پاورپوینت دوره کاربردی مطالعات هیدروژئوفیزیک با استفاده از روش قطبش القایی و مقاومت ویژه الکتریکی IP & Rs (pptx) 87 اسلاید

دسته بندی : پاورپوینت

نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد اسلاید: 87 اسلاید

قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :

بنام خدا 1 2 دوره کاربردی مطالعات هیدروژئوفیزیک با استفاده از روش قطبش القایی و مقاومت ویژه الکتریکی IP & Rs 3 مقدمه اهمیت منابع آب در کشور ایران بر هیچ کارشناس منابع آب زیرزمینی در کشور پوشیده نیست. ايران سرزميني كوهستاني است كه دو رشته كوه البرز و زاگرس همانند ديواره اي مانع رسيدن ابرهاي باران زا از شمال و غرب كشور به بخش هاي مركزي مي‌شوند و به همين دليل نيز بخش اعظم كشور را مناطق خشك و نيمه خشك تشكيل مي‌دهد. كمبود منابع آبي همواره به عنوان يك عامل محدود كننده فعاليت ها در كشور مطرح بوده است. اما چه شد که وضعیت منابع آبی کشور به امروز رسیده که شاهد فرونشست در برخی از دشت های کشور هستیم. واقعیتی که وجود دارد به دلیل عدم تخمین های درست از منابع آب زیرزمینی مقادیر این منابع به مراتب بیشتر از آنچه داشتیم در تمامی نقشه های گذشته برآورد شده است و تمامی نقشه هایی که در مورد حجم منابع آب زیرزمینی قابل برداشت در گذشته طراحی شده اند به دلیل عدم استفاده از روش های علمی و بیشتر نیز سهل انگاری شرکت های ارائه کننده خدمات خصوصا در بخش ژئوفیزیک و تهیه نقشه های هیدروژئوفیزیکی غیر واقعی منجر به برداشت بی رویه از منابعی شده که از اول نیز ما این منابع را در این اندازه در اختیار نداشتیم. متاسفانه به دلیل استفاده کردن از روش های غیر علمی برای سود آوری بیشتر در شرکت ها منجر شده حجم ضخامت لایه های آبدار حتی تا 3 برابر بیشتر از مقدار واقعی در برخی گزارش ها تخمین زده شود و نتیجه آن ارائه نقشه های غیر علمی از واقعیات موجود برای تصمیم گیری های کلان برای آینده کشور شده است. 4 روش های کاوش الکتریکی: این روش در مقایسه با دیگر روش ها بسیار متنوع تر است. این روش ژئوفیزیکی بر پایه آشکار سازی آثار سطحی استوار است که در اثر عبور جریان الکتریکی از درون زمین ایجاد می شوند. با استفاده از این روش ها می توان اختلاف پتانسیل- جریان- میدان الکتریکی و الکترومغناطیسی را اندازه گیری کرد که به طور طبیعی یا مصنوعی در زمین ایجاد می شوند. تغییرات رسانندگی یا هدایت الکتریکی سنگ ها و کانی ها از جمله ویژگی است که استفاده از این روش را امکان پذیر می نماید. برای استفاده از جریان های الکتریکی در بررسی شرایط زیر سطحی در منطقه روش های زیادی وجود دارد. این روش ها اغلب بر حسب چشمه تولید جریان الکتریکی به دو گروه طبیعی و مصنوعی تقسیم می شوند. در اینجا ما دو مورد را بررسی می نماییم. الف) مقاومت ویژه الکتریکی Rs ب) قطبش القایی IP 5 روش مقاومت ویژه الکتریکی این روش از سال 1890 میلادی شروع شد و از سال 1970 با ورود پردازش های کامپیوتری که برای تحلیل های آن استفاده شد توسعه یافت. ورود نرم افزارهای پیشرفته مدل سازی یک بعدی - دو بعدی و سه بعدی باعث تفسیرهای پیشرفته تر نسبت به گذشته شده است. مقاومت الکتریکی مقاومت ماده در مقابل عبور جریان الکتریکی است. هر چقدر مقدار مقاومت الکتریکی بیشتر باشد میزان رسانندگی یا قابلیت هدایت الکتریکی کمتر می شود. قابلیت هدایت الکتریکی سنگ ها با افزایش کلریدها - سولفات ها و سایر نمک های محلول و نیز آب در آن افزایش می یابد. این روش در اکتشافات منابع معدنی - منابع آب