پاورپوینت درس 12 درس12 فرهنگ و هنر در عصر مغول - تیموری (pptx) 42 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 42 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
به نام خداوند جان و خرد
درس12
فرهنگ و هنر در عصر مغول - تیموری
هدف
آشنایی با علل، آثار و نتایج مهمترین تحولات و دستاوردهای فکری و فرهنگی جامعه ایرانی را در عصر مغول - تیموری
دین و اعتقادات
دین مغولان قبل از حمله به ایران
مغولان در آغاز پیرو آیینی ساده موسوم به شمنی بودند که زیر نظر روحانیانی با عنوان شَمَن اداره میشد. پیروان این آیین، مجموعهای از مظاهر طبیعی را ستایش میکردند و هرچند به خدای بزرگ اعتقاد داشتند، اما خداپرستی آنان ناقص بود.
اقوام مغول به اقتضای زندگی در صحرا نسبت به مسائل دینی چندان تعصبی نداشتند و با پیروان دینهای دیگر با ملایمت برخورد می کردند. این مدارای اعتقادی (تسامح و تساهل)، هر چند از روی آگاهی نبود و بیشتر متأثر از شرایط زندگی آنها بود، اما در پذیرش دینهای مختلف از سوی فرمانروایان و بزرگان مغولی تأثیر بسزایی داشت. تسامح و تساهل دینی مغولان باعث شد که پیروان دینهای گوناگون در میان آنان به تبلیغ دین خود بپردازند. بزرگان ایرانی، شامل دیوانسالاران، عالمان و مشایخ صوفی به خوبی از این موقعیت برای مسلمان کردن ایلخانان و امیران مغول بهره بردند.
وضعیت پیروان مذاهب و فرق اسلامی پس از حمله مغول به ایران
در دوران پس از هجوم مغول به ایران، پیروان مذاهب و فرق اسلامی به خصوص اهل تسنن، شیعیان و صوفیان، اختلاف و رقابت گذشته خود را کنار گذاشتند و متحد و یکدل برای مسلمان شدن مغولها تلاش کردند.
اسلام آوردن مغولان، یکی از رویدادهای مهم دوره ایلخانان بود؛ زیرا 1- در نتیجه همنوایی دین و دولت و برتری شریعت اسلامی بر یاسای چنگیزی، حکومت ایلخانی ماهیت ایرانی اسلامی یافت و 2- موجب شد که مردم نسبت به آن احساس بیگانی کمتری بکنند. 3- همچنین با با مسلمان شدن مغولها، نفوذ و قدرت ایرانیان در دربار ایلخانان و اداره حکومت بیش از پیش افزایش یافت و 4- زمینه برای بازسازی ایران و انجام اصلاحاتی در امور سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی فراهم آمد.
در دوره ایلخانان به ویژه به دنبال کوششهای علمی و فرهنگی خواجه نصیرالدین توسی، تشیع در ایران گسترش یافت. در آن زمان، نفوذ مذهب شیعه به حدی رسید که ایلخان اُلجایتو، پسر و جانشین غازان به آن مذهب گروید.
دین در دورهی تیموریان
تیمور و جانشینان او در مسلمانی ثابت قدم بودند و اصحاب دین را مورد احترام قرار میدادند. در عصر تیموری، مدارس، مساجد و خانقاههای بسیاری ساخته شد. سلاطین تیموری پیرو مذهب تسنن بودند. در دوران حکومت آنان همچون عصر ایلخانان، شیعیان و صوفیان با محدودیتهای و سختگیری خاصی مواجه نبودند و آزادانه فعالیت میکردند. اتحاد و زندگی مسالمت آمیز پیروان مذاهب و فرق اسلامی و معتقدان به دینهای دیگر، از ویژگیهای شاخص عصر مغول - تیموری بود.
تصوف در دورهی ایلخانان و تیموری
یکی از تحولات مهم دوران ایلخانان و تیموریان، رشد قابل توجه تصوف و طریقتهای صوفیانه بود. به اعتقاد برخی از مورخان، هجوم ویرانگر و وحشتانگیز مغول به ایران و نگرانی و ناامیدیی که در جامعه ایجاد کرد، نقش مؤثری در روی آوردن مردم به تصوف و رفتن به درون خانقاهها داشت.
از اینرو، در عصر ایلخانان و تیموریان طریقتهای صوفیانه بزرگی همچون حروفیه، نوربخشیه، نقش بندیه، مشعشعیه، نعمتاللهیه، صفویه و… ظهور کردند و یا فعالیت خود را گسترش بخشیدند. کثرت پیروان و مریدان طریقتهای صوفیانه، موجب افزیش نفوذ و موقعیت اجتماعی رهبران و مشایخ آن طریقتها شد. فرمانروایان و مقامهای سیاسی و نظامی نیز مشایخ صوفی را مورد تکریم و احترام قرار میدادند. علاوه بر آن، اموال و املاک فراوانی که نذر و وقف خانقاهها شد، تمکن مالی و قدرت اقتصادی مناسبی برای رهبران طریقتهای صوفی پدید آورد. در قرن نهم هجری به تدریج تغییر و تحول چشمگیری در فعالیت طریقتهای صوفی به وجود آمد.
از یکسو صوفیان به تشیع گرایش بیشتری نشان دادند و بیش از گذشته به امامان شیعه توسل جستند و نسبت به آنان اظهار ارادت فراوان کردند، از طرف دیگر به تدریج برخی از طریقتها مانند طریقت صفویه وارد سیاست شدند و برای به دست گرفتن قدرت با فرمانروایان و پادشاهان به رقابت برخاستند.
هنر و معماری