پاورپوینت رفتارهای اعتیادی( روانشناسی سلامت (pptx) 10 اسلاید

دسته بندی : پاورپوینت

نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد اسلاید: 10 اسلاید

قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :

بنام خدا رفتارهای اعتیادی( روانشناسی سلامت کشورهای توسعه یافته: مردان 35درصد/ زنان 22درصد. کشورهای درحال توسعه= 50درصد مردان و 9 درصد زنان. زنان کمتر از مردان سیگار می کشند، اما در عین حال زنان کمتری نسبت به مردان اقدام به ترک سیگار می کنند. بیشترین میزان شیوع بین سنین 20تا34ساله- کشیدن سیگار برحسب طبقه اجتماعی و درآمد متفاوت است. در کل اطلاعات در مورد رفتار سیگار کشیدن به موارد زیر در افراد سیگاری اشاره دارند: 1-رفتار سیگار کشیدن رو به کاهش است، اما این کاهش در مردان بیش از زنان است. 2- افراد سیگاری بیشتر در گروه های یدی غیرماهر هستند. 3- افراد سیگاری درآمد کمتری نسبت به افراد غیرسیگاری دارند. 4-تعداد افراد سیگاری که سیگار با قطر متوسط مصرف می کنند کاهش چشمگیری داشته است. 5-دوسوم افراد سیگاری گزارش می کنند که مایل به ترک سیگار هستند. 6- اکثریت افراد سیگاری(58درصد) می گویند بسیار دشواراست که یک روز کامل را بدون سیگار سپری کنند. آیا سیگار کشیدن برای سلامتی مضر است؟ سیگار کشیدن= سرطان ریه، بیماری کرونر قلب، سرطان گلو، معده و روده. بطور متوسط افراد سیگاری 8سال زودتر می میرند و ناتوانی در آنها 12سال زودتر شروع می شود. یک چهارم افرادی که در ترک سیگار ناموفق هستند بطور متوسط 23سال زودتر جان خود را ازدست می دهند. کشیدن سیگار در دوره نوجوانی اثرات فوری تری دارد و با تنگی نفس، آسم، فشارخون بالا و افزایش تعداد عفونت های دستگاه تنفسی مرتبط است. اثرات مثبت اثرات مثبت سیگار روی سلامت بسیار کم است. افراد سیگاری گزارش می کنند سیگار بر خلق آنها اثر مثبت دارد و اینکه سیگار می تواند به افراد کمک کند تا با پیشامدهای دشوار مقابله کنند( گراهام، 1987). اثرات منفی الکل افزایش شانس اختلالاتی مانند سیروز کبدی، سرطان، فشارخون بالا، نقایص حافظه. افزایش آسیب ناشی از تصادف اتومبیل،سوانح غیررانندگی،خشونت و رابطه جنسی غیرایمن فرایندهای دخیل در یادگیری یک رفتار اعتیادی از منظر یادگیری اجتماعی، رفتارهای اعتیادی براساس فرایندهای زیر آموخته می شوند: شرطی سازی کلاسیک- شرطی سازی عامل- یادگیری مشاهده ای- فرایندهای شناختی شرطی سازی کلاسیک: سیگار کشیدن به عنوان رفتاری بالقوه اعتیادی، ممکن است با نشانه های بیرونی( برای مثال دیدن کسی در حال کشیدن سیگار، بودن با برخی از دوستان) یا نشانه های درونی( اضطراب، افسردگی یا خوشحالی) تداعی شود. شرطی سازی عامل:قواعد شرطی سازی عامل بیان می کند که احتمال وقوع رفتار در صورتی افزایش می یابد که رفتار توسط حضور رویدادی مثبت تقویت دریافت کند یا با فقدان یا حذف رویدادی منفی بطور منفی تقویت شود. در مورد رفتار اعتیادی سیگار ، احتمال سیگار کشیدن با احساس پذیرش اجتماعی، اعتماد به نفس و کنترل( تقویت کننده مثبت) و حذف علائم ترک( تقویت کننده منفی) افزایش خواهد یافت. یادگیری مشاهده ای: رفتارها از طریق مشاهده انجام آنها توسط افرادیبکه برای فرد مهم هستند نیز یادگیری می شوند. برای مثال سیگار کشیدن والدین، ارتباط