پاورپوینت کتاب خمس (pptx) 83 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 83 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
خمس در لغت به معنای یک پنجم است و در اصطلاح فقه عبارت است از پرداخت یک پنجم در آمدی که از راه زراعت، صنعت، تجارت، پژوهش و یا از راه های کارگری و کارمندی و... بدست می آید.
خمس یکی از فریضه های اسلامی است که خداوند متعال آن را برای پیامبر اکرم (صلی الله) و ذریه مکرمش و به جهت اکرام واحترام آنان قرار داده و کسی از پرداخت آن امتناع کند، هرچند به مقدار کمی هم باشد در ردیف ستمکاران خواهد بود. در حدیثی از ابوبصیر از امام باقرعلیه السلام پرسید: کمترین چیزی که باعث داخل شدن در آتش جهنم می شود، کدام است؟
حضرت در پاسخ فرمودند: خوردن یک درهم از مال یتیم؛ سپس افزودند: آن یتیم ما هستیم.
همچنین امام رضا علیه السلام در بیان برکات پرداخت خمس می فرمایند: زیرا دادن خمس کلید روزی شما و مایه پاک شدن گناهان شماست و چیزی است که برای روز درماندگی خود آماده می کنید.
قرآن کریم در بیان اهمیت آن، ایمان را با آن پیوند زده و می فرماید: بدانید آنچه را که سود می برید، یک پنجم آن، برای خدا و رسول خدا (صلی الله) و خویشاوندان او و یتیمان و مسکینان و در راه ماندگان است، اگر به خدا ایمان دارید...
البته حکم واجبات مهمی مانند روزه و حج، در تعداد بسیار اندکی از آیات قرآن آمده، به طوری که قرآن مجید معترض اکثر احکام آنها نشده است، خمس هم اینگونه است و بیان تفصیلی احکام و شرایط آن به پیامبر اکرم(صلی الله) و جانشینان او واگذار شده است از این رو مراجع عظام تقلید با توجه به آیات و روایات، درباره چیزهایی که به آن ها خمس تعلق می گیرد، فرموده اند: درهفت چیز خمس واجب می شود:
1. منفعت و درآمد کسب و کار (ارباح مکاسب) 2.معدن، 3.گنج، 4.مال حلال مخلوط به حرام، 5. جواهری که به واسطه غواصی یعنی فرو رفتن در دریا به دست می آید 6.غنیمت جنگ، 7.زمینی که کافر ذمی از مسلمان بخرد.
آنچه معمولا مورد ابتلای اکثر افراد بوده و از چگونگی آن پرسش می کنند، قسمت اول و چهارم یعنی خمس درآمد و خمس مال حلال مخلوط به حرام است که در این نوشتار به صورت مبنا محور به این موضوع پرداخته شده است. البته برخی مسائل مورد ابتلا در زمینه مصرف خمس نیز در کتاب مورد توجه قرار گرفته است.
کتاب حاضر، در بردارنده فتاوای امام خمینی(ره) ، حضرت آیت الله العظمی خامنه ای و حضرت آیت الله العظمی سیستانی است.
بدیهی است آنچه از حضرت آیت الله خامنه ای نقل می شود براساس نظراتی است که تاکنون از جانب ایشان منتشر شده و اگر در برخی موارد در کتاب فتوای معظم له اشاره نشده است به این دلیل بوده که در آن مورد فتوایی از ایشان منتشر نشده است.
کوشش ما این بود که آنچه نقل می شود از منابع کاملا معتبر بوده و این کتاب هم برای اهل علم و هم عموم مردم قابل استفاده باشد به این خاطر در برخی مسائل عین فتوا به زبان عربی از کتاب شریف العروه الوثقی اثر مرحوم آیت الله سید محمد کاظم یزدی و ترجمه آن از کتاب غایه القصوی اثر مرحوم شیخ عباس قمی نقل و به حواشی فقهای بزرگوار بر مساله اشاره شده است.
