پاورپوینت در مورد معماری سبک خراسانی (pptx) 13 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 13 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
نام درس : معماری اسلامی
موضوع: معماری سبک خراسانی
تهیه کنندگان:
علی رجبی،کمال سعید نژاد،سعید اسماعیل نژا د
استاد:جناب
استاد با حقیقت
دانشکده فنی و حرفه ای شهید چمران
(رشت)
تاریخ:
1390/10/08
شیوه خراسانی
:(
تاریخ)
حدود قرن 1 تا 4 ه.ق
سبک خراسانی اولین سبک معماری اسلامی بوده، چون اولین بناها در خراسان ایجاد شده، لذا به سبک خراسانی معروف است. این سبک در قرون اولین (1 تا 4 هجری) رایج بوده و تحت تأثیر پلان و نقشه مساجد عربی با ساختمانی ایرانی (پارتی) با فضای ساده (فاقد تزئینات) بنا احداث شده‌اند.
در اوایل قرن 2 ه.ق ابومسلم خراسانی قیام می کند و به دستور وی در خراسان مساجد بسیاری به نام مساجد شبستانی/
ا
بومسلمی/عربی ساخته شد.
ویژگی معماری
خراسانی
:
مردم واری بناها
دور شدن از تزیینات چه در داخل و چه در خارج
اندک تزیینات موخود هم ادامه ساسانی است اما بسیار کم رنگ‌تر
چفدها در ابتدا همان مازه دازهای ساسانی بود و سقف طاق آهنگ
استفاده از گنبد به خاطر ارتفاع زیاد کم تر مصرف می شده است
بوم آورد بودن مصالح
پلان مستطیل شکل
فضای شبستانی یا چهل ستونی
ساده و بی‌پیرایه (فاقد تزئینات)
مصالح اولیه خشت خام و آجر
فاقد پوشش و تزئینات یا گاهاً پوشش کاهگل
استفاده از تک منار منفک با مقطع دایره‌ای در شمال بنا
قوس‌های بیضی، تخم‌مرغی، ناری
در سبک خراسانی پلان و نقشه مساجد عربی و ساختمان بنا ایرانی است.
در مجموع خصوصیات شیوه خراسانی عبارتند از :
1. سادگی تا مرز امکان .
2. استفاده از مصالح محل .
3. در حد نیاز و امکان .
سیر شکل‌گیری مساجد
مساجد شبستانی
آتشکده هایی که دیوار رو به قبله آنها بسته می شد
مساجد گیری م/ مسجد نیریز
در دوره های بعد منبر و محراب اضافه شد
چند نمونه
مسجد
در این دوره
01مسجد جامع فهرج
02تاریخانه دامغان
03مسجد جامع اصفهان
04مسجد جامع نایین
05مسجد جامع اردستان
06مسجد جامع نیریز
مسجد جامع فهرج ( شیوه خراسانی ) :
این مسجد در 22 کیلومتری یزد در قریه ای به نام فهرج ، سر راه قدیم یزد به کرمان است و تک مناره گلی آن از فاصله دور دیده می شود .
بنای این مسجد مربوط به قرن اول هجری و مانند مساجد صدر اسلام و دارای طراحی بسیار ساده و بی پیرایه و احتمالاً جزء مساجدی است که تا کنون در ایران شناخته شده است .
سبک و شیوه معماری آن را به شیوه پارتی و خراسانی می دانند . بنا تماماً از خشت خام ساخته شده و پوشش دیوارها کاه گل است .
مسجد شبستانی است و سه دهانه دارد که دهانه میانی بزرگ تر از دو دهانه چپ و راست است . قوس ناری¹ و طاق آهنگ² است و در قسمت شمالی مسجد که در حال ویرانی بود ، مرمت شده است .
خلاصه ای از ویژگی مسجد فهرج :
1. تک مناره گلی .
2. قرن اول هجری .
3. ساده و بی پیرایه .
4. پارتی و خراسانی .
5. تماماً خشت خام .
6. پوشش کاه گل .
