پاورپوینت روناس (pptx) 23 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 23 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
Rubia tinctorum
روناس
رده بندی علمی:
رده دولپه ايها ICOTYLEDONE
زير رده پيوسته گلبرگهاGAMOPLETALES
راسته روناس RUBIALES
خانواده روناسRUBIACEAE
جنس روناسRUBIA
تاريخچه كاشت روناس در جهان
روناس در زبانهاي مختلف با رنگ قرمز ارتباط داشته به طوريكه در زبان رومي آن را روبيا(Rubia) و آلمان ها آن را Rote و يونانيها آن را اريتروداننErithridanen مي نامند كه اين نامها در زبانهاي ذكر شده به معني قرمز مي باشد.
خانواده روناس عمدتا در مناطق گرمسيري و نيمه گرمسيري جهان و تعداد معدودي از اين خانواده در مناطق سرد معتدل كشت مي گرديده است،بعضي از دانشمندان عقيده دارند تا قبل از شروع قرن شانزدهم هيچ گونه زراعتي از روناس وجود نداشته است.
.
پيشينه كاشت روناس در ايران
آن طور كه در متون تاريخي بر مي آيد ايرانيان از ديرباز اين گياه را مي شناختند و از خواص رنگرزي آن استفاده مي كردند.چنانچه در كتاب «بندهش» كه تاليف آن را به دوران ساساني نسبت ميدهند، گياهان را به خوبي دسته بندي كرده درباره رنگ آميزي آنها با روناس و ساير رنگ ها سخن به ميان آورده است.مثلا در سطر سوم صفحه8 آمده:«هرچه چون شان و ناي،پنبه و ديگر از اين گونه را جامه خوانند» شان يعني كنف و ناي يعني ني و پنبه هم همان پنبه است و اين نشان مي دهد نياكان مااين گياهان را براي پوشش خود بكار مي برده اند و نحوه كاشت وبرداشت آن را ميدانستند و در استفاده از آنها براي بافت پارچه هم،مهارت كافي داشته اند.در سطرهاي شش و هفت همان صفحه مي نويسد:«هرچه را جامه به آن شايد رشتن(يعني ربنگ كردن،ريسيدن،تافتن و تابيدن) مانند سركه و دارپرنيان و زردچوبه و روناس و نيلرنگ خوانند.
اين امر نشان مي دهد كه ايرانيان از دو سه هزار سال قبل گياهان رنگ زا را مي شناختند و آنها را رده بندي و در كشت و توسعه آنها مهارت داشته اند.
همچنين در كتاب حدود العالم من المشرق الي المغرب كه در سال372قمري تدوين شده است آمده:«آغاز كرديم اين كتاب را اندر صنعت زمين در سال372 از هجرت پيامبر(ص)و پيدا كرديم اندر وي صنعت زمين و مقدار آباداني و ويراني وي و پيدا كرديم همه ناحيت هاي زمين پادشاهي هاي وي، آنچه معروف است با حال و هر قومي كندر ناحيت هاي مختلف اند و رس هاي ملوك ايشان چونانك اندر روزگار ما هست با هر چيزي كه از آن ناحيت ها خيزد.»
در صفحه23و24 اين كتاب آمده است«و ما اندر درياي خزران،دو جزيره است يكي برابر دربند خزران است آن جزيره را انبات خوانند از آنجا رومين خيزد كه به همه جهان ببرند و رنگرزان از آن بكار برند» خزران همان درياي خزر است و رومين يعني روناس، درهمين مورد ابن حوقل در سفرنامه خود مي نويسد:
«و جزيره بزرگ ديگر روبروي رود كرو نزديك باب است.اين جزيره نيز بيشه ها و درختان و آبها دارد و از آن روناس بدست ميآيد و به همين دليل گروهي از شهر بردعه(بردع) بدانجا آمده، مدتي به تهيه روناس مي پردازند و آن را به ورهان و بردعه مي برند و از آن بهرهمند مي شوند.» اين نكته حاكي از آن است كه در كنار درياي خزر همانجا كه امروز براي نگه داشتن و فاسد نشدن نوعي ماهي(تعيه ماهي دودي) از يزد روناس مي برند.