هم چنین توضیح المسائل امام خمینی (ره) باحواشی سایر مراجع (توضیح المسائل محشی)،تحریر الوسیله، منهاج الصالحین آیت الله سیستانی و توضیح المسائل جامع ایشان از دیگر منابع مورد استفاده در این کتاب می باشد از آنجایی که گرد آورنده کتاب افتخار خدمت در دفتر استفتائات حضرت آیت الله خامنه ای را دارد با دسترسی به فتاوای مکتوب معظم له نظرات ایشان هم در این کتاب آمده است.
لازم بذکر است اگر در جایی مساله ای از العروه الوثقی نقل شود و به فتوای فقیه بزرگوار دیگری اشاره نشود بدین معنی است که سایر فقها با این فتوا هم نظر بوده اند.
در بحث ارباح مکاسب (منفعت و درآمد کسب وکار) دو مبنا در میان فقها وجود دارد که آیا فقط درآمدهای کسبی مشمول خمس هستند یا مطلق فایده (تمامی درآمدها اعم از کسبی وغیرکسبی) خمس دارد؟
درآمدهای کسبی تحت عنوان تکسب قرار می گیرند یعنی درآمدهایی که از طریق کسب به دست می آیند مانند :
- حقوق کارمندان وکارگران؛
- سود حاصل از معامله مانند خرید و فروش؛
- حیازت مانند ماهی گیری؛
- اجاره بهای خانه ْمغازه، اتومبیل و..؛
- سود سپرده گذاری در بانک؛
- سود حاصل از بازار های مالی مانند انواع بورس؛
- درآمد حاصل از کشاورزی، باغداری و دامداری؛
همه این ها تکسب است و تحت عنوان درآمدهای کسبی قرار می گیرد و هم چنین راس المال مانند ابزار کار ، تاکسی و یا وسایل کارخانه اگر از درآمد (مبغلی که مشمول خمس می باشد)، خریداری شده باشد، خمس دارد.
طبق مبنای تکسب موارد زیر مشمول خمس نمی باشد:
1.هدیه، 2.مهریه، 3.ارث، 4.وقف، 5.جایزه، 6.پاداش، 7.یارانه، 8.دیه، 9.مستمری شوهر که بعد از فوت به همسر یا فرزندانش داده می شود. 10.خسارت هایی که دریافت میشود، 11.پولی که مرد در طلاق خلع می گیرد، 12.از راه وصیت مالی به فرد
می رسد.
هیچ کدام از این موارد طبق این مبنا مشمول خمس نیست و همچنین در صورت تبدیل اموال فوق به چیز دیگری مثل پول، پرداخت خمس واجب نیست . به طور مثال، اگر فرشی به ارث رسیده و فروخته می شود، به پولی که معادل قیمت فرش دریافت می شود خمس تعلق نمی گیرد.
امام خمینی ره و آیت االله خامنه ای از قائلین به این مبنا می باشند.
6
بررسی و توضیح برخی موارد بر اساس مبنای تکسب
اول: کارانه های دولت
کارانه هایی که دولت به کارمندان خود می دهد اگر جزء حقوق باشد خمس دارد و اگر هدیه محسوب شود خمس ندارد.
دوم: هدایای بنیاد شهید
آنچه که بنیاد شهید به جانبازان عزیز هدیه می کند خمس ندارد، ولی حقوقی که جهت پرستاری به همسر جانباز می دهند اگر در قبال کار پرستاری (به طوری که اگر پرستاری نکند، حقوقی نمی دهند) چنانچه از مخارج سال اضافه بیاید، خمس دارد.
سوم: پرداختی به بازنشسته ها
حقوق بازنشستگی و پولی که بخاطر مرخصی استفاده نشده پرداخت می شود اگر تا سر سال خمسی باقی بماند، پرداخت خمس آن واجب است.
مبالغی که توسط دولت از حقوق کارمندان کسر می شود اگر با اجازه آنان بوده، چنانچه سر سال خمسی قابل استرداد باشد، خمس آن باید پرداخت شود، و اگر قابل استرداد نبود به محض وصول باید خمس آن داده شود.
واگر با اجازه آنان نبوده، هر زمانی که بازگردانده شود، بر طبق یکی از دو مبنای سال استحقاق یا سال وصول ،خمس آن واجب می شود که این دو مبنا بعدا توضیح داده خواهد شد.
