پاورپوینت تشخیص بیماری از طریق سرولوژی (pptx) 40 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 40 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
تشخیص
بیماری
از طریق سرولوژی
اهمیت سرولوژی
بهترین وسیله تشخیص یک بیماری عفونی جدا کردن میکروب از بیمار و مشخص کردن ان است. ولی دراکثر موارد این کار به عللی از جمله عدم مراجعه به موقع بیمار نزد پزشک مصرف داروهای ضدمیکروبی ویا مشکلات مربوط به جدا کردن کشت میکروب از بیمار بسیارمشکل میباشد وتشخیص بیماری نیز با مشکل مواجه می شود . در این گونه موارد بهترین وسریعترین راه تشخیص بیماری جستجوی انتی بادی اختصاصی ضد میکروب در سرم بیمار است . اهمیت ازمایشهای سرولوژی بیشتر در تغییراتی است که در عیار یا تیتر انتی بادی در طول مدت بیماری صورت میگیرد و پزشک میتواند از روی این تغییرات درمان بیماری را تحت کنترل داشته باشد به عبارت دیگر چنانکه تیتر انتی بادی در یک بیماری پس از مدتی که از درمان ان گذشته است درمقایسه با تیتر انتی بادی در مرحله حاد بیماری کاهش یافته باشد نشان دهنده تشخیص و درمان صحیح بیماری و برعکس افزایش تیتر انتی بادی نشان دهنده پیشرفت بیماری است ، بر همین اساس ازمایشهای سرولوژی را باید حداقل در دو نوبت به فاصله یک تا دو هفته انجام داد و تیتر انتی بادی بیمار را اندازه گیری و مقایسه نمود. این کار خصوصا در مواردی که نتیجه ازمایش مشکوک است و با وضعیت بالینی بیمار مطابقت ندارد درضروری می باشد . سن و سابقه بیمار، زمان واکسیناسیون ، وضعیت جغرافیایی ، محیط، شغل بیمار، قرابت یا تشابه انتی ژنی ، نقص سیستم ایمنی فرد ، مصرف داروها ومرحله بیماری در تفسیر ازمایشهای سرولوژی حائز اهمیت است
- اساس و پايه آزمايشات سرولوژي:
آزمايشات سرولوژي باليني يکي از روشهاي سريع و اسان در تشخيص بيماريها مي باشد اين آزمايشات بر اساس اتصال آنتي باديهاي اختصاصي (
Specific antibody)
به آنتي ژن مربوطه صورت مي گيرد. آنتي ژن مورد نظر مي تواند باکتري، ويروس، گلبول قرمز، پروتئين، هورمون يا چيزي يا چيزي ديگر باشد.
اتصال آنتي ژن به آنتي بادي يک واکنش اختصاصي، دو طرفه و برگشت پذير مي باشد و از قوانين تئوري عکس العمل بين اسيدهاي ضعيف و بازهاي پيروي مي کند.
• آنچه که بايد در رابطه با آزمايشات سرولوژيک بدانيم:
1-1- عواملي که بر واکنشهاي آنتي ژن و آنتي بادي دخالت مي کنند.
1-2- انواع واکنشهاي سرولوژيک
1-1- عواملي که بر واکنشهاي آنتي ژن و آنتي بادي دخالت مي کنند:
a- affinity
يا قدرت اتصال آنتي بادي به آنتي ژن:
a2- Avidity:
قدرت اتصال آنتي بادي به آنتيژنهاي پلي والان را آويديتي مي گويند
- PH
محيط:
c-
قدرت يوني محيط (
ionic strength):
d_
زمان:
E_
درجه حرارت:
F_
تأثير حرکت دادن:
H_
نسبت غلظت آنتي ژن و آنتي بادي:
G_
تأثير مواد احياء کننده:
2-1- انواع واکنشهاي سرولوژيک:
طبقه بندي واکنشهاي سرولوژيک بر اساس شکل مولکولي آنتي ژن يا کار آنتي بادي و آنتي ژن انجام مي گيرد.
انواع واکنشهاي سرولوژيک بر اساس شکل مولکول آنتي ژن:
a_
واکنشهاي متراکم يا آگلوتيناسيون (
Agglutination):
b-
واکنشهاي رسوبي يا پرسيپيتاسيون (
Precipitation):
c-
واکنشهاي فلوکولاسيون (
Fluccolation
):
4-2-1:
انواع واکنشهاي سرولوژيک بر اساس کار آنتي بادي و آنتي ژن:
1: واکنشهاي آگلوتيناسيون
2: واکنشهاي پرسيپيتاسيون
3: واکنشهاي نوتراليزاسيون
4: واکنشهاي فيکساسيون کمپلمان يا ثبوت مکمل
5: واکنشهاي ايمونوالکتروفورز
: وا
کنشهاي نشاندار با مواد فلوئورسان: (
IF)
7:
واکنشهاي نشاندار با آنزيم (
Enzyme
Immuno
assay) (EIA)
8:
واکنشهاي نشاندار با مواد راديو اکتيو (
RIA)
9:
واکنشهاي کمي لومينسانس
آگلوتيناسيون غير فعال:
اگر در آزمايش آگلوتيناسيون، آنتي بادي ناقص يا مسدود کننده باشند بعبارتي وقتي از چندين ظرفيت آنتي بادي فقط يک ظرفيت ان به آنتي ژن ذره اي متصل شود کمپلکس (
ab
،
ag
)
ايجاد مي شود و شبکه کمپلکس آنتي ژن و آنتي بادي تشکيل نمي گردد فلذا آگلوتيناسيون با چشم ديده نمي شود به اين نوع واکنش مي گوييم آگلوتيناسيون غير فعال.
