پاورپوینت چهره نگاری سلجوقی؛ تداوم فرهنگ بصری مانوی (pptx) 59 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 59 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
بنام خدا
چهره نگاری سلجوقی؛تداوم فرهنگ بصری مانوی
ﭼﻜﻴﺪه
ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺳﻠﺠﻮﻗﻴﺎن ﺑﺎ ﮔﺴﺘﺮش ﻗﻠﻤﺮو ﺳﺮزﻣﻴﻦ اﻳﺮان و ﺗﻜﺎﻣﻞ ﺷﻌﺮ و ﻫﻨﺮ یکی از درﺧﺸﺎنﺗﺮﻳﻦ ادوار ﺗﺎرﻳﺦ ﻫﻨﺮ، ﻓﺮﻫﻨﮓ و ﺗﻤﺪن اﻳﺮان اﺳـﺖ . در ﻋﺼﺮ شکوﻓﺎیی ﺳﻠﺠﻮﻗﻴﺎن، ﺗﺎﺛﻴﺮ روﻳﻜﺮد زﻳﺒﺎیی ﺷﻨﺎسی اﻳرانی ـ اﺳﻼمی ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮ ﻫﻨﺮ ﺳلجوقی ﺑﻠﻜﻪ در ﺗﻤﺪن اﺳﻼمی ﺷﺎﻛﻠﻪای از ﺳﻨﺖﻫﺎی ﺗﺼﻮﻳﺮی و ﻣﻔﻬﻮمی را ﻓﺮاﻫﻢ آورد ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎری از آﺛﺎر ﺑﺮﺟﺴﺘﻪی ﻫﻨﺮی، حتی در دورهﻫﺎی ﺑﻌﺪ، ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ آن ﻗﺮار گرﻓﺘﻨﺪ. در آﻏﺎز ﻇﻬﻮر اﺳﻼم، ﻫﻨﺮ ﻧﮕﺎرﮔﺮي اﻳﺮان ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻣﻤﺎﻧﻌﺖﻫﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻧﻘﻮش اﻧﺘﺰاﻋﻲ، ﻫﻨﺪﺳﻲ و ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻣﺘﻤﺎﻳﻞ ﮔﺸﺖ. ﺑﺮرﺳﻲ و تحقیق ﻧﮕﺎرهﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در آﺛﺎر ﺳﻔﺎﻟﻲ و ﻓﻠﺰي دوره ي ﺳﻠﺠﻮﻗﻴﺎن ﺣﻜﺎﻳﺖ از آن دارد ﻛﻪ ﺑﻪرﻏﻢ ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖﻫﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي ﺣﺎﻛﻢ در آن زﻣﺎن ﺑﻪ ﺷﻴﻮه اي ﻇﻬﻮر ﻛﺮد، ﻛـﻪ ﺑـﺎز ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﻨﺖ ﻧﮕﺎرﮔﺮي ﻣﺎﻧﻮي ﻣﺤﺴﻮب ﺷﻮد. ﭼﻬﺮه ﻧﮕﺎریﻫﺎي ﺳﻠﺠﻮﻗﻴﺎن ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮﻛﺪام ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺑـﺼﺮي ﺑـﻮده اﺳـﺖ؟ یا اﻟﮕﻮي ﻫﻨﺮي ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺮ آن ﺳﺎﻳﻪ اﻓﻜﻨﺪه؟ ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑـﻪ ﺑﺮرﺳـﻲ ﺗﻄﺒﻴﻘﻲ ﻧﻤﻮﻧﻪ از آﺛـﺎر ﺑﺮﺟـﺎي ﻣﺎﻧـﺪه از دو دوره ي ﻫﻨﺮي اﻳﺮان؛ ﻣﺎﻧﻮﻳﺎن و ﺳﻠﺠﻮﻗﻴﺎن ﻣﻲﭘﺮدازد و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل اﺛﺒﺎت اﻳﻦ ﻓﺮﺿﻴﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷـﻴﻮهﻫﺎي ﺻﻮري و اﻟﮕﻮﻫﺎي ﭼﻬﺮهﻧﮕﺎري در ﻧﮕﺎرهﻫﺎي ﻣﺎﻧﻮﻳﺎن مجددا در ﻧﮕﺎرهﻫﺎ و آﺛﺎر ﻫﻨﺮي ﺳـﻠﺠﻮﻗﻴﺎن ﻧﻤﻮد ﭘﻴﺪا ﻛﺮده اﺳـﺖ. ﺷـﻨﺎﺧﺖ اﺷﺘﺮاﻛﺎت ﻣﻮﺟﻮد ﻣﻴﺎن ﻫﻨﺮ ﻧﮕﺎرﮔﺮي ﺑﻪ وﻳﮋه ﭼﻬﺮه ﻧﮕﺎري ﻣﺎﻧﻮﻳﺎن و ﺳﻠﺠﻮﻗﻴﺎن از اﻫﺪاف اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ اﺳﺖ.
