پاورپوینت فلسفه سال چهارم - موضوع مبانی حکمت مشاء (pptx) 65 اسلاید

دسته بندی : پاورپوینت

نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد اسلاید: 65 اسلاید

قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :

به نام خدا فلسفه سال چهارم موضوع: مبانی حکمت مشاء 1 علت و معلول کهن‌ترین مسئله فلسفه، مسئله علت و معلول است. شاید نخستین مسئله‌اى که فکر بشر را به خود متوجه ساخته و او را به تفکر و اندیشه براى کشف معماى هستى وادار کرده است، مسئله علت و معلول باشد. انسان استعداد «فکرکردن» دارد و مهمترین عاملى که او را در مسیر تفکر می‌اندازد، همانا ادراک قانون کلى علت و معلول است که با اين تعبیر بیان می‌شود: «هر حادثه علتى دارد.» فلسفه به عنوان دانشى که درباره موجود از آن حیث که موجود است بحث مي‌کند، با این پرسش‌ها سر و کار دارد: چرا اشیا و موجودات هستند؟ آیا می‌شود اشیا و موجودات نباشند؟ مفهوم «چرا» در مورد وجود اشیا همان استفهامى است که ذهن را متوجه مسئله علیت می‌کند و در فلسفه به آن جایگاه برجسته‌ای می‌بخشد. حکماى مشایی به بحث علیت اهمیت زیادی داده و این بحث را به گونه‌ای ساخته و پرداخته‌اند که به مراتب از آنچه در آرای گذشتگان دیده می‌شود، دقیق‌تر است. 2 کشف رابطه ١ـ چرا درد، رنج و جدایی وجود دارد؟ چرا یک دوست نزدیک مرده است؟ چرا هستم؟ چرا نیستم؟ ٢ـ چرا بعضی کشورها فقیرند؟ چرا آب‌های قطب یخ می‌بندند؟ چرا در بعضی کشورها رطوبت زیاد است؟ چه تفاوتی بین «چرا»های اول با نوع دوم وجود دارد؟ 3 علیت چیست؟ اشیا و موجودات با یکدیگر روابط گوناگونى دارند؛ مثالاً به تناسب جرم و فاصله، یکدیگر را جذب می‌کنند؛ این رابطه‌ای است که به قانون جاذبه‌ی عمومی معروف است. در یک پل، بدنه به ستون‌های نگاه دارنده تکیه دارد وگرنه فرو می‌ریزد؛ این رابطه‌ی اتکا است. در میان اجزای یک ساعت یا دستگاه دوربین عکاسى رابطه‌ی نظم برقرار است. رابطه‌ی بین هوای دو طرف شیشه‌ی پنجره رابطه‌ی تعادل است. میان آدمیان نیز روابط و نسبت‌هاى زیادى هست. رابطه‌ی والدین با فرزندان، استاد و شاگرد، دوست با دوست، کارگر و کارفرما و ... . حال، پرسش این است که در روابط یاد شده، کدام ویژگى، مشترک به نظر می‌رسد؟ 4 با کمى تأمل معلوم می‌شود که همه‌ی این روابط، بعد از وجود دو طرف رابطه، پیدا می‌شوند. تا بدنه‌ی پل و ستون‌ها وجود نداشته باشند، رابطه اتکا هم در کار نیست. تا استاد و شاگرد نباشند، رابطه‌ی آموزش هم پیدا نمی‌شود و به همین ترتیب، در همه‌ی این روابط همیشه رابطه، فرع بر وجود دو طرف رابطه و قائم به هر دو طرف است و از این رو، می‌توان این روابط را روابط بعد از وجود نامید. در این میان، نوعى رابطه وجود دارد که نه بعد از وجود دو طرف رابطه، بلکه درست در خود وجود آن دو برقرار می‌شود. چنین رابطه‌اى از روابط دیگر عمیق‌تر است