آن را اولین بنایی می دانند که به قصد مسجد ساخته شده است، زیرا تا این زمان مساجد اکثراً بناهای تغییر کاربری یافته، مانند آتشکده های زمان ساسانی بوده اند که با ورود اسلام به ایران، با تغییراتی چند در ساختارشان به مسجد تبدیل شده اند. اما ظاهراً مسجد فهرج خود بدین منظور شاخته شده است. تا این زمان عناصر و تأثیرات معماری ساسانی بخوبی در ساخت این بنا قابل مشاهده است. پلان این مسجد همانند سایر مساجد ساخته شده در این دوره، بسیار شبیه پلان مساجد شاخته شده در قرون اولیه اسلام در کشورهای عربی بوده است، و در مجامع علمی مغرب زمین، این سبک به نام سبک عربی مشهور است.
نمای بنا یا سیمگل (مخلوطی از گل رس ‚ ریگ روان و خاکه کاه) اندود شده است ‚ البته در اینجا به جای کاه که در این روستا کمیاب بوده ‚ از ژاژ (خرشتر) آسیاب شده استفاده شده که همین امر آن را از آسیب موریانه حفظ کرده است . در روی نمای حیاط ‚ چند طاقچه و کارو با طاقی شکنجی (دالبری) دیده می شود . یکی دیگر از خصوصیات جالب این مسجد ‚
نقش درگاه های ساسانی است که با گچ بر روی دیوار شرقی اجرا شده است . در انتهای شمال راهروی غربی و نیز درگاه های حجره ها ‚ کنگره های تزیینی اجرا شده است.
مسجد جامع فهرج
مسجد تاریخانه دامغان
نقشه کلی مسجد ساده و بی پیرایه و شبیه یک حیاط اندرونی است . ساختار کلی این مسجد و مصالح آن در حین سادگی شبیه طرح بناهای دوران ساسانی است و نوع آجر چینی آن و ابعاد آجرهای آن قرمز رنگ و ستون ها بیشتر شبیه طرح بناهای دوران ساسانی نیز می باشد . در رواق های اطراف حیاط دهانه وسط نسبت به دهانه های دیگر ارتفاع بیشتری دارد .
در زمان بازسازی مسجد در قرن سیزدهم هجری، به جای طاق‌های مازه‌دار (بیضوی) اصلی که اغلب فرو ریخته بودند، طاق‌های نوک‌تیز جناغی بنا شدند، هر چند که در بخش‌هایی از بنا، نمونه‌هایی از طاق‌های مازه‌دار اولیه به چشم می‌خورد.
مناره مسجد تاریخانه که در سال 420 هجری به مجموعه اضافه شد و دارای تزیینات آجری بسیار زیبا به شیوه سلجوقی می‌باشد.
مسجد جامع اصفهان
سنگ بنا در شیوه خراسانی و بعد از 70 سال کاملا تغییر می کند
یک پایه ستون از دوره ساسانی در این مکان پیدا شده است
بنای اولیه خشتی بوده است
مسجد جامع نایین
به شیوه رازی نزدیک است
مسجد اولیه شبستانی بوده
حیاط کوچک کاملا مربع
آجرکاری زیبا در نما
گچ بری در نزدیکی محراب
ستون ظریف و باریک
اولین منار داخل مسجد/ دوره سلجوقی
اولین بار مقصوره در اینجا شکل می گیرد
(تزیینات نزدیک محراب)
بعدها کمرپوش اضافه می شود
اولین تبدیل هلالی به جناغی
تکمیل تزیینات در دوره سلجوقی
گچ بری الوان
مسجد جامع
اردستان
مسجدجامع اردستان در شیوه خراسانی با شبستان ستون دار بنیاد نهاده شد و بعدها درشیوه رازی و اصفهانی به چهار ایوانی دگرگون گشته است
.
از ویژگی های مسجد جامع اردستان می توان به موارد زیر اشاره نمود
:
1-مسجد اولیه دارای حیاط مرکزی با وسعتی کم و بیش برابر حیاط فعلی بوده
2.شبستانهای ستوندار حیاط را از چهار طرف احاطه می کرده است
3.شبستانهای شمالی و جنوبی (قبلی ) دارای پنج دهانه به طرف حیاط و سه چشمه عمق داشته است
4.دهانه میانه شهرستانهای شمالی و جنوبی دارای عرضی بیشتر از سایر دو دهانه طرفین خود می باشد
5.شبستانهای شرقی و غربی دارای شش دهانه به طرفه حیاط و دو چشمه عمق بوده است
طاق ایوان ، مزین به گچبری زیبای مشبک با نقش برگ نخلی است که به آن وجهه ی بی نظیری داده است . محراب و گچبری های آن در این مسجد در دوره ایلخانان مغول بازسازی شده است
.