پاورپوینت ماهیچه ها در حشرات (pptx) 22 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 22 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
ماهیچه ها در حشرات
مقدمه
بیش از یک قرن است که معلوم شده است ماهیچه های بدن حشرات، ما نند دیگر بندپایان به جز در موارد بسیار استثنایی عموما از تیپ مخطط می باشند (1840, Siebold).
رنگ آنها معمولا روشن و یا خاکستری است، اما ماهیچه های بال زرد، نارنجی و یا قهوه ای رنگ می باشند. اینگونه رنگ آمیزی به سبب وجود رنگدانه های گوناگونی است که در ساختمان آنها پراکنده اند.
چون بدن حشرات و پیوست های آن، از بندهای زیادی تشکیل شده به این سبب تعداد ماهیچه ها برای تامین حرکات آنها بسیار زیاد و قابل توجه است. چنانکه در بدن لارو بعضی از پروانه ها تعداد آنها 3000 و گاهی نیز بیشتر است.طبق عقیده لیونه (Lyonet)، تعداد ماهیچه های لارو پروانه Cossus، 1647 عدد است،در صورتی که همه ماهیچه های بدن انسان از 529 عدد بیشتر نیست.
ماهیچه های بدن حشرات را بر حسب تمرکز آنها در نقاط مختلف بدن به دو گروه زیر تقسیم می کنند: الف- ماهیچه های اسکلتی (Muscles squeletiques)
شامل تمام ماهیچه های محرک حلقه های بدن، پاها، بال ها، شاخک ها و قطعات دهانی و غیره است که اتصال و فعالیت آنها در مفصل های گوناگون سبب حرکت حلقه ها و بندهای پیوست های مختلف می شود. این ماهیچه ها که از تجمع رشته های
ماهیچه ای موازی به وجود آمده ند از یک سو به قطعات اسکلتی مانند آپودم (Apodemes)، تانتوریوم ها (Tentorium) و اسکلت داخلی قفسه سینه، شکم و یا کوتیکول پوست چسبیده و از طرف دیگر به پیوست های متحرک بدن متصل شده و حرکت آنها را تامین می کنند، مانند ماهیچه های شاخک ها که از یک سو به بازوهای عقبی و بالایی تانتوریم ها و از سوی دیگر به پایه شاخک ها متصل می شوند.
به طوری که ملاحظه می شود یک سر ماهیچه های اسکلتی همواره به یک قطعه ثابت بدن و طرف دیگر آنها به عضو متحرک مربوط می شود و به همین سبب طرف اول ماهیچه را ثابت و طرف دیگر آن را حرکت پذیر می گویند.
یکی از مهمترین ماهیچه های اسکلتی، ماهیچه های پرواز است که شامل پنج گروه: پشتی، پشتی- جانبی، پشتی- شکمی، اپی پلور و محوری است که از لحاظ چگونگی فعالیت، ماهیچه های اپی پلور و محوری را ماهیچه های مستقیم پرواز می گویند.
ماهیچه های اسکلتی معمولا در جفت های مقابل به هم،قرار گرفته اند. یکی از ماهیچه های این زوج (تاکننده)، پیوست ها را خم کرده، در حالیکه ماهیچه دوم این جفت (باز کننده) پیوست ها را راست می کند (برخی ماهیچه های تولید کننده صدا (Tymbal) در خانواده حشراتی مانند زنجره ها= cicadas) به صورت تقابلی جفت نشده و به اتساع طبیعی کوتیکول برای کشیدن ماهیچه به حالت پیش از انقباض وابسته می باشد. حداکثر کشش و سرعت انقباض تحت تاثیر طول تارهای ماهچه ای، درجه همپوشانی رشته های هیوسین، اکتین و میزان تشکیل تورینه (reticulum) سارکوپلاسمیک می باشد.
ب- ماهیچه های اندام های درونی (Muscles visceraux)
که در ساختمان اندام های درونی وارد شده و سبب فعالیت و حرکت آنها می شوند، مانند ماهیچه های طولی و حلقوی دیواره لوله گوارش و لوله های مالپیگی که انقباض آنها سبب حرکت های دودی شکل (Peristaltique) می شود و یا ماهیچه های موجود در ساختمان مری و ژابو که عمل آنها موجب بلعیدن غذا و ماهیچه های اطراف روزنه های تنفسی باعث باز و بسته شدن استیگمات ها و بالاخره ماهیچه های موجود در ساختمان دیافراگم های حفره عمومی بدن که سبب بالا و پایین آمدن آنها و آسانی گردش خون می شود.