ﻣﻘﺪﻣﻪ
ﺗﺎرﻳﺦ ﻫﻨﺮ اﻳﺮان در ﻋﺼﺮ ﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻲ ﺳﻠﺠﻮﻗﻴﺎن به ﻣﺮﺣﻠﻪی ﻧﻮینی دﺳﺖ یافت. دراﻣﭙﺮاﺗﻮرى ﺳﻠﺠﻮﻗﻰ، ﺷﻜﻮه ﻫﻨﺮ اﻳﺮانی با آﻣﻴﺰه ای از روح ﻣﻌﻨﻮی دﻳﻦ اﺳﻼم و ﻛﻬﻦ اﻟﮕﻮﻫﺎی ﺑﺎﺳـﺘﺎنی، در ﮔﺴﺘﺮه ی وسیعی از آﺛﺎر ﻣﻌﻤﺎری، ﻓﻠﺰﻛﺎری، ﺳﻔﺎﻟﮕﺮی، ﻧﮕﺎرﮔﺮی ﺑﻪ ﺗﻌﺎلی رﺳﻴﺪ. در اﻳﻦ دوره، دﮔﺮﮔﻮنیﻫﺎی ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از ﺳﻨﺖﻫﺎی ﮔﺬﺷﺘﻪ در ﻋﺮﺻﻪی ﻫﻨﺮی اﻳﺮان، ﻣﻮﺟﺐ ﺑﺎروری ﺷﻴﻮه ای ﻣﺴﺘﻘﻞ ﮔﺮدﻳﺪ. ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺮروی آﺛﺎر ﺑﺮﺟﺎی ﻣﺎﻧﺪه از ﻣﺎﻧﻮﻳﺎن، ﺣﻀﻮر ﮔﺴﺘﺮده ی ﻧﻬﻀﺖ ﻣﺬهبی آﻧﺎن را آﺷﻜﺎر میﺳﺎزد؛ اﻳﻦ ﻧﻬﻀﺖ در آﺳﻴﺎ و ﻧﻴﺰ ﺑﺨﺶ اﻋﻈﻢ ﺷﻤﺎل آﻓﺮﻳﻘﺎ و ﺟﻨﻮب اروﭘﺎ روﻧﻖ و ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﻓﺖ. ﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﻮد ﻧﻘﺎﺷﻲ ﻧﺎمآور ﺑﻮد، ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎ و ﻣﻜﺘﻮﺑﺎت ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﺎ ﺗﺼﺎوﻳﺮ رﻧﮕﻲ ﻣـﺰﻳﻦ ﻣﻲﻛﺮد زﻳﺮا او و ﭘﻴﺮواﻧﺶ ﺑﻪ ارزش و اﻫﻤﻴﺖ ﻫﻨﺮ ﻧﻘﺎﺷﻲ در ﺗﺒﻠﻴﻎ آﻳﻴﻦ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺧﻮد، ﭘﻲﺑﺮده و ﺑﺪان ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻣﻲورزﻳﺪﻧﺪ. ﺑﻪرﻏﻢ آن ﻛﻪ روﺣﺎﻧﻴﺖ زرﺗﺸﺘﻲ اﻳﺮان در دوره ﺳﺎﺳﺎﻧﻲ، ﻣـﺎﻧﻲ را ﻣﺤﻜﻮم ﺑﻪ ﻣﺮگ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ﭘﻴﺮوان او ﺗﻮﺳﻂ اﻣﭙﺮاﺗﻮران