پاورپوینت زیست شناسی دهم تجربی فصل دوم گفتار سوم (جذب مواد و تنظیم دستگاه گوارش ) (pptx) 29 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 29 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
تهیه کننده:
گفتار 3
جذب مواد وتنظیم فعّالیت دستگاه گوارش
مواد مغذی برای رسیدن به یاخته های بدن باید ازیاخته های بافت پوششی لولۀ گوارش عبور کنند و وارد محیط داخلی شوند. ورود مواد به محیط داخلی بدن، جذب نام دارد.خون، لنف و آب میان بافتی محیط داخلی را تشکیل می دهند. در دهان و معده، جذب اندک است و جذب اصلی در رودۀ باریک انجام می شود.
جذب مواد در رودۀ باریک
پس از گوارش در فضای رودۀ باریک، مولکول های گوناگونی وجود دارند که باید از غشای یاخته های پوششی دیوارۀ روده بگذرند و به این یاخته ها و پس از آن، به محیط داخلی وارد شوند.
در دیوارۀ داخلی روده، چین های حلقوی وجود دارند؛ روی این چین ها، پرزهای فراوانی دیده می شوند. غشای یاخته های پوششی رودۀ باریک نیز در سمت فضای روده، چین خورده است.
به این چین های میکروسکوپی، ریزپرز م یگویند. مجموعۀ چین ها، پرزها و ریزپرزها سطح داخلی رودۀ باریک را که در تماس با کیموس است چندین برابر افزایش می دهند. انقباض یاخته های ماهیچه ای مخاط روده موجب حرکت پرزها و در نتیجه جذب بیشتر می شود. در بیماری سلیاک بر اثر پروتئین گلوتن (که در گندم و جو وجود دارد) یاخته های روده تخریب می شوند و ریزپرزها و حتی پرزها از بین می روند. در نتیجه، سطح جذب مواد، کاهش شدیدی پیدا می کند و بسیاری از مواد مغذی مورد نیاز بدن جذب نمی شوند.
مواد گوناگون پس از عبور از یاخته های پوششی هر پرز، به شبکۀ مویرگی درون پرز و سپس جریان خون وارد می شوند. همان طور که در شکل 29 الف می بینید،در هر پرز،مویرگ بستۀ لنفی نیز وجود دارد.
لنف از آب و ترکیبات دیگر تشکیل شده و در رگ های لنفی جریان دارد. مولکول های حاصل از گوارش لیپید ها به مویرگ لنفی وارد می شوند. در فصل دستگاه گردش خون، با ساختار مویرگ خونی و لنفی بیشتر آشنا می شوید.
جذب گلوکز و آمینواسیدها: گلوکز با کمک مولکول ویژه ای، همراه با سدیم وارد یاختۀ پرز روده می شود. این روش هم انتقالی نام دارد.
سپس گلوکز با انتشار، تسهیل شده، وارد فضای بین یاخته ای می شود. انرژی لازم برای ورود گلوکزبه یاختۀ پرز، از شیب غلظت سدیم فراهم می شود (شکل 30 ).
شیب غلظت سدیم با فعّالیت پروتئین انتقال دهندۀ سدیم پتاسیم حفظ می شود؛ روش عبور بیشتر آمینواسیدها از غشای یاختۀ پرز نیز مانند گلوکز است.
جذب لیپید ها: مولکول های حاصل از گوارش لیپی دها به درون یاختۀ پرز، منتشر می شوند. درون یاخته های پرز، این مولکول ها دوباره ساخته می شوند.
تری گلیسرید همراه با پروتئین ها و سایر لیپید ها به شکل کیلو میکرون (ذره هایی شامل تر یگلیسرید، فسفولیپید، کلسترول و پروتئین) در می آیند و با برون رانی به مایع بی نیاخته ای و سپس به مویرگ لنفی وارد می شوند.