بین سیگار کشیدن و جذابیت/لاغری عوامل شناختی: مانند خودانگاره، رفتار حل مسئله، مکانیسم های مقابله ای و اسنادها هم در اکتساب یک رفتار اعتیادی نقش دارند. ادغام رویکرد بیماری و یادگیری اجتماعی رویکرد بیماری=سیگار کشیدن به علت ویژگی های اعتیاد آور نیکوتین است. رویکرد یادگیری اجتماعی= استدلال می کند که رفتاری آموخته شده است. برای مثال در حالی که ممکن است یک الگوی بیماری بر تحمل اکتسابی به دنبال سیگار کشیدن یا رفتار نوشیدن تأکید کند و بنابراین از دیدگاه بیماری استفاده کند، اما برای تبیین اینکه چرا برخی افراد شروع به سیگار کشیدن یا نوشیدن الکل می کنند و چرا تنها برخی از آنها به این رفتار ادامه می دهند تا جایی که تحمل اکتسابی ایجاد می شود، بطور تلویحی از رویکرد یادگیری اجتماعی استفاده می کند. ممکن است مفهوم تحمل مفهومی در چارچوب الگوی بیماری باشد اما برای فعال شدن تا اندازه ای به نظریه یادگیری اجتماعی متکی است. به همین ترتیب ممکن است دلیل سیگار کشیدن برخی از افراد این باشد که آنها یاد گرفته اند سیگار علائم ترک را تسکین می دهد ( رویکرد یاد گیری اجتماعی) اما در رویکرد بیماری که در آن به وجود علائم جسمانی ترک نیاز است، استفاده می شود. مراحل سوءمصرف مواد پژوهش ها در حوزه رفتار اعتیادی 4مرحله را برای مصرف مواد عنوان کرده اند. 1- شروع 2- حفظ(تدوام) 3- ترک 4- عود مراحل 1 و 2 : شروع و تداوم یک رفتار اعتیادی شناخت ها استفاده از الگوهای رفتار سلامت مانند الگوی باور سلامت ، نظریه انگیزه حفاظت ، نظریه رفتار برنامه ریزی شده. 1-تداعی سیگار با سرگرمی و لذت، سیگار وسیله ای برای تمدد اعصاب و به عنوان عملی اجتماعی و سازنده اعتماد به نفس. 2- نقش عزت نفس و سهولت سیگار کشیدن 3-نقش قصد پایدار( در نظریه رفتار برنامه ریزی شده) و عدم اظهار پشیمانی از شروع سیگار کشیدن. 4- نقش نگرش های عاطفی( سیگار کشیدن لذت بخش است) و نگرش شناختی( سیگار کشیدن مضر است) هنجارهای اجتماعی 1-نقش رفتار و باور والدین(1- والدین سیگاری باشند،احتمال سیگاری شدن کودکان دو برابر می شود2- نگرش والدین نیز اثر دارد. والدین قویاً مخالف سیگار باشند، احتمال سیگاری شدن فرزند 7برابر کمتر می شود). 2-فشار گروه همسالان 3- بافت اجتماعی گسترده تر ( سیگار کشیدن نه تنها محصول باورهاست بلکه محصول دنیای اجتماعی فرد نیز هست). مرحله سوم: ترک یک رفتار اعتیادی ترک به عنوان فرایندی آهسته: بیشتر پژوهش ها بر رویکرد قطره قطره تأکید می کنند. در این رویکردها از الگوهای شناخت اجتماعی، قصدهای اجرا و رویکرد مراحل تغییر استفاده می شود. 1-الگوی شناخت اجتماعی بهترین پیش بین های قصد ترک عبارت اند از کنترل رفتاری ادراک شده( به عنوان مثال احساس می کنید چقدر بر سیگار نکشیدن در شش ماه آینده کنترل دارید؟) و آسیب پذیری ادراک شده( به عنوان مثال فکر می کنید چقدر احتمال دارد که درصورت ادامه دادن به مصرف سیگار در آینده به یکی از مشکلات زیر دچار می شوید؟) و قصدهای خط پایه( به عنوان مثال چقدر احتمال دارد که شما در شش ماه آینده سیگار نکشید؟) 