براي توليد شبکه کمپلکس آنتي ژن و آنتي بادي از معرف کومبس (آنتي گاماگلوبولين انساني) استفاده مي کنند که باعث تشکيل شبکه اي از آنتي ژنها و آنتي بادي گشته و آگلوتيناسيون قابل رويت مي گردد معمولاً در اين موارد کلمه کومبس به اول نام آزمايش اضافه مي کنيم مثلاً تست کومبس رايت (
coombs wright)
آگلوتيناسيون پاسيو:
گفتيم وقتي آنتي ژنها محلول باشند نمي توانند آگلوتيناسيون ايجاد کنند فلذا براي ايجاد آگلوتيناسيون، آنتي ژنهاي محلول را روي ذرات لاتکس (ذراتي مثل پلي استرن و در قطرهاي 8/0 ميکرون و سايزهاي ديگر) سوار مي کنند و آنتي ژنهايي بدست مي آيد که شبيه آنتي ژنهاي ذره اي بوده و در واکنش با آنتي باديهاي اختصاصي توليد آگلوتيناسيون مي کنند که با
a
چشم ديده مي شود به اين آگلوتيناسيون، آگلوتيناسيون پاسيو يا لاتکس آگلوتيناسيون مي گوييم مثل تست
CRP_
تست
RF_
تست گراويندکس
هماگلوتيناسيون:
اگر آنتي ژن ذره اي خود گلبول قرمز (
Heme
)
باشد. آگلوتيناسيون حاصله را هماگلوتيناسيون مي گويند. مثل تعيين گروههاي خوني، مثل تست هماگلوتيناسيون براي منونوکلئوز عفوني _ تست هماگلوتيناسيون براي کيست هيداتيک
طرز تهیه سوسپانسیون 5-3% گلبول قرمز
برای اینکار ابتدا چند سی سی خون کامل (مثلاً 2-1 سی سی ) را در داخل یک لوله آزمایش ریخته و لوله را پر از سرم فیزیولوژی می کنیم و آنرا به آرامی مخلوط می کنیم.
مرحله شستشو:
1- لوله را در داخل سانتریفوژ با دور 3000 بمدت 5-3 دقیقه سانترفیوژ می کنیم
2- لوله را از سانترفیوژ برداشته با سر و ته کردن آرام لوله مایع سفید رویی را دور می ریزیم.
3- کمی سرم فیزیولوژی به لوله اضافه کرده، آنرا آرام مخلوط کرده و سپس لوله را با سرم فیزیولوژی پر می کنیم.
4- مجدداً سانتریفوژ می کنیم و از مرحله دوم به بعد را 4-3 بار تکرار می کنیم.
5- در مرحله آخر مایع رویی را دور ریخته و گلبولهای قرمز رسوب شده را به آرامی به هم می زنیم.
مرحله تهیه سوسپانسیون 5%: 5/0 سی سی از
RBC
شسته شده را برداشته و در داخل یک لوله بزرگ ی بشر کوچک می ریزیم و سپس روی آن 5/9 سی سی سرم فیزیولوژی اضافه می کنیم. (5/0 = 5%)
اگر خون شسته شده زیاد باشد می توان حجم بیشتر از سوسپانسیون را تهیه کرده مثل 95
cc- RBC5cc
سرم فیزیولوژی.
تعيين گروه خوني سيستم
ABO:
الف_ روش مستقيم (
Cell Type)
ب_ روش غير مستقيم يا معکوس (
Back Typing or Revers):
الف_ روش مستقيم تعيين گروه خوني:
- يک صفحه شيشه اي (لام) يا کاشي سفيد انتخاب کرده و از خون کامل يا سوسپانسيون گلبول قرمز 50% دو قطره مجزا روي کاشي يا لام قرار مي دهيم.
- از آنتي سرم
A (
ويال آبي رنگ) يک قطره روي قطره خون سمت چپ اضافه مي کنيم و از آنتي سرم
B (
ويال زرد رنگ) يک قطره روي قطره خون سمت راست اضافه مي کنيم.
- با آپليکاتور پلاستيکي آنرا به هم مي زنيم و بعد از 2-1 دقيقه هماگلوتيناسيون را بررسي مي کنيم نتايج واکنش هماگلوتيناسيون و تعيين گروه خوني در جدول زير نمايش داده شده است.
