پاورپوینت آداب امر به معروف و نهی ازمنکر (pptx) 20 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 20 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
امر به معروف و نهی از منکر واجب حتمی همه است...
1361/4/19
واجب فراموش شده ص72 به نقل از رساله آموزشی ج1 ص329
امر به معروف و نهی از منکر از واجبات و فرایض بسیار مهم و بزرگ اسلامی به شمار می رود و افرادی که این فریضه بزرگ الهی را ترک می کنند یا در برابر آن بی تفاوتند گناهکار خواهند بود و کیفری سخت و سنگین در انتظار آنهاست. امر به معروف و نهی از منکر نه تنها به اتفاق فقهای اسلام واجب است بلکه اصل وجوب آن جزو ضروریات دین مبین اسلام به شمار می آید
آداب امربه معروف ونهی از منکر
8 اصل موفقیت در امر به معروف و نهی از منکر:
برای انتخاب روش درست و مؤثرترین راه کار توجه به اصول و ملاحظات اساسی زیر ضروری است:
پیشگامی: خود سازی و شروع از خود، سرلوحه موفقیت در امر و نهی است «کونوا دعات الناس بغیر السنتکم»
اولویت بندی: تعیین ارجحیت و تشخیص اینکه کدام منکر یا معروف مهمتر است و از کجا باید شروع کنیم.
مخاطب شناسی: شناخت مخاطب و انتخاب روش با رعایت تناسب بین آمر و ناهی با مخاطب.
موقعیت شناسی: تشخیص شرایط محیطی و اقتضائات.
رعایت مراتب: پرهیز از زیاده روی و فراتر نرفتن از سطح اقدامی که تأثیرگذار است.
استفاده از همه ظرفیت ها: در نظر داشتن همه ظرفیت های ممکن و استفاده از آنها.
استمرار: صبر و حوصله پیگیر داشتن و استمرار کار تا حصول نتیجه.
هوشمندی: اجتناب از مواضع تهمت و مواقع آلودگی.
8 اصل موفقیت در امر به معروف و نهی از منکر (1):
پیشگامی در عمل:
این درست است که حکم شرع برای آمر به معروف و ناهی از منکر شرط یا خصوصیتی تعیین نکرده است و حتی بر فردی که خودش مرتکب منکر می شود امر و نهی را واجب دانسته است، اما اگر فردی بخواهد امر به معروف و نهی از منکر او اثر بیشتری داشته باشد لازم است خصوصیات زیر را داشته باشد:
خودش را از منکر یا ترک معروفی که در آن مورد امر و نهی می کند پاک کرده باشد.
دلسوز باشد و از سر مهربانی امر و نهی کند.(صداقت-صراحت –صمیمیت)
خوش اخلاق، خوش بیان و خوش برخورد باشد.
نیت خود را در هنگام امر و نهی برای خدا خالص کند و از خدا کمک بخواهد.
يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ ما لا تَفْعَلُونَ (صف/2)
كَبُرَ مَقْتاً عِنْدَ اللَّهِ أَنْ تَقُولُوا ما لا تَفْعَلُونَ (صف/3).
أَ تَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَ تَنْسَوْنَ أَنْفُسَكُمْ وَ أَنْتُمْ تَتْلُونَ الْكِتابَ أَ فَلا تَعْقِلُونَ (بقره/44)
«کونوا دُعاةَ الناسِ بِغَیرِ اَلسِنَتِکُم».
اظهرالناس نفاقا من امر بالطاعه ولم یعمل بهاونهی عن المعصیه ولم ینتهه عنها
اولویت بندی
آنچه حاکم اسلامی به عنوان اولویت تعیین می کند از هرچیزی اولی تر است، مثلاً اقتصادمقاومتی جهاد کبیر انقلابیگری نفوذ.
در شرایط متعارف از لحاظ ذاتی معمولاً اولویت ها بدین ترتیب است: اولویت یکم معروف یا منکر سیاسی، یعنی ترغیب به اطاعت از نظام ولایت و نهی از اطاعت طاغوت
. دوم، موضوعات اعتقادی، یعنی ترغیب به پیروی توحید و پرهیز از پیروی آراء باطله و عقاید ضاله.