ساختمان بافتی ماهیچه (Histologie)
کوچکترین واحد ساختمانی بافت ماهیچه ای رشته یا فیبر (Fibre) نامیده می شود که شامل غشاء بیرونی سارکولم (Sarcolemme)، هسته ها و سارکوپلاسم است. سارکوپلاسم حاوی الیاف موازی قابل انقباضی به نام میوفیبریل (Myofibrilles) یا سارکوستیل (Sarcostyle) است که هر یک در طول خود به طور متناوب و منظم از بخش های تاریک و روشنی تشکیل شده است. چون این بخش ها در زیر میکروسکوپ به صورت خط های عرضی دیده می شوند به این سبب آنها را ماهیچه های مخطط (Muscles stries) می نامند.
ماهیچه های حشرات از نظر بافت شناسی مانند ماهیچه های مهره داران است ولی تنوع و حالت مخطط (Striation) آنها در حشرات خیلی بیشتر است.
در ماهیچه های برخی از حشرات کامل مانند زنبورها و دو بالان، هسته ها در مرکز رشته ماهیچه ای به صورت خطی مستقیم و در تمام طول قرار گرفته اند. در برش های عرضی فیبریل ها به شکل تیغه های پهن شعاعی دیده می شوند. مجموع این رشته ها، ماهیچه های لوله ای (Tubular muscles) و یا تیغه ای را پدید می آورند. اینگونه ماهیچه ها در قفسه سینه طیاره مانندها، سوسری ها و شیخک ها نیز دیده می شوند.
در ماهیچه های لوله ای قطر فیبرها اندک و میوفیبریل ها به طور شعاعی در حول یک محور مرکزی سارکوپلاسم که حاوی تعداد زیادی هسته است جمع شده اند .
قطر میوفیبریل ها در برخی از حشرات خیلی زیاد (5/2-3 میکرون) بوده و بخش مهم فیبر را تشکیل می دهد که هسته ها در آن به طور نامنظم پراکنده اند. این نوع ماهیچه ها را فیبردار (Fibrillar muscles) می گویند که ماهیچه های غیرمستقیم بال زنبورها، دو بالان، برخی از سخت بالپوشان و همچنین ماهیچه های عضو تولید صدا (tympanique Organe ) در زنجره های بزرگ از این گونه می باشند.
بررسی های انجام شده به وسیله میکروسکوپ الکترونی نشان می دهد که در هر رشته ماهیچه ای، میوفیبریل ها به طور متناوب از بخش های روشن (Isotropes) و تاریک (Anisotropes) تشکیل شده اند که در مجموع حالت مخطط را به وجود می آورند. همچنین میتوکندری ها به طور خطی در بین میوفیبریل ها قرار می گیرند.
در بررسی یک رشته عضلانی با میکروسکپ الکترونی یک نوار تیره رنگ عرضی به نام خط z یا تلوفراگم، بخش روشن (I) را قطع و آن را به دو قسمت جداگانه تقسیم می کند.
روی صفحه های روشن، در دو سوی تلوفراگم (Telophragme)، گاهی نقطه های ردیفی تیره رنگ به نام صفحه های فرعی (Disques accessories) دیده می شود.
در وسط صفحه های تاریک، ممکن است نوار کم رنگ دیگری به نام صفحه میانی یا هانسن (Hanson) دیده شود که در برخی موارد یک پرده نازک میانی به نام مزوفراگم (Mesophragme)، در جهت عرضی از میان آن می گذرد .
در ساختمان همه ماهیچه ها تعداد زیادی از لوله های تنفسی بسیار باریک یا تراکئول و میتوکندری دیده می شوند. در ماهیچه های بال زنبورها و ملخ ها، میتوکندری ها 40 درصد ماهیچه ها را تشکیل می دهند و تراکئول ها به صورت شبکه های متراکمی در ساختمان آنها گسترده شده اند.
اتصال ماهیچه ها به پوست بدن یا پیوست های متحرک آن گاهی به وسیله رشته های کوتیکولی به نام وتر (Tendon) صورت می گیرد. منشاء وجودی تاندون ها ممکن است مربوط به کوتیکول پوست و یا خود ماهیچه باشد و این موضوع هنوز به درستی روشن نشده است. ماهیچه ها در برخی از بخش های بدن وارد ساختمان پوست شده و تا قاعده سلول های اپیدرم و یا منطقه کوتیکولی پوست پیش می روند اینگونه اتصال ماهیچه ها را با پوست تونوفیبریل (Tonofibrilles) می گویند.