ﻣﺴﻴﺤﻲ روم ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﻣﻴـﺰان ﺷﺎﻫﺎن ﺳﺎﺳﺎﻧﻲ ﻣﻮرد اذﻳﺖ و آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ وﻟﻲ آﻧﻬﺎ ﺗﺎ ﻗﺮون وﺳﻄﻲ در اروﭘـﺎ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ ﺧﻮد اداﻣﻪ دادﻧﺪ و ﺑﺎ ﺷﻴﻮهي ﺧﺎص ﺧﻮد، ﺑﻪ ﻫﻨﺮ ﻧﻘﺎﺷﻲ اﻳﺮان اﺻﺎﻟﺖ اﺧﻼﻗﻲ و مذهبی بخشیدند..
ﻣﻘﺪﻣﻪ
ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺿﺮ، ﻛﻠﻴﺎﺗﻲ ﭘﻴﺮاﻣﻮن زﻧﺪﮔﻲ، ﺑﺎورﻫﺎي ﻓﻠﺴﻔﻲ ﻣﺎﻧﻲ و ﺷﻴﻮهي ﻧﮕﺎرﮔﺮي ﻣﺎﻧﻮﻳـﺎن را ﺑﻴﺎن و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﻴﻨﻪي ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺳﻠﺠﻮﻗﻴﺎن و ﻧﮕﺎرهﻫﺎي ﺳـﻠﺠﻮﻗﻲ ﻣﻮﺟـﻮد در ﻣﻌـﺪود ﻧﺴﺦ ﺧﻄﻲ، آﺛﺎر ﺳﻔﺎﻟﻲ و ﭘﻴﻜﺮهﻫﺎي ﺳﺎروﺟﻲ ﻣﻲﭘﺮدازد. ﺑﺎ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ ﻧﻤﻮﻧـﻪﻫـﺎ و ﺑـﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻄﺒﻴﻘﻲ دو دوره، اﺷﺘﺮاﻛﺎت و ﭘﻴﺸﺮﻓﺖﻫﺎي ﻫﻨﺮي در ﻗﺎﻟﺐ ﺗـﺪاوم ﺳـﻨﺖﻫـﺎ در ﺑﻌـﺪ ﺗﺎرﻳﺨﻲ، ذﻛﺮ ﺷﺪه ﺳﭙﺲ ﺑﺮ اﻟﮕﻮﻫﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي و ﭼﻬﺮهﻧﮕﺎري ﻳﻜﺴﺎن )دﻫﺎن ﻏﻨﭽﻪ، ﭼﺸﻤﺎن ﺑﺎداﻣﻲ، ﺑﻴﻨﻲ ﻛﺸﻴﺪه، اﺑﺮوان ﺳﻴﺎه ﻛﻤﺎﻧﻲ( در ﻧﮕﺎرهﻫﺎي ﻣﺎﻧﻮﻳﺎن و ﺳﻠﺠﻮﻗﻴﺎن اﺷﺎره ﻣﻲﺷـﻮد. در ﭘﺎﻳﺎن، ﻧﻘﺶ ﻫﻨﺮ ﻣﺎﻧﻮي در ﺷﻜﻞﮔﻴﺮي ﻧﮕﺎرهﻫﺎي ﺳﻠﺠﻮﻗﻲ و رﺳﺎﻟﺖ ﻧﮕـﺎرﮔﺮ ﺳـﻠﺠﻮﻗﻲ در اﺷﺎﻋﻪي ﻧﮕﺮش ﻫﻨﺮي ﻣﺎﻧﻮﻳﺎن درﺟﻬﺖ ﺗﺪاوم ﺧﻂ ﺳـﻴﺮ روﻳﻜﺮدﻫـﺎي ﻏﻨـﻲ و اﺳـﺘﻤﺮارﻓﺮﻫﻨﮓ و ﻫﻨﺮ ﺗﺼﻮﻳﺮي اﻳﺮاﻧﻲ آﺷﻜﺎر ﻣﻲﮔﺮدد.