چهارم: نفقه همسر و فرزندان
اگر پول هایی را که زن برمی دارد، شوهر به عنوان نفقه او می دهد و یا به او می بخشد ،خمس این پول ها بر مرد واجب نیست و یا اگر زن را وکیل می کند که از پول های موجود برای مخارج منزل بردارد و به اصطلاح، زن مسئول خرید منزل باشد، یا اجازه تصرف پول را به او می دهد، در این صورت مقدار اضافه آمده ، جزء اموال مرد بوده که با تحقق شرایط ، پرداخت خمس آن برعهده مرد می باشد. اما نفقه ای که زن و فرزند می گیرند، بر طبق مبنای مطلق فایده اگر سر سال اضافه بیاید، مشمول خمس است ولی طبق مبنای تکسب، خمس ندارد.
7
هشتم: مبالغ دریافتی بابت سنوات
اگر این مبالغ طبق قرارداد بین کارگر و کارفرما پرداخت شود، جزء درآمد سال محسوب می شود؛ اما اگر بدون توافق قبلی پرداخت شود و کارفرما طبق قانون موظف به پرداخت باشد ، درآمد کسبی به حساب نمی آید.
نهم: مرخصی های استفاده نشده
پولی که بابت مرخصی های استفاده نشده، پرداخت می شود، جزء پرداخت همان سال پرداخت به حساب می آید.
دهم: پول منبر و مداحی
اگر سر سال خمسی اضافه بیاید، مشمول خمس واقع می شود.
یازدهم: فیش حج یا عمره
پولی که به عنوان ثبت نام پرداخت شده، اگر از درآمد باشد، سرسال خمسی مشمول خمس می باشد ؛ زیرا با اصل پول کار می شود و در واقع یک نوع سرمایه گذاری است، اما سودهایی که از سوی بانک داده می شود در صورتی که قابل وصول نباشد هرگاه وصول شد، جزء درآمدهای همان سال حساب می شود وآن چه سر سال اضافه بیاید، مشمول خمس است.
دوازدهم: سهام عدالت
اگر هدیه دولت است، طبق مبنای تکسب خمس ندارد وگرنه مشمول خمس است.
سیزدهم: یارانه مسکن
اگر هدیه دولت است، طبق مبنای تکسب خمس ندارد، اما اگر این مبلغ طبق قرارداد با کارفرما به مکلف پرداخت می شود، جزء درآمد سال محسوب می شود.
8
پنجم: بیمه تکمیلی:
اگر هزینه ی درمانی از درآمد کسب پرداخت شود و بیمه، مبلغ مزبور را بر گرداند و تا سرسال خمسی باقی بماند، آنچه باقی مانده، مشمول خمس است واگر بیمه بعد از سال خمسی مبلغی را پرداخت کند، طبق نظر آیت الله سیستانی جزء در آمد همان سال پرداخت محسوب می شود که اگر سر سال اضافه بیاید، خمس دارد؛ اما طبق نظر آیت الله خامنه ای جزء درآمد سال قبل است که فرد فورا خمس آن را پرداخت کند.
ششم: بیمه عمر و سرمایه گذاری:
سوال: آیا بیمه ای که مثلا شخص بیمه شده، بیست سال در هر سال مبلغی معین به بیمه پرداخت می کند و سپس بیمه مبلغی معادل 200 برابر مبلغ سالیانه آن را به شخص می پردازد، مشروعیت دارد؟وآیا مبلغ دریافتی متعلق به خمس است ؟
بیمه عمر اقسامی دارد؛ درصورتی که معامله بیمه گر و بیمه گذار و برای زمان حیات باشد (برفرض مشروعیت معامله) پول دریافتی خمس دارد.
هفتم: بیمه بیکاری
به طور کلی پول دریافتی از بیمه که ناشی از پرداخت حق بیمه توسط بیمه گذار نباشد مانند بیمه بیکاری برای دریافت کننده، هدیه است و خمس ندارد. اما اگر ناشی از پرداخت حق بیمه توسط بیمه گذار باشد مانند بیمه جبران خسارت، درآمد هست و خمس دارد.
9