زیرزمینی - باستان شناسی - زیست محیطی و نیز شناخت گسل ها - درزه ها و حفرات زیرسطحی کاربرد دارد. 6 روش های برداشت مقاومت ویژه الکتریکی: منظور از آرایش که به آن آرایه نیز گفته می شود، نحوة چیدمان الکترودهای فرستنده و گیرنده بر روی زمین است. تکنیک ها و چیدمان های بسیار متفاوتی برای منظورهای متفاوت در روش های مطالعه ژئوالکتریک به کار گرفته می شود. در اکتشاف آب از همه آرایه ها می توان استفاده نمود. نباید این طور تصور نمود که فقط یک یا محدودی می توان استفاده شوند. اما مهم ترین روش ها برداشت برای پی جویی آب شامل شلومبرژه - CRP - ونر - مربعی است. ما در اینجا روش شلومبرژه را که رایج در ایران است بررسی می نماییم. 7 روش برداشت با آرایه شلومبرژه: در این روش برداشت الکترودهای پتانسیل P1 و P2 در مرکز با فاصله مشخصی قرار می گیرد و الکترودهای جریان C1 و C2 در دو طرف الکترودهای پتانسیل با فواصل یکسان نسبت به مرکز قرار دارند. مطابق شکل با فاصله گرفتن الکترودهای جریان اطلاعات از اعماق بیشتر برداشت می شود. در واقع جریان به اعماق بیشتر نفوذ می کند. مقاومتی که در این حالت بدست می آید مقاومت ویژه ظاهری است. = KV/I ρα ارتباط بین مقاومت ویژه ظاهری و مقاومت ویژه واقعی فقط از طریق حل مسائل وارون در نرم افزارهای مربوط است. 8 آرایه شلومبرژه: آرايه شلومبرژه به طور سنتي از رايج ترين آرايه هاي استفاده شونده در بررسي سونداژهاي مقاومت ويژه است. دلیل استفاده از این آرایه و مزیت آن اين است که این آرایه براي فواصل الکترودهای جریانی كوچك به ساختارهاي افقي حساس است و براي فواصل الکترودهای جریانی بزرگ به ساختارهاي قائم حساس است. لذا این ویژگی منجر شده است که در مناطقي كه هر دو نوع ساختار زمين شناسي افقي و عمودي پيش بيني مي شوند این آرایه نسبت به آرایه های دیگر بهتر برای اکتشاف آب باشد. در واقع وقتی ما در اعماق کم داده برداری می نماییم از آنجایی که لایه های افقی در اعماق کم بهترین محل برای تجمع آب است این آرایه وجود آب در لایه های افقی نزدیک به سطح را نمایش می دهد. اما وقتی به برداشت های عمیق می رسیم از آنجایی که امکان وجود ساختارهای قائم گسلی در اعماق به صورت حتی پنهان وجود داشته باشد برای ما نشان می دهد. توجه داشته باشید که امکان به تله افتادن منابع آب زیرزمینی در کنار گسل ها وجود دارد. این گسل ها همچون یک سد هیدرولیکی آب را در کنار خود می تواند نگه دارد. لذا می تواند یک مخزن مناسب از آب زیرزمینی در کنار خود ایجاد نماید و آرایه شلومبرژه در شناسایی این ساختارهای قائم گسلی ما را یاری می نماید. لذا در صورت وجود آب زیرزمینی در کنار این ساختارهای قائم گسلی این آرایه به بهترین صورت آن را نسبت به آرایه های دیگر نمایش می دهد. 9 معرفی نرم افزارهای رایج در تحلیل های سونداژالکتریک و بررسی ویژگی های آن ها: در بررسی و تحلیل های هیدروژئوفیزیک با استفاده از روش قطبش القایی و مقاومت ویژه الکتریکی سه نرم افزار بیشترین کاربرد را دارد. در اینجا ما به ویژگی های این سه نرم افزار و چگونگی عملکرد آن ها می پردازیم. این سه نرم افزار عبارت هستند از: IPI2win : این نرم افزار یک نرم افزار وارون سازی یک بعدی است. یعنی مدل سازی فقط در جهت عمودی صورت می گیرد. Res1dinv : این نرم افزار یک نرم افزار وارون سازی یک بعدی است. یعنی مدل سازی فقط در جهت عمودی صورت می گیرد. Res2dinv : این نرم افزار یک نرم افزار وارون سازی دو بعدی است. یعنی مدل سازی در دو جهت عمودی و افقی صورت می گیرد.