ﻣﺎﻧﻲ و ﺑﺎور ﻓﻠﺴﻔﻲ
ﻣﺎﻧﻲ در 216 ﻣﻴﻼدي ﺑﻪ دﻧﻴﺎ آﻣﺪ. ﭘﺪر ﻣﺎﻧﻲ، ﭘﺘﮓ ﻳﺎ ﭘﺎﺗﮓ از ﺗﺒﺎر ﺷﺎﻫﺎن اﺷﻜﺎﻧﻲ و اﻫـﻞ ﻫﻤﺪان ﺑﻮد. ﭘﺘﮓ از ﻫﻤﺪان ﺑﻪ ﺗﻴﺴﻔﻮن، ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ اﺷﻜﺎﻧﻴﺎن، رﻓﺖ و در آﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﻓﺮﻗـﻪ ﻣﻐﺘـﺴﻠﻪ ﻛﻪ ﮔﻮﻧﻪاي از ﻓﺮﻗﻪ ﮔﻨﻮﺳﻲ و ﺗﻌﻤﻴﺪﮔﺮا ﺑﻮد، ﭘﻴﻮﺳﺖ. ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ، ﻣـﺎﻧﻲ ﺑـﺎ اﻓﻜـﺎر آﻳـﻴﻦﻫـﺎي ﻋﺮﻓﺎﻧﻲ ﺑﻴﻦاﻟﻨﻬﺮﻳﻦ )ﻣﻴﺎنرودان( ﺑﺰرگ ﺷﺪ. ﻣﺎﻧﻲ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر در دوازده ﺳﺎﻟﮕﻲ ﭘﻴﺎم وﺣـﻲ را درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮد. ﺑﺎر دﻳﮕﺮ، در 24 ﺳﺎﻟﮕﻲ وﺣﻲ ﺑﻪ وي ﻧﺎزل ﺷﺪ و اﻳﻦ ﺑﺎر دﺳﺘﻮر ﻳﺎﻓﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺗﻌﻠﻴﻢ دﻳﻦ ﺑﭙﺮدازد. او ﻳﻜﻲ از اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﻬﻢ ﺗﺒﻠﻴﻐﻲ ﺧﻮد را ﻛﺘﺎﺑﺖ ﻣﻲداﻧﺴﺖ. آﻳﻴﻦ ﻣـﺎﻧﻮي ﺗﻠﻔﻴﻘﻲ آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ از اﻋﺘﻘﺎدات ﻣﺴﻴﺤﻲ، زرﺗﺸﺘﻲ، آﻳﻴﻦ ﺑﻮدا و ﻋﺮﻓﺎن ﻳﻬﻮدي و ﺑﺮﮔﺮﻓﺘـﻪ از دو ﻋﻨﺼﺮ ﺑﻨﻴﺎدﻳﻦ ﻧﻮر و ﻇﻠﻤﺖ ﺑﻮد. ﻣﺎﻧﻲ در ﻛﺘﺎب ﺷﺎﭘﻮرﮔﺎن، ﭼﻜﻴﺪهي ﻋﻘﺎﻳﺪ ﺧﻮد را ﻧﮕﺎﺷـﺘﻪ اﺳﺖ.