هماگلوتیناسیون با
Anti-B
هماگلوتیناسیون با
Anti-A
- +
گروه خونی
A
+ -
گروه خونی
B
+ +
گروه خونی
AB
- -
گروه خونی
O
ب- تعيين گروه خوني بروش معکوس (
Revers typing):
در اين روش از سرم (بجاي خون) براي تعيين آنتي بادي گروههاي خوني استفاده مي کنيم سپس از روي نوع از روي نوع آنتي بادي شناسايي شده نوع آنتي ژن را تشخيص مي دهيم. (نوع گروه خوني).
- ابتدا سوسپانسيون هاي 50% گروه خوني
B
و
A
را بطور جداگانه تهيه مي کنيم.
- يک لام شيشه اي يا کاشي سفيد را انتخاب کرده و دو قطره سرم فرد را بطور جداگانه روي لام قرار مي دهيم.
- سپس از روي سوسپانسيون گلبول قرمز 50%
A
يک قطره روي سرم چپ اضافه مي کنيم و يک قطره از سوسپانسيون 50%
B
را به سمت راست اضافه مي کنيم.
- با آبيليکاتور پلاستيکي آنرا به هم مي زنيم و بعد از 2-1 دقيقه نتايج هماگلوتيناسيون را بررسي مي کنيم..
- نتايج واکنش هما گلوتيناسيون و تعيين گوه خوني غير مستقيم در جدول زير نمايش داده شده است.
نوع آنتی بادی در سرم هماگلوتیناسیون با سوسپانسیون
B
هماگلوتیناسیون با سوسپانسیون
A
Anti-B + -
گروه خونی
A
Anti – A - +
گروه خونی
B
- - -
گروه خونی
AB
Anti-AB + +
گروه خونی
O
روش تعيين
Rh
در لوله و آزمايش تکميلي کومبس:
1- در يک لوله آزمايش 12×75 يک قطره سوسپانسيون 50%
RBC
مي ريزيم (يا خون کامل)
2- يک قطره آنتي سرم
D
اضافه مي کنيم و بعد از 2 دقيقه آگلوتيناسيون را بررسي مي کنيم اگر مشکوک بوديم و يا آگلوتيناسيون ضعيف باشد مرحله بعد را انجام مي دهيم.
3- دو قطره آنتي هيومين گلوبولين (معرف کومبس) اضافه مي کنيم.
4- 3-4 دقيقه در حرارت اطاق و يا ℃37 انکوبه کرد.
5- با دور 1000 بمدت یک دقیقه سانتریفوژ می کنیم.
و سپس با انگشت دست به آرامی به ته لوله ضربه ملایممی زنیم و نتیجه آگلوتیناسیون را بررسی می کنیم.
آزمایش کومبس مستقیم:
هدف:
تعیین
D-Anti
هایی است که توسط مادر تولید شده و روی
RBC
جنین اتصال یافته اند. بنابراین نمونه لازم همان خون بند ناف (یا گلبولهای قرمز نوزاد) خواهد بود و این آزمایش هنگام تولد از نوزاد انجام می گیرد تا به موقع تعویض خون انجام شود.
آزمایش کومبس غیر مستقیم:
هدف:
تعیین آنتی کرهای
D
از سرم مادر است این آزمایش از سرم مادر در زمان قبل از حاملگی یا مراحل اول حاملگی انجام می گیرد تا مشخص شود آیا مادر در زایمان اول حساس شده یا نه.
آزمایش کومبس غیر مستقیم:
a-
مرحله حساس کردن گلبول قرمز: ابتدا از گلبولهای قرمز گروه خونی
O
و
Rh^+
سوسپانسیون 5% تهیه می کنیم.
1- در یک لوله آزمایش 12×100 مقدار 100 میکرولیتر سوسپانسیون فوق را میریزیم.
2- مقدار 100 میکرولیتر سرم بیمار (مادر حامله) را اضافه می کنیم.
3- بمدت 30 دقیقه در بن ماری 37 درجه سانتیگراد انکوبه میکنیم.
b-
مرحله شستشو و کومبس:
4- گلبولهای قرمز حساس شده فوق را 3 بار با سرم فیزیولوژی می شوییم.
5- پس از آخرین سانتریفوژ، لوله آزمایش را برگردانده و تمام سرم فیزیولوژی را خارج کرده و آخرین قطره را با دستمال کاغذی پاک می کنیم.
6- دو قطره معرف کومبس (آنتی هیومن- گلوبولین) را به لوله فوق اضافه می کنیم.
7- 3 دقیقه در حرارت 37 درجه سانتیگراد قرار می دهیم.
8- یک دقیقه در دور 1000 سانتریفوژ می کنیم.
تفسیر: نتیجه ازمایش را با ضربه ملایم به ته لوله بررسی می کنیم. آگلوتیناسیون مثبت دلالت بر حساس بودن سیستم ایمنی بدن بیمار بر علیه آنتی ژن مذکور می باشد.
در آزمایش کومبس مستقیم از خون بند ناف یا خون نوزاد بعد از تولد استفاده کرده و از مرحله 4 به بعد را انجام می دهیم.
کاربرد آزمایش کومبس غیر مستقیم:
1- مادران
Rh
منفی که احتمالاً بر علیه ژن
D
حساس شده اند.
2- آزمایش کراس مچ
a