پاورپوینت زیست شناسی یازدهم تجربی فصل 6 تقسیم یاخته (pptx) 26 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 26 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
به نام خدا
پاورپوینت زیست شناسی پایه یازدهم
فصل6 : تقسیم یاخته
گفتار های اول تا سوم
تقسیم سلولی
بزرگ شدن و بلوغ جانداران به دلیل زیاد شدن سلول های آنها و تقسیم سلولی است برخی از سلول ها مانند سلول های عصبی و عضلات اسکلتی به اندازه موجود زنده عمر می‌کند و برخی دیگر مانند سلول های پوست و گلبول های قرمز پس از مدت کوتاهی می میرند و نیاز به جایگزین دارند . تقسیم سلولی چند نقش مهم در جانداران را بر عهده دارد :
1) رشد و نمو :
انسان و بیشتر موجودات زنده ، از تقسیم و تکثیر سلول تخم ( زیگوت ) به وجود می آیند . در فرایند تقسیم شدن سلول ها تمایز می یابند و بافت ها ، اندام ها و دستگاه های مختلف را به وجود می آورند .
2) جبران سلّول های مرده :
تقسیم سلّولی ، باعث ایجاد سلول های تازه و جوان می شود که جایگزین سلول های پیر و مرده می شوند .
3) ترمیم بافت های تخریب شده :
سلول های سالم موجود در محل زخم یا محل تخریب بافت تقسیم می شوند و با ایجاد سلول های جدید آن محل را ترمیم می کنند .
نکته : ترمیم بافت ها در هنگام شکستگی استخوان ها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و باعث جوش خوردن استخوان های شکسته می شود .
4) تولید سلول های جنسی :
نتیجه تقسیم میوز در اندام های جنسی بدن ، تولید سلول های جنسی شامل گامت نر ( اسپرم ) و گامت ماده ( تخمک ) است .
در بدن هر جاندار دارای سلول های یوکاریوتی ، دو نوع تقسیم سلولی وجود دارد که عبارتند از :
1) تقسیم سلولی میتوز
2) تقسیم سلولی میوز
این دو نوع تقسیم سلولی که مربوط به سلول های یوکاریوتی هستند بسیار پیچیده تر از تقسیم سلول های پروکاریوتی هستند .
تقسیم سلّولی
( یوکاریوت ها )
میتوز :
نوعی تقسیم سلولی که برای رشد و نمو ، جبران سلول های مرده ، ترمیم و تولید مثل غیر جنسی جانداران یوکاریوتی انجام می شود .
در تقسیم میتوز از یک سلول دو سلول به وجود می آید و تعداد کروموزوم ها تغییری نمی کند .
میوز :
نوعی تقسیم سلّولی که برای تولید گامت ( سلول جنسی ) جانداران یوکاریوتی انجام می شود
چند نکته مهم :
1)
در تقسیم میوز یک سلول به چهار سلول جدید تبدیل می شود . ولی تعداد کروموزوم های هر سلول جدید نصف تعداد کروموزوم های اولیه است .
2)
میتو در لغت به معنی نخ است و اشاره به ساختار نخ مانند کروموزوم ها دارد .
3)
میو در لغت به معنی کاهش است و اشاره به کاهش ماده ژنتیکی دارد .
4)
نام دیگر تقسیم میتوز رشتمان می باشد .
5)
نام دیگر تقسیم میوز کاستمان می باشد .
میتوز
در تقسیم سلولی میتوز ، که با میکروسکوپ نوری نیز قابل مشاهده است ، یک سلول مادر به دو سلول با ویژگی های مشابه تقسیم می شود و مقدار ماده وراثتی سلول های جدید با سلول اولیه یکسان است به بیان دیگر به تقسیم شدن هسته سلول به دو هسته همانند تقسیم میتوز می گویند . در این نوع تقسیم پس از تقسیم هسته ، سیتوپلاسم نیز تقسیم می شود ( سیتوکینز ) . در بسیاری از موارد در مرحله آخر میتوز ، سیتوکینز آغاز می شود . در سیتوکینز سیتوپلاسم سلول به دو نیم تقسیم می شود به عنوان مثال همه سلول های ماهیچه ای میتوز دارند اما می توانند سیتوکینز نداشته باشند .
تقسیم سلولی یعنی { تقسیم هسته ( میتوز ) + تقسیم سیتوپلاسم ( سیتوکینز ) }
چند نکته مهم
1) سلول های ماهیچه اسکلتی فقط در دوران جنینی تقسیم می شوند . بعد از تولد در سلول های ماهیچه ای فقط میتوز تقسیم هسته انجام می شود و تقسیم سیتوپلاسم ( سیتوکینز ) رخ نمی دهد و به همین دلیل در آن ها سلول های چند هسته ای دیده می شود.
2) عضله قلبی بعد از دوران اولیه کودکی دیگر توانایی ترمیم ندارد
3) عضله صاف بعد از آسیب دیدن می تواند از طریق میتوز سلول های جدیدی برای جایگزینی در بافت ایجاد کند . مانند : دیواره رحم که در هنگام بارداری با افزایش حجم و تعداد سلول ها رشد کرده و بزرگ می شود .
مراحل میتوز
تقسیم میتوز که فرایندی پیوسته است به چهار مرحله تقسیم می شود :
1)
پروفاز :
در این مرحله که طولانی ترین مرحله تقسیم میتوزی است ، رشته های بلند و باریک کروماتینی به تدریج کوتاه و ضخیم می شوند و کروموزوم های مضاعف شده را به وجود می آورند . همزمان سانتریول ها به طرف قطب های سلول حرکت می کنند و دوک تقسیم را پدید می آورند که در این مدت هستک وغشای هسته ناپدید می شوند .
2)
متافاز :
در این مرحله کروموزوم های مضاعف شده در یک صف و در مرکز سلول قرار می گیرند . در این حالت سانترومر کروموزوم ها به رشته هایی که به کمک سانتریول ها سازماندهی شده اند و دوک میتوزی نامیده می شوند ، متصل می گردند .
3)
آنافاز :
در این مرحله دو کروماتید خواهری هر کروموزوم مضاعف از محل سانترومر ، به وسیله رشته های متصل به سانتریول ها ، از یکدیگر جدا می شوند و در اثر کوتاه شدن رشته ها ، این کروموزوم های تک کروماتیدی به سوی قطب ها کشیده می شوند .
4)
تِلوفاز
:
در این مرحله ، به دور کروموزوم های هر هر طرف سلّول ، یک پوسته هسته جدید تشکیل می شود . تابیدگی کروموزوم ها باز شده و دوباره به شکل باریک و بلند درآمده و رشته های کروماتینی را تشکیل می دهند .تلوفاز ، مرحله پایانی میتوز است که در این مرحله ، دوک میتوزی نیز از بین می رود .