ﻣﺎﻧﻲ و ﺑﺎور ﻓﻠﺴﻔﻲ
ﺷﺎﭘﻮر، ﭘﺎدﺷﺎه ﺳﺎﺳﺎﻧﻲ، ﺳﺨﺖ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﭘﻴﺎم ﻣﺎﻧﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓـﺖ و ﺑـﻪ او اﺟـﺎزه داد آزاداﻧﻪ در ﺳﺮاﺳﺮ اﻳﺮان ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻛﻨﺪ. ﻛﺘﺎب دﻳﮕﺮ ﻣﺎﻧﻲ ﻛﻔﺎﻻﻳﺎ، ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﮔﻔﺘﺎرﻫﺎي اوﺳﺖ، اﻣـﺎ ﻣﺸﻬﻮرﺗﺮﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﻣﺼﻮر ﻣﺎﻧﻲ آردﻫﻨﮓ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻓﺎرﺳـﻲ ارﺗﻨـﮓ ﻳـﺎ ارژﻧـﮓ4 ﺧﻮاﻧـﺪه ﻣﻲﺷﻮد؛ وي ﺗﻤﺎم اﺳﺎﻃﻴﺮ ﻣﺎﻧﻮي، داﺳﺘﺎن آﻓﺮﻳﻨﺶ و اﺻﻮل اﻋﺘﻘﺎدي دﻳـﻦ ﺧـﻮد را در اﻳـﻦ ﻛﺘﺎب ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﺸﻴﺪه اﺳﺖ. ﻛﺘﺎب آردﻫﻨﮓ را ﻣﻲﺗﻮان اﺑﺘﻜﺎر ﻣﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﺗﻜﻤﻴـﻞ آﻣـﻮزش دﻳﻦ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺗﻮدهي ﻣﺮدم ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﻛﻢ ﺳﻮادان و ﺑﻲﺳﻮادان داﻧﺴﺖ. ﻣﺎﻧﻲ ﺑـﻪ دوﮔـﺎﻧﮕﻲ ﻣﻄﻠﻖ ﻣﺎده و روح اﻋﺘﻘﺎد داﺷﺖ، ﺑﺮ اﺳﺎس اﻋﺘﻘﺎدات ﻣﺎﻧﻲ، ﻧﻮر و ﻇﻠﻤﺖ ﺑﻨﻴﺎن ﺟﻬﺎن ﻫـﺴﺘﻲ اﺳﺖ و اﺧﺘﻼط ﻧﻮر و ﻇﻠﻤﺖ از روي آﮔﺎﻫﻲ ﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. وي آﻣﻮزه ﺑﻨﻴﺎدﻳﻦ ﺧﻮد را ﺑﺎ اﺳﺎﻃﻴﺮ در ﻫﻢ آﻣﻴﺨﺖ و ﭘﺲ از ﺗﺸﺮﻳﺢ و ﺗﺪوﻳﻦ، ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻛﺘﺎﺑﻲ زﻳﺒﺎ و ﻣﺼﻮر ﺟﻬﺖ ﺗﺒﻠﻴﻎ آراء و رﺳﺎﻟﺖ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ دﻳﮕﺮان ﭘﻴﺸﻜﺶ ﻛﺮد.