روناس از نظر اقتصادي بازدهي خوبي دارد حتي زميني كه روناس از آن برداشت شده است بعلت اينكه ريشه روناس خاصيت تثبيت ازت را دارد براي كشت بعدي كه اكثر گندم مي باشد به كود اوره نياز ندارد و محصول بسيار خوبي به دست ميآيد.اين امر نيز از نظر اقتصادي بسيار مورد توجه كشاورزان میباشد.
مراکز انتشار
ایران :نواحی غربی، اراک ،اطراف دماوند تبریز، یزد ، اردکان ، خوی ، دیلمان و ارومیه
كشت روناس در برخي از كشورهاي شمال آفريقا مانند الجزاير،تونس،ليبي،مصر و مراكش بصورت پراكنده انجام مي گرفته استو در برخي از نواحي آمريكاي شمالي و استراليا اين گياه كشت مي شده است.
زراعت روناس در بسياري ازمناطق اروپا و آفريقا به منظور بدست آوردن ماده رنگي آليزارين از ريشه آن رايج بوده است.بيشترين سطح پراكندگي آن دركشورهاي چين،ژاپن،ايران و هند و كشورهاي آسياي ميانه بوده است، كه به احتمال زياد بومي اين نواحي مي باشد.در كشورهاي اروپايي مانند ايتاليا،يونان،هلند و مجارستان در قرنهاي16تا17 ميلادي كشت روناس رواج يافته است و در كشورفرانسه كشت ورناس از قرن18 ميلادي معمول شده است.
گیاه شناسی
خصوصيات خانوادگي روناس
گياهان علفي،يكساله يا چند ساله يا درختچه هستند.برگ هاي متقابل،كامل،گوشوارهها رشد زيادي داشته و هم اندازه برگ ها ديده مي شود، بهمين دليل برگ ها و گوشواره هاي شبه برگ به صورت آرايش فراهم يا چرخه اي درآمده كه در هر گره تشكيل حلقه هايي از 4 تا 6 و به ندرت 10 برگ مي دهد.
گل آذين خانواده روناس خوشه مركب يا گرزن دوسويه و گاه سنبله انتهايي است.گل هاي اين خانواده منظم و غالبا دو جنسي است و به ندرت تك جنسي اند.
گلبرگها به هم پيوسته و گاهي تشكيل لوله گل را داده است كه معمولا كوتاه بوده و گاهي خيلي بلند است.كاسبرگها جدا از هم و يا گاهي تحليل رفته و فاقد كاسبرگ مي باشد.
پرچم ها چسبيده به گلبرگ ها و بصورت يك در ميان گلبرگ ها قرار گرفته اند.تخمدان در اين خانواده ميني و دو خانه اي و هر خانه محتوي يك تا چند تخمك است.ميوه خانواده روناس داراي500 جنس و7000 گونه است.از جنس های مهم اين خانواده مي توان RUBIA, ASPERULA, GALIUM, PSYCHOTERIA را نام برد.
خصوصيات مورفولوژيكي گونه روناس
روناس علفي دائمي با ساقههاي بالارونده و يا غير بالارونده ميباشد.ارتفاع بوته روناس از يك متر تا 1.5 متر متفاوت بوده و اندامهاي زير زميني آن شامل ريشه و ريزوم است.قطر ريشه آن از 2-0.8 سانتيمتر و طول ريشه100-50 سانتيمتراست.ساقه روناس داراي قطر4-2 ميلي متر چهار وجهي بوده و در مقطع عرضي در چهار گوشه پوس تشكيل لبه داده و در طول زواياي ساقه داراي كرك به صورت زوائد خار مانند ريز و نوك تيز با نوك برگشته قلاب مانند به بلندي كمتر از يك ميلي متر مي باشد.وجود اين زوائوددر هنگام لمس،ساقه را زير و چسبنده مي نماياند.ساقه روناس از محل يقه داراي انشعابات فراوان است.