سوم، معروف یا منکر اقتصادی، مثل ربا، رشا و ارتشا و ... و سپس موضوعات اخلاقی مثل روابط زن و مرد، حجاب و ... .
اگر بخواهیم در شرایط یا محیط خاص اولویت با امکانات و فرصت محدودی که در اختیار داریم برای امر و نهی اولویت تعیین کنیم، باید نکات زیر را در نظر بگیریم:
الف) منکری که ریشه سایر منکرات است مثل ماهواره و.....که مقدمه ده ها منکر است بر منکرات جزئی تر ارجحیت دارد.
ب) منکری که شیوع و بروز گسترده تری در جامعه دارد و موجب عادی شدن فساد در نافرمانی از اسلام در جامعه می شود، نسبت به آنچه که کمتر شایع است ارجحیت دارد.
ج) محیط هایی که به آمر و ناهی نزدیک تر است بر محیط های دورتر ارجحیت دارد، خانواده، جمع دوستان و همکاران، محله محل سکونت فرد در اولویت است.
8 اصل موفقیت در امر به معروف و نهی از منکر (2):
مخاطب شناسی و رعایت شخصیت مناسب
امام صادق (ع) می فرمایند: آمر باید با تفاوت های اخلاقی مخاطبان آشنا باشد، تا با هر کدام مطابق شأن و شخصیت خودشان رفتار کند.
وقتی یک معلم می خواهد دانش آموز خود را امر و نهی کند، دانش آموز می خواهد دانش آموز دیگر را امر و نهی کند، یا دانش آموز منکری را از معلم خود دیده و می خواهد امر و نهی کند؛ در هر یک از موارد شیوه امر و نهی بسیار متفاوت خواهد بود.
امر و نهی کننده می باید در انتخاب روش نکات زیر را در نظر داشته باشد:
منزلت اجتماعی مخاطب.
سن مخاطب و تناسب آن به سن خودش.
نوع رابطه و میزان صمیمیت یا تعارض خود با مخاطب.
خلق و خوی مخاطب (نرم خو و نقد پذیر یا سرسخت، تند و ...) .
جنسیت مخاطب.
در هر صورت آنچه مهم است حفظ کرامت انسانی مخاطب است، جز در مواردی مانند آن که امر به معروف و نهی از منکر در مقابل طاغوت ها و طاغوتچه ها است، اگر شخصیت مخاطب را در هم بکوبیم نتیجه آن معکوس خواهد بود.
یکی از ارکان موفقیت در امر به معروف و نهی از منکر دست گذاشتن بر نقاط قوت مخاطب است. برای تشویق فرد به دوری از منکر و یا عمل به معروف بهترین راه یادآوری نقاط مثبت وی است.
8 اصل موفقیت در امر به معروف و نهی از منکر (3):
موقعیت شناسی وفرصت سازی
فرصت سازی و موقعیت شناسی از رموز موفقیت در امر به معروف و نهی از منکر است.
وقتی مخاطب عصبانی است معمولاً امر و نهی بر او اثر معکوس دارد.
وقتی به مخاطب لطف و احسانی می کنید معمولاً آماده ترین وضعیت برای پذیرش امر به معروف ونهی از منکر را فراهم کرده اید.
امر به معروف و نهی از منکر به مخاطب در جمعی که اکثراً با متخلف همراهی می کنند و جانب او را می گیرند ممکن است اثر معکوس داشته باشد.
امر به معروف و نهی از منکر به مدیر در حالی که در جمع زیر دستان خودش است، به پدر یا مادر، جلوی چشم فرزندان، به معلم در مقابل دانش آموزان، امر به معروف و نهی از منکر در شرایط نا آرام، درحال عجله مخاطب و ... در اغلب موارد اثر معکوس دارد و باید فرصت مناسب تری را برای امر و نهی انتخاب کرد مگر آنکه تنها فرصت ما برای امر یا نهی باشد، و موقعیت دیگری برای رویارویی با مخاطب نداشته باشیم و یا فرصت از دست برود.