ﻣﺎﻧﻲ و ﺑﺎور ﻓﻠﺴﻔﻲ
اﻳﻦ ﻛﻴﺶ ﻧﻮ از ﺳﻮي ﺧﺎور ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﻓﺖ. از ﺳﻮﻳﻲ دﻳﮕﺮ، ﻣﻮج ﮔﺴﺘﺮش ﻣﺎﻧﻮﻳﺖ ﺑﻪ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻫﻢ رﺳﻴﺪ. در آن ﺳـﺮزﻣﻴﻦ، آﻳـﻴﻦ ﻣﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻛﻴﺶ ﻧﻮر ﻣﻌﺮوف ﺑﻮد. ﻣﻮج ﻣﺎﻧﻮﻳﺖ در ﻧﻮاﺣﻲ آﻣﻮدرﻳﺎ )ﺳـﻴﺤﻮن( و ﺳـﻤﺮﻗﻨﺪ و در آﺳﻴﺎي ﻣﺮﻛﺰي ﺧﺼﻮﺻﺎً ﻣﻴﺎن ﺗﺮﻛﺎن »ﺗﻮرﻓﺎن« ﺑﺴﻴﺎر ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﻓﺖ. ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻲ از ﺗﺎﺛﻴﺮ اﻳﻦﻛﻴﺶ را در ﺟﻮاﻣﻊ ﺟﻨﻮب ﭼﻴﻦ ﺗﺎ دورهﻫﺎي ﺑﻌﺪ ﻧﻴﺰ ﻣﻲﺗﻮان ﻳﺎﻓـﺖ. ﻋﺎﻗﺒـﺖ در 277 م، درزﻣﺎن ﺑﻬﺮام اول ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ روﺣﺎﻧﻴﻮن زرﺗﺸﺘﻲ زﻧﺪاﻧﻲ ﺷﺪ و ﺑﻪ ﻗﺘﻞ رﺳﻴﺪ.
ﻧﮕﺎرﮔﺮي ﻣﺎﻧﻮي
در ﻧﺰد ﻣﺎﻧﻮﻳﺎن، ﻧﻘﺎﺷﻲ اﻣﺮي ﻣﺬﻫﺒﻲ و دﻳﻨﻲ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﺷﺪ. ﻣﺎﻧﻲ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺳﻨﺖﻫـﺎي اﺳﺎﻃﻴﺮي اﻳﺮان ﺑﺎﺳﺘﺎن و ﺷﺮق را ﺑﻪ ﺷﻴﻮهاي ﺑﺴﻴﺎر ﻧﻮ و ﻫﻨﺮﻣﻨﺪاﻧﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس اﻓﻜـﺎر ﻓﻠـﺴﻔﻲ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮد ﺗﺎ ﺑﻪ ﺗﺒﻠﻴﻎ و ﺗﺮوﻳﺞ آﻳﻴﻦ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﭙﺮدازد2. در اﻳﻦ ﺑﺎور، روح اﻧـﺴﺎن ﻛـﻪ ﺑﺨﺸﻲ از ﺗﻮده روﺷﻨﻲ، اﺳﻴﺮ در ﻣﺎده اﺳﺖ، ﺗﻨﻬﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ آزاد ﺷـﻮد ﻛـﻪ از وﺿـﻌﻴﺖ راﺳﺘﻴﻦ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ وﻳﮋه از اﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻛﻪ ﺳﺮاي او در آن ﺟﻬﺎن، در ﻗﻠﻤﺮو ﻧﻮر اﺳﺖ، آﮔـﺎه ﮔﺮدد. ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺮگ، روح در ﺑﺮاﺑﺮ داور دادﮔﺮ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﺎ راي اوﺳﺖ ﻛﻪ روح ﻳـﺎ ﺑﻪ ﮔﺬرﮔﺎه ﺣﻴﺎت ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ ﻧﻮر ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲﺷﻮد و ﻳﺎ ﺑﻪ ﮔـﺬرﮔﺎه آﻣﻴﺨﺘﮕـﻲ ﻳﻌﻨـﻲ ﺑـﻪ ﺟﻬﺎن زﻣﻴﻨﻲ ﺑﺎزﮔﺮداﻧﺪه ﻣﻲﺷﻮد و ﻳﺎ ﺑﻪ ﺳﻮي ﻣﺮگ ﻳﻌﻨﻲ دوزخ رﻫﺴﭙﺎر ﻣﻲﮔﺮدد. ﺑﻪ رواﻳﺘﻲ دﻳﮕﺮ، روح راﺳﺘﻜﺎر، ﺑﺪن را ﺗﺮك ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻳﻚ اﻳﺰد ﻧﺠﺎت ﺑﺨﺶ ﺑـﻪ ﺧـﻮش آﻣـﺪﮔﻮﻳﻲ او ﻣﻲآﻳﺪ.