پاورپوینت فصل پنجم زیست شناسی 2 پایه یازدهم تجربی (ایمنی ) (pptx) 44 اسلاید

دسته بندی : پاورپوینت

نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد اسلاید: 44 اسلاید

قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :

ایمنی شاید بهترین راه در امان ماندن از میکروب ها، جلوگیری از ورود آنها به بدن باشد. واقعیت هم همین است. همان گونه که با دیوار کشیدن در گرداگرد یک شهر، می توان سدّی در برابر حملۀ بیگانگان ایجاد کرد، بدن ما به وسیلۀ سدهایی در اطراف خود، محافظت می شود. پوست و مخاط، سدّ محکمی در برابر ورود میکروب ها ایجاد می کنند . سد اول دفاعی پوست لایه مخاطی پوست: یکی از اندام های بدن است که لایه های بیرونی و درونی آن در جلوگیری از ورود میکروب ها به بدن نقش دارند. لایۀ بیرونی شامل چندین لایۀ یاختۀ پوششی است که خارجی ترین یاخته های آن مرده اند . یاخته های مرده به تدریج می ریزند و به این ترتیب، میکروب هایی را که به آن چسبیده اند ، از بدن دور می کنند . در لایۀ درونی، بافت پیوندی رشته ای وجود دارد که رشته ها در آن به طرز محکمی به هم تابیده اند. این لایه محکم و با دوام است. چرم که از پوست جانوران درست می شود مربوط به همین لایه است. لایۀ درونی، عملاً سدّی محکم و غیر قابل نفوذ است. پوست فقط یک سد ساده نیست؛ بلکه ترشحات مختلفی هم دارد. سطح پوست را ماده ای چرب می پوشاند. این ماده به علت داشتن اسیدهای چرب، خاصیت اسیدی دارد. محیط اسیدی برای زندگی میکروب های بیماری زا مناسب نیست. یکی دیگر از ترشحات سطح پوست، عرق است که نمک دارد. نمک برای باکتری ها مناسب نیست. عرق، آنزیم لیزوزیم هم دارد. آیا به خاطر دارید که لیزوزیم چه نقشی داشت؟ در سطح پوست ما میکروب هایی زندگی می کنند که با شرایط پوست، از جمله اسیدی بودن، سازش یافته اند. این میکروب ها از تکثیر میکروب های بیماری زا جلوگیری می کنند، چون در رقابت برای کسب غذا بر آنها پیروز می شوند. لایه مخاطی با این که پوست سد محکمی است، اما همه جای بدن را نپوشانده است. دستگاه های 1-تنفس، 2-گوارش و 3-ادراری - تناسلی با محیط بیرون در ارتباط اند و امکان نفوذ میکروب ها از طریق آنها وجود دارد . سطح مجاری این دستگاه ها را مخاط پوشانده است. به یاد دارید که مخاط از یک بافت پوششی با آستری از بافت پیوندی تشکیل شده است و مادۀ چسبناکی را به نام مادۀ مخاطی ترشح می کند. یاخته های پوششی به هم چسبیده اند و سدّی را ایجاد می کنند . همچنین مادّۀ مخاطی، که چسبناک است ، میکروب ها را به دام می اندازد و از پیشروی آن ها جلوگیری می کند. ترشحات مخاط، با داشتن لیزوزیم موجب کشته شدن باکتری ها می شود. علاوه بر مخاط، در هر کدام از دستگاه های یادشده ساز و کارهای دیگری هم برای مبارزه با میکروب ها وجود دارد. به عنوان مثال، مخاط مژکدار در دستگاه تنفس مانع نفوذ میکروب ها به بخش های عمیق تر می شود. در دستگاه گوارش، بزاق لیزوزیم دارد. همچنین اسید معده، میکروب های موجود در غذا را نابود می سازد. ساز و کارهایی مانند عطسه، سرفه، استفراغ، مدفوع و ادرار باعث بیرون راندن میکروب های مجاری می شود. اشک با داشتن نمک و لیزوزیم از چشم محافظت می کند. چنان که می بینیم میکروب ها، از هر نوعی که باشند، هنگام ورود به بدن، با خط اوّل دفاع بدن رو به رو می شوند . پوست و مخاط، در برابر نفوذ میکروب ها، بدون توجه به نوع آنها، سدّی ایجاد می کنند. به این نوع دفاع، دفاع غیر اختصاصی می گویند . در دفاع غیر اختصاصی، روش هایی به کار گرفته می شود که در برابر طیف وسیعی از میکروب ها مؤثر است. در مقابل، دستگاه ایمنی می تواند به طور اختصاصی نیز در برابر میکروب ها دفاع کند. در دفاع اختصاصی پاسخ دستگاه ایمنی فقط برهمان نوع میکروب مؤثر است و بر میکروب هایی از انواع دیگر اثری ندارد . اگر میکروبی بتواند از نخستین خط دفاعی عبور کند، آیا یاخته های بدن ما میتوانند با آن مبارزه کنند؟ کلید پاسخ به این سؤال، از مشاهدۀ جانور شناسی به نام ایلیا مچنیکو به دست آمد. او در حین مطالعۀ الرو ستارۀ دریایی، که شفاف است، به مشاهدۀ شگفت انگیزی دست یافت. مچنیکو برای نخستین بار، درون بدن الرو یاختههایی را دید که شبیه آمیب بودند؛ حرکت میکردند و مواد اطراف خود را میخوردند. در این هنگام فکری به ذهن او خطور کرد: شاید این یاختهها میکروبها و ذرات خارجی را هم میخورند و در دفاع نقش دارند. اگر چنین باشد باید بتوانند ذرهای را که از خارج به بدن الرو وارد شده است نابود کنند. او برای آزمودن این فرضیه، خردههای ریزی از خارهای گل رز را به زیر پوست الرو وارد کرد و مشتاقانه منتظر ماند. او درست حدس زده بود. تا صبح فردا، این یاختههای آمیبی، شکل اثری از خردهها باقی نگذاشته بودند. مچنیکو این یاخته ها را بیگانهخوار نامید. او بقیۀ عمر خود را به مطالعۀ نحوۀ دفاع بدن در برابر میکروبها پرداخت و سرانجام موفق شد جایزۀ نوبل را به دست آورد.