گاهی لازم است برای موفقیت در امر به معروف و نهی از منکر شرایط خاصی را فراهم آوریم؛ و موقعیت ایجاد کنیم، مثلاً طرح دوستی بریزیم و یا اینکه مخاطب را دعوت کنیم و در یک فضای صمیمی، ضمن پذیرایی از او را امر و نهی کنیم.
ولی با منکری که در خیابان برخورد می کنیم و عامل آن را فقط برای همان یک بار می بینیم امکان اینطور برنامه ریزیها نیست و اگر سایر شرایط فراهم است، می باید به وظیفه، ولو حداقلی آن عمل کنیم.
8 اصل موفقیت در امر به معروف و نهی از منکر (4):
رعایت مراتب
در احکام مراتب امر به معروف و نهی از منکر آمده است:
٢٨٠٤ براى امر به معروف و نهى از منکر مراتبى است. و جايز نيست با احتمال حاصل شدن مقصود از مرتبه پايين، به مراتب ديگر عمل شود.
٢٨٠٥ مرتبه اول: آنکه با شخص معصيت کار طورى عمل شود که بفهمد براى ارتکاب او به معصيت، اين نحو عمل با او شده است. مثل اينکه از او رو برگرداند،يا با چهره عبوس با او ملاقات کند، يا ترک مراوده با او کند و از او اعراض کند، به نحوى که معلوم شود اين امور براى آن است که او ترک معصيت کند.
٢٨١٣ مرتبه دوم از امر به معروف و نهى از منکر، امر و نهى به زبان است.پس با احتمال تاثير و حصول ساير شرايط گذشته، واجب است اهل معصيت را نهى کنند، و تارک واجب را امر کنند به آوردن واجب.
٢٨١٨ مرتبه سوم: توسل به زور و جبر است. پس اگر بداند يا اطمينان داشته باشد که ترک منکر نمىکند يا واجب را به جا نمىآورد، مگر با اعمال زور و جبر،واجب است. ليکن بايد تجاوز از قدر لازم نکند. (رساله توضیح المسائل امام خمینی«ره»)
از این رو همیشه می باید به حداقل اقدامی که می تواند اثر بخش باشد بسنده کنیم و زیاده روی نکنیم.
8 اصل موفقیت در امر به معروف و نهی از منکر (5):
استفاده از همه ظرفیت ها
اغلب ما تصور می کنیم که امر به معروف و نهی از منکر فقط این است که اگر ارتکاب منکر یا ترک معروف را دیدیم خودمان تذکر بدهیم و چون در آن تذکر اثری نمی بینیم از آن منصرف می شویم، حال آنکه اینطور نیست بلکه شخص مکلف باید از همه ظرفیت های مشروع و قانونی که می توان جلوی یک منکر را گرفت و یا معروفی را رواج داد استفاده کند.
مثلاً مخاطب به حرف من گوش نمی کند ولی به حرف پدر یا معلمش گوش می کند، پس باید از طریق پدر یا معلمش او را امر و نهی کنم. گاهی ممکن است یک متخلف بر کار خلاف خود اصرار دارد و به حرف یک نفر گوش نمی کند. اگر می توانیم ده نفر را بسیج کنیم که به او بگویند باید این کار را بکنیم. ممکن است صد نفر به یک متخلف پیامک بزنند و با اعلام ناخشنودی از کار زشت او بخواهند کار زشت را کنار بگذارد.
گاهی می توانیم با ابزار تشویقی که در اختیار داریم فردی را به عمل به معروفات واداریم یا با محروم کردن متخلف از امکاناتی که در اختیار ماست او را از منکر نهی کنیم.
تکلیف فقط امر و نهی و نیست، بلکه شخص مکلف باید همه امکانات، ابزار و ظرفیتهایی را که می تواند بازدارنده متخلف از منکر یا وادار کننده او به معروف باشد را بکار گیرد.
وقتی قوم لوط می خواستند کار شنیعی با میهمانان آن حضرت انجام دهند، لوط پیامبر (ع) برای منصرف کردن آنها از منکر به آنها پیشنهاد ازدواج با دخترانش را داد. «قال هؤلاء بناتی هن اطهر لکم»
8 اصل موفقیت در امر به معروف و نهی از منکر (6):