2- قصدهای اجرایی استفاده از مداخله قصد اجرایی( یعنی برنامه ریزی درباره اینکه کی، کجا و چگونه می تواند از سیگار کشیدن امتناع کند) 3-مراحل تغییر به نظر پروچسکا و دیکلمنته توقف رفتار شامل تغییر در طی پنج مرحله اساسی است: 1- پیش تأملی: فرد بصورت جدی به ترک فکر نمی کند. 2- تأملی: داشتن فکرهایی درباره ترک 3-آماده سازی: فکر کردن به ترک بطور جدی 4- عمل: تغییر رفتار اولیه 5- نگهداری: حفظ تغییر رفتار در طول زمان. عدم پیشرفت خطی ، ممکن است افراد در مراحل عقب و جلو بروند به عنوان مثال از پیش تأمل به تأمل و دوباره به پیش تأمل برگردند.آنها این حالت را طرح واره «درب چرخان» نامیدند. توقف برنامه ریزی نشده( ناخواسته) گاهی توقف یک رفتار اعتیادی می تواند بدون برنامه باشد( وست و سوهال،2006). در پژوهشی تقریا نیمی از از تلاش ها برای ترک بصورت برنامه ریزی نشده بود . تلاش های برنامه ریزی نشده در مقایسه با تلاش های برنامه ریزی شده،به مدت 6ماه دوام یافتند. مداخلاتی برای ترک 1- مداخلات بالینی که فرد را هدف قرار می دهد( دوره 6یا 12 هفته ای و استفاده از ترکیبی از رویکردهای منعکس کننده الگوهای بیماری و نظریه یادگیری اجتماعی اعتیاد. 1- دیدگاه های بیماری به ترک: محوسازی نیکوتین و درمان های جایگزینی نیکوتین مثل آدامس نیکوتین 2-دیدگاه های یادگیری اجتماعی به ترک : 1- درمان های بیزاری آور : شوک الکتریکی، فنون تجسمی 2- قرارداد مشروط ( در این روش از فرد می خواهند که قراردادی با درمانگر/دوست/همسر خود ببندند و مجموعه ای از پاداش ها/ تنبیه ها که مشروط به ترک سیگار هستند را برقرار کنند.3- روش های رویارویی با نشانه: تمرکز بر نشانه های محیطی که با سیگار کشیدن تداعی شده اند. هدف این است که پاسخ به نشانه ها در طول زمان خاموش شوند.4- روش های خودمدیریتی : استفاده از فنون رفتاری مانند خودنظارتی، آگاه شدن از علل سیگار کشیدن و پیامدهای آن 2- خودیاری= حدود 90درصد افراد گزارش می کنند که بدون هیچ کمک رسمی سیگار کشیدن را ترک کرده اند. ( حمایت همسر، ...). میزان موفقیت در پیگیر یکساله 10-20درصد است و 3-5درصد به ترک مداوم گرایش دارند. 3- مداخلات سلامت همگانی که جمعیت را هدف قرار می دهند. توصیه پزشک، مداخلات محیط کار و برنامه های مبتنی بر جامعه و مداخلات دولتی ( ممنوعیت تبلیغات، افزایش هزینه( کمک به ایجاد هزینه های ادراک شده و منافع ادارک شده تغییر رفتار) ممنوعیت سیگار کشیدن در اماکن عمومی) مرحله چهارم: مرحله عود تقریباً نیمی از سیگاری هایی که اقدام به ترک می کنند در عرض یک سال مجدداً شروع به سیگار کشیدن می کنند. الگوی عود در بین رفتارهای اعتیادی مختلف یکسان است. در ابتدا میزان پرهیز بالاست و بتدریج در عرض یک سال کاهش می یابد. مارلات و گوردون فرایندهای درگیر در پیشروی از پرهیز به خطا( لغزش) و از خطا به عود را بررسی کردند و به آن اثر نقض پرهیز گفتند. اثر نقض پرهیز به شرح زیر رخ می دهد: 1- پرهیز: فرد پرهیز را به عنوان رفتار هدف قرار می دهد. 2- موقعیت پرخطر: پائین آمدن خلق، تعارف کردن سیگار 3- رفتار مقابله ای: اگر فرد بتواند بطور موثر مقابله کند در آن صورت پرهیز حفظ خواهد شد. 4- انتظار نتایج مثبت: انتظار نتایج منفی به مقابله موفقیت آمیز کمک می کند( به عنوان مثال مست شدن باعث می شود احساس مریضی کنم) اما انتظار نتایج مثبت آن را به تعویق می اندازد( سیگار کشیدن باعث می شود که اضطراب کمتری احساس کنم) 5- خودکارآمدی 6- خطا: لغزش اولیه اتفاق می افتد.