اتم های برانگیخته پرانرژی تر، و ناپایدارند؛ از این رو تمایل دارند دوباره با از دست دادن انرژی به حالت پایدار برگردند . برای الکترون، نشر نور، مناسب ترین شیوه برای از دست دادن انرژی است، الكترون ها در اتم برانگیخته، هنگام بازگشت به حالت پایه نوری با طول موج معین نشر می كنند .   برخی ویژگی های ذره های زیر اتمی لایه های اتم اتم، ساختار لایه ای دارد و الكترون ها در لایه های پیرامون هسته با نظم ویژه ای حضور دارند به گونه ای كه در عنصرهای ردیف اول، لایۀ الكترونی اول و در عنصرهای دورۀ دوم، لایۀ دوم از الكترون پر می شود . واین به آن معناست که در هر دوره از جدول تناوبی عنصر هایی وجود دارد که مدار الکترونی همانندی دارند مانند هیدروژن و هلیم که دارای یک مدار الکترون میباشند.   از آنجا كه لایۀ اولهر عنصر حداكثر 2 الكترون گنجایش دارد، میتوان گفت در دورۀ اول فقط 2 عنصر وجود دارد،ودر دوره ی دوم 8 عنصر وجود دارد.   لایه های الکترونی خود از زیر لایه های متفاوتی تشکیل شده است به گونه ای که لایه اول دارای یک زیر لایه از نوع s و با گنجایش 2 الکترون ،لایه دوم دارای 2 زیر لایه از نوع s و p با گنجایش 2و6الکترون،لایه سوم دارای 3زیر لایه از نوع s ، p و d با گنجایش 6،2و10 الکترون است. نور نوری که از ستاره یا سیاره ای به ما می رسد، نشان می دهد که آن ستاره یا سیاره از چه ساخته شده و دمای آن چقدر است. دانشمندان با دستگاهی به نام طیف سنج می توانند از پرتو های گسیل شده از مواد گوناگون، اطلاعات ارزشمندی دربارۀ آنها به دست آورند . اینکه نور چیست؟ چگونه تولید می شود؟ حامل چه اطلاعاتی است؟   نور خورشید با گذشت از قطره های آب موجود در هوا که پس از باران در هوا معلق اند تجزیه شده وگستره ای پیوسته از رنگ ها را ایجاد میکند. چشم ما فقط توانایی دیدن بر خی از رنگ های تجزیه شده ی نور را دارد که به آنها رنگ های مرئی (گستره ی مرئی)میگویند. نوع پرتو های نوری خورشید پرتو های الکترو مغناطیسی است که دارای انرژی است و اگر گستره کوتاه تری دارا باشد انرژی بیشتری خواهد داشت.بنا بر این انرژی نور آبی از نور سرخ بیشتر است. شیمی دان ها به فرایندی كه در آن یک مادۀ شیمیایی با جذب انرژی از خود، پرتوهای الکترومغناطیس گسیل می دارد، نشر می گویند. اگر نور نشر شده از یک ترکیب لیتیم دار در شعله را از یک منشور عبور دهیم الگویی بدست می آید که به آن طیف نشر خطی لیتیم میگویند.   آرایش الکترونی اتم مطابق مدل کوانتومی برای بدست آوردن آرایش الکترونی اتم ها باید الکترون های اتم هرعنصر در زیر لایه ها با نظم و ترتیب معینی توزیع شود. نکته :پر شدن زیرلایه ها تنها به عدد كوانتومی اصلی( n ) وابسته نیست بلكه از یک قاعدۀ کلی ب ا نام قاعدۀ آفبا پیروی میكند . قاعدۀ آفبا ترتیب پرشدن زیرلایه ها را در اتم های گوناگون نشان می دهد . مطابق این قاعده، هنگام افزودن الکترون به زیرلایه ها، نخست زیرلایه های نزدیک تر به هسته پر می شود که دارای انرژی كمتری است و سپس زیرلایه های بالاتر پر خواهد شد . روش دیگر آرایش الکترون های اتم آرایش الکترونی فشرده است،مثلا اتم سدیم به گونه زیر آرایش میگیرد. Na:[Ne]3 s 1 دراین آرایش الکترونی از نماد گاز های نجیب استفاده شده است.برای اینکه الکترون های اتم را به حالت آرایش فشرده تبدیل کنیم ابتدا آرایش اتم مورد نظر را به صورت گسترده نوشته و سپس بخشی از آرایش الکترونی یک گاز نجیب با نماد شیمیایی گاز نجیب جایگزین میشود.   Na:1s 2 2s 2 2p 6 3s 1 Na :[Ne]3 s 1 Ne:1s 2 2s 2 2p 6   آرایش الکترون ها در بیرونی ترین لایه به نام لایه ظرفیت اتم است که الکترون های موجود در آن رفتار شیمیایی اتم را تعیین می کنند و الکترون های ظرفیت اتم نام دارند.     ساختار اتم و رفتار آن گاز های نجیب در طبیعت به شکل تک اتمی وجود دارند و به این دلیل واکنش ناپذیرند یا واکنش پذیری کمی دارند بنابر این پایدارند.   در اتم های گاز های نجیب وجود لایه ظرفیت اتمی هشت تایی باعث می شود اتم واکنش ناپذیر یا واکنش پذیری کمی دارا شود و اگر لایه ظرفیت اتم این گاز ها کمتر از هشت تا شود این اتم واکنش پذیر است.   آرایش دیگری برای ساختار اتم ها وجود دارد که به آن آرایش الکترون-نقطه ای می گویند،و درآن الکترون های ظرفیت اتم ،پیرامون نماد شیمیایی آن با نقطه نمایش داده می شود .مانند : Na.