و به آن رابطه علیت گفته می‌شود. 5 رابطه‌ای که در آن طرف اول (علت) به طرف دوم (معلول) وجود می‌دهد. این رابطه‌ای نیست که بین معلول و علت آن، بعد از وجود پدید آید؛ بلکه تمام هستى و واقعیت معلول با همین رابطه تحقق می‌یابد. به طورى که اگر علت نباشد، معلول هم نخواهد بود. ما در هیچ مورد دیگرى چنین رابطه‌اى را سراغ نداریم که در آن وجود و هستى دادوستد شود. از این‌رو، می‌توان گفت که این رابطه، چیزى جز نیازمندى معلول به علت در اصل هستى و واقعیت خود نیست. بنابراین، در تعریف علت باید گفت: «علت آن چیزى است که معلول در هستى خود به آن نیازمند است.» فعالیت به نظر شما چه چیز ما را به پرسش از چرایی امور می‌کشاند؟ بین «حیرت»، «علیت»، «چرایی» و «عقالنیت» امور چه رابطه‌ای وجود دارد؟ 6 اهمیت اصل علیت بنابر اصل علیت هیچ چیز در جهان خود به خود و از روی «صدفه» و «اتفاق» پدید نمی‌آید. قبول صدفه و اتفاق و نفی قانون علیت، مستلزم این است که هیچ‌گونه نظم و قاعده و ترتیبی در جهان وجود نداشته باشد و هیچ چیزی شرط چیز دیگر نبوده و بین امور و حوادث عالم، ترتیب وجودی برقرار نباشد. چنین عقیده‌اى بر روى تمامى علوم و دانش‌ها خط بطلان می‌کشد. به طورکلی، وظیفه هر علمی عبارت است از بیان مجموعه‌اى از قواعد و روابط موجود بین اشیا و اگر پیدایش یک حادثه بدون دلیل و علت جایز باشد، در همه وقت و تحت هر شرایطى می‌توان وقوع هر حادثه‌اى را انتظار داشت؛ بنابراین، هیچ ضابطه و قانونى در کار نخواهد بود و درنتیجه، هیچ علمى پدید نخواهد آمد. پس، نفى اصل علیت مرادف با نفى هر نوع علم و دانش و عین شکاکیت و سوفسطایی‌گری است. 7 تأمل کدام چراها ما را با حیرت روبه‌رو می‌کنند؟ کدام چراها را نمی‌توان با تبحر در علوم تجربی جواب داد؟ چرا؟ ٭ تحقیق چه رابطه‌ای بین پیشرفت علوم و چراهای دانشمندان وجود دارد؟ ملاک نیازمندی معلول به علت از جمله مسائل مهمى که در فلسفه اسلامى مطرح می‌شود، اما در آراى حکماى یونان مشاهده نمي‌شود، ملاک نیازمندى معلول به علت است؛ یعنى اینکه دریابیم در یک شیء کدام خصوصیت، نشانه‌ی معلولیت آن است و گواهى می‌دهد که شیء دیگرى باید حتما به عنوان علت آن شیء وجود داشته باشد؛ این بحث در فلسفه اسلامی به دلیل نزاع میان متکلمان و فلاسفه اسلامی مطرح شده است. 8 جست و جو و پژوهش چرا برای فلاسفه یونان «ملاک نیازمندی معلول به علت» مطرح نبوده است؟ آیا بین علت فاعلی و علت غایی، با خداوند خالق در ادیان ابراهیمی رابطه‌ای وجود دارد؟ با مراجعه به کتاب سوم خود در خصوص فیلسوفان یونان به پرسش بالا پاسخ دهید. نظریه حدوث: متکلمان اسلامى پیشتر براى این مسئله که «چرا یک شیء محتاج به علت است؟ چرا باید وجود خود را از ناحیه علت دریافت کند و در چه شرایطى چیزى می‌تواند بی‌نیاز از علت باشد؟» پاسخى ابراز داشته بودند که به نظریه